Καθαρίστρια με μηνιαίο μισθό €4.000
Η πίεση από τις Βρυξέλλες για μείωση των ελλειμμάτων δείχνει ότι οι δαπάνες πρέπει να μειωθούν και μάλιστα άμεσα, για να μη χρειαστούν φορολογικά μέτρα. Αν η «διευθέτηση» του θέματος των χαμένων φορολογικών εσόδων είναι το πρώτο πράγμα που συζητείται στα think tank του οικονομικού επιτελείου, το σπάταλο δημόσιο είναι σίγουρα το αμέσως επόμενο. Στο υπουργείο Οικονομικών εκτιμούν ότι μια μείωση των δαπανών του δημοσίου κατά 10% θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα την εξοικονόμηση τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ ετησίως.
Η σπατάλη στο δημόσιο δεν είναι βεβαίως μια πρόσφατη τακτική. Εδώ και χρόνια οι κυβερνήσεις υποστηρίζουν ότι μπορούν να «νοικοκυρέψουν» το γιγαντώδη δημόσιο τομέα, χωρίς ωστόσο ουσιαστικό αποτέλεσμα.
Οποιαδήποτε απόπειρα κατάργησής τους προσκρούει στο επιχείρημα των κεκτημένων, πυροδοτεί κινητοποιήσεις των εργαζομένων και τελικά συνήθως εγκαταλείπεται. Επιδόματα, επιπλέον μισθοί και φυσικά υπερωρίες είναι οι συνηθέστεροι τρόποι για την αύξηση των αποδοχών. Ορισμένες περιπτώσεις θεωρούνται υπερβολικές ακόμη και από τους ίδιους τους φορείς του Υπουργείου Οικονομικών.
Δεκαέξι μισθοί στη Βουλή
«Εξόφθαλμη» είναι η περίπτωση... των Υπαλλήλων της Βουλής, οι οποίοι λαμβάνουν 16 μισθούς το χρόνο. Πέραν από τους 14 μισθούς, που παίρνουν όλοι οι μισθωτοί, οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι δικαιούνται άλλων δύο μισθών, που προσεγγίζουν τα 3.000 ευρώ έκαστος, για το άνοιγμα και το κλείσιμο της Βουλής! Το συγκεκριμένο προνόμιο διατηρείται φυσικά και στη σύνταξη. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν πηγές του ΥΠΟΙΚ, μια καθαρίστρια της Βουλής συνταξιοδοτείται με ποσό που μπορεί να φτάσει κατά περίπτωση ακόμη και τα 1.600 ευρώ το μήνα, όταν Διευθυντής άλλου Υπουργείου –με τα ίδια χρόνια υπηρεσίας– συνταξιοδοτείται με σύνταξη χαμηλότερη, που φτάνει ακόμη και τα 960 ευρώ το μήνα.
Ωσαύτως, καθαρίστρια στο ΥΠΟΙΚ εκμεταλλευόμενη τα ειδικά επιδόματα και τις υπερωρίες, μπορεί να δει το μισθό της να διαμορφώνεται -σε ακραία περίπτωση, με πολλά χρόνια προϋπηρεσίας και σύμφωνα πάντα με πληροφορίες που προέρχονται από τις ίδιες πηγές- ακόμη και σε 4.000 ευρώ το μήνα.
Επιδόματα κατά του «λαδώματος» στις πλέον διεφθαρμένες δημόσιες υπηρεσίες
Η συγκεκριμένη στρέβλωση -σύμφωνα με τα standards της αγοράς εργασίας στη χώρα μας- οφείλεται στο γεγονός ότι όλοι οι υπάλληλοι του υπουργείου Οικονομικών λαμβάνουν κάθε μήνα, μαζί με το μισθό τους, και ειδικά επιδόματα, ως συμπλήρωμα των αποδοχών τους. Τα επιδόματα αυτά αποτελούν στην ουσία ακόμα σχεδόν ένα μισθό!
Χαρακτηριστική περίπτωση είναι το επίδομα ΔΙΒΕΕΤ που αρχικά καταβαλλόταν σε έναν περιορισμένο αριθμό ελεγκτών εφοριακών για να αποφευχθούν φαινόμενα διαφθοράς, αλλά σταδιακά επεκτάθηκε με διάφορες ρυθμίσεις και ονομασίες σε όλους τους Υπαλλήλους του Υπουργείου Οικονομικών και αργότερα και σε εκείνους του Εθνικής Οικονομίας και τελικά ακόμη και στους Υπαλλήλους των εποπτευόμενων φορέων. Δηλαδή σε ένα τεράστιο τμήμα του δημόσιου τομέα.
Η πρόσθεση των συγκεκριμένων επιδομάτων στο μισθό έχει ως αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι σε αυτές τις υπηρεσίες να αμείβονται υψηλότερα από συναδέλφους τους δημοσίους Υπαλλήλους, με τα ίδια προσόντα και τα ίδια χρόνια δουλειάς, που δεν είχαν την τύχη να εργάζονται ή να εποπτεύονται από το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών. Κωμικοτραγικό είναι βεβαίως το γεγονός ότι οι περισσότερες από τις υπηρεσίες που δικαιούνται τα ΔΙΒΕΕΤ (ή όπως αλλιώς ονομάζονται), παραμένουν πολύ ψηλά στη λίστα της διαφθοράς.
Το συγκεκριμένο προνόμιο των επιδομάτων έχει ως αποτέλεσμα ένας γιατρός επιμελητής Α΄ του ΕΣΥ να έχει χαμηλότερες αποδοχές κατά 300 έως και 1.300 ευρώ από υπάλληλο του υπουργείου Οικονομικών, με τα ίδια χρόνια προϋπηρεσίας! Τα συγκεκριμένα επιδόματα λαμβάνουν –πάντα σύμφωνα με πηγές του Υπουργείου διάφορες ειδικότητες εργαζομένων όπως για παράδειγμα η προαναφερθείσα καθαρίστρια που αμείβεται (συνυπολογίζοντας και τις υπερωρίες) με 4.000 ευρώ το μήνα.
Τα συγκεκριμένα επιδόματα δινόταν μέσω των ειδικών λογαριασμών που πλέον καταργήθηκαν. Ωστόσο τα επιδόματα συνεχίζουν να καταβάλλονται. (Αξίζει να θυμίσουμε τις πρόσφατες απεργίες των τελωνειακών, για να διατηρηθούν οι ειδικοί αυτοί λογαριασμοί).
Επίσης χαρακτηριστική, αν και εξαιρετικά εξειδικευμένη (και για το λόγο αυτό ενδεχομένως και δικαιολογημένη), είναι η περίπτωση των εργαζομένων στην Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, οι οποίοι – ανεξαρτήτως ειδικότητας – λαμβάνουν σχεδόν διπλάσιο μισθό από τους υπόλοιπους δημοσίους υπαλλήλους.
Καθώς όμως η ανάγκη για περιστολή των δημοσίων δαπανών καθίσταται επιτακτική ανάγκη, στελέχη του ΥΠΟΙΚ αναφέρουν ότι ο εξορθολογισμός των συγκεκριμένων μισθολογικών αδικιών είναι μονόδρομος που εκτός από την κοινωνική δικαιοσύνη θα επαναφέρει και τα έξοδα του δημοσίου σε φυσιολογικά επίπεδα.
Ο σχεδιασμός -που μένει να δούμε να υλοποιείται- έχει κυρίως δύο άξονες. Στο στόχαστρο θα μπουν λειτουργικές δαπάνες, ελαστικές δαπάνες (μετακινήσεις, υπερωρίες κ.ά.), ενώ θα περιοριστούν και οι συμβάσεις έργου, καθώς εκτιμάται ότι το εποχικό προσωπικό είναι περισσότερο από αυτό που χρειάζεται. Το βέβαιο είναι ότι, για κάθε δαπάνη που θα μειωθεί, θα υπάρχει ευελιξία για αναπροσαρμογή, μέχρι ενός σημείου, αφού θα προβλέπονται οροφές για κάθε κωδικό.
Πιο δύσκολη αλλά και περισσότερο αποτελεσματική θεωρείται η δημιουργία ενός συστήματος ενιαίας μισθοδοσίας. Θα δημιουργηθεί στην ουσία ένας κοινός λογαριασμός, μέσω του οποίου θα μισθοδοτούνται όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι, όπως γίνεται και με τους συνταξιούχους του δημοσίου. Εκτιμάται ότι με αυτό τον τρόπο θα εξορθολογιστεί σταδιακά, συνολικά το σύστημα πληρωμών του δημοσίου καθώς στο Γενικό Λογιστήριο εκτιμούν ότι με το σύστημα ενιαίας μισθοδοσίας ενδεχομένως να αποκαλυφθούν και άλλες τέτοιες περιπτώσεις.
του Νεκτάριου Β. Νώτη
η φωτό από τον καφετζή
