Η Ελλάδα στις 23 Απριλίου 2010 ζήτησε τη συνδρομή των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ και του ΔΝΤ για την αντιμετώπιση της κρίσης του κρατικού χρέους. Σχεδόν ένα χρόνο μετά από την προσφυγή στο μηχανισμό στήριξης, η ελληνική κυβέρνηση έχει κάνει προόδους μόνο όσον αφορά στη μείωση των αποδοχών των δημοσίων υπαλλήλων και των συνταξιούχων και στην αύξηση των φόρων. Τα μέτρα αυτά όμως από μόνα τους δεν αρκούν.
Για την αντιμετώπιση της κρίσης απαιτείται συνολικός επαναπροσδιορισμός της πολιτικής τους τόπου μας. Οι πολιτικές επιλογές σε συνάρτηση με τις οικονομικές επιλογές έχουν παγιδεύσει τη χώρα η οποία, αν και με μικρότερο δανεισμό και με μεγάλες παραγωγικές δυνατότητες σε σχέση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, βρίσκεται στην πλέον δυσχερή θέση ίσως από ίδρυσης τους Ελληνικού κράτους εξαιρουμένων των περιόδων πολέμου.
Η επί δεκαετίες, λεηλασία του εθνικού πλούτου από κρατικοδίαιτους εργολάβους και επιχειρηματίες, η έλλειψη πολιτικής βούλησης για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και οι υπέρογκες σπατάλες, έφεραν τη χώρα μας στο χείλος της αβύσσου.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το ζητούμενο για να βγει η Ελλάδα από την κρίση χρέους είναι η ανάπτυξη. Τα τελευταία χρόνια η ανάπτυξη της χώρας βασίστηκε στη δημόσια και ιδιωτική κατανάλωση, με τις συνέπειες που βιώνουμε σήμερα. Το μοντέλο αυτό είναι φανερό ότι απέτυχε, οπότε θα πρέπει να γίνει στροφή σε ένα νέο πρότυπο ανάπτυξης με την αύξηση του μεριδίου των επενδύσεων και των εξαγωγών στο ΑΕΠ και αντίστοιχα την μείωση της ιδιωτικής και δημόσιας κατανάλωσης. Ταυτόχρονα απαιτείται ο επανασχεδιασμός της εξωτερικής και οικονομικής πολιτικής (συμπεριλαμβανομένου και του μνημονίου) με άμεσες και γρήγορες ενέργειες με τη συμμετοχή όλων των υγιών πολιτών και τεχνοκρατών.
Το μέτρα που προτείνει το ΟΕΕ για άμεση εφαρμογή, σχετικά με την ολική αναδιάρθρωση και ανάταξη της οικονομίας, είναι τα παρακάτω:
1) Επιτάχυνση της μεταρρύθμισης στη δημόσια διοίκηση. Μετά την απαράδεκτη οριζόντια περικοπή μισθών και συντάξεων και την αύξηση των φόρων η κυβέρνηση θα πρέπει να στραφεί στην περιστολή των δαπανών εκείνων που προέρχονται από την αναποτελεσματική λειτουργία της, κατάργηση φορέων που δεν προσφέρουν έργο και συγχωνεύσεις άλλων. Λειτουργία δημοσίου τομέα και δημοσίων επιχειρήσεων με ανεξαρτησία από κομματικές παρεμβάσεις, με συγκεκριμένο σχεδιασμό και με γνώμονα την παραγωγικότητά τους, την προσφορά τους στον πολίτη και τη συμβολή τους στην κοινωνική δικαιοσύνη.
2) Στην αγορά εργασίας προτείνουμε, την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας με την ενίσχυση της νομοθεσίας και την στελέχωση της επιθεώρησης εργασίας ώστε να ενισχυθεί ο ελεγκτικός της ρόλος. Πρέπει να έχουμε ως κύριο μέλημα την επιδότηση της εργασίας και όχι της ανεργίας.
3) Στον τομέα της υγείας, θα πρέπει να ολοκληρωθούν οι μεταρρυθμίσεις για την βελτίωση του συστήματος προμηθειών και την εφαρμογή της διπλογραφικής λογιστικής στις οικονομικές υπηρεσίες του κάθε νοσοκομείου ώστε να ενισχυθεί η διαφάνεια και η ορθολογική διαχείριση του δημόσιου χρήματος, χωρίς την υποβάθμιση των παροχών υγείας.
4) Αποτελεσματική καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής ώστε να ενισχυθεί το αίσθημα δικαιοσύνης ανάμεσα στους συνεπείς Έλληνες φορολογούμενους. Προώθηση μεταρρύθμισης για απλοποίηση της φορολογικής νομοθεσίας ώστε να είναι απλή και κατανοητή για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Κατάργηση του αναχρονιστικού κώδικα βιβλίων και στοιχείων και μείωση των φορολογικών συντελεστών. Δεν χρειάζεται περαιτέρω αύξηση των έμμεσων και των άμεσων φόρων διότι θα παρατηρηθεί το φαινόμενο της θεωρίας του Arthur Laffer σύμφωνα με την οποία το κράτος μπορεί να αυξήσει τα έσοδα του καθώς αυξάνει την φορολογική κλίμακα, αλλά μέχρι ενός σημείου από το οποίο και μετά τα έσοδα θα μειώνονται ανεξάρτητα από την αύξηση των φορολογικών συντελεστών.
5) Είναι αναγκαίο να καθιερωθεί η ύπαρξη ευθύνης και λογοδοσίας των πολιτικών προϊσταμένων του Υπουργείου Οικονομικών, οι οποίοι πρέπει να απομακρύνονται όταν δεν επιτυγχάνουν τους στόχους.
6) Είναι αναγκαία η άμεση, επαρκής και διαρκής στελέχωση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, και η ολοκληρωμένη λειτουργία των συστημάτων πληροφορικής.
7) Αναβάθμιση του ρόλου του ελεγκτικού συνεδρίου αναφορικά με τον έλεγχο των δαπανών του κάθε δημόσιου οργανισμού, με τη διερεύνηση και την σκοπιμότητα της κάθε δαπάνης και να μην περιορίζεται μόνο στον έλεγχο της νομιμότητας. Γνωστοποίηση στη Βουλή των Ελλήνων κάθε έτος του απολογισμού του κρατικού προϋπολογισμού της προηγούμενης χρονιάς.
8) Θέσπιση αυστηρών ποινών σε όσους κατασπαταλούν αλόγιστα το δημόσιο χρήμα, καθώς και σε όσους δημόσιους λειτουργούς συλληφθούν να χρηματίζονται. Το νέο φορολογικό που ψηφίστηκε πριν δύο μήνες ορθά κάνει λόγο για την θέσπιση εισαγγελέα οικονομικού εγκλήματος και την αναβάθμιση του ΣΔΟΕ και την μετατροπή του σε ανεξάρτητη αρχή.
9) Να προβεί η κυβέρνηση σε έλεγχο των τραπεζών και να ελέγξει την ρευστότητα στην αγορά. Παράλληλα τράπεζες που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν και σήμερα δημιουργούν προβλήματα στην οικονομία να προστατευτούν μέσω της απορρόφησής τους από υπάρχουσες που βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση. Δημιουργία ενός ισχυρού τραπεζικού πυλώνα, με δημόσιο, έλεγχο ο οποίος θα λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, απελευθερώνοντας τα αναγκαία κεφάλαια.
10) Επαναπατρισμό των κεφαλαίων που βρίσκονται στο εξωτερικό με την θεσμοθέτηση κινήτρων.
11) Άμεσο και ουσιαστικό έλεγχο του πόθεν έσχες όλων όσοι διετέλεσαν Υπουργοί, Υφυπουργοί και Βουλευτές τα τελευταία 30 χρόνια. Κατάσχεση όλων των περιουσιών και καταθέσεων όλων όσων καταχράστηκαν δημόσιο χρήμα ή μερολήπτησαν.
12) Την βελτίωση της απορρόφησης των κοινοτικών πόρων μέσω του ΕΣΠΑ, την ενθάρρυνση και διευκόλυνση των επενδύσεων και την ενίσχυση του εξαγωγικού προσανατολισμού της οικονομίας. Με μέτρα όπως ελάφρυνση της φορολογίας για τις καθαρά εξαγωγικές επιχειρήσεις, με την επιχορήγηση των ασφαλιστικών εισφορών.
13) Την αναβάθμιση του τουρισμού για την προσέλκυση επισκεπτών με υψηλά εισοδήματα και ενθάρρυνση της μόνιμης ή εποχικής διαμονής. Ενθάρρυνση του συνεδριακού τουρισμού, διευκόλυνση της κρουαζιέρας και προσέλκυση ξένων τουριστών στην ηπειρωτική και ορεινή Ελλάδα.
14) Ενίσχυση της ναυτιλίας, ώστε να εισρεύσουν στη χώρα μεγαλύτερα ναυτιλιακά κεφάλαια. Θεωρούμε ότι το λιμάνι του Πειραιά θα πρέπει να αποτελέσει πόλο έλξης των ελληνικών ναυτιλιακών γραφείων που αυτή τη στιγμή εδρεύουν στο City του Λονδίνου. Θα πρέπει να σημειωθεί η μεγάλη συμβολή της Ελληνόκτητης ναυτιλίας στη βελτίωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.
15) Η ενίσχυση της αγροτικής παραγωγής με την περαιτέρω προώθηση των ελληνικών εξαγωγών. Και την περαιτέρω διείσδυση στις Ευρωπαϊκές αγορές με τη θέσπιση κανόνων Μάρκετινγκ.
16) Η ανάδειξη της Ελλάδας σε διαμετακομιστικό κόμβο εμπορίου, με την αξιοποίηση των λιμένων της και την προώθηση εμπορευμάτων τρίτων χωρών προς την Βαλκανική ενδοχώρα. Στην προσπάθεια αυτή θα συμβάλει αποφασιστικά και η αξιοποίηση του σιδηροδρομικού της δικτύου.
17) Προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων κυρίως με την οικοδόμηση κλίματος εμπιστοσύνης. Οι συχνές αλλαγές των φορολογικών νόμων και τα αρνητικά δημοσιεύματα αποτελούν ανασχετικό παράγοντα για οποιονδήποτε θέλει να επενδύσει στην Ελλάδα.
18) Απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας και στροφή της Ελλάδας στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ώστε να περιοριστεί η ενεργειακή εξάρτηση της χώρας από το πετρέλαιο και τον αντίστοιχο περιορισμό του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.
Ταυτόχρονα θα πρέπει να γίνει άμεσος επαναπροσδιορισμός της εξωτερικής πολιτικής της χώρας μας. Το ΟΕΕ προτείνει:
1) Επαναπροσδιορισμό της εξωτερικής πολιτικής και αναθέρμανση των πολιτικών σχέσεων της χώρας με παραδοσιακούς συμμάχους, χωρίς να αποκλείσουμε τις σχέσεις με το περιβάλλον που ζούμε. Μπορούμε να ενισχύσουμε το πλαίσιο συνεργασίας της Χώρας μας, όντας μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Δυτικής Συμμαχίας και με άλλες οικονομικά ισχυρές χώρες. Ιστορικά παραδείγματα υπάρχουν στην νεώτερη ιστορία. Μπορούμε να ζητήσουμε την στενή συνεργασία σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο που τόσο έχουμε ανάγκη και επιθυμούν και αυτοί.
2) Η συνεργασία με τις χώρες αυτές σε νέες βάσεις, θα βοηθήσει στην αύξηση των επενδύσεων και των εξαγωγών, καθώς και τη διεύρυνση του τουρισμού προς τις χώρες αυτές με σκοπό την αποδέσμευσή τους από τα Ευρωπαϊκά συμφέροντα.
3) Η συνεργασία αυτή και νέους ορίζοντες θα ανοίξει και θα λάβουν το μήνυμα οι δανειστές και εταίροι στην ΕΕ και στο Δυτικό κόσμο ότι η χώρα και μόνη δεν είναι και εναλλακτικές λύσεις έχει και δύναται να τις αξιοποιήσει.
Επίσης, προτείνεται άμεσος επαναπροσδιορισμός των δανειακών μας σχέσεων με τους εταίρους μας στην ΕΕ αλλά και τους υπόλοιπους δανειστές μας, ΔΝΤ, Κεντρικές Τράπεζες, και κατόχους ομολόγων. Το ΟΕΕ προτείνει:
1) Να σταματήσουμε να δανειζόμαστε με τους υφιστάμενους όρους εφόσον οι εταίροι μας δεν αποφασίζουν ένα κοινό μέτωπο με την Ελληνική κυβέρνηση για την οριστική αντιμετώπιση της Ελληνικής κρίσης κρατικού χρέους, είτε αυτή η λύση ονομαστεί έκδοση ευρωομολόγου, αναμόρφωση χρέους, αναδιάρθωση χρέους, επιμήκυνση χρέους, κοκ. Ο διαρκής και ακριβός δανεισμός δεν αποτρέπουν την πτώχευση στον πτωχευμένο. Όσο πρόβλημα έχει η χώρα που οφείλει, άλλο τόσο πρόβλημα έχουν αυτοί που δάνεισαν τη χώρα ή την χρέωσαν πουλώντας χρηματοοικονομικά προϊόντα που είτε δεν είχε ανάγκη, είτε ήταν προϊόντα με αμφισβητούμενη τιμή και αξία.
2) Να προβεί η χώρα σε απευθείας συζητήσεις με του δανειστές και να συμφωνήσει το χρέος που οφείλει, σε πόσο χρόνο και με ποιο επιτόκιο θα το αποπληρώσει. Ο στόχος θα πρέπει να είναι ι) η έναρξη αποπληρωμής του χρέους και ιι) η μείωση του στην πάροδο του χρόνου. Ως μοναδικό κριτήριο το ΟΕΕ θέτει την σταδιακή μείωση του κόστους δανεισμού χρήματος προς το Ελληνικό κράτος. Επιχειρήματα της μορφής ότι το επιτόκιο δανεισμού θα είναι υψηλό λόγω της κακής κατάστασης της Ελληνικής οικονομίας δεν έχουν καμία σχέση ούτε με οικονομικές θεωρίες αλλά ούτε και με την κοινή λογική. Εάν η ΕΕ επιθυμεί την έξοδο από το αδιέξοδο να συμφωνήσουμε μαζί της σε ένα κοινό πλάνο.
3) Η παρούσα οικονομική κρίση είναι κρίση συστημική και χαρακτηρίζεται από την αποτυχία του οικονομικού μοντέλου ανάπτυξης. Δεν πρέπει να αφήσουμε κανέναν να οδηγήσει την Ελλάδα στο να πληρώσει το χρέος την κατάρρευσης του οικονομικού μοντέλου που βασίζεται στην συνεχή αναχρηματοδότηση του χρέους με ολοένα και υψηλότερο επιτόκιο με ντερμινιστικό αποτέλεσμα τη δημιουργία ολοένα και μεγαλύτερου χρέους.
4) Οι χρηματο-οικονομικοί κύκλοι έχοντας ως μοναδικό στόχο το λόγο ύπαρξής τους, που είναι η κερδοσκοπία, επιχειρούν με την κυρίαρχη θέση που έχουν στο σύστημα να φορτώσουν τις ζημιές τους στις πλάτες των λαών. Δεν κατακρίνουμε αυτούς τους κύκλους που πράττουν αυτό που οφείλουν να πράξουν (ως εταιρείες που μεγιστοποιούν τα οφέλη των μετόχων τους) αλλά το Ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα που παρακολουθεί, αδύναμο να αντιδράσει απέναντί τους.
Ένα χρόνο μετά από την εφαρμογή του μνημονίου είναι αποδεκτό ότι το μνημόνιο απειλεί να παρασύρει τη χώρα σε πρωτοφανή οικονομική και κοινωνική τραγωδία. Το παρόν μνημόνιο σπρώχνει την χώρα στην άβυσσο της ύφεσης, αφού η εξοντωτική λιτότητα που επιβάλλει συνθλίβει τη ζήτηση και την αγοραστική δύναμη των πολιτών. Σε ό,τι αφορά στην κυβερνητική συναίνεση, οφείλουμε να τονίσουμε ότι όταν υπογραφόταν το μνημόνιο ουδέποτε ζητήθηκε η άποψη και η γνώμη των αρμόδιων θεσμικών φορέων, όπως είναι το ΟΕΕ.
Αν δεν παρθούν γρήγορες αποφάσεις, το έλλειμμα και το χρέος θα αυξάνονται και η Χώρα θα διολισθαίνει καθημερινά σε μη προβλέψιμα αδιέξοδα. Στόχος όλων μας πρέπει να είναι η συμβολή ώστε να υπάρξει ένα νέο σχέδιο ανασυγκρότησης και ανάτασης της οικονομίας της χώρας μας που να διαπνέεται από αρχές και ιδέες που μπορούν να δημιουργήσουν προσδοκία και ελπίδα στον λαό, να βάλλουν την κοινωνία σε κίνηση, βγάζοντάς της από την παραίτηση, την παρακμή, την αποχώρηση και την ιδιώτευση.
Όλα τα παραπάνω μπορούν να συμβούν ξεκινώντας από την επαναδιαπραγμάτευση των όρων του μνημονίου.
Για το Οικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδας
Ξενοφών Ε. Μπαραλιάκος
Μέλος της Συνέλευσης των Αντιπροσώπων
