Ο ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΚΑΡΑΜΑΝΩΛΑΚΗΣ (ΑΣΚΙ)ΚΑΙ ΜΙΛΤΟΣ ΠΟΛΥΒΙΟΥ (ΦΙΛΟΙ ΤΩΝ ΑΣΚΙ) ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΑΝ
ΤΗΝ ΠΕΜΠΤΗ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΑΣΚΙ ΚΑΘΩΣ ΕΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
ΠΡΟΒΛΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΟΠΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ, ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΣΤΗΝ ΠΙΕΡΙΑ (ΚΑΤΟΧΗ ΚΑΙ ΠΡΟΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΗ ΕΔΑ)
Μια ζεστή βραδιά με πολλή κουβέντα γύρω από την ιστορία του εικοστού αιώνα, το ρόλο των ιστορικών αρχείων όπως διακονείται από τις αμέμπτου επιμέλειας εκδόσεις του ΑΣΚΙ και τη δράση του. Ο λόγος για την νεολαία όπως αυτή αποτυπώνεται σε πολλές περιοχές της δραστηριότητάς της (πολιτική, πολιτισμός, μουσική, θρησκεία, πολιτικές παρατάξεις νεολαιίστικες κλπ) και για το βιβλίο «Η ελληνική νεολαία στον 20ό αιώνα». Πολιτικές διαδρομές, κοινωνικές πρακτικές και πολιτιστικές εκφράσεις που επιμελήθηκαν ο ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΚΑΡΑΜΑΝΩΛΑΚΗΣ, η ΕΥΗ ΟΛΥΜΠΙΤΟΥ και η ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ και εξέδωσε το Θεμέλιο.
Τριάντα τρεις ερευνητές και ερευνήτριες, στην πλειοψηφία τους ιστορικοί, αλλά επίσης και κοινωνιολόγοι και πολιτικοί επιστήμονες, αναπτύσσουν σε πεντακόσιες σελίδες και τριάντα μία συμβολές ζητήματα που αφορούν τις πολιτικές διαδρομές, τις κοινωνικές πρακτικές και τις πολιτισμικές εκφράσεις των νέων στην Ελλάδα του 20ού αιώνα. Ο τόμος, όπως υπογράμμισε και ο λέκτορας ιστορίας στο πανεπιστήμιο Αθηνών και γραμματέας του ΑΣΚΙ Βαγγέλης Καραμανωλάκης είναι προϊόν του συνεδρίου που οργάνωσαν τα ΑΣΚΙ, το 2008 οπότε ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα στην Κοινωνία της Πληροφορίας που είχαν αναλάβει, με τίτλο: «Η ελληνική νεολαία στις συλλογές των ΑΣΚΙ. Πολιτικοί και κοινωνικοί αγώνες από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στη Μεταπολίτευση», και παρουσίασαν τις σχετικές ψηφιακές συλλογές τους.
Ο λόγος για τις ελληνικές πολιτικές νεολαίες αλλά και για την παρουσία της νέας γενιάς συνολικά στα πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα στη μεταπολεμική κυρίως Ελλάδα. Οι "νεολαίοι", όπως καθιερώθηκε να λέγονται οι νεανικές οργανώσεις των κομμάτων, συμβόλισαν, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τις δύσκολες περιόδους της μεταπολεμικής και της μετεμφυλιακής Ελλάδας, το κόστος της συμμετοχής, της θυσίας, των ιδανικών, των αναζητήσεων και των συγκρούσεων. Στις διαδρομές, τις αιτίες, τα κοινωνικά, πολιτικά και πολιτισμικά αίτια που διαμόρφωσαν πολιτικούς χώρους και γενιές επικεντρώνονται τα άρθρα στον τόμο αυτό, στον οποίον χωρούν όλα τα μορφώματα της ελληνικής νεολαίας: οι επαγγελματίες επαναστάτες, οι ΕΠΟΝίτες, οι νεανικές συλλογικότητες της Αντίστασης, οι Λαμπράκηδες, ο Σωτήρης Πέτρουλας, η ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος, αλλά και οι θρησκευτικές νεολαίες, ο προσκοπισμός, οι ομαδώσεις του ποδοσφαίρου, τα Μάταλα κι ο "λερός τουρισμός", τα κινήματα της νεολαίας στον χώρο του πολιτισμού τη δεκαετία του '60, οι ροκάδες, οι πανκ. Μια ακτινογραφία της πολιτικής και πολιτισμικής Ελλάδας το δεύτερο κυρίως μισό του 20ού αιώνα μέσα από τις συμπεριφορές και τις δράσεις της κάθε φορά νεολαίας.
Στην παρουσίαση των ιστορικών και μεθοδολογικών ζητημάτων που σχετίζονται με τη νεολαία αναφέρθηκε ο Νίκος Γραίκος, μελετητής της τοπικής ιστορίας ανάμεσα σε άλλα, Υποστήριξε για παράδειγμα ότι η παλαιότερη έρευνα ειδικότερα αυτή που ασχολούνταν με κορυφαίες εκδηλώσεις της νεολαίας στη μεταπολεμική περίοδο, όπως το Πολυτεχνείο, δημιουργούσε το μύθο μιας ενιαίας και εσαεί «προοδευτικής» νεολαίας. Όμως στην ουσία σε καμία ιστορική φάση, ιδιαίτερα μέχρι την εποχή του μεσοπολέμου, η νεολαία δεν είχε αποκλειστικά «προοδευτικό» προσανατολισμό. Τα «Ορεστειακά» και τα «Ευαγγελικά» αρκεί για να αποδείξουν ότι οι «συντηρητικές»τάσεις κυριαρχούσαν σε μεγάλες χρονικές περιόδους, συσπειρώνοντας μεγάλες μάζες της νεολαίας.
Ο Γραίκος έθεσε επίσης και το ζήτημα της σημασίας αυτών των εκδόσεων για την μελέτη της τοπικής ιστορίας της Πιερίας. «Ως γνωστό, εάν εξαιρέσουμε τις δημοσιεύσεις τοπικών εκπαιδευτικών αρχείων και κάποια κεφάλαια σε γενικότερες ιστορικές μελέτες, η ιστορία της νεολαίας της Πιερίας δεν έχει τύχει ιδιαίτερης προσοχής. Την ίδια στιγμή ποικίλα αρχεία πολιτικών και θρησκευτικών νεολαιών, πληροφορίες στον τοπικό τύπο, αλλά και τεκμήρια ιδιωτών (έγγραφα, φωτογραφίες, κινηματογραφικό υλικό, προφορικές μαρτυρίες) υφίστανται εισέτι αδημοσίευτα και αναξιοποίητα. Ακόμα και τα εκπαιδευτικά αρχεία, τα οποία συνήθως μελετώνται με αυτοαναφορικές μεθοδολογίες, ως τεκμήρια της εκπαιδευτικής ιστορίας, θα πρέπει να ερμηνευθούν εκ νέου, ως πολιτισμικά πια τεκμήρια, τα οποία συνεισφέρουν στην κατανόηση όχι απλά του σχολικού μικροκόσμου, αλλά και της ευρύτερης τοπικής κοινωνίας.
Οι μελέτες, όπως αυτή του Α.Σ.Κ.Ι. προτείνουν πληρέστερα μεθοδολογικά εργαλεία, τα οποία μπορούν ν΄ αποτελέσουν πρότυπα για αντίστοιχες μελέτες σε τοπικό επίπεδο. Πιστεύουμε ότι η διάσωση των τεκμηρίων και στη συνέχεια η ερμηνεία τους, χωρίς μεθοδολογικά στερεότυπα και ιδεολογικά προαπαιτούμενα μπορεί να συμβάλει τα μέγιστα στην εν γένει κατανόηση της τοπικής πολιτισμικής ιστορίας. Σ΄ αυτήν την περίπτωση η συνέργεια των ιστορικών και των τοπικών φορέων (δημόσιων ή ιδιωτικών) μπορεί να βοηθήσει τα μέγιστα».
Τέλος, σημαντική είδηση αποτελεί η δέσμευση του Βαγγέλη Καραμανωλάκη και του Μίλτου Πολυβίου σχετικά με την διοργάνωση το 2012 μιας ημερίδας με θέματα και τεκμήρια από το ΑΣΚΙ τα οποία αφορούν την Πιερία (Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη, ΕΠΟΝ, εκλογές στην Πιερία κλπ). Στη φωτογραφία (αρχείο ΑΣΚΙ): «συμμετοχή αντιπροσώπων της Κατερίνης στην Γ’ Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης (Μάιος 1965)».
