Ευρώ-ασπίδα προστασίας στις αγορές!
Με μια κατηγορηματική δήλωση του προεδρεύοντος του Eurogroup, Ζαν Κλωντ Γιούνκερ, οι ισχυροί της Ευρώπης επιχειρούν να κλείσουν τη συζήτηση περί κινδύνου ελληνικής χρεοκοπίας και να υψώσουν ασπίδα προστασίας στην ελληνική αγορά κεφαλαίων, αναχαιτίζοντας έτσι και τις κερδοσκοπικές επιθέσεις σε μετοχές και ομόλογα.
«Στην Ευρωζώνη δεν υπάρχει κίνδυνος χρεοκοπίας», δήλωσε χθες ο Πρωθυπουργός και υπουργός Οικονομικών του Λουξεμβούργου, όπως μετέδωσε το Mega Channel. Η δήλωση αυτή του κ. Γιούνκερ, ο οποίος είχε πρωτοστατήσει στην οργισμένη αντίδραση του Eurogroup, όταν αποκαλύφθηκαν τα νεότερα στοιχεία για το έλλειμμα («τελείωσαν τα αστεία», είχε πει τότε χαρακτηριστικά) ερμηνεύεται ως μείζονος σημασίας παρέμβαση, που εκφράζει την πρόθεση των εταίρων του ευρώ να στηρίξουν με .........
κάθε τρόπο τους «αδύναμους κρίκους» της νομισματικής ένωσης (πρωτίστως την Ελλάδα, αλλά και την Ιρλανδία).
Από την Παρασκευή, ο υπουργός Οικονομικών και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος είχαν εκπέμψει καθησυχαστικά μηνύματα στην αγορά, σε μια συντονισμένη παρέμβαση που εκτιμάται ότι λειτούργησε εκτονωτικά στο Χρηματιστήριο και την αγορά ομολόγων, επαναφέροντας σε πτωτική τροχιά το spread των δεκαετών τίτλων του Δημοσίου και σε ανοδική κίνηση το Γενικό Δείκτη στο ΧΑ.
Το Σάββατο, ο Πρωθυπουργός κ. Γιώργος Παπανδρέου, με δύο βαρυσήμαντες παρεμβάσεις του θέλησε να «κόψει τη φόρα» των κερδοσκόπων του Λονδίνου και να αναχαιτίσει τις πιέσεις της ΕΚΤ και της Κομισιόν, για εκτεταμένες αλλαγές στο μείγμα της οικονομικής πολιτικής.
«Δεν θα γίνουμε κυβέρνηση υπό ομηρία», τόνισε ο Πρωθυπουργός στον «Κόσμο του Επενδυτή», ενώ μιλώντας στο Πολιτικό Συμβούλιο του ΠΑΣΟΚ κράτησε επικριτική στάση έναντι της Κομισιόν, τονίζοντας ότι η οικονομία είναι σε τραγική κατάσταση με ευθύνη της προηγούμενης κυβέρνησης. «Εμείς είχαμε προειδοποιήσει και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις μεθοδεύσεις της κυβέρνησης της Ν.Δ. Δεν μπορεί να ζητείται σήμερα από μια κυβέρνηση 50 ημερών να απολογείται γι' αυτά. Αλλά και οι τράπεζες διεθνώς είναι υπόλογες για τη κρίση. Μαζεύουν χρήματα και δεν επενδύουν. Υπάρχει μια ιδεολογική και πολιτική μάχη παγκοσμίως γι' αυτά», τόνισε ο κ. Παπανδρέου.
Κυβερνητικά στελέχη τονίζουν ότι οι εξελίξεις των τελευταίων 24ώρων διαμορφώνουν νέο κλίμα στην αγορά και εκτιμούν ότι πλέον τα παιχνίδια υποτιμητικής κερδοσκοπίας με τις μετοχές και τα ομόλογα θα σταματήσουν. Άλλωστε, όπως εκτιμούν παράγοντες της αγοράς, το spread των ομολόγων, όπως διαμορφώθηκε μετά τις πιέσεις των τελευταίων ημερών, αλλά και οι αποτιμήσεις στο ΧΑ, ιδιαίτερα των τραπεζικών μετοχών, δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες για την επάνοδο αγοραστών.
Το παρασκήνιο των πιέσεων
Επιχειρώντας μια αποτίμηση των γεγονότων των τελευταίων ημερών στο ΧΑ και την αγορά ομολόγων, κυβερνητικά και τραπεζικά στελέχη τονίζουν ότι εκδηλώθηκαν πιέσεις από πολλές πλευρές και οι πιέσεις αυτές δεν σχετίζονταν κατ’ ανάγκη μόνο με την ίδια την Ελλάδα και τα γνωστά δημοσιονομικά της προβλήματα:
- Ισχυρά ξένα χαρτοφυλάκια, σε ένα περιβάλλον έντονης ανασφάλειας, ιδιαίτερα μετά τη στάση πληρωμών του Ντουμπάι, θέλησαν να «κλειδώσουν» τα ουκ ολίγα κέρδη τους από την ελληνική αγορά (διπλασιασμός τιμών στις τραπεζικές μετοχές από τον Μάρτιο, κορυφαία απόδοση 9,9% από τα ελληνικά ομόλογα) και να περιορίσουν το ρίσκο των τοποθετήσεών τους.
- Οι μεγάλες επενδυτικές τράπεζες του Λονδίνου έπαιξαν και το δικό τους παιχνίδι, ενόψει του “new deal” που περιμένουν τους επόμενους μήνες με την ελληνική κυβέρνηση, για το μεγάλο πρόγραμμα δανεισμού του 2010, αλλά και για το πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων, που δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί. Άλλωστε, το οικονομικό επιτελείο έχει δώσει ήδη δείγμα γραφής προς την κατεύθυνση της αλλαγής των «κανόνων παιχνιδιού», καθώς στο μεγάλο, πρόσφατο κοινοπρακτικό δάνειο προτίμησε ένα σχήμα ευρωπαϊκών τραπεζών, αφήνοντας εκτός τις αμερικανικές τράπεζες που είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο με την προηγούμενη κυβέρνηση. Αυτές οι πρώτες «αψιμαχίες» των τραπεζών πολλοί στην αγορά εκτιμούν ότι σχετίζονται και με τον «ορυμαγδό» εκθέσεων των τελευταίων ημερών για την Ελλάδα, αλλά και με τις τακτικές που ακολούθησαν ορισμένες μεγάλες τράπεζες στις αγορές.
- Πίσω από την επίθεση στην Ελλάδα, πολλοί βλέπουν και τις γνωστές αγγλοσαξονικές «δυνάμεις», που παγίως επιτίθενται όχι στην Ελλάδα, αλλά στη νομισματική ένωση της Ευρώπης, εκφράζοντας σε κάθε ευκαιρία την εκτίμηση (ή μήπως ευχή;) ότι η ΟΝΕ θα καταρρεύσει υπό το βάρος των αντιφάσεών της, με κυριότερη την έλλειψη ενιαίου κέντρου χάραξης της δημοσιονομικής πολιτικής. Το παράδειγμα της Ελλάδας, μιας χώρας σε πλήρη δημοσιονομική απόκλιση, που απειλεί την ίδια τη συνοχή και το κύρος της Ευρωζώνης, αποτέλεσε «βούτυρο στο ψωμί» των κύκλων που κατ’ επανάληψη έχουν στραφεί κατά της νομισματικής ένωσης και δεν είναι τυχαίο ότι τα «πύρινα» άρθρα που φιλοξενήθηκαν στους Financial Times και την Wall Street Journal τις τελευταίες ημέρες είχαν κοινό παρονομαστή τον «ευρωσκεπτικισμό».
Οι Ευρωπαίοι εταίροι της Ελλάδας φαίνεται ότι πλέον αντιλαμβάνονται πως δεν είναι σκόπιμο να ξεπεράσουν ορισμένα όρια στην άσκηση πιέσεων στην κυβέρνηση της Αθήνας για να εφαρμόσει σκληρότερη οικονομική πολιτική. Γιατί, όταν οι πιέσεις προσλαμβάνουν χαρακτήρα παροξυσμού και αρχίζουν να τροφοδοτούν τα σενάρια χρεοκοπίας ενός μέλους της Ευρωζώνης, τότε οι δυνάμεις που αναπτύσσονται στις αγορές μπορεί να γίνουν τόσο ισχυρές, ώστε τελικά να κλονισθεί η ίδια η αξιοπιστία του Ευρώ.
Άλλωστε, ανάλογα γεγονότα είχαν καταγραφεί και στις αρχές του έτους, πάλι με την ίδια κατάληξη: όταν, τον περασμένο Φεβρουάριο, το spread των ελληνικών ομολόγων είναι ξεπεράσει τις 300 μονάδες βάσης και διακινούνταν σενάρια ελληνικής χρεοκοπίας, «από μηχανής θεός» για την Ελλάδα ήταν ο τότε υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Πέερ Στάινμπρουκ, που είχε ξεκαθαρίσει ότι καμία χώρα της Ευρωζώνης δεν θα αφεθεί στην τύχη της.
Εκείνη η δήλωση, όπως θυμούνται καλά οι παράγοντες της τραπεζικής αγοράς, είχε ερμηνευθεί από τις αγορές σαν «πράσινο φως» για αγορές ελληνικών ομολόγων και μετοχών και εκτιμάται ότι το ίδιο θα συμβεί τώρα με τις δηλώσεις του κ. Γιούνκερ, αλλά και αρκετών ακόμη αξιωματούχων που αναμένεται ότι θα τοποθετηθούν δημόσια στο ίδιο πνεύμα τις επόμενες ημέρες.
