Ομιλία της Βουλευτού Πιερίας για την Οδική Ασφάλεια και άλλες διατάξεις
Την εκτίμηση ότι στον τομέα της οδικής ασφάλειας το κράτος όλα αυτά τα χρόνια αποδείχτηκε ανεπαρκές, εξέφρασε στην ομιλία της Βουλή η Βουλευτής Πιερίας κα Μαρία Μίχου, κατά τη συζήτηση του σχεδίου νόμου με θέμα την οδική ασφάλεια και άλλες διατάξεις.
Όπως επεσήμανε την ανεπάρκεια αυτή, τη διαπιστώνουμε όλοι μας καθημερινά είτε κυκλοφορούμε πεζοί είτε επιβαίνουμε σε κάποιο μεταφορικό μέσο. Κακοφτιαγμένοι δρόμοι, στενά πεζοδρόμια, ελλιπής σήμανση και φωτισμός είναι μερικά από τα πιο τρανταχτά παραδείγματα.
ΟΙ ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΔΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
Όμως, για να αντιληφθούμε το μέγεθος και τις προεκτάσεις του προβλήματος αρκεί να εστιάσουμε σε κάποια σοβαρά δεδομένα. Οι νεκροί από τροχαία ατυχήματα τα τελευταία 20 χρόνια ξεπερνούν τις 37.000, ενώ το οικονομικό κόστος των ατυχημάτων ανέρχεται στο 2% του Α.Ε.Π.. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι στον συγκεκριμένο τομέα η ανεπάρκεια του κράτους δεν σημαίνει απλώς κακή παροχή υπηρεσιών στον πολίτη. Μεταφράζεται σε έναν τραγικό απολογισμό με απίστευτες κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες.
Με μία πρώτη προσέγγιση, θα έλεγε κανείς ότι εάν εντοπίσουμε και διορθώσουμε τις αδυναμίες τις κρατικής μηχανής στο συγκεκριμένο θέμα θα λύσουμε το πρόβλημα ή τουλάχιστον θα βελτιώσουμε την κατάσταση. Όμως, όσοι γνωρίζουν σε βάθος το θέμα της οδικής ασφάλειας έρχονται να μας διαψεύσουν.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση, κυριότερη αιτία θνησιμότητας θεωρείται η συμπεριφορά των οδηγών. Αυτό σημαίνει υψηλές ταχύτητες, κατανάλωση αλκοόλ ή άλλων ουσιών, κούραση, οδήγηση χωρίς ζώνη ασφάλειας ή χωρίς κράνος προστασίας και άλλα.
Για να προχωρήσουμε λοιπόν μπροστά απαιτείται κοινή δράση κράτους και κοινωνίας. Χωρίς τους πολίτες οποιαδήποτε ρύθμιση δεν έχει καμία πιθανότητα να πετύχει. Αρκεί όμως αυτό; Απ’ ότι φαίνεται όχι.
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΩΝ ΦΟΡΕΩΝ
Πριν από δέκα χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει το θέμα δημιούργησε το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Δράσης για την Οδική Ασφάλεια θέτοντας έναν φιλόδοξο στόχο, να έχουν μειωθεί τα θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα κατά 50% το 2010.
Κύριες δράσεις του προγράμματος αποτελούν η ενθάρρυνση των χρηστών του οδικού δικτύου να υιοθετήσουν πιο υπεύθυνη στάση, η βελτίωση της ασφάλειας των οχημάτων με τη στήριξη της τεχνολογικής προόδου και η βελτίωση των οδικών υποδομών, ένας τομέας στον οποίο στην Ελλάδα βρισκόμαστε ακόμα πολύ πίσω, όπως γνωρίζουμε όλοι.
Για να επιτύχουν όμως στην πράξη οι πρωτοβουλίες αυτές, πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, δηλαδή τα κράτη – μέλη, η τοπική αυτοδιοίκηση, η βιομηχανία, οι εταιρείες μεταφορών και οι ιδιώτες.
Βλέπουμε λοιπόν, ότι η δυσκολία αντιμετώπισης του προβλήματος έγκειται σε μεγάλο βαθμό στον αριθμό των φορέων που πρέπει να συνεργαστούν ώστε να υπάρξει αποτέλεσμα.
ΣΥΝΘΕΣΗ ΑΠΟΨΕΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ
Ανατρέχοντας κανείς τις ρυθμίσεις του παρόντος νομοσχεδίου, βλέπει ότι Κυβέρνηση αντιμετωπίζει σωστά το πρόβλημα. Για τον λόγο αυτό επικεντρώνει την προσπάθειά της σε ζητήματα συνεργασίας, σύνθεσης απόψεων και συντονισμού δράσης.
Το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση περιλαμβάνει την ίδρυση του Εθνικού Συμβουλίου Οδικής Ασφάλειας βάσει του άρθρου 1 του νομοσχεδίου. Πρόκειται για ένα νέο επιτελικό όργανο το οποίο στελεχώνεται τόσο από εκπροσώπους του κράτους όσο και της κοινωνίας και θα είναι αρμόδιο για την χάραξη της δημόσιας πολιτικής οδικής ασφάλειας.
Εν συνεχεία, οι πολιτική αυτή θα εξειδικεύεται και θα υλοποιείται από ένα κεντρικό εκτελεστικό όργανο, την Γενική Διεύθυνση Οδικής Ασφάλειας, η οποία θα αναλάβει τον συντονισμό της δράσης όλων των συναρμόδιων φορέων.
Από την μία πλευρά, λοιπόν, έχουμε ένα επιτελικό όργανο που θα σχεδιάζει τις δημόσιες πολιτικές ενώ εν συνεχεία η Γενική Διεύθυνση θα αναλαμβάνει το πιο δύσκολο έργο, αυτό της υλοποίησης. Αυτός ο σαφής διαχωρισμός των αρμοδιοτήτων στηρίζεται σε διεθνή επιτυχημένα πρότυπα διοίκησης και είναι κατά την άποψή μου το κλειδί της αποτελεσματικότητας.
ΧΑΡΑΞΗ ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΔΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ
Το παρόν σχέδιο νόμου θα λέγαμε ότι δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την χάραξη μιας ολοκληρωμένης δημόσιας πολιτικής για την οδική ασφάλεια η οποία θα χαρακτηρίζεται από συνοχή και πληρότητα. Γι’ αυτό και θεωρώ ότι αποτελεί ένα σημαντικό βήμα, αλλά πρώτο βήμα.
Κατά την άποψή μου η προσπάθεια αυτή δεν πρέπει να σταματήσει εδώ. Πρέπει να συμπληρωθεί από σαφή μέτρα τα οποία θα κινούνται σε δύο κατευθύνσεις.
Πρώτον, την αναβάθμιση του οδικού δικτύου της χώρας, έτσι ώστε να εναρμονιστεί με τα διεθνή πρότυπα ασφάλειας. Δεν μπορούμε να μιλάμε για ολοκληρωμένες πολιτικές και συνεργασία κράτους – κοινωνίας αν δεν εξασφαλίσουμε ως κράτος τις απαραίτητες υποδομές.
Δεύτερον, τη χρηματοδότηση προγραμμάτων ενημέρωσης κυρίως νέων ανθρώπων για την σημασία της σωστής οδικής συμπεριφοράς και τήρησης του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Η οδική συμπεριφορά είναι πάνω απ’ όλα θέμα παιδείας. Όσες απαγορεύσεις και αν επιβάλουμε, όσο σκληρά και αν είναι τα πρόστιμα των άρθρων 6,7,8,16 για τους παραβάτες αυτών, δεν θα καταφέρουμε τίποτα αν δεν γίνει συνείδηση σε όλους ότι η σωστή οδική συμπεριφορά σώζει ζωές και είναι δείγμα πολιτισμού. Εάν τα καταφέρουμε αυτά τα δύο στοιχήματα, θεωρώ ότι θα έχουμε κάνει ένα μεγάλο βήμα μπροστά.
Την εκτίμηση ότι στον τομέα της οδικής ασφάλειας το κράτος όλα αυτά τα χρόνια αποδείχτηκε ανεπαρκές, εξέφρασε στην ομιλία της Βουλή η Βουλευτής Πιερίας κα Μαρία Μίχου, κατά τη συζήτηση του σχεδίου νόμου με θέμα την οδική ασφάλεια και άλλες διατάξεις. Όπως επεσήμανε την ανεπάρκεια αυτή, τη διαπιστώνουμε όλοι μας καθημερινά είτε κυκλοφορούμε πεζοί είτε επιβαίνουμε σε κάποιο μεταφορικό μέσο. Κακοφτιαγμένοι δρόμοι, στενά πεζοδρόμια, ελλιπής σήμανση και φωτισμός είναι μερικά από τα πιο τρανταχτά παραδείγματα.
ΟΙ ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΔΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
Όμως, για να αντιληφθούμε το μέγεθος και τις προεκτάσεις του προβλήματος αρκεί να εστιάσουμε σε κάποια σοβαρά δεδομένα. Οι νεκροί από τροχαία ατυχήματα τα τελευταία 20 χρόνια ξεπερνούν τις 37.000, ενώ το οικονομικό κόστος των ατυχημάτων ανέρχεται στο 2% του Α.Ε.Π.. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι στον συγκεκριμένο τομέα η ανεπάρκεια του κράτους δεν σημαίνει απλώς κακή παροχή υπηρεσιών στον πολίτη. Μεταφράζεται σε έναν τραγικό απολογισμό με απίστευτες κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες.
Με μία πρώτη προσέγγιση, θα έλεγε κανείς ότι εάν εντοπίσουμε και διορθώσουμε τις αδυναμίες τις κρατικής μηχανής στο συγκεκριμένο θέμα θα λύσουμε το πρόβλημα ή τουλάχιστον θα βελτιώσουμε την κατάσταση. Όμως, όσοι γνωρίζουν σε βάθος το θέμα της οδικής ασφάλειας έρχονται να μας διαψεύσουν.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση, κυριότερη αιτία θνησιμότητας θεωρείται η συμπεριφορά των οδηγών. Αυτό σημαίνει υψηλές ταχύτητες, κατανάλωση αλκοόλ ή άλλων ουσιών, κούραση, οδήγηση χωρίς ζώνη ασφάλειας ή χωρίς κράνος προστασίας και άλλα.
Για να προχωρήσουμε λοιπόν μπροστά απαιτείται κοινή δράση κράτους και κοινωνίας. Χωρίς τους πολίτες οποιαδήποτε ρύθμιση δεν έχει καμία πιθανότητα να πετύχει. Αρκεί όμως αυτό; Απ’ ότι φαίνεται όχι.
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΩΝ ΦΟΡΕΩΝ
Πριν από δέκα χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει το θέμα δημιούργησε το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Δράσης για την Οδική Ασφάλεια θέτοντας έναν φιλόδοξο στόχο, να έχουν μειωθεί τα θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα κατά 50% το 2010.
Κύριες δράσεις του προγράμματος αποτελούν η ενθάρρυνση των χρηστών του οδικού δικτύου να υιοθετήσουν πιο υπεύθυνη στάση, η βελτίωση της ασφάλειας των οχημάτων με τη στήριξη της τεχνολογικής προόδου και η βελτίωση των οδικών υποδομών, ένας τομέας στον οποίο στην Ελλάδα βρισκόμαστε ακόμα πολύ πίσω, όπως γνωρίζουμε όλοι.
Για να επιτύχουν όμως στην πράξη οι πρωτοβουλίες αυτές, πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, δηλαδή τα κράτη – μέλη, η τοπική αυτοδιοίκηση, η βιομηχανία, οι εταιρείες μεταφορών και οι ιδιώτες.
Βλέπουμε λοιπόν, ότι η δυσκολία αντιμετώπισης του προβλήματος έγκειται σε μεγάλο βαθμό στον αριθμό των φορέων που πρέπει να συνεργαστούν ώστε να υπάρξει αποτέλεσμα.
ΣΥΝΘΕΣΗ ΑΠΟΨΕΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ
Ανατρέχοντας κανείς τις ρυθμίσεις του παρόντος νομοσχεδίου, βλέπει ότι Κυβέρνηση αντιμετωπίζει σωστά το πρόβλημα. Για τον λόγο αυτό επικεντρώνει την προσπάθειά της σε ζητήματα συνεργασίας, σύνθεσης απόψεων και συντονισμού δράσης.
Το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση περιλαμβάνει την ίδρυση του Εθνικού Συμβουλίου Οδικής Ασφάλειας βάσει του άρθρου 1 του νομοσχεδίου. Πρόκειται για ένα νέο επιτελικό όργανο το οποίο στελεχώνεται τόσο από εκπροσώπους του κράτους όσο και της κοινωνίας και θα είναι αρμόδιο για την χάραξη της δημόσιας πολιτικής οδικής ασφάλειας.
Εν συνεχεία, οι πολιτική αυτή θα εξειδικεύεται και θα υλοποιείται από ένα κεντρικό εκτελεστικό όργανο, την Γενική Διεύθυνση Οδικής Ασφάλειας, η οποία θα αναλάβει τον συντονισμό της δράσης όλων των συναρμόδιων φορέων.
Από την μία πλευρά, λοιπόν, έχουμε ένα επιτελικό όργανο που θα σχεδιάζει τις δημόσιες πολιτικές ενώ εν συνεχεία η Γενική Διεύθυνση θα αναλαμβάνει το πιο δύσκολο έργο, αυτό της υλοποίησης. Αυτός ο σαφής διαχωρισμός των αρμοδιοτήτων στηρίζεται σε διεθνή επιτυχημένα πρότυπα διοίκησης και είναι κατά την άποψή μου το κλειδί της αποτελεσματικότητας.
ΧΑΡΑΞΗ ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΔΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ
Το παρόν σχέδιο νόμου θα λέγαμε ότι δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την χάραξη μιας ολοκληρωμένης δημόσιας πολιτικής για την οδική ασφάλεια η οποία θα χαρακτηρίζεται από συνοχή και πληρότητα. Γι’ αυτό και θεωρώ ότι αποτελεί ένα σημαντικό βήμα, αλλά πρώτο βήμα.
Κατά την άποψή μου η προσπάθεια αυτή δεν πρέπει να σταματήσει εδώ. Πρέπει να συμπληρωθεί από σαφή μέτρα τα οποία θα κινούνται σε δύο κατευθύνσεις.
Πρώτον, την αναβάθμιση του οδικού δικτύου της χώρας, έτσι ώστε να εναρμονιστεί με τα διεθνή πρότυπα ασφάλειας. Δεν μπορούμε να μιλάμε για ολοκληρωμένες πολιτικές και συνεργασία κράτους – κοινωνίας αν δεν εξασφαλίσουμε ως κράτος τις απαραίτητες υποδομές.
Δεύτερον, τη χρηματοδότηση προγραμμάτων ενημέρωσης κυρίως νέων ανθρώπων για την σημασία της σωστής οδικής συμπεριφοράς και τήρησης του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Η οδική συμπεριφορά είναι πάνω απ’ όλα θέμα παιδείας. Όσες απαγορεύσεις και αν επιβάλουμε, όσο σκληρά και αν είναι τα πρόστιμα των άρθρων 6,7,8,16 για τους παραβάτες αυτών, δεν θα καταφέρουμε τίποτα αν δεν γίνει συνείδηση σε όλους ότι η σωστή οδική συμπεριφορά σώζει ζωές και είναι δείγμα πολιτισμού. Εάν τα καταφέρουμε αυτά τα δύο στοιχήματα, θεωρώ ότι θα έχουμε κάνει ένα μεγάλο βήμα μπροστά.
