"Καθένας έχει τον παράδεισο που του αξίζει"
« Καθένας έχει τον παράδεισο που του αξίζει » είναι ο τίτλος ενός γνωστού διηγήματος του Οκτάβιο Παζ, και προφανώς ο Παράδεισος που αξίζει στον κατά τα άλλα Ευρωπαίο σύγχρονο Έλληνα μάλλον μοιάζει περισσότερο με την Κόλαση του Δάντη. Ίσως ο Δάντης καθώς έγραφε τη ''Θεία Κωμωδία '' να είχε εμάς στο μυαλό του.Την Ελλάς του 2010. Έτσι, τόνοι μπετόν, απειλητικές πολυώροφες πολυκατοικίες, παραβιασμένες αμμουδιές στις όποιες κύριοι Δήμαρχοι και κύριοι Νομάρχες έχουν δοθεί άδειες για πανάκριβα και πολυτελή ξενοδοχεία , κτισμένα δάση και σκουπίδια αποτελούν μόνο ορισμένα από τα συστατικά ενός εκρηκτικού μίγματος, ενός θανατηφόρου κοκτέιλ που απειλεί να εξαφανίσει για πάντα την ποιότητα από την καθημερινότητά μας. Και άντε στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη με τόσα εκατομύρια κόσμου. Στην επαρχία βρε; Στην επαρχία...;
Πίσω στον χρόνο αναζητούμε τις ρίζες του προβλήματος, στον Μεσοπόλεμο, στην εποχή του καραμανλικού εκσυγχρονισμού και της αντιπαροχής, στη χούντα. Με λίγα λόγια, πρόκειται για ένα έγκλημα διαρκείας, που ολοκληρώνεται σήμερα στην εποχή του real estate και έχει κυρίους υπεύθυνους τους εκάστοτε κυβερνώντες και θύματα-θύτες τους Έλληνες πολίτες. Τους εκάστοτε κυβερνώντες είτε μιλάμε για υπουργούς και μεγαλοβουλευτές είτε για ψευτό βουλευτάκους της επαρχίας είτε για κοινοτάρχες, Δημάρχους και γενικότερα την τοπική αυτοδιοίκηση.Κρύβονται όλοι πίσω από φθηνές δικαιολογίες του τύπου ''Μην είσαι αρνητικός στα πάντα, περίμενε να δεις πως θα γίνει το έργο και μετά να κρίνεις'', λες και δεν έχω το δικαίωμα να κρίνω για αυτά που έχω ή που δεν έχω ως τώρα δει.Και ρωτάς για παράδειγμα σαν απλός πολίτης. ''Ρε παιδιά; Το ίδιο έργο την πρώτη φορά ( και ίσως και την δεύτερη και την τρίτη ) ποιός το είχε αναλάβει;'', θέλοντας να μάθεις τους υπεύθυνους της κάθε κακοτεχνίας στην πόλη σου.Και κανείς δε σου απαντάει. Σε ονομάζουν γραφικό και σου προσδίδουν χαρακτηριστικά κομμουνιστή και ψευτοκουλτουριάρη... κουράστηκε ο κόσμος. Κουράστηκε να υποψιάζεται και εσάς και τους άλλους.Κάνεις μιά αίτηση στην υπηρεσία ύδρευσης και αποχέτευσης να έρθει να σου περάσει σχάρες στο δρόμο κάτω από το σπίτι σου, έρχονται, κάνουν τη φοβερή μελέτη τους και στις περνάνε...Έτσι τα νερά τώρα δε λιμνάζουν κάτω από την πόρτα σου αλλά παραδίπλα στην πόρτα του διπλανού.Αχ τι κρίμα.. δεν το είχε μελετήσει αυτό ο κύριος με το μεταξωτό πουκάμισο και τα φανταχτερά χρυσά κι ασημένια μανικετόκουμπα... Και συν τις άλλοις σου ζητάει και σαν επιβράβευση ένα συγχαρητήριο μήνυμα στην τοπική εφημερίδα. Ελλάς το μεγαλείο σου.
Πίσω στον χρόνο αναζητούμε τις ρίζες του προβλήματος, στον Μεσοπόλεμο, στην εποχή του καραμανλικού εκσυγχρονισμού και της αντιπαροχής, στη χούντα. Με λίγα λόγια, πρόκειται για ένα έγκλημα διαρκείας, που ολοκληρώνεται σήμερα στην εποχή του real estate και έχει κυρίους υπεύθυνους τους εκάστοτε κυβερνώντες και θύματα-θύτες τους Έλληνες πολίτες. Τους εκάστοτε κυβερνώντες είτε μιλάμε για υπουργούς και μεγαλοβουλευτές είτε για ψευτό βουλευτάκους της επαρχίας είτε για κοινοτάρχες, Δημάρχους και γενικότερα την τοπική αυτοδιοίκηση.Κρύβονται όλοι πίσω από φθηνές δικαιολογίες του τύπου ''Μην είσαι αρνητικός στα πάντα, περίμενε να δεις πως θα γίνει το έργο και μετά να κρίνεις'', λες και δεν έχω το δικαίωμα να κρίνω για αυτά που έχω ή που δεν έχω ως τώρα δει.Και ρωτάς για παράδειγμα σαν απλός πολίτης. ''Ρε παιδιά; Το ίδιο έργο την πρώτη φορά ( και ίσως και την δεύτερη και την τρίτη ) ποιός το είχε αναλάβει;'', θέλοντας να μάθεις τους υπεύθυνους της κάθε κακοτεχνίας στην πόλη σου.Και κανείς δε σου απαντάει. Σε ονομάζουν γραφικό και σου προσδίδουν χαρακτηριστικά κομμουνιστή και ψευτοκουλτουριάρη... κουράστηκε ο κόσμος. Κουράστηκε να υποψιάζεται και εσάς και τους άλλους.Κάνεις μιά αίτηση στην υπηρεσία ύδρευσης και αποχέτευσης να έρθει να σου περάσει σχάρες στο δρόμο κάτω από το σπίτι σου, έρχονται, κάνουν τη φοβερή μελέτη τους και στις περνάνε...Έτσι τα νερά τώρα δε λιμνάζουν κάτω από την πόρτα σου αλλά παραδίπλα στην πόρτα του διπλανού.Αχ τι κρίμα.. δεν το είχε μελετήσει αυτό ο κύριος με το μεταξωτό πουκάμισο και τα φανταχτερά χρυσά κι ασημένια μανικετόκουμπα... Και συν τις άλλοις σου ζητάει και σαν επιβράβευση ένα συγχαρητήριο μήνυμα στην τοπική εφημερίδα. Ελλάς το μεγαλείο σου.
Φυσικά όταν καταπατώνται παραθαλλάσια εδάφη δεν ακούω κανέναν να μιλάει...Αλλά απολύτως λογικό το βρίσκω. Χτίσατε ξενοδοχεία παντού και μπαρ και πουλ πουλ πουλ ρέστοναντ και ιδιωτικοποιήσατε τα πάντα. Υπήρξε ακόμη και ρύθμιση για την ιδιωτικοποίηση του αιγιαλού-παραλίας.
Για να διευκολύνει η κυβέρνηση ( η κάθε κυβέρνηση ) τους ιδιώτες που θα πάρουν τη δημόσια περιουσία άλλαξε τη νομοθεσία για τον αιγιαλό και την παραλία. Έτσι: Η παραχώρηση της απλής χρήσης του αιγιαλού και της παραλίας γίνεται έναντι ανταλλάγματος, ύστερα από απόφαση του υπουργού Οικονομικών, ενώ μπορεί να γίνει απευθείας με ή χωρίς αντάλλαγμα σε ΟΤΑ, φορείς διοίκησης και εκμετάλλευσης λιμένων, οργανισμούς κοινής ωφέλειας και ΝΠΔΔ, ακόμη και σε ιδιώτες. Παραχωρούνται νησίδες, ύφαλοι, σκόπελοι και αβαθείς θαλάσσιες εκτάσεις, αιγιαλός και παραλία για εξυπηρέτηση αγροτικών, αλιευτικών, ναυταθλητικών και τουριστικών σκοπών, ανάπτυξης της εθνικής οικονομίας, εθνικής άμυνας και ασφάλειας και περιβαλλοντικής έρευνας. Έτσι άνοιξε ο δρόμος για την εμπορική εκμετάλλευση και δόμηση του αιγιαλού, την αλλοίωση της ακτογραμμής με προσχώσεις, την παραχώρηση βραχονησίδων κ.λπ. Το όριο, οι χρήσεις γης και το εν γένει σχέδιο ανάπτυξης της χερσαίας και θαλάσσιας ζώνης του λιμένα καθορίζεται με απόφαση της επιχείρησης που εκμεταλλεύεται τον λιμένα όπως και ο καθορισμός των χώρων που εξομοιώνονται με ζώνη λιμένα. Κατόπιν οι δημόσιοι φορείς χορηγούν την έγκριση. Η ψευδεπίγραφη "προστασία αιγιαλού, παραλίας και άλλων χώρων" νομιμοποιεί εκ των υστέρων τα αυθαίρετα κτίσματα για έργα τα οποία εξυπηρετούν εμπορικούς, βιομηχανικούς, συγκοινωνιακούς, λιμενικούς ή άλλου είδους.
Τα θερμά μας συγχαρητηρία κύριοι των δύο μεγάλων κομμάτων και των μικρότερων βέβαια γιατί και αυτά έχουν τις ευθύνες του καθώς το μόνο που ξέρουν να κάνουν είναι να μαλώνουν μεταξύ τους και να σκοτώνονται λες και έχουν τα ( ποσοστιαία ) περιθώρια να το κάνουν.
Για να διευκολύνει η κυβέρνηση ( η κάθε κυβέρνηση ) τους ιδιώτες που θα πάρουν τη δημόσια περιουσία άλλαξε τη νομοθεσία για τον αιγιαλό και την παραλία. Έτσι: Η παραχώρηση της απλής χρήσης του αιγιαλού και της παραλίας γίνεται έναντι ανταλλάγματος, ύστερα από απόφαση του υπουργού Οικονομικών, ενώ μπορεί να γίνει απευθείας με ή χωρίς αντάλλαγμα σε ΟΤΑ, φορείς διοίκησης και εκμετάλλευσης λιμένων, οργανισμούς κοινής ωφέλειας και ΝΠΔΔ, ακόμη και σε ιδιώτες. Παραχωρούνται νησίδες, ύφαλοι, σκόπελοι και αβαθείς θαλάσσιες εκτάσεις, αιγιαλός και παραλία για εξυπηρέτηση αγροτικών, αλιευτικών, ναυταθλητικών και τουριστικών σκοπών, ανάπτυξης της εθνικής οικονομίας, εθνικής άμυνας και ασφάλειας και περιβαλλοντικής έρευνας. Έτσι άνοιξε ο δρόμος για την εμπορική εκμετάλλευση και δόμηση του αιγιαλού, την αλλοίωση της ακτογραμμής με προσχώσεις, την παραχώρηση βραχονησίδων κ.λπ. Το όριο, οι χρήσεις γης και το εν γένει σχέδιο ανάπτυξης της χερσαίας και θαλάσσιας ζώνης του λιμένα καθορίζεται με απόφαση της επιχείρησης που εκμεταλλεύεται τον λιμένα όπως και ο καθορισμός των χώρων που εξομοιώνονται με ζώνη λιμένα. Κατόπιν οι δημόσιοι φορείς χορηγούν την έγκριση. Η ψευδεπίγραφη "προστασία αιγιαλού, παραλίας και άλλων χώρων" νομιμοποιεί εκ των υστέρων τα αυθαίρετα κτίσματα για έργα τα οποία εξυπηρετούν εμπορικούς, βιομηχανικούς, συγκοινωνιακούς, λιμενικούς ή άλλου είδους.
Τα θερμά μας συγχαρητηρία κύριοι των δύο μεγάλων κομμάτων και των μικρότερων βέβαια γιατί και αυτά έχουν τις ευθύνες του καθώς το μόνο που ξέρουν να κάνουν είναι να μαλώνουν μεταξύ τους και να σκοτώνονται λες και έχουν τα ( ποσοστιαία ) περιθώρια να το κάνουν.
Είναι σαφές ότι η παρανομία και η κακοποίηση του περιβάλλοντος δεν γνωρίζουν κάστες ούτε οικονομικά στρώματα.Ουδέν μονιμότερον του προσωρινού ισχύει επίσης στην Ελλάδα, και μια τροχοβίλα στην παραλία ενδέχεται να μετατραπεί σύντομα σε ένα εξοχικό με τα όλα του, ευρύχωρο και σε άμεση επαφή με το κύμα. Είναι πολλά τα παραδείγματα προς αυτή την κατεύθυνση, όπως και τα κενά της νομοθεσίας, που, παρά ταύτα, κρίνεται από τους ειδικούς ως εξαιρετικά και χωρίς λόγο πολύπλοκη, σε σχέση με εκείνη πολλών ευρωπαϊκών χωρών, με αποτέλεσμα να ανοίγεται σε πολλαπλές ερμηνείες και να ευνοεί τις παρατυπίες. Υπάρχουν όμως ελπίδες για το μέλλον; Οι πιο αισιόδοξοι πιστεύουν ότι η κατάκτηση ενός άλλου επιπέδου κοινωνικής συνείδησης θα υπερισχύσει της κακογουστιάς και της λογικής της κερδοσκοπίας και του νεοπλουτισμού, ωστόσο είναι πολλοί εκείνοι που πιστεύουν ότι η ζημιά έχει γίνει και μόνο με τολμηρά, αλλά και συνάμα εξαιρετικά αντιλαϊκά μέτρα, όπως είναι οι μαζικές κατεδαφίσεις, μπορεί να λυθεί το πρόβλημα.
Ενα πράγμα είναι σίγουρο: Αν εξακολουθήσουμε να κινούμαστε στην ίδια κατεύθυνση, κινδυνεύουμε να χάσει η χώρα μας την αίγλη που της χαρίζουν οι σπάνιες φυσικές ομορφιές της και η πλούσια ιστορία της. Και αυτό ισχύει τόσο για τους κατοίκους της όσο και για εκείνους που κάθε χρόνο την επισκέπτονται.
Τριανταφυλλίδης Παναγιώτης