Η οικονομική κατάσταση των Δήμων ήταν άσχημη ακόμα και πριν από την τωρινή κρίση. Η συνηθισμένη κακοδιαχείριση στην Τ.Α. αλλά και η ανεπαρκής κρατική χρηματοδότηση με την ελλειμματική θεσμοθέτηση πόρων ήταν οι αιτίες και η επιδείνωση ήρθε με την καθυστέρηση ή και ματαίωση απόδοσης πόρων λόγω της υπερχρέωσης της χώρας.
Όμως υπάρχουν και οι πόροι που εισπράττει απ’ ευθείας ο Δήμος από τους πολίτες και επιχειρήσεις. Και είναι απαραίτητη σήμερα παρά ποτέ, η εφαρμογή σοβαρής και συνεπούς εισπρακτικής πολιτικής που με την σωστή οικονομική διαχείριση μπορούν να συμβάλλουν σε καλύτερες υπηρεσίες, σε περισσότερες αναπτυξιακές υποδομές, σε μεγιστοποίηση του κοινωνικού οφέλους.
Είναι σημαντικό λοιπόν να αναφέρουμε επιγραμματικά τις κύριες κατηγορίες αυτών των πόρων και την εφαρμοσμένη πολιτική έως σήμερα:
- Μισθώματα: αστικών ακινήτων, αγροτικών εκτάσεων, ιχθυοτροφείων, κυλικείων. Υπάρχει πολύ μεγάλη καθυστέρηση εισπράξεων με τον Δήμο περίπου… παρατηρητή. (Προϋπολογισμός 300.000 €)
- Τέλη Ύδρευσης – αποχέτευσης: Είναι γνωστή η πολιτική της πρώην Δ.Ε.Υ.Α.ΑΙ., αλλά και των υπηρεσιών ύδρευσης των άλλων δήμων με την μη πληρωμή από εκατοντάδες πολίτες, χωρίς να υπάρχουν κυρώσεις, ενός ποσού της τάξης των 500.000 €. Σ’ αυτά προστίθεται το έλλειμμα οργάνωσης όπου πολλές φορές λείπουν ακόμα και υδρόμετρα. (Προϋπολογισμός 1.000.000 €)
- Παράβολα: αδειών λειτουργίας – παραμονής κλπ. (Προϋπολογισμός 100.000 €)
- Προσκυρώσεις δημοτικών εδαφών και εισφορές λόγω επέκτασης σχεδίων. (Προϋπολογισμός 100.000 €)
- Τέλη:
α) Επί των εσόδων καταστημάτων: (το πρώην 2%) Όπου δυστυχώς οφείλονται τεράστια ποσά λόγω της μη είσπραξης. (Προϋπολογισμός 85.000 €)
β) Καθαριότητας – ηλεκτροφωτισμού: Που συναρτάται με τον εμβαδόν των κτιρίων και αποδίδεται μέσω ΔΕΗ όπου και θα έπρεπε να γίνει έλεγχος δηλούμενων χώρων. (Προϋπολογισμός 1.350.000 €)
γ) Άρδευσης: Όπου είναι γνωστή η έλλειψη οργάνωσης. (Προϋπολογισμός 150.000 €)
δ) Χρήσης τραπεζοκαθισμάτων αιγιαλού, κοινόχρηστων χώρων πεζοδρομίων: Όπου δεν γίνεται έλεγχος χώρων και αφήνεται στην καλή διάθεση του ιδιώτη να δηλώσει όσα θέλει. (Προϋπολογισμός 60.000 €)
ε) Διαφήμισης: Όπου υπάρχει μηδενική απόδοση λόγω δημοτικής αδράνειας (Προϋπολογισμός Δήμου 110.000 €)
στ) Αυθαίρετων καταλήψεων δημοτικής γης: Όπου το έλλειμμα ελέγχου και η πελατειακή λογική των διοικήσεων στερεί σημαντικούς πόρους και καθιερώνει καθεστώς ανομίας και αυθαιρεσίας. (Εκτίμηση 500.000 €)
η) Λαϊκών και Εμποροπανήγυρης: Όπου με την κατάλληλη οργάνωση θα μπορούσε να υπάρξει αύξηση πόρων και καλύτερες υποδομές (Προϋπολογισμός 450.000 €)
- Πρόστιμα:
α) Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (Κ.Ο.Κ.): Όπου θα έπρεπε να υπάρχει συνεργασία – πίεση προς την Αστυνομία για καλύτερη αστυνόμευση ώστε να έχουμε συνθήκες ασφαλούς κυκλοφορίας. Ο έλεγχος θα αυξήσει συγχρόνως και τους πόρους. (Εκτίμηση 200.000 €)
β) Προκύπτοντα από κανονισμούς (καθαριότητας, εγκατάλειψης οχημάτων, καταλήψεων πεζοδρομίων, βλάβης σε αγροτικούς οδούς, ρύπανσης περιβάλλοντος – θάλασσας – ακτών, παράνομης υλοτομίας κ.λπ.) Μόνο που οι κανονισμοί αυτοί δεν υπάρχουν. (Εκτίμηση 100.000 €).
Μιλάμε λοιπόν για έσοδα ύψους 4,5 εκατομμυρίων ευρώ που μπορούν ακόμη και να αυξηθούν. Όλα αυτά σε έναν συνολικό Δημοτικό προϋπολογισμό ύψους 12 εκατομμυρίων που προβλέπουμε να υλοποιηθεί στα 6-8 εκατομμύρια. Άρα οι πόροι αυτοί αφορούν ποσοστό πάνω του 50% των ετησίων εσόδων.
Βεβαίως υπάρχει η αντίληψη που λέει «όχι στους Δημοτικούς φόρους» «όχι στο χαράτσωμα του πολίτη». Εμείς διαφωνούμε με την ισοπεδωτική και καταστροφική αυτή άποψη. Μπορεί (και πολλές φορές πρέπει) να μειωθούν τα τέλη, αλλού στο ελάχιστο (όπως το δικαίωμα βοσκής) και αλλού πολύ (όπως η χρήση τραπεζοκαθισμάτων). Όμως η μη είσπραξή τους που οδηγεί; Αφ’ ενός στο μαράζωμα των Δήμων και αφ’ ετέρου στην ανομία και αυθαιρεσία: Τις δημοτικές εκτάσεις θα τις καταλαμβάνει όποιος προλάβει ή όποιος έχει «μέσον», τα δημοτικά κυλικεία θα ερημώνουν, τα δίκτυα ύδρευσης – αποχέτευσης θα διαλύονται, τραπεζοκαθίσματα θα απλώνονται παντού χωρίς όρια, διαφήμιση θα γίνεται αυθαίρετα παντού, αγροτική δημοτική γη θα καλλιεργείται χωρίς έλεγχο από επιτήδειους «κολλητούς» των διοικήσεων, ο καθένας θα μπορεί να ρυπαίνει και να υποβαθμίζει το χώρο της ζωής μας και το περιβάλλον χωρίς συνέπειες. Και αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν αγωνιζόμαστε για αύξηση κεντρικών πόρων προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Το αντίθετο μάλιστα, προτείνουμε ένταση και αποφασιστικότητα σ’ αυτή την πολιτική διεκδίκηση. Επίσης η μη έγκαιρη είσπραξη τελών και φόρων όπως έγινε π.χ. στη Δ.Ε.Υ.Α.ΑΙ. είχε σαν συνέπεια τη διόγκωση των λογαριασμών σε ύψη που αδυνατούν πια πολλοί να πληρώσουν και ταλαιπωρούνται, ενώ ο Δήμος στερείται εσόδων. Αν όμως γίνονταν απαιτητοί στην ώρα τους θα μπορούσαν όλοι να ανταποκριθούν.
Θεωρούμε λοιπόν απαραίτητη, κυρίως για την σημερινή δύσκολη συγκυρία, την οργάνωση εισπρακτικών μηχανισμών με την κατάλληλη νομική υποστήριξη για όλα αυτά τα είδη πόρων. Οι ξεπερασμένες λογικές εξυπηρετήσεων και ειδικής μεταχείρισης κάποιων, πρέπει να εγκαταλειφθούν. Η ισοτιμία, η εφαρμογή σοβαρής μη ρουσφετολογικής λογικής, μπορούν να ωφελήσουν τον τόπο και τις ανάγκες των πολιτών. Και από την άλλη μεριά η μόνιμη γκρίνια για «Έλλειμμα κρατικών πόρων που είναι η μόνη αιτία των κακών της τοπικής Αυτοδιοίκησης» (που έχει βέβαια λογική και πολιτική βάση), δεν πρέπει να οδηγεί σε αδράνεια και εμπέδωση της μίζερης λογικής ότι «το κράτος φταίει για όλα, εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα».
Αιγίνιο 22 – 09 – 2011
Για την Σ.Ε.
Γ. Γεωργιάδης
Μ. Κασαπίδης
Χ. Μπίτσης
Α. Νταγλιούδης
Χρ. Πρασκίδης