Η Νομαρχιακή Επιτροπή του Τ.Ε.Ε. Ημαθίας, αφού μελέτησε την πρόταση του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ι.Τ.Α.) για την συγχώνευση των Δήμων και απαντώντας σε σχετικό αίτημά σας για συμμετοχή στον διάλογο, κατέληξε στην εξής πρόταση.Η μελέτη του Ι.Τ.Α. προτείνει τρεις Δήμους στο νομό, με κριτήρια που αφορούν κυρίως στον πληθυσμό και στην έκταση των νέων Δήμων, ωστόσο η πρόταση φαίνεται να αγνοεί πλήρως μία πραγματικότητα, ότι στο Νομό υπάρχει ο σπουδαιότατος αρχαιολογικός χώρος των Αιγών, μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς με διεθνή ακτινοβολία.
Η πρότασή μας λοιπόν συνίσταται στην δημιουργία ενός Δήμου που θα περιλαμβάνει ολόκληρο το κομμάτι της Ημαθίας που βρίσκεται νότια του Αλιάκμονα, ήτοι συνένωση των τριών Δήμων Μελίκης, Βεργίνας, Μακεδονίδος σε ένα, με το όνομα Δήμος Αιγών.
Τεκμηρίωση:
Τα ιστορικά – γεωγραφικά επιχειρήματα
Η περιοχή νοτίως του Αλιάκμονα (σημερινοί Δήμοι Βεργίνας, Μελίκης και Μακεδονίδος) αποτελεί διαχρονικά μία σαφώς διακριτή και εξαιρετικά κρίσιμη από άποψη ιστορική ενότητα.
1. Τουλάχιστον από την αρχή της πρώτης προχριστιανικής χιλιετίας (περ. 1.000 π.χ.) βρίσκονται εδώ οι Μακεδόνες και σύμφωνα με τον Ηρόδοτο (5ος αι. π.χ.) η περιοχή νοτίως του Αλιάκμονα λέγεται «γη Μακεδονίς». Όπως δείχνει η κατάληξη –ις -ιδος (μακεδονίς, μακεδονίδος) στη συνείδηση των κατοίκων, αλλά και του αρχαίου ιστορικού, ο χώρος αυτός αναγνωρίζεται ως κοιτίδα του βασιλείου, μολονότι αυτό την εποχή εκείνη είχε επεκταθεί σημαντικά προς τα βόρεια, δυτικά και ανατολικά (σημερινοί Νομοί Πέλλας, Κοζάνης, Θεσσαλονίκης).
2. Εδώ βρίσκεται η πρώτη πόλη των Μακεδόνων οι Αιγές, αλλά πάντα σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, και το αρχαίο ορεινό κέντρο η Λεβαίη (εντοπίζεται στην περιοχή ανάμεσα στη Σφηκιά και τα Ριζώματα).
3. Οι Αιγές από το 650 π.χ. γίνονται το λίκνο της βασιλικής δυναστείας των Τημενιδών που θα δώσει στην Ελλάδα και τον κόσμο δύο από τις πιο σημαντικές ιστορικές προσωπικότητες τον Φίλιππο Β΄ και τον Μεγαλέξανδρο. Το γεγονός αυτό αποτελεί τον κύριο λόγο της ανηλεούς καταστροφής της βασιλικής πόλης των Μακεδόνων από τους Ρωμαίους, οι οποίοι κάνουν διοικητικό κέντρο την Βέροια με αποτέλεσμα στα χρόνια της ρωμαιοκρατίας η περιοχή να παρακμάσει και το όνομα των Αιγών να λησμονηθεί.
4. Στη βυζαντινή εποχή και σε ολόκληρη την τουρκοκρατία παρά τις συνεχείς μεταναστεύσεις διάφορων φυλών (Σλάβοι, Αλβανοί, Σελτζούκοι, Οθωμανοί) η περιοχή στα νότια του Αλιάκμονα παραμένει το κέντρο του ελληνικού και χριστιανικού στοιχείου, γεγονός που αποτυπώνεται στο τουρκικό της όνομα Ρουμλουκ, Ρουμλούκι, η περιοχή των Ρουμί, δηλ. των Ρωμιών που στα χρόνια αυτά σημαίνει των ελληνόφωνων χριστιανών. Λίγο μετά τα μέσα του 19ου αιώνα ο Leon Heuzey, ο Γάλλος αρχαιολόγος και πρώτος ανασκαφέας των Αιγών αναγνωρίζει και εύγλωττα περιγράφει τον αμιγή ελληνικό χαρακτήρα του πληθυσμού που κατοικεί ακόμα την περιοχή, όπου βρίσκονται τα ερείπια του αρχαίου Μακεδονικού κέντρου που ο ίδιος θεωρεί την «Πομπηία» της Μακεδονίας, το κλειδί για την λύση όλων των ιστορικών αινιγμάτων.
Για να καταλύσουν οριστικά το βασίλειο των Μακεδόνων που ήταν ίσως ο πιο σημαντικός αντίπαλός τους οι Ρωμαίοι κατέστρεψαν ολοσχερώς και καταδίκασαν στη λήθη των αιώνων τις δύο πόλεις, τις Αιγές και την Πέλλα. Χάρη στις ανασκαφές της δεκαετίας του πενήντα και εξήντα το όνομα της δεύτερης αποκαταστάθηκε και η Πέλλα (παλιά και νέα) είναι και πάλι ένας ζωντανός Δήμος που το όνομα του βρίσκεται όχι μόνον στο χάρτη αλλά και στη συνείδηση των νεοελλήνων, αλλά και των ξένων όπως συμβαίνει και με τα ονόματα όλων των υπόλοιπων αρχαιολογικών χώρων (Ολυμπία, Δελφοί, Δωδώνη, Δήλος, Κνωσός, Μυκήνες κ.ο.κ.) .
Η αρχαιολογική σκαπάνη συνεχώς φέρνει στο φως αμύθητους θησαυρούς καθώς και αρχέτυπα που μεταφέρθηκαν από τον Μεγαλέξανδρο στα πέρατα της οικουμένης για να σημαδέψουν ανεξίτηλα την εικόνα του κόσμου που ονομάστηκε Ελληνιστικός, αυτό μένει ακόμη να γίνει.
Το όνομα της πρώτης πόλης των Μακεδόνων Αιγεαί ή Αιγαί – στη δημοτική Αιγές – (δηλ. «ο τόπος με τα πολλά κατσίκια» από τη λέξη αιξ αιγός) πρέπει να αναστηθεί όχι μόνον για να αποκατασταθεί η πραγματική ταυτότητα του χώρου και να αρθεί επιτέλους η τιμωρία της καταδίκης της μνήμης που ένας κατακτητής που επέβαλε, αλλά και επειδή, ακριβώς λόγω της προφανούς ελληνικής ετυμολογίας του, αποτελεί ένα από τα πιο σαφή και αδιαμφισβήτητα τεκμήρια της ταυτότητας των ίδιων των Μακεδόνων.
Η δημιουργία ενός Δήμου με το όνομα Δήμος Αιγών που θα περιλαμβάνει ολόκληρο το κομμάτι της Ημαθίας που θα βρίσκεται στα νότια του Αλιάκμονα και προφανώς αποτελεί μία διακριτή γεωγραφική, οικολογική, αλλά και ιστορική ενότητα όχι μόνον θα αποκαταστήσει μια ιστορική αδικία, αλλά – στο πλαίσιο της αλληλοσυμπλήρωσης του σχεδόν απείραχτου ακόμα φυσικού με το παγκόσμιας σημασίας πολιτισμικό περιβάλλον – θα αποτελέσει και έναν εξαιρετικό μοχλό αειφόρου ανάπτυξης του Νομού αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Κεντρικής Μακεδονίας.
Για λόγους κύρους και διεθνούς ακτινοβολίας σκόπιμο είναι το διοικητικό κέντρο του Δήμου να βρίσκεται δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο των Αιγών που περιλαμβάνεται στον κατάλογο των μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, δηλαδή στην Βεργίνα ή τα Παλατίτσια.
Ο πρόεδρος της Ν.Ε. του ΤΕΕ Ν. Ημαθίας
ΟΥΡΣΟΥΖΙΔΗΣ Ν. ΓΕΩΡΓΙΟΣ
