(Του Μάρκου Μπόλαρη)
Βαρθολομαίου και Βαρνάβα των ενδόξων Αποστόλων, τη ενδεκάτη Ιουνίου μηνός.
Ονομαστήρια άγει ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως - Νέας Ρώμης, διό συν ταις υιικές εκ βαθέων ευχές στον...
Βαρθολομαίου και Βαρνάβα των ενδόξων Αποστόλων, τη ενδεκάτη Ιουνίου μηνός.
Ονομαστήρια άγει ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως - Νέας Ρώμης, διό συν ταις υιικές εκ βαθέων ευχές στον...
Προκαθήμενο της ελεύθερης εν Αιχμαλωσία Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, τον δομούντα τη ταπεινώσει τα υψηλά και διαχειριζόμενον τη πτωχεία τα πλούσια,
είναι κρίσιμο να ξεδιπλώσουμε δυό σκέψεις γιά το συναμφότερον μιάς στάσης ζωής, ενός βιώματος που συμβολίζεται στο Φανάρι, στο ταπεινό Φανάρι, το έσχατο σημείο καταφυγής μιάς μαρτυρικής πορείας του Κέντρου της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Φώς Φαναρίου, φώς ελπίδας και σημείο αναφοράς γιά την πλοήγηση, όπως το φώς του φάρου στην μαυρίλα της τρικυμισμένης νύχτας που απειλεί να καταπιεί πλοίο και πλήρωμα, όπως απειλήθηκε τούτος ο Λαός, η Ρωμιοσύνη ολάκερη μέσα σε αιώνες σκλαβιάς, αιώνες και χρόνους εξουθένωσης, εξόντωσης, παιδομαζωμάτων, αυθαιρεσιών, ραγιαδισμού, εξομώσεων αλλά κι αιώνες ψυχής και σθένους, μαρτυρίας και νεομαρτύρων, πολιτισμού, που ανάγλυφα παραδόθηκε στους επικούς ακριτικούς κύκλους και στα δημοτικά τραγούδια, απαύγασμα της ποιότητας του Λαού και εν ταυτώ απόδειξη του πλούτου της γλώσσας του, στις αριστουργηματικές τοιχογραφίες μοναστηριών, ναών κι αρχοντικών, ως συνέχειας της λαμπρής Αναγέννησης των Παλαιολόγειων χρόνων, κι ύστερα τα αριστουργήματα των ταλιαδόρων, σμίλεμα της σκληρής ύλης της βελανιδιάς γιά να προκύψουν αθάνατα έργα στους αιώνες , τα πολυτίμητα ξυλόγλυπτα τέμπλα κι οι άμβωνες και τα προσκυνητάρια, και μετά , έργα λεπτεπίλεπτων χειρών ανθρώπων, πάνω σε καλοδουλεμένα ασημένια κοσμήματα, πόρπες γιά ζωστικά , καντήλες, περίτεχνες , με παραστάσεις ιστορικών γεγονότων, επικαλύψεις ευαγγελίων, και βέβαια μουσικές έκφρασης της ψυχής, μουσικές ανάμνησης του έπους και της δόξας, μουσικές απαρίθμησης των δεινών της περίστασης, μουσικές τραγωδίας, αναμονής, ελπίδας, που οι συνεχιστές της ελληνικής μουσικής μαίστορες, τόσο της εκκλησιαστικής όσο και της των δημωδών, με έγνοια , ως ζώσα συνείδηση του Λαού, έσωζαν, καλλιεργούσαν, βελτιώναν !
Τη ταπεινώσει τα υψηλά !
Εν επιγνώσει !
Φανάρι !
Έφθασαν μέρες , στους καιρούς που τα σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά, όπου φανερά τελείωνε το λάδι ...
Το Φανάρι τρεμόσβηνε !
Σειρά όλη οι νεομάρτυρες Πατριάρχες και οι πέριξ .
Πολλοι περίμεναν, εχτροί και φίλοι, πώς θα σβήσει , όπου νά'ναι, το λαδοΦάναρο ! Πολλοί περίμεναν και άλλοι τόσοι καραδοκούσαν την ώρα και την στιγμή που θα έσβηνε ο πρώτος θεσμός της Πόλεως του Κωνσταντίνου κι η τελευταία ζώσα αψευδής μαρτυρία της Ρωμέικης Αυτοκρατορίας, το Οικουμενικό Πατριαρχείο !
Κι είναι η πολυαιώνια αυτή απαντοχή , η εναγώνια τούτη προσμονή, η εμφανής αύτη δόλια καραδοκία η σημαντικότερη , τοις προσλαμβάνουσι απλώς και μόνον τα του νύν αιώνος, η πολυφωνότατη μαρτυρία ενός σημαίνοντος Σημείου αναφοράς,
του εν Κωνσταντινουπόλει Φαναρίου,
σημείου πνευματικής αναφοράς και ψυχικής έκφρασης Λαού και Λαών, της Ρωμιοσύνης και των πνευματικών της τέκνων !
Ενός Θεού ατιμασμένου, ταπεινωμένου, λογχευθέντος, εμπτυσμένου, εμπαιχθέντος, ακάνθει εστεμμένου, και εν τέλει σταυρωθέντος και ταφέντος η Εκκλησία,
η Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία, εν Κωνσταντινουπόλει, μιμείται , σταυρωμένη και εμπτυζόμενη επί αιώνες, τοις παθήμασι τον Πρωτότοκον των νεκρών και καυχάται γιά τον Σταυρό του !
Άλλης τάξης λογική !
Σταυραναστάσιμη !
Άλλης τάξης βίωμα !
Σαν τα επικά τραγούδια , σαν τον Διγενή στα μαρμαρένια αλώνια,
σαν τον Αιτό του ριζίτικου που παρακαλεί τον ήλιο ν' ανατείλει,
σαν τις τοιχογραφίες της σκλαβιάς, που κινδυνεύουν από την υγρασία, όπου ο Άη Γιώργης, καβαλάρης σ' άσπρο φαρί, καμακώνει το θεριό με το καμάκι του ήλιου, κι ο Μίκης, ως βάρδος της Ρωμιοσύνης, μεγαλοφώνως περιγράφει άδοντας,
σαν την γοργόνα που σκαλίζαν οι αιγαοπελαγίτες καραβομαραγκοί στη πρώρα του καραβιού, την αδερφή του Μεγαλέξαντρου ως αλεξίκακον,
σαν τον γενναίο κι έμορφο Ρωτόκριτο, του Βιντζέντζου Κορνάρου, που τραγούδησε και τραγουδά η Κρήτη γιά να διαβαίνει τις κακοτοπιές και τους ληστές μιάς πορείας στην έρημο της σκλαβιάς αιώνων,
σαν τις ψυχωμένες ιστορίες που περιγράφει ο δάσκαλος Νικόδημος ο Αγιονορείτης, συναξάρια παλικαριών που αψήφισαν τον Τούρκο κι έγιναν αιματοβαμμένα σφαχτάρια, κατά πώς θα γινόταν η Ιφιγένεια στην Αυλίδα, προσφέροντας ως νέοι μάρτυρες θυσία αινέσεως,
σαν το σκαμνί του κηρύγματος, που ανύψωνε ψυχές κι έχτιζε σχολειά, του ακούραστου πατρο Κοσμά που περιδιάβαινε την Ελλάδα, τόσο που δεν τον άντεξαν πασάδες κι αγάδες και τον έπνιξαν γιά να του κλείσουν το στόμα, δεν λογάριασαν όμως ότι είχε ήδη αποκτήσει κατοικητήριο και στις καρδιές των ταπεινωμένων ραγιάδων της ρωμέικης γενιάς !
Τοις γε νούν έχουσιν
και οσμήν ιστορίας οσφραινομένοις , γέγραπται τα ως άνω .
Αφού άλλοι τινές
οφθαλμούς έχουσι και ουκ όψονται !
Ένας καρδιακός φίλος των φοιτητικών χρόνων στο Σικάγο, υπερήφανος μανιάτης ανοιχτών οριζόντων, γενιά αριστερών που αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν μετά τον εμφύλιο, καθηγητής σε Πανεπιστήμιο και τιμηθείς από την ομοσπονδιακή Κυβέρνηση των ΗΠΑ, με τηλεφώνησε πρίν δυό - τρία χρόνια . Έπρεπε , μου εξομολογήθηκε, να ιδώ τις δεκάδες ή εκατοντάδες των δημοσιογράφων από τα Μ.Μ.Ε. όλης της υφηλίου στον αύλειο χώρο του Οικουμενικού Πατριαρχείου , όταν συνεδρίαζε η Σύνοδος του Οικουμενικού Θρόνου προκειμένου να αποφασίσει γιά την χορήγηση του Αυτοκεφάλου στην Εκκλησία της Ουκρανίας, έπρεπε να δώ την προσμονή και το παγκόσμιο ενδιαφέρον γιά αυτήν την απόφαση , προκειμένου να αντιληφθώ την πύκνωση της γεωπολιτικής ισχύος που είναι αποθησαυρισμένη στο Φανάρι !
είναι κρίσιμο να ξεδιπλώσουμε δυό σκέψεις γιά το συναμφότερον μιάς στάσης ζωής, ενός βιώματος που συμβολίζεται στο Φανάρι, στο ταπεινό Φανάρι, το έσχατο σημείο καταφυγής μιάς μαρτυρικής πορείας του Κέντρου της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Φώς Φαναρίου, φώς ελπίδας και σημείο αναφοράς γιά την πλοήγηση, όπως το φώς του φάρου στην μαυρίλα της τρικυμισμένης νύχτας που απειλεί να καταπιεί πλοίο και πλήρωμα, όπως απειλήθηκε τούτος ο Λαός, η Ρωμιοσύνη ολάκερη μέσα σε αιώνες σκλαβιάς, αιώνες και χρόνους εξουθένωσης, εξόντωσης, παιδομαζωμάτων, αυθαιρεσιών, ραγιαδισμού, εξομώσεων αλλά κι αιώνες ψυχής και σθένους, μαρτυρίας και νεομαρτύρων, πολιτισμού, που ανάγλυφα παραδόθηκε στους επικούς ακριτικούς κύκλους και στα δημοτικά τραγούδια, απαύγασμα της ποιότητας του Λαού και εν ταυτώ απόδειξη του πλούτου της γλώσσας του, στις αριστουργηματικές τοιχογραφίες μοναστηριών, ναών κι αρχοντικών, ως συνέχειας της λαμπρής Αναγέννησης των Παλαιολόγειων χρόνων, κι ύστερα τα αριστουργήματα των ταλιαδόρων, σμίλεμα της σκληρής ύλης της βελανιδιάς γιά να προκύψουν αθάνατα έργα στους αιώνες , τα πολυτίμητα ξυλόγλυπτα τέμπλα κι οι άμβωνες και τα προσκυνητάρια, και μετά , έργα λεπτεπίλεπτων χειρών ανθρώπων, πάνω σε καλοδουλεμένα ασημένια κοσμήματα, πόρπες γιά ζωστικά , καντήλες, περίτεχνες , με παραστάσεις ιστορικών γεγονότων, επικαλύψεις ευαγγελίων, και βέβαια μουσικές έκφρασης της ψυχής, μουσικές ανάμνησης του έπους και της δόξας, μουσικές απαρίθμησης των δεινών της περίστασης, μουσικές τραγωδίας, αναμονής, ελπίδας, που οι συνεχιστές της ελληνικής μουσικής μαίστορες, τόσο της εκκλησιαστικής όσο και της των δημωδών, με έγνοια , ως ζώσα συνείδηση του Λαού, έσωζαν, καλλιεργούσαν, βελτιώναν !
Τη ταπεινώσει τα υψηλά !
Εν επιγνώσει !
Φανάρι !
Έφθασαν μέρες , στους καιρούς που τα σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά, όπου φανερά τελείωνε το λάδι ...
Το Φανάρι τρεμόσβηνε !
Σειρά όλη οι νεομάρτυρες Πατριάρχες και οι πέριξ .
Πολλοι περίμεναν, εχτροί και φίλοι, πώς θα σβήσει , όπου νά'ναι, το λαδοΦάναρο ! Πολλοί περίμεναν και άλλοι τόσοι καραδοκούσαν την ώρα και την στιγμή που θα έσβηνε ο πρώτος θεσμός της Πόλεως του Κωνσταντίνου κι η τελευταία ζώσα αψευδής μαρτυρία της Ρωμέικης Αυτοκρατορίας, το Οικουμενικό Πατριαρχείο !
Κι είναι η πολυαιώνια αυτή απαντοχή , η εναγώνια τούτη προσμονή, η εμφανής αύτη δόλια καραδοκία η σημαντικότερη , τοις προσλαμβάνουσι απλώς και μόνον τα του νύν αιώνος, η πολυφωνότατη μαρτυρία ενός σημαίνοντος Σημείου αναφοράς,
του εν Κωνσταντινουπόλει Φαναρίου,
σημείου πνευματικής αναφοράς και ψυχικής έκφρασης Λαού και Λαών, της Ρωμιοσύνης και των πνευματικών της τέκνων !
Ενός Θεού ατιμασμένου, ταπεινωμένου, λογχευθέντος, εμπτυσμένου, εμπαιχθέντος, ακάνθει εστεμμένου, και εν τέλει σταυρωθέντος και ταφέντος η Εκκλησία,
η Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία, εν Κωνσταντινουπόλει, μιμείται , σταυρωμένη και εμπτυζόμενη επί αιώνες, τοις παθήμασι τον Πρωτότοκον των νεκρών και καυχάται γιά τον Σταυρό του !
Άλλης τάξης λογική !
Σταυραναστάσιμη !
Άλλης τάξης βίωμα !
Σαν τα επικά τραγούδια , σαν τον Διγενή στα μαρμαρένια αλώνια,
σαν τον Αιτό του ριζίτικου που παρακαλεί τον ήλιο ν' ανατείλει,
σαν τις τοιχογραφίες της σκλαβιάς, που κινδυνεύουν από την υγρασία, όπου ο Άη Γιώργης, καβαλάρης σ' άσπρο φαρί, καμακώνει το θεριό με το καμάκι του ήλιου, κι ο Μίκης, ως βάρδος της Ρωμιοσύνης, μεγαλοφώνως περιγράφει άδοντας,
σαν την γοργόνα που σκαλίζαν οι αιγαοπελαγίτες καραβομαραγκοί στη πρώρα του καραβιού, την αδερφή του Μεγαλέξαντρου ως αλεξίκακον,
σαν τον γενναίο κι έμορφο Ρωτόκριτο, του Βιντζέντζου Κορνάρου, που τραγούδησε και τραγουδά η Κρήτη γιά να διαβαίνει τις κακοτοπιές και τους ληστές μιάς πορείας στην έρημο της σκλαβιάς αιώνων,
σαν τις ψυχωμένες ιστορίες που περιγράφει ο δάσκαλος Νικόδημος ο Αγιονορείτης, συναξάρια παλικαριών που αψήφισαν τον Τούρκο κι έγιναν αιματοβαμμένα σφαχτάρια, κατά πώς θα γινόταν η Ιφιγένεια στην Αυλίδα, προσφέροντας ως νέοι μάρτυρες θυσία αινέσεως,
σαν το σκαμνί του κηρύγματος, που ανύψωνε ψυχές κι έχτιζε σχολειά, του ακούραστου πατρο Κοσμά που περιδιάβαινε την Ελλάδα, τόσο που δεν τον άντεξαν πασάδες κι αγάδες και τον έπνιξαν γιά να του κλείσουν το στόμα, δεν λογάριασαν όμως ότι είχε ήδη αποκτήσει κατοικητήριο και στις καρδιές των ταπεινωμένων ραγιάδων της ρωμέικης γενιάς !
Τοις γε νούν έχουσιν
και οσμήν ιστορίας οσφραινομένοις , γέγραπται τα ως άνω .
Αφού άλλοι τινές
οφθαλμούς έχουσι και ουκ όψονται !
Ένας καρδιακός φίλος των φοιτητικών χρόνων στο Σικάγο, υπερήφανος μανιάτης ανοιχτών οριζόντων, γενιά αριστερών που αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν μετά τον εμφύλιο, καθηγητής σε Πανεπιστήμιο και τιμηθείς από την ομοσπονδιακή Κυβέρνηση των ΗΠΑ, με τηλεφώνησε πρίν δυό - τρία χρόνια . Έπρεπε , μου εξομολογήθηκε, να ιδώ τις δεκάδες ή εκατοντάδες των δημοσιογράφων από τα Μ.Μ.Ε. όλης της υφηλίου στον αύλειο χώρο του Οικουμενικού Πατριαρχείου , όταν συνεδρίαζε η Σύνοδος του Οικουμενικού Θρόνου προκειμένου να αποφασίσει γιά την χορήγηση του Αυτοκεφάλου στην Εκκλησία της Ουκρανίας, έπρεπε να δώ την προσμονή και το παγκόσμιο ενδιαφέρον γιά αυτήν την απόφαση , προκειμένου να αντιληφθώ την πύκνωση της γεωπολιτικής ισχύος που είναι αποθησαυρισμένη στο Φανάρι !
Ήγουν , προσθέτω,
την αξία του Φαναρίου
ως σταυρωμένου Σημείου πνευματικής αναφοράς, και εν ταυτώ
την εν Φαναρίω ,
κρίσιμη συγκέντρωση, εν ταπεινώσει, γεωπολιτικής ισχύος, ως παρεπόμενο της πρώτης !
ΥΓ
Συνεχίζουμε,
σιγοτραγουδώντας με την Χαρούλα Αλεξίου :
"Σου στέλνω χαιρετίσματα
Με δυό μικρά πουλιά
Λιγότερα συνθήματα
και πιό πολλή δουλειά"!
