Σύμφωνα με απόρρητα τηλεγραφήματα που διέρρευσαν μέσω της Wikileaks, τα ελληνικά ΜΜΕ είναι «συνώνυμα της διαφθοράς, με κακοπληρωμένους δημοσιογράφους, και δημοσιεύματα γεμάτα μεροληψία και αντί-αμερικανισμό».
Οι σχέσεις μεταξύ των ιδιοκτητών των ΜΜΕ, και των πολιτικών είναι «σχέσεις αιμομιξίας, όπως αυτές των Θεών του Ολύμπου…», γράφει ο πρώην Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα Charles Rhys, στα πλαίσια εμπιστευτικής αναφοράς του προς το State Department το 2006.
Σύμφωνα με τον Αμερικανό διπλωμάτη, «τα ελληνικά ΜΜΕ ελέγχονται από μια μικρή ομάδα ανθρώπων που δημιούργησαν ή κληρονόμησαν περιουσίες μέσω της ναυτιλίας, των τηλεπικοινωνιών, των τραπεζών, του πετρελαίου, κλπ. Είναι διασυνδεδεμένοι μεταξύ τους, μέσω προξενιών και γάμων, αλλά και με πολιτικούς και αξιωματούχους».
Ο πρέσβης πίστευε πως τα ΜΜΕ της Ελλάδας διοικούνται από μεγιστάνες, που καλύπτουν τη χασούρα τους σε αυτά, από τα κέρδη τους σε άλλου είδους επιχειρηματικές δραστηριότητες, έτσι ώστε «να μπορούν να ασκούν πολιτική και οικονομική επιρροή». Όπως είπε, η ειδησεογραφική εικόνα και κάλυψη που παρουσιάζουν τα ελληνικά ΜΜΕ είναι ολόιδια, και διαφέρει μόνο ως προς τη κομματική χροιά.
Τα σύγχρονα ελληνικά ΜΜΕ, όπως κάποτε ο Όμηρος, χρησιμοποιούν ένα χαρμάνι γεγονότων και φαντασίας, με μια δόση deus ex machina (εξωτερικών παραγόντων) για να ελέγχουν τα γεγονότα. Οι πρώτες ελληνικές εφημερίδες ιδρύθηκαν επί τουρκοκρατίας στη Βιέννη και στο Παρίσι, και έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην μετέπειτα απελευθέρωση της Ελλάδας. Από το 1830 και μετά, δημιούργησαν μια παράδοση του να κατηγορούν τις ξένες δυνάμεις για όλα τα δεινά της χώρας, παράδοση που συνεχίζει να ισχύει μέχρι σήμερα όσον αφορά στις ΗΠΑ.
Η Ελλάδα σήμερα διαθέτει περίπου 160 εφημερίδες, 180 τηλεοπτικούς σταθμούς, 800 ραδιοφωνικούς, 3.500 περιοδικά, και μόλις 10 εκατομμύρια πληθυσμό. (Η Πορτογαλία, με τον ίδιο πληθυσμό, έχει 35 εφημερίδες, 62 κανάλια, και 221 ραδιοφωνικούς σταθμούς).
Πως μπορούν λοιπόν όλα αυτά τα ΜΜΕ να έχουν κερδοφορία; Δεν έχουν. Επιδοτούνται από τους ιδιοκτήτες τους, που απλά τα χρησιμοποιούν για να ασκούν πολιτική και οικονομική επιρροή. Οι ελληνικές εφημερίδες δεν λειτουργούν με συνδρομές ούτε παραδίδονται στα σπίτια. Πωλούνται στα περίπτερα, και στόχος τους είναι ο περαστικός πελάτης. Έτσι, ακόμη και η πιο απλή ή ακριβής δημοσίευση, θα διαθέτει και έναν εντυπωσιακό, παραπλανητικό τίτλο, που συνήθως δεν έχει καμία σχέση με το περιεχόμενο του δημοσιεύματος. Ο εντυπωσιασμός είναι το βασικό όπλο προσέλκυσης αναγνωστικού κοινού και τηλεθέασης, τα οποία καθορίζουν τη διανομή του διαφημιστικού χρήματος. Παράλληλα, οι εφημερίδες μοιράζουν DVD και βιβλία για να αυξήσουν τις πωλήσεις τους.
Τα περισσότερα καθιερωμένα ΜΜΕ (εφημερίδες, κανάλια, κλπ) δημιούργησαν και διαδικτυακά portals, που όμως δεν έχουν ακόμη «απογειωθεί». Το ελληνικό διαδίκτυο δεν φαίνεται να διαθέτει κάτι ανάλογο του “Salon” ή του “Drudge Report.” Οι Έλληνες ενημερώνονται κυρίως από τη τηλεόραση, με τις εφημερίδες να προσφέρουν αναλύσεις. Στη χώρα κυριαρχούν τα αθηναϊκά ΜΜΕ με το 80% της αναγνωσιμότητας και της τηλεθέασης. Τα περιφερειακά μέσα απλά αναμεταδίδουν τις ειδήσεις από τη πρωτεύουσα. Τα κρατικά μήντια έχουν ένα πολύ χαμηλό ποσοστό σε σχέση με τα ιδιωτικά. Όσον αφορά στο ίντερνετ, μόλις το 6% των Ελλήνων το προτιμά για την ειδησεογραφική του ενημέρωση. Αν και το κύρος γενικά των ΜΜΕ όλο και μειώνεται, οι Έλληνες συνεχίζουν να χρησιμοποιούν τη κλασική φράση «το είπε η τηλεόραση-το έγραψε η εφημερίδα» όταν αναφέρονται σε κάτι, αληθινό ή μη. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του 2005, το 71% των Ελλήνων θεωρεί τον τύπο «κίτρινο», όμως οι πιο «κίτρινες» εφημερίδες είναι αυτές που πουλάνε τα περισσότερα φύλλα.
Ένας πολιτικός σχολιαστής περιέγραψε τη κατάσταση ως μουσακά, με πολλά στρώματα υλικών. Όπως, λέει, οι Έλληνες δεν πολυδίνουν σημασία στα ΜΜΕ. Οι δημοσκοπήσεις όμως δείχνουν ισχυρά αισθήματα αντιαμερικανισμού, και γενικά άρνησης απέναντι στη κυβέρνηση, στο καθεστώς, ή σε οτιδήποτε. Ο κόσμος θέλει να ξεθυμαίνει, αλλά σε γενικές γραμμές, λέει, το κοινό είναι ικανοποιημένο με τις όποιες κυβερνητικές αποφάσεις, ακόμη και αν είναι φιλοαμερικανικές.
Τα ΜΜΕ της Ελλάδας αφιερώνουν τεράστιο χώρο και χρόνο στα καθημερινά προβλήματα του απλού Έλληνα, στην ιδιωτική ζωή των πολιτικών, στη διασκέδαση, και στα αθλητικά, αντί στα διεθνή ζητήματα. Η συμμετοχή της Ελλάδας στο Σ.Α. του ΟΗΕ δεν καλύφτηκε επαρκώς, ενώ σπάνια αναλύονται οι αποφάσεις της ΕΕ. Τα σημαντικά διεθνή γεγονότα καλύπτονται ευρέως, αλλά μόνο μέσα από τα διεθνή πρακτορεία και δίκτυα. Ό λόγος για αυτό είναι ο εθνοκεντρισμός των Ελλήνων, αλλά και η απροθυμία των καναλαρχών κ.ά. να διαφημίσουν τυχόν επιτεύγματα της όποιας ελληνικής κυβέρνησης.
Τα ελληνικά ΜΜΕ είναι διαπλεκόμενα. Υπάρχουν στενές κρυφές και φανερές σχέσεις μεταξύ των μέσων, των επιχειρηματιών, των πολιτικών, και της εκάστοτε κυβέρνησης. Πριν μερικούς μήνες, ένας υπουργός χαρακτήρισε την κυβέρνηση ως μαριονέτα των «διαπλεκόμενων συμφερόντων». Το σχόλιό του δεν άρεσε σε κανέναν, αλλά περιέργως, ο υπουργός παρέμεινε στη θέση του. Οι σημερινές σχέσεις λοιπόν, είναι κατά πολύ πιο μπερδεμένες και αιμομικτικές από τις αντίστοιχες των Θεών της μυθολογίας.
Τέλος, όσον αφορά στους Έλληνες δημοσιογράφους, πρόκειται για μια τάξη κακοπληρωμένων εργαζομένων, που αναγκάζεται να κάνει πολλές δουλειές για να μπορεί να πληρώνει τους λογαριασμούς. Δεν είναι καθόλου ασυνήθιστο, ένας δημοσιογράφος εφημερίδας που καλύπτει ένα συγκεκριμένο υπουργείο, να εργάζεται παράλληλα και στο γραφείο τύπου αυτού του υπουργείου! Και οι δημοσιογράφοι αυτοί έχουν σαφή συνείδηση των πολλαπλών τους ρόλων και αφεντικών. Μια παλιά δημοσιογράφος του Mega Channel, αναφέρει πως θυμάται μόνο μια φορά (στα τόσα χρόνια), που κάποιος από τους πέντε ιδιοκτήτες του σταθμού δέχθηκε κάποια κριτική (από τα κανάλι). Παράλληλα, θεωρείται αποδεκτό, οι δημοσιογράφοι να δέχονται δώρα ή ακόμη και χρήματα από αυτούς για τους οποίους γράφουν! Η Ολυμπιακή Επιτροπή του 2004 ήταν διάσημη για αυτό ακριβώς: Πλήρωνε δημοσιογράφους για να γράφουν ευνοϊκά άρθρα…
GR Reporter, Hellenic Antidote
