Οι τύραννοι...
Του Γιώργου Σταματόπουλου
Θεωρείται ο Σεπτέμβρης μήνας της περισυλλογής· ανασκούμπωμα, νέο ξεκίνημα, προγραμματισμός για το χειμώνα και λοιπά.
Αλλά οι περισσότεροι δείχνουμε αδιαφορία σε όλα τούτα· φαινόμαστε κουρασμένοι, απογοητευμένοι, σχεδόν απελπισμένοι.
«Και τι έκαναν αυτοί στις... πλατείες;» ρωτάνε ρητορικά (και γεμάτοι υπερηφάνεια γιατί «δικαιώθηκαν»...) οι παντός καιρού σκεπτικιστές. Ουδόλως τους ενδιαφέρει ότι μετά δεκαετίες απραξίας και αποχαύνωσης οι πολίτες άρχισαν να ψυχανεμίζονται τι σημαίνει να είσαι πολίτης. Σιγά την πολιτική υπόσταση των «αγανακτισμένων», απαξιώνουν όσοι σκέφτονται κατ' αυτόν τον τρόπο. Σιγά την πρότασή τους, επιμένουν.
Δεν βλέπουν την αλληλεγγύη, που επανακάμπτει, μια αλληλεγγύη, που, ιστορικά, αναγνωρίζεται μόνο στους κόλπους του ΕΑΜ, μια ματιά που θυμίζει άνθρωπο και ανθρωπότητα. Χειραγωγείται, ναι, ακόμη η κοινωνία από την τηλεοπτική ζούγκλα, από την προπαγάνδα που φαντάζει ανίκητη. Φαντάζει. Αλλά δεν είναι. Οι γνωστοί σταρ της Τ.V. δεν απολαμβάνουν πλέον τα «οφέλη» της αναγνωρισιμότητας και τη λαϊκή αποδοχή. Πλέον, η «πλέμπα» αντιλαμβάνεται ότι όλα τα δεινά οφείλονται (και) στη δική της απραξία, στη δική της αφασία και ουδετερότητα, στην καταδική της υποταγή στη στίλβη της εξουσίας, του νεοπλουτισμού, του άσκοπου καταναλωτισμού.
Η περιφέρεια της χώρας ξυπνάει παρ' ότι ο δικομματισμός καλά κρατεί σε ένιους γωλεούς αυτής (αλλά και στην ίδια την κάθε μέρα· δεν αποφεύγεται η ανοησία της πόζας και του εγωτισμού). Ξυπνάνε τουλάχιστον εκείνοι που αδιαφορούσαν δημιουργικά (ο κόσμος αυτός δεν αλλάζει ποτέ, οι μέτριοι κυριαρχούν, η αναξιοκρατία βασιλεύει και πολλά παρεμφερή). Είναι οι άνθρωποι που πιστεύουν στην πολιτική, αλλά ήσαν μακριά της απεχθανόμενοι τον τρόπο με τον οποίο την ασκούσαν τα κόμματα και λοιπές «δημοκρατικές» δυνάμεις.
Τώρα αναγκάζονται να βγουν στο δρόμο για να σώσουν τα παιδιά τους και τον ίδιο τους το βίο. Και, ως φαίνεται, μόνο στο δρόμο μπορεί να παραχθεί πολιτική, να φανεί η δύναμη της πολιτικής, να ανθήσει η εξέγερση, να επανακάμψει η αξιοπρέπεια. Οι θεότητες της γειτονιάς αναθαρρούν. Ξεπροβάλλουν δειλά σε μικρές συνελεύσεις, σε μικρές πλατείες. Αντιστέκονται στους θεούς της αγοράς, του κράτους, των δουλοφρόνων πολιτών. Θέλουν να κυριαρχήσουν και αμέσως μετά να αφήσουν την υπόθεση της πολιτικής στους ανθρώπους. Και ας μην είναι έντιμοι και «ηθικοί» οι άνθρωποι. Οι θεσμοί είναι που φταίνε, όχι η έλλειψη τάχα ηθικής των προσώπων που υπηρετούν τους θεσμούς. Και οι προσωπικότητες ευθύνονται· αλλά σ' ένα σύστημα στο οποίο λειτουργεί ο έλεγχος, όσοι ευθύνονται αναπέμπονται στη δικαιοσύνη, λογοδοτούν.
Δεν είναι ανίκητος ο καπιταλισμός, δεν είναι η αγορά η μόνη λύση. Πριν και πάνω απ' όλα -λέει η ελληνική περιφέρεια- υπάρχει ο άνθρωπος, ο συνεργάτης, ο σύντροφος, ο συνοδοιπόρος (η αγωνία όλων ημών, όλων των ανθρώπων, όλων των χωρών του κόσμου).
Η οργή Βενιζέλου είναι η απόδειξη του γεγονότος ότι το σύστημά τους καταρρέει· δεν αντέχει, δεν πείθει, δεν προκαλεί φόβο και άρα χάνεται η υπακοή, η τυφλή υπακοή στην οποία ερείδονται όλα τα αυταρχικά καθεστώτα. Είναι τύραννοι οι κυβερνώντες, αλλά δεν τολμούν να κοιτάξουν τον καθρέφτη της αλήθειας...
Θεωρείται ο Σεπτέμβρης μήνας της περισυλλογής· ανασκούμπωμα, νέο ξεκίνημα, προγραμματισμός για το χειμώνα και λοιπά.
Αλλά οι περισσότεροι δείχνουμε αδιαφορία σε όλα τούτα· φαινόμαστε κουρασμένοι, απογοητευμένοι, σχεδόν απελπισμένοι.
«Και τι έκαναν αυτοί στις... πλατείες;» ρωτάνε ρητορικά (και γεμάτοι υπερηφάνεια γιατί «δικαιώθηκαν»...) οι παντός καιρού σκεπτικιστές. Ουδόλως τους ενδιαφέρει ότι μετά δεκαετίες απραξίας και αποχαύνωσης οι πολίτες άρχισαν να ψυχανεμίζονται τι σημαίνει να είσαι πολίτης. Σιγά την πολιτική υπόσταση των «αγανακτισμένων», απαξιώνουν όσοι σκέφτονται κατ' αυτόν τον τρόπο. Σιγά την πρότασή τους, επιμένουν.
Δεν βλέπουν την αλληλεγγύη, που επανακάμπτει, μια αλληλεγγύη, που, ιστορικά, αναγνωρίζεται μόνο στους κόλπους του ΕΑΜ, μια ματιά που θυμίζει άνθρωπο και ανθρωπότητα. Χειραγωγείται, ναι, ακόμη η κοινωνία από την τηλεοπτική ζούγκλα, από την προπαγάνδα που φαντάζει ανίκητη. Φαντάζει. Αλλά δεν είναι. Οι γνωστοί σταρ της Τ.V. δεν απολαμβάνουν πλέον τα «οφέλη» της αναγνωρισιμότητας και τη λαϊκή αποδοχή. Πλέον, η «πλέμπα» αντιλαμβάνεται ότι όλα τα δεινά οφείλονται (και) στη δική της απραξία, στη δική της αφασία και ουδετερότητα, στην καταδική της υποταγή στη στίλβη της εξουσίας, του νεοπλουτισμού, του άσκοπου καταναλωτισμού.
Η περιφέρεια της χώρας ξυπνάει παρ' ότι ο δικομματισμός καλά κρατεί σε ένιους γωλεούς αυτής (αλλά και στην ίδια την κάθε μέρα· δεν αποφεύγεται η ανοησία της πόζας και του εγωτισμού). Ξυπνάνε τουλάχιστον εκείνοι που αδιαφορούσαν δημιουργικά (ο κόσμος αυτός δεν αλλάζει ποτέ, οι μέτριοι κυριαρχούν, η αναξιοκρατία βασιλεύει και πολλά παρεμφερή). Είναι οι άνθρωποι που πιστεύουν στην πολιτική, αλλά ήσαν μακριά της απεχθανόμενοι τον τρόπο με τον οποίο την ασκούσαν τα κόμματα και λοιπές «δημοκρατικές» δυνάμεις.
Τώρα αναγκάζονται να βγουν στο δρόμο για να σώσουν τα παιδιά τους και τον ίδιο τους το βίο. Και, ως φαίνεται, μόνο στο δρόμο μπορεί να παραχθεί πολιτική, να φανεί η δύναμη της πολιτικής, να ανθήσει η εξέγερση, να επανακάμψει η αξιοπρέπεια. Οι θεότητες της γειτονιάς αναθαρρούν. Ξεπροβάλλουν δειλά σε μικρές συνελεύσεις, σε μικρές πλατείες. Αντιστέκονται στους θεούς της αγοράς, του κράτους, των δουλοφρόνων πολιτών. Θέλουν να κυριαρχήσουν και αμέσως μετά να αφήσουν την υπόθεση της πολιτικής στους ανθρώπους. Και ας μην είναι έντιμοι και «ηθικοί» οι άνθρωποι. Οι θεσμοί είναι που φταίνε, όχι η έλλειψη τάχα ηθικής των προσώπων που υπηρετούν τους θεσμούς. Και οι προσωπικότητες ευθύνονται· αλλά σ' ένα σύστημα στο οποίο λειτουργεί ο έλεγχος, όσοι ευθύνονται αναπέμπονται στη δικαιοσύνη, λογοδοτούν.
Δεν είναι ανίκητος ο καπιταλισμός, δεν είναι η αγορά η μόνη λύση. Πριν και πάνω απ' όλα -λέει η ελληνική περιφέρεια- υπάρχει ο άνθρωπος, ο συνεργάτης, ο σύντροφος, ο συνοδοιπόρος (η αγωνία όλων ημών, όλων των ανθρώπων, όλων των χωρών του κόσμου).
Η οργή Βενιζέλου είναι η απόδειξη του γεγονότος ότι το σύστημά τους καταρρέει· δεν αντέχει, δεν πείθει, δεν προκαλεί φόβο και άρα χάνεται η υπακοή, η τυφλή υπακοή στην οποία ερείδονται όλα τα αυταρχικά καθεστώτα. Είναι τύραννοι οι κυβερνώντες, αλλά δεν τολμούν να κοιτάξουν τον καθρέφτη της αλήθειας...
