Τρίτη 2 Δεκεμβρίου 2025

Νέο πλαίσιο για διαθήκες και κληρονομιές

 
   Μια από τις πιο εκτεταμένες παρεμβάσεις των τελευταίων ετών στο κληρονομικό δίκαιο προωθεί...  
 
 
το υπουργείο Δικαιοσύνης, με στόχο τη διαφάνεια, την ασφάλεια και την αποφυγή νομικών εμπλοκών που συχνά προκύπτουν γύρω από τις διαθήκες. Το νέο νομοθετικό πλαίσιο ενισχύει τις δικλίδες προστασίας, μειώνει τα περιθώρια πλαστογραφιών και αποσαφηνίζει διαδικασίες που για χρόνια προκαλούσαν δικαστικές διαμάχες μεταξύ κληρονόμων.

Αυστηρότεροι κανόνες για τη σύνταξη διαθηκών

Στο επίκεντρο των αλλαγών βρίσκονται οι ιδιόγραφες και δημόσιες διαθήκες, με νέους κανόνες που εξασφαλίζουν:

Σαφείς προϋποθέσεις εγκυρότητας για τις ιδιόγραφες διαθήκες
Επιτρεπόμενους τρόπους γραφής για άτομα με αναπηρία ή περιορισμένη κινητικότητα
Περιορισμούς στην επιλογή μαρτύρων για τις δημόσιες διαθήκες
Τυποποιημένες διαδικασίες για προφορικές διαθήκες σε περιπτώσεις κινδύνου ζωής, αποκλεισμού ή έκτακτων γεγονότων
Οι ρυθμίσεις στοχεύουν στη μείωση περιστατικών αλλοίωσης διαθηκών – πρακτική που συχνά οδηγεί σε μακροχρόνιες αντιδικίες, σημαντικό οικονομικό κόστος και καθυστερήσεις στη διαδικασία αποδοχής κληρονομιάς.

Έκτακτες διαθήκες: Νέα διάρκεια ισχύος και ασφαλέστερη διαδικασία
Οι διαθήκες που συντάσσονται υπό επείγουσες συνθήκες αποκτούν πλέον πιο καθορισμένο πλαίσιο.
 Προβλέπεται ότι: 

Η ισχύς τους λήγει τρεις μήνες μετά τη σύνταξή τους, εφόσον ο διαθέτης παραμένει εν ζωή
Τα έγγραφα οφείλουν να παραδοθούν σε συμβολαιογράφο ή προξενική αρχή
Η παράλειψη τυπικών διαδικασιών δεν οδηγεί αυτόματα σε ακυρότητα, εφόσον η γνησιότητα της βούλησης δεν αμφισβητείται
Με τον τρόπο αυτό, οι έκτακτες διαθήκες γίνονται θεσμικά ισχυρότερες, χωρίς να χάνονται λόγω γραφειοκρατικών παραλείψεων.

Ανάκληση και δημοσίευση: Διαδικασίες με μεγαλύτερη σαφήνεια

Το νομοσχέδιο αποσαφηνίζει και τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να ανακληθεί μια διαθήκη, ώστε να περιοριστούν οι παρερμηνείες και οι αντικρουόμενες ερμηνείες. Παράλληλα:

Καθιερώνεται υποχρέωση κάθε ιδιόγραφης διαθήκης να υποβληθεί για δημοσίευση μετά τον θάνατο του διαθέτη
Δίνεται η δυνατότητα κήρυξης διαθήκης ως κύριας, εφόσον απαιτείται
Προβλέπεται γραφολογική πραγματογνωμοσύνη όπου υπάρχει αμφιβολία για τη γνησιότητα
Έτσι, οι διαδικασίες γίνονται πιο διαφανείς και εξασφαλίζεται ότι η τελευταία βούληση του διαθέτη επικρατεί χωρίς αμφισβητήσεις.

Διαθήκες σε νοσοκομεία και μονάδες φροντίδας: Αυστηρές δικλίδες προστασίας
Ειδική μέριμνα λαμβάνουν οι διαθήκες που συντάσσονται σε νοσοκομεία ή δομές φροντίδας ηλικιωμένων, όπου έχουν καταγραφεί στο παρελθόν περιπτώσεις καταχρηστικών συμπεριφορών.

Με τις νέες διατάξεις:

Ακυρώνονται δωρεές ή κληροδοτήματα προς μέλη του προσωπικού ή της διοίκησης
Εξαίρεση υπάρχει μόνο αν τα πρόσωπα αυτά περιλαμβάνονται ούτως ή άλλως στην εξ αδιαθέτου διαδοχή
Η ρύθμιση αποτρέπει πιέσεις ή εκμετάλλευση ευάλωτων διαθέτων σε κρίσιμες συνθήκες.