Η διατροφική αξία του παγωτού
Η ιστορία του παγωτού ξεκινά στην Περσία τον 4 π.Χ αι. Για την παρασκευή παγωτού, οι Πέρσες, χρησιμοποιούσαν χιόνι από τα βουνά που στη συνέχεια αναμιγνύεται με χυμό σταφυλιού. Στη συνέχεια, το παγωτό εμφανίζεται στην Κίνα τον 2ο π.Χ αι. σαν ένα μείγμα πάγου, γάλακτος και ρυζιού. Η πρώτη καταγεγραμμένη συνταγή παγωτού απαντάται στη Ευρώπη και συγκεκριμένα στο Λονδίνο το 1718.Τους καλοκαιρινούς μήνες, λόγω των αυξημένων θερμοκρασιών προτιμούμε να καταναλώνουμε φρούτα, χυμούς, σαλάτες, γιαούρτι, επιλογές που δροσίζουν και ελαττώνουν τη θερμοκρασία του σώματος. Πρωταρχική επιλογή των περισσοτέρων για το καλοκαίρι αποτελεί το παγωτό.
Το παγωτό ως έδεσμα είναι πολύ παρεξηγημένο καθώς είναι πλούσιο σε λιπαρά και θερμίδες και έτσι θεωρείται πολύ παχυντικό. Όμως έχει πλούσια ενεργειακή και θρεπτική αξία και μπορεί να καλύψει τις καθημερινές ανάγκες του ανθρώπινου οργανισμού σε αρκετά μεγάλο ποσοστό.
Το βασικό συστατικό του παγωτού είναι το γάλα. Αυτό μπορεί να είναι πλήρες, ημιαποβουτυρωμένο, νωπό, σε σκόνη ή συμπυκνωμένο (εβαπορέ) . Άλλα συστατικά του παγωτού είναι τα αβγά, η κρέμα γάλακτος, η ζάχαρη, τα γλυκαντικά και το βούτυρο. Τέλος, προστίθενται χρώματα, αλκοόλ, σιρόπι, κομμάτια σοκολάτας, χυμοί φρούτων ή ξηροί καρποί που συντελούν στη βελτίωση της γεύσης, αλλά και της εμφάνισης του παγωτού.
Επίσης, για τη διαμόρφωση της ρευστότητάς του χρησιμοποιούνται σταθεροποιητές και γαλακτωματοποιητές. Οι σταθεροποιητές εμποδίζουν το σχηματισμό κρυστάλλων και βελτιώνουν την υφή και τη ρευστότητα των παγωτών. Οι γαλακτωματοποιητές παρασκευάζονται είτε από βιολογικά υλικά είτε από λιπαρά οξέα και τα παράγωγά τους. Οι χρωστικές ουσίες είναι ουσίες που χρησιμοποιούνται ως χρώματα στο παγωτό. Μία συνηθισμένη χρωστική ουσία είναι η καραμέλα.
Αν δούμε τη σύσταση του παγωτού σε θρεπτικά συστατικά, διαπιστώνουμε πως περιέχει φώσφορο, μαγνήσιο, λιποδιαλυτές βιταμίνες (Α, D, Ε), βιταμίνη C και βιταμίνες Β1, Β2, Β6 και Β12 και πρωτεΐνες γάλακτος, όπως η καζεΐνη, και υδατάνθρακες, όπως η λακτόζη του γάλακτος. Το παγωτό περιέχει συζευγμένο λινολεϊκό οξύ (CLA) που έχει προστατευτική δράση για χρόνιες παθήσεις. Επιπροσθέτως, τα 100 γρ. παγωτού προσδίδουν περίπου 100-120 mg ασβέστιο, δηλαδή περίπου το 10% της ημερήσιας ανθρώπινης ανάγκης σε ασβέστιο, ενώ τα 100 ml γάλα προσδίδουν 140 mg. Άρα διαπιστώνουμε ότι η θρεπτική αξία του παγωτού είναι σημαντική, όπως και του γάλακτος.
Η θερμιδική αξία του παγωτού κυμαίνεται μεταξύ 80 και 300 θερμίδων τα 100 γρ. ανάλογα με την περιεκτικότητά του σε λιπαρά. Αν σκεφτεί κανείς πως άλλα εδέσματα, όπως το κρουασάν ή τα μπισκότα, έχουν σχεδόν διπλάσιες θερμίδες ανά 100 γρ., τότε σίγουρα το παγωτό δεν αποτελεί την πλέον υψηλοθερμιδική επιλογή. Σε ποσότητα 2 μερίδων των 100-120 γρ. σε εβδομαδιαία βάση, η κατανάλωση παγωτού είναι ασφαλής για τη διατήρηση του βάρους μας, στο πλαίσιο πάντα μιας ισορροπημένης διατροφής. Μπορείτε να επιλέξετε χαμηλοθερμιδικά παγωτά, με 0% ζάχαρη και λιπαρά και καλό θα ήταν να αποφύγετε τα σύνθετα παγωτά με ξηρούς καρπούς, επικαλύψεις σοκολάτας και φρούτα σε σιρόπι (όπως το παρφέ) διότι είναι πλουσιότερα σε κορεσμένα λιπαρά και έχουν μεγαλύτερη θερμιδική αξία. Τα πιο χαμηλοθερμιδικά παγωτά είναι το σορμπέ, η γρανίτα και τα ξυλάκια που δεν έχουν επικάλυψη σοκολάτας. Για όσους πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, καλό θα ήταν περιορίζουν την κατανάλωση παγωτού στη μία φορά στην εβδομάδα και να επιλέγουν απλές γεύσεις χωρίς σιρόπι ή τριμμένο μπισκότο που ανεβάζουν το γλυκαιμικό δείκτη.
Ενεργειακή απόδοση ανά 100 γρ. παγωτού
Κλασσικό με βασικές γεύσεις 150 Θερμίδες
Με μειωμένα λιπαρά και λιγότερα γλυκαντικά 100 Θερμίδες
Σορμπέ 100 Θερμίδες
Special (παρφέ, στρατσιατέλα κλπ) 220 Θερμίδες
Συνήθως τα παγωτά με χαμηλά λιπαρά παρασκευάζονται από γάλα αποβουτυρωμένο. Η αποβουτύρωση του γάλακτος αποτελεί φυσική διαδικασία. Mε άλλα λόγια, δεν γίνεται κατά τη διάρκεια της αποβουτύρωσης προσθήκη τεχνητών ουσιών που μπορεί να βλάψουν το προϊόν. Σε κάθε περίπτωση η ιδέα του να παρασκευάζουμε μόνοι μας παγωτό είναι η πιο υγιεινή και σίγουρη επιλογή. Όταν παρασκευάζουμε μόνοι μας ένα επιδόρπιο γνωρίζουμε πάντα την ποιότητα των συστατικών που χρησιμοποιούνται. Επιπλέον στις σπιτικές συνταγές δεν χρησιμοποιούμε χρωστικές, συντηρητικά και βελτιωτικά υφής και γεύσης, όπως στα τυποποιημένα παρασκευάσματα.
Φροντίστε η κατανάλωση του παγωτού να γίνεται με αργό ρυθμό. Όταν ο ουρανίσκος έρχεται σε επαφή με πολύ παγωμένες τροφές δημιουργείται υπεραιμάτωση στην περιοχή η οποία με συγκεκριμένο μηχανισμό οδηγεί στην εμφάνιση πονοκεφάλου. Ο πονοκέφαλος αυτός είναι παροδικός και διαρκεί 4-5 λεπτά. Επιπροσθέτως, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στην κατανάλωση παγωτού από άτομα που πάσχουν από διαβήτη, νεφροπάθειες και τροφικές αλλεργίες.
Συνεπώς, σε καμία περίπτωση δεν λέμε όχι στο παγωτό, διότι αποτελεί τροφή με πλούσια θρεπτική αξία. Προτείνουμε όμως να καταναλώνεται με μέτρο γιατί η υπερβολική κατανάλωση θα συντελέσει στην αύξηση βάρους.
