Από τις μακρινές στέπες της Ρωσίας μέχρι τις ΗΠΑ και από το Ιάσιο μέχρι την Κύπρο, η Επανάσταση του 1821 "γέννησε" δεκάδες εθνικούς ευεργέτες και χιλιάδες αείμνηστους ήρωες.
Ταυτόχρονα όμως, πρόσφερε έδαφος σε καιροσκόπους, που δεν δίστασαν να σφετεριστούν δημόσια έσοδα από πωλήσεις εθνικών κτημάτων και δάνεια ή να «εξαφανίσουν» -προς ίδιον όφελος- δωρεές και εισφορές εράνων. Ενδεικτικό είναι ότι ολόκληρη φρεγάτα από τις ΗΠΑ -που πληρώθηκε με πόρους από δάνειο εξωτερικού- απλά δεν έφτασε στην Ελλάδα, όπως υποστήριξε ο αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Ιωάννης Χατζηδημητρίου, σε εκδήλωση για την 25η Μαρτίου, παρουσία του Μητροπολίτη Άνθιμου και του γενικού γραμματέα του υπουργείου Μακεδονίας-Θράκης, Λουκά Ανανίκα.
Τα χρυσά σκεύη των μονών και τα δημόσια ακίνητα
Σύμφωνα με τον καθηγητή, μοναδικό ομιλητή στην εκδήλωση, τα χρηματικά ποσά που συγκεντρώθηκαν για τη χρηματοδότηση της Επανάστασης ήταν τεράστια. Μόνο οι εκκλησίες και οι μονές, υποχρεώθηκαν δια νόμου να προσφέρουν για τον Αγώνα αργυρά και χρυσά σκεύη αξίας 140.000 γροσιών.
Από τη δε εκποίηση εθνικών κτημάτων εκτιμάται ότι συγκεντρώθηκαν 3,5 εκατ. γρόσια. Παράλληλα, η ελληνική κυβέρνηση συνήψε δύο δάνεια εξωτερικού, ονομαστικού ύψους 800.000 αγγλικών λιρών (1824) και 2 εκατ. λιρών (1825).
Οι τραπεζίτες του Λονδίνου, οι "ακριβοί" μεσολαβητές και η αμερικανική φρεγάτα που δεν έφτασε ποτέ...
Τα δύο δάνεια εξωτερικού εξελίχθηκαν -σύμφωνα με τον καθηγητή- σε δυσεπούλωτη πληγή για την ελληνική οικονομία, συνεπεία χειρισμών των Α.Λουριώτη και Ι.Ορλάνδου, που ανέλαβαν τη διαπραγμάτευσή τους με τραπεζίτες του Λονδίνου.
Το δάνειο του 1824, ονομαστικής αξίας 800.000 λιρών, απέδωσε 472.000 λίρες, από τις οποίες στην ελληνική κυβέρνηση έφτασαν οι ?308.000, κατόπιν αφαίρεσης τοκοχρεολυσίων και πληρωμών προς «μεσολαβητές».
Το δάνειο του 1825 απέδωσε πραγματικό κεφάλαιο 1.100.000 λιρών, από το οποίο η κυβέρνηση έλαβε περίπου το ...ένα ένατο. Τα υπόλοιπα πήγαν για προπληρωμή τοκοχρεολυσίων, μεσιτικά έξοδα και για παραγγελία δύο φρεγατών σε αμερικανικά ναυπηγεία και πέντε ατμοκίνητων πολεμικών στη Βρετανία.
Από τα πέντε βρετανικά πολεμικά, που έπρεπε να είχαν φτάσει στην Ελλάδα Μάρτιο του 1826, το πρώτο αφίχθη τέλος του 1827 και το δεύτερο το 1828, μετά τη ναυμαχία του Ναβαρίνου. Σύμφωνα με τον κ. Χατζηδημητρίου, ιστορικές πηγές αποδίδουν την πτώση του Μεσολογγίου και στην καθυστερημένη άφιξη των πλοίων.
Όσον αφορά τις δύο φρεγάτες που είχαν παραγγελθεί στις ΗΠΑ και πληρωθεί με χρήματα δανείου του 1825, τελικά έφτασε η μία. Όταν η Γ' Εθνική Συνέλευση Τροιζήνας όρισε Λογιστική Επιτροπή για την επεξεργασία των εθνικών λογαριασμών στο διάστημα 1822-1827, τα συμπεράσματα ήταν απογοητευτικά: «τα εθνικά κατάστιχα ήσαν νοθευμένα και πλήρη από καταχρήσεις και πλαστοπαρτίδες ». «Εις τα κατάστιχα ευρίσκονται και παράνομοι πωλήσεις εθνικών κτημάτων και ανύπαρκτοι πληρωμαί αυτών .»
Το 1935, το Ελεγκτικό Συνέδριο επιδίκασε στους Ορλάνδο-Λουριώτη χρέος 809.000 δραχμών προς το δημόσιο. Ωστόσο, όπως επισήμανε ο καθηγητής, η απόφαση ουδέποτε εκτελέστηκε.
Πολεμοφόδια από τη Σμύρνη στην απελευθέρωση της Καλαμάτας
Στον αντίποδα, με χρήματα Ελλήνων της Ρωσίας αγοράστηκαν 40 πυροβόλα. Φιλικοί της Σμύρνης έστειλαν πολεμοφόδια στη Μάνη, εξοπλίζοντας 2.000 Μανιάτες και Μεσσήνιους, που στις 23/3/1821 απελευθέρωσαν την Καλαμάτα.
Στις αρχές Απριλίου ξεσηκώθηκαν Ύδρα και Σπέτσες και 52 Σπετσιώτικα και Υδραίικα καράβια «επιστρατεύτηκαν» για την Επανάσταση. Λίγο αργότερα ενώθηκαν μαζί τους τα Ψαρά. Χρήματα για την οργάνωση ένοπλων σωμάτων έστελνε αδιαλείπτως σε Έλληνες οπλαρχηγούς η Φιλική Εταιρία. Εξάλλου, οι εθελοντικές εισφορές από τη Δ. Ευρώπη για την ενίσχυση του Αγώνα υπολογίζεται ότι ξεπέρασαν τα 2,5 εκατ. γαλλικά φράγκα μέχρι τέλους 1826.
Οι φιλέλληνες της Αμερικής συγκέντρωσαν την περίοδο 1824-1827 περίπου 80.000 δολάρια για τους μαχόμενους Έλληνες. Ωστόσο, δεν είναι βέβαιο εάν τα χρήματα αυτά έφτασαν στην Ελλάδα.
Ιδιαίτερα μεγάλη ήταν, ασφαλώς, η οικονομική συνεισφορά της Μαντώς Μαυρογένους, η οποία δαπάνησε όλη την προσωπική της περιουσία, όπως και της Μπουμπουλίνας, για την οποία όμως δεν βρέθηκε χρηματική εκτίμηση. ΑΠΕ /ΜΠΕ
''ΚΡΑΧΤΗΣ''
kraxtis-gr/blogspot.com
