Του Φώτη Κουτσαμπάρη
στην εφημερίδα "Μακεδονία"
Ο λόγος για την παλαιά παράκτια σιδηροδρομική γραμμή του Πλαταμώνα που έχει χαρακτηριστεί «ιστορικός τόπος» και άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις στους επιβάτες των αμαξοστοιχιών που διέρχονταν από την όμορφη κοιλάδα.
Εκτός από την ιστορικότητα της γραμμής, το σύνολο των κτηρίων που συνθέτουν τον σιδηροδρομικό σταθμό Πλαταμώνα, μαζί με τον υδατόπυργο, χαρακτηρίστηκαν μνημεία, όπως η σήραγγα και η ανοικτή γαλαρία στη βάση του βράχου του Κάστρου Πλαταμώνα, τα γεφύρια που κατασκευάστηκαν για τις ανάγκες λειτουργίας της γραμμής, οι δύο πύργοι και τα τρία πολυβολεία που οικοδομήθηκαν κατά την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου για την φύλαξη της γραμμής και ο μηχανολογικός εξοπλισμός της.
Η σιδηροδρομική γραμμή απενεργοποιήθηκε το 2004, όταν δόθηκε σε κυκλοφορία η νέα ηλεκτροκίνητη γραμμή του ΟΣΕ κι έκτοτε παραμένει σε αχρησία. Οι Φίλοι του Σιδηρόδρομου επαναφέρουν σήμερα το αίτημα τους για επαναλειτουργία της γραμμής, την ανάδειξη της και την αξιοποίηση της για τουριστικούς λόγους. Αφορμή είναι η πρόθεση της ΓΑΙΑΟΣΕ να μετατρέψει την γραμμή του Πλαταμώνα σε πολιτιστικό ποδηλατόδρομο, με ποδήλατα κατασκευασμένα ειδικά να κινούνται πάνω στις ράγες. Το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο (όπως ανέφερε δημοσίευμα της «Μακεδονίας», φύλλο 26/2/2011) έχει εκπονήσει ήδη μελέτη για την αξιοποίηση των παλαιών γραμμών η οποία προβλέπει την παράλληλη επενδυτική αξιοποίηση του παλαιού σταθμού Πλαταμώνα με την μετατροπή του σε πολιτιστικό κέντρο ή παραδοσιακό καφενείο. «Εμείς προτείνουμε μια αμιγώς σιδηροδρομική αξιοποίηση της γραμμής. Ωστόσο, η αιχμή της κίνησης είναι την θερινή περίοδο κι επομένως θα μπορούσε αυτή την περίοδο να υπάρχει μια ενταντική εκμετάλευση για να εξυπηρετείται ο κόσμος και τη χειμερινή να συνδυάζεται με πιο ήπιες δραστηριότητες, όπως είναι το ποδήλατο. Έχουμε φίλους του σιδηρόδρομου που έχουν κατασκευάσει δριζίνες - ποδήλατα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Πρέπει όμως να μην αλλοιωθεί ο χαρακτήρας και η φυσιογνωμία της γραμμής», αναφέρει στη «ΜτΚ» ο κ. Απόστολος Δημόπουλος, μέλος του Συλλόγου Φίλων Σιδηρόδρομου Λάρισας, ο οποίος επεξεργάστηκε και κατέθεσε στους αρμόδιους φορείς την πρόταση για επαναλειτουργία της γραμμής.
Τοπικό τουριστικό τραμ
Η πρόταση των Φίλων του Σιδηρόδρομου είναι η λειτουργία γραμμής «τοπικού τουριστικού τραμ» με χρήση της υφιστάμενης παλαιάς σιδηροδρομικής γραμμής, χωρίς αυτή να υποστεί καμία τροποποίηση. «Η λειτουργία τραμ μπορεί κάλλιστα να συνδυαστεί με την παράλληλη χρήση της γραμμής από προαστιακούς συρμούς Θεσσαλονίκης - Λάρισας, όπως οι μελέτες του ίδιου του ΟΣΕ προτείνουν», τονίζει ο κ. Δημόπουλος. Σημειώνεται ότι το τμήμα της παλαιάς γραμμής εκτείνεται από τους Νέους Πόρους, όπου διακλαδώνεται με την καινούρια γραμμή, μέχρι την παραλία του Νέου Παντελεήμονα.
Βάση της πρότασης του κ. Δημόπουλου, η κυκλοφορία στην παλαιά γραμμή μπορεί να διεξαχθεί από ντιζελοκίνητα οχήματα. Κάτοικοι και παραθεριστές έχουν υιοθετήσει την πρόταση του ίδιου για την λειτουργία «τοπικού τουριστικού τραμ» για τις τοπικές μετακινήσεις χωρίς τη χρήση Ι.Χ. και την κατασκευή τεσσάρων στάσεις, στο Κέντρο Αναψυχής Αξιωματικών - Υπαξιωματικών (Κ.Α.Α.Υ.), στο λιμάνι του Πλαταμώνα, στη Βίλα Μοσκώφ και στην Παραλία Παντελεήμονα.
Στα χαρτιά ο προστιακός
Η παράκτια γραμμή του Πλαταμώνα προβλεπόταν να λειτουργήσει και στα πλαίσια της ανάπτυξης του προαστιακού σιδηρόδρομου Θεσσαλονίκης, μέσω παλαιών χαράξεων «Αιγίνιο - Κορινός», «Παντελεήμονας - Πλαταμώνας - Νέοι Πόροι» και «Ραψάνη - Ευαγγελισμός», κάθε καλοκαίρι για να τροφοδοτεί με τουρίστες τα παραλιακά θέρετρα της Πιερίας και την Κοιλάδα των Τεμπών, μέρη που παρέκαμψε η νέα γραμμή υψηλών ταχυτήτων. Τα σχέδια παρέμειναν στα χαρτιά.
Εκτός των παραπάνω, η παλαιά γραμμή έχει και σημαντική στρατηγική σημασία και εμπλέκεται στα σχέδια ασφάλειας της νέας σιδηροδρομικής σήραγγας Πλαταμώνα, ως έξοδος διαφυγής.
Να αναστηθούν οι δρεζίνες
Παράλληλα με τα τοπικά επιβατικά δρομολόγια, ενδείκνυται να κυκλοφορήσουν στη γραμμή, κατάλληλα διασκευασμένες μουσειακές δρεζίνες, όπως αυτές που διαθέτει το τρενάκι στην Κοιλάδα των Τεμπών ή το Σιδηροδρομικό Μουσείο Θεσσαλονίκης. «Οι Λαρισαίοι σιδηροδρομικοί και οι Φίλοι του Σιδηρόδρομου έχουν δηλώσει πολλάκις ότι επιθυμούν να στηρίξουν ένα τέτοιο εγχείρημα και συναινούν στην αξιοποίηση των δρεζινών που κατέχουν. Έτσι χωρίς κόστος προμήθειας νέων οχημάτων μπορεί να δημιουργηθεί ένα εξαιρετικό τουριστικό αξιοθέατο και με τη χρήση και των προτεινόμενων νέων στάσεων μπορεί να παρέχεται ταυτόχρονα και μια πολύ υψηλού επιπέδου τοπική συγκοινωνία, με την διακριτική ονομασία ‘τρενάκι του Πλαταμώνα’»,
Η επαναλειτουργία της γραμμής, σύμφωνα με την πρόταση, μπορεί να συνδυαστεί με εκπαιδευτικές δράσεις, καθώς έχει εκδηλωθεί σχετικό ενδιαφέρον από φορείς. Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Πλαταμώνα, ως κηρυγμένο διατηρητέο μνημείο, μπορεί να μετατραπεί σε ένα αξιόλογο σιδηροδρομικό μουσείο με εξωραϊσμό και αξιοποίηση των ελεύθερων χώρων του. «Έχουμε επικοινωνία με το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης που εδρεύει στον Παλαιό Παντελεήμονα, που έχει αρμοδιότητα στον ανατολικό Όλυμπο και προτίθεται να εντάξει τέτοιες δραστηριότητες σε προγράμματα που υλοποιούν για τα σχολεία», υπογραμμίζει ο κ. Δημόπουλος.
www.makthes.grΟ λόγος για την παλαιά παράκτια σιδηροδρομική γραμμή του Πλαταμώνα που έχει χαρακτηριστεί «ιστορικός τόπος» και άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις στους επιβάτες των αμαξοστοιχιών που διέρχονταν από την όμορφη κοιλάδα.
Εκτός από την ιστορικότητα της γραμμής, το σύνολο των κτηρίων που συνθέτουν τον σιδηροδρομικό σταθμό Πλαταμώνα, μαζί με τον υδατόπυργο, χαρακτηρίστηκαν μνημεία, όπως η σήραγγα και η ανοικτή γαλαρία στη βάση του βράχου του Κάστρου Πλαταμώνα, τα γεφύρια που κατασκευάστηκαν για τις ανάγκες λειτουργίας της γραμμής, οι δύο πύργοι και τα τρία πολυβολεία που οικοδομήθηκαν κατά την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου για την φύλαξη της γραμμής και ο μηχανολογικός εξοπλισμός της.
Η σιδηροδρομική γραμμή απενεργοποιήθηκε το 2004, όταν δόθηκε σε κυκλοφορία η νέα ηλεκτροκίνητη γραμμή του ΟΣΕ κι έκτοτε παραμένει σε αχρησία. Οι Φίλοι του Σιδηρόδρομου επαναφέρουν σήμερα το αίτημα τους για επαναλειτουργία της γραμμής, την ανάδειξη της και την αξιοποίηση της για τουριστικούς λόγους. Αφορμή είναι η πρόθεση της ΓΑΙΑΟΣΕ να μετατρέψει την γραμμή του Πλαταμώνα σε πολιτιστικό ποδηλατόδρομο, με ποδήλατα κατασκευασμένα ειδικά να κινούνται πάνω στις ράγες. Το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο (όπως ανέφερε δημοσίευμα της «Μακεδονίας», φύλλο 26/2/2011) έχει εκπονήσει ήδη μελέτη για την αξιοποίηση των παλαιών γραμμών η οποία προβλέπει την παράλληλη επενδυτική αξιοποίηση του παλαιού σταθμού Πλαταμώνα με την μετατροπή του σε πολιτιστικό κέντρο ή παραδοσιακό καφενείο. «Εμείς προτείνουμε μια αμιγώς σιδηροδρομική αξιοποίηση της γραμμής. Ωστόσο, η αιχμή της κίνησης είναι την θερινή περίοδο κι επομένως θα μπορούσε αυτή την περίοδο να υπάρχει μια ενταντική εκμετάλευση για να εξυπηρετείται ο κόσμος και τη χειμερινή να συνδυάζεται με πιο ήπιες δραστηριότητες, όπως είναι το ποδήλατο. Έχουμε φίλους του σιδηρόδρομου που έχουν κατασκευάσει δριζίνες - ποδήλατα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Πρέπει όμως να μην αλλοιωθεί ο χαρακτήρας και η φυσιογνωμία της γραμμής», αναφέρει στη «ΜτΚ» ο κ. Απόστολος Δημόπουλος, μέλος του Συλλόγου Φίλων Σιδηρόδρομου Λάρισας, ο οποίος επεξεργάστηκε και κατέθεσε στους αρμόδιους φορείς την πρόταση για επαναλειτουργία της γραμμής.
Τοπικό τουριστικό τραμ
Η πρόταση των Φίλων του Σιδηρόδρομου είναι η λειτουργία γραμμής «τοπικού τουριστικού τραμ» με χρήση της υφιστάμενης παλαιάς σιδηροδρομικής γραμμής, χωρίς αυτή να υποστεί καμία τροποποίηση. «Η λειτουργία τραμ μπορεί κάλλιστα να συνδυαστεί με την παράλληλη χρήση της γραμμής από προαστιακούς συρμούς Θεσσαλονίκης - Λάρισας, όπως οι μελέτες του ίδιου του ΟΣΕ προτείνουν», τονίζει ο κ. Δημόπουλος. Σημειώνεται ότι το τμήμα της παλαιάς γραμμής εκτείνεται από τους Νέους Πόρους, όπου διακλαδώνεται με την καινούρια γραμμή, μέχρι την παραλία του Νέου Παντελεήμονα.
Βάση της πρότασης του κ. Δημόπουλου, η κυκλοφορία στην παλαιά γραμμή μπορεί να διεξαχθεί από ντιζελοκίνητα οχήματα. Κάτοικοι και παραθεριστές έχουν υιοθετήσει την πρόταση του ίδιου για την λειτουργία «τοπικού τουριστικού τραμ» για τις τοπικές μετακινήσεις χωρίς τη χρήση Ι.Χ. και την κατασκευή τεσσάρων στάσεις, στο Κέντρο Αναψυχής Αξιωματικών - Υπαξιωματικών (Κ.Α.Α.Υ.), στο λιμάνι του Πλαταμώνα, στη Βίλα Μοσκώφ και στην Παραλία Παντελεήμονα.
Στα χαρτιά ο προστιακός
Η παράκτια γραμμή του Πλαταμώνα προβλεπόταν να λειτουργήσει και στα πλαίσια της ανάπτυξης του προαστιακού σιδηρόδρομου Θεσσαλονίκης, μέσω παλαιών χαράξεων «Αιγίνιο - Κορινός», «Παντελεήμονας - Πλαταμώνας - Νέοι Πόροι» και «Ραψάνη - Ευαγγελισμός», κάθε καλοκαίρι για να τροφοδοτεί με τουρίστες τα παραλιακά θέρετρα της Πιερίας και την Κοιλάδα των Τεμπών, μέρη που παρέκαμψε η νέα γραμμή υψηλών ταχυτήτων. Τα σχέδια παρέμειναν στα χαρτιά.
Εκτός των παραπάνω, η παλαιά γραμμή έχει και σημαντική στρατηγική σημασία και εμπλέκεται στα σχέδια ασφάλειας της νέας σιδηροδρομικής σήραγγας Πλαταμώνα, ως έξοδος διαφυγής.
Να αναστηθούν οι δρεζίνες
Παράλληλα με τα τοπικά επιβατικά δρομολόγια, ενδείκνυται να κυκλοφορήσουν στη γραμμή, κατάλληλα διασκευασμένες μουσειακές δρεζίνες, όπως αυτές που διαθέτει το τρενάκι στην Κοιλάδα των Τεμπών ή το Σιδηροδρομικό Μουσείο Θεσσαλονίκης. «Οι Λαρισαίοι σιδηροδρομικοί και οι Φίλοι του Σιδηρόδρομου έχουν δηλώσει πολλάκις ότι επιθυμούν να στηρίξουν ένα τέτοιο εγχείρημα και συναινούν στην αξιοποίηση των δρεζινών που κατέχουν. Έτσι χωρίς κόστος προμήθειας νέων οχημάτων μπορεί να δημιουργηθεί ένα εξαιρετικό τουριστικό αξιοθέατο και με τη χρήση και των προτεινόμενων νέων στάσεων μπορεί να παρέχεται ταυτόχρονα και μια πολύ υψηλού επιπέδου τοπική συγκοινωνία, με την διακριτική ονομασία ‘τρενάκι του Πλαταμώνα’»,
Η επαναλειτουργία της γραμμής, σύμφωνα με την πρόταση, μπορεί να συνδυαστεί με εκπαιδευτικές δράσεις, καθώς έχει εκδηλωθεί σχετικό ενδιαφέρον από φορείς. Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Πλαταμώνα, ως κηρυγμένο διατηρητέο μνημείο, μπορεί να μετατραπεί σε ένα αξιόλογο σιδηροδρομικό μουσείο με εξωραϊσμό και αξιοποίηση των ελεύθερων χώρων του. «Έχουμε επικοινωνία με το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης που εδρεύει στον Παλαιό Παντελεήμονα, που έχει αρμοδιότητα στον ανατολικό Όλυμπο και προτίθεται να εντάξει τέτοιες δραστηριότητες σε προγράμματα που υλοποιούν για τα σχολεία», υπογραμμίζει ο κ. Δημόπουλος.
