Στην Ελλάδα, χορηγούνται 38 διαφορετικά επιδόματα αναπηρίας για 17 κατηγορίες δικαιούχων, ενώ καταβάλλονται περισσότερες από 324.000 συντάξεις αναπηρίας. Μάλιστα, όπως προέκυψε από τη χθεσινή συνέντευξη τύπου του υπουργού Εργασίας Γ. Κουτρουμάνη, κανείς δεν γνωρίζει με ακρίβεια ποιος είναι ο αριθμός όσων λαμβάνουν κάποιας μορφής παροχή, σύνταξη, επίδομα, φοροαπαλλαγή, έκπτωση ή προτεραιότητα (πχ σε προσλήψεις στο δημόσιο) εξαιτίας μιας αναπηρίας. Υπολογίζεται, χωρίς όμως να είναι κανείς, σίγουρος, ότι οι παροχές μπορεί κυμαίνονται μεταξύ 700.000 και 800.000.
Το υπουργείο Υγείας έχει αναλάβει τη δημιουργία ενός ενιαίου Μητρώου Δικαιούχων Επιδομάτων, στο οποίο θα καταγράφονται τόσο οι παροχές όσο και οι δικαιούχοι, ώστε στη συνέχεια να γίνει ο απαιτούμενος εξορθολογισμός. Ειδικά για τα αναπηρικά επιδόματα, το Εθνικό Μητρώο Αναπηρίας, σύμφωνα με τον κ. Κουτρουμάνη θα δημιουργηθεί μέσω της λειτουργίας του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας που ξεκίνησε ουσιαστικά τη λειτουργία του χθες, και υποστηρίζεται από τις μονάδες του ΙΚΑ και του ΕΟΠΠΥ.
Στην ερώτηση τι αλλάζει σε σχέση με το μέχρι πρότινος ισχύον καθεστώς, ο υπουργός υποστήριξε:
μέχρι τώρα, υπήρχαν Υγειονομικές Επιτροπές διάσπαρτες σε κάθε Ταμείο οι οποίες πολλές φορές λειτουργούσαν με τους δικούς τους κανόνες. Σε ορισμένες περιπτώσεις υπήρχαν παροχές, κυρίως επιδόματα, που δίνονταν με μια απλή γνωμάτευση γιατρού χωρίς εξέταση από Υγειονομική Επιτροπή.
Σε άλλες περιπτώσεις ο ασφαλισμένος θα έπρεπε προκειμένου να πάρει σύνταξη με το καθεστώς της διαδοχικής ασφάλισης να εξεταστεί από δύο ή περισσότερους φορείς και Υγειονομικές Επιτροπές, οι οποίες μάλιστα, ενίοτε διαφωνούσαν ως προς την διάγνωση ή το ποσοστό αναπηρίας.
Με το νέο καθεστώς οι επιτροπές είναι ενιαίες για όλους τους πολίτες ανεξάρτητα από το φορέα ασφάλισής τους αλλά και για τους ανασφάλιστους.
με το προηγούμενο σύστημα υπήρχε ένας μικρός αριθμός ιατρών σε κάθε Ταμείο ή Φορέα που είχαν την δυνατότητα να εξετάζουν και να πιστοποιούν την αναπηρία, με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται διαπροσωπικές σχέσεις που ευνοούσαν πρακτικές συναλλαγής. Παράλληλα οι επιτροπές αποτελούντο από ιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων, χωρίς να υπάρχει πολλές φορές επιστημονική τεκμηρίωση για τις αποφάσεις. Αξίζει να αναφερθεί, ότι το ΙΚΑ, ο μεγαλύτερος Φορέας της χώρας εξυπηρετούσε στην Αττική τους ασφαλισμένους του μέσα από ένα και μόνο κέντρο.
Τώρα ο αριθμός των γιατρών διπλασιάζεται σε πρώτη φάση, από 250 γίνονται 500 γιατροί, και μέχρι το τέλος του χρόνου θα γίνουν 1.000. Επίσης, θα εφαρμόζεται το σύστημα της κλήρωσης προκειμένου να υπάρχει αντικειμενική κρίση.
Οι ιατροί που κρίνουν θα είναι ιατροί της ίδιας ειδικότητας με βάση την πάθηση άρα θα έχουμε επιστημονικά τεκμηριωμένη απόφαση.
Τα σημεία στα οποία μπορεί να εξεταστεί κάποιος αυξάνονται, χωρίς να δημιουργούνται νέες μονάδες. Από ένα Κέντρο στην Αττική δημιουργούνται 12.
Κανένας Φορέας μέχρι σήμερα δεν γνωρίζει στο συνολικό αριθμό αναπήρων που έχουμε στη χώρα. Υπάρχουν μόνο εκτιμήσεις.
Άλλοι μιλούν για 600.000 άλλοι για 700.000 άλλοι για περισσότερους. Το μόνο που γνωρίζουμε είναι ο αριθμός συνταξιούχων αναπηρίας και αυτό γιατί συνδέεται με συγκεκριμένη μηνιαία παροχή (324.835).
Με το νέο καθεστώς δημιουργείται Εθνικό Μητρώο Ατόμων με Αναπηρία. Ανεξάρτητα από το Φορέα και το είδος της παροχής.
Μέχρι σήμερα, υπήρχαν καθυστερήσεις 5-8 μήνες, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις η καθυστέρηση έφθανε και τον ένα χρόνο. Με το νέο σύστημα, ο μέσος χρόνος αναμονής θα είναι περίπου 40 ημέρες.
Σύμφωνα με τον κ. Κουτρουμάνη, υπάρχουν μεγάλα περιθώρια βελτίωσης της κατάστασης και εξοικονόμησης πόρων μέσα από ένα καθεστώς δίκαιης κρίσης και εκτίμησης του βαθμού αναπηρίας.
Να σημειωθεί ότι, με βάση τα στοιχεία του 2010, στο ΙΚΑ έχουμε 135.702 συνταξιούχους αναπηρίας (ποσοστό 11,7%), στον ΟΓΑ αντίστοιχα 126.152 (ποσοστό 16,58%) και στον ΟΑΕΕ 32.595 (ποσοστό 10,06%).
Στόχος του υπουργείου είναι μέχρι το 2015 να έχουμε φτάσει στο ΙΚΑ το ποσοστό στο 9%, στον ΟΓΑ στο 12% και στον ΟΑΕΕ στο 8%.
Ήδη στο ΙΚΑ, στην πορεία μετάβασης προς το ΚΕ.Π.Α, το 2011 οι δαπάνες για συντάξεις αναπηρίας παρουσιάζουν μείωση κατά 6,6% με βάση τα στοιχεία του πρώτου εξαμήνου.
Έργο των Υγειονομικών Επιτροπών του ΚΕ.Π.Α. είναι:
1. Ο καθορισμός του ποσοστού αναπηρίας για σύνταξη αναπηρίας
2. Ο χαρακτηρισμός ατόμων ως ΑμεΑ
3. Ο καθορισμός ποσοστού αναπηρίας για όλες τις κοινωνικές και οικονομικές παροχές ή διευκολύνσεις, για τις οποίες απαιτείται γνωμάτευση αναπηρίας και τις οποίες δικαιούνται από την πολιτεία τα άτομα με αναπηρία.
Έχει δημιουργηθεί μηχανογραφικό σύστημα για την αυτοματοποίηση της ροής των ενεργειών από την κατάθεση της αίτησης του ενδιαφερομένου μέχρι τη χορήγηση της Απόφασης της Υγειονομικής Επιτροπής.
Όλες οι προς εξέταση περιπτώσεις, κατά τη διενέργεια του προελέγχου, θα ταξινομούνται με κριτήριο την κύρια νόσο ή νοσηρή κατάσταση και στη συνέχεια θα παραπέμπονται προς εξέταση από Τριμελή Επιτροπή γιατρών ειδικότητας σχετικής προς την αναφερόμενη νόσο ή βλάβη.
Της Επιτροπής εξαιρούνται οι γιατροί της οικείας Υγειονομικής Μονάδας, λαμβανομένου υπόψη του κριτηρίου εντοπιότητας.
Έχουν αναπτυχθεί σημεία συνεδριάσεων Υγειονομικών Επιτροπών πιστοποίησης αναπηρίας σε 45 σημεία της χώρας. Οι Υγειονομικές Επιτροπές θα είναι τριμελείς και θα στελεχώνονται από γιατρούς του Ειδικού Σώματος.
Το ΚΕ.Π.Α. θα χορηγεί Αποφάσεις Υγειονομικής Επιτροπής για κάθε νόμιμη χρήση, όπου θα πιστοποιείται η πάθηση, το ποσοστό αναπηρίας καθώς και η χρονική διάρκεια αυτών.
Η πιστοποίηση της αναπηρίας και η χορήγηση γνωμάτευσης από το ΚΕ.Π.Α. και η κατάργηση όλων των άλλων Υγειονομικών Επιτροπών Αναπηρίας, έχει ως συνέπεια, εκτός των άλλων, την απλούστευση των διαδικασιών και τη βέλτιστη εξυπηρέτηση των πολιτών.
Πρόεδροι και μέλη των πρωτοβάθμιων υγειονομικών επιτροπών θα ορίζονται γιατροί που έχουν εκπαιδευτεί στο Ειδικό Σώμα. Καθήκοντα Προέδρου ασκεί ο αρχαιότερος σε υπηρεσία στο Ειδικό Σώμα γιατρός της Επιτροπής.
Η δευτεροβάθμια υγειονομική επιτροπή θα συγκροτείται από τη Διεύθυνση Αναπηρίας και Ιατρικής της Εργασίας και θα απαρτίζεται από τρεις γιατρούς, ειδικότητας συναφούς προς την εξεταζόμενη πάθηση, με μακρόχρονη εμπειρία και προϋπηρεσία ως Πρόεδροι του Ειδικού Σώματος.
Το υπουργείο Υγείας έχει αναλάβει τη δημιουργία ενός ενιαίου Μητρώου Δικαιούχων Επιδομάτων, στο οποίο θα καταγράφονται τόσο οι παροχές όσο και οι δικαιούχοι, ώστε στη συνέχεια να γίνει ο απαιτούμενος εξορθολογισμός. Ειδικά για τα αναπηρικά επιδόματα, το Εθνικό Μητρώο Αναπηρίας, σύμφωνα με τον κ. Κουτρουμάνη θα δημιουργηθεί μέσω της λειτουργίας του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας που ξεκίνησε ουσιαστικά τη λειτουργία του χθες, και υποστηρίζεται από τις μονάδες του ΙΚΑ και του ΕΟΠΠΥ.
Στην ερώτηση τι αλλάζει σε σχέση με το μέχρι πρότινος ισχύον καθεστώς, ο υπουργός υποστήριξε:
μέχρι τώρα, υπήρχαν Υγειονομικές Επιτροπές διάσπαρτες σε κάθε Ταμείο οι οποίες πολλές φορές λειτουργούσαν με τους δικούς τους κανόνες. Σε ορισμένες περιπτώσεις υπήρχαν παροχές, κυρίως επιδόματα, που δίνονταν με μια απλή γνωμάτευση γιατρού χωρίς εξέταση από Υγειονομική Επιτροπή.
Σε άλλες περιπτώσεις ο ασφαλισμένος θα έπρεπε προκειμένου να πάρει σύνταξη με το καθεστώς της διαδοχικής ασφάλισης να εξεταστεί από δύο ή περισσότερους φορείς και Υγειονομικές Επιτροπές, οι οποίες μάλιστα, ενίοτε διαφωνούσαν ως προς την διάγνωση ή το ποσοστό αναπηρίας.
Με το νέο καθεστώς οι επιτροπές είναι ενιαίες για όλους τους πολίτες ανεξάρτητα από το φορέα ασφάλισής τους αλλά και για τους ανασφάλιστους.
με το προηγούμενο σύστημα υπήρχε ένας μικρός αριθμός ιατρών σε κάθε Ταμείο ή Φορέα που είχαν την δυνατότητα να εξετάζουν και να πιστοποιούν την αναπηρία, με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται διαπροσωπικές σχέσεις που ευνοούσαν πρακτικές συναλλαγής. Παράλληλα οι επιτροπές αποτελούντο από ιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων, χωρίς να υπάρχει πολλές φορές επιστημονική τεκμηρίωση για τις αποφάσεις. Αξίζει να αναφερθεί, ότι το ΙΚΑ, ο μεγαλύτερος Φορέας της χώρας εξυπηρετούσε στην Αττική τους ασφαλισμένους του μέσα από ένα και μόνο κέντρο.
Τώρα ο αριθμός των γιατρών διπλασιάζεται σε πρώτη φάση, από 250 γίνονται 500 γιατροί, και μέχρι το τέλος του χρόνου θα γίνουν 1.000. Επίσης, θα εφαρμόζεται το σύστημα της κλήρωσης προκειμένου να υπάρχει αντικειμενική κρίση.
Οι ιατροί που κρίνουν θα είναι ιατροί της ίδιας ειδικότητας με βάση την πάθηση άρα θα έχουμε επιστημονικά τεκμηριωμένη απόφαση.
Τα σημεία στα οποία μπορεί να εξεταστεί κάποιος αυξάνονται, χωρίς να δημιουργούνται νέες μονάδες. Από ένα Κέντρο στην Αττική δημιουργούνται 12.
Κανένας Φορέας μέχρι σήμερα δεν γνωρίζει στο συνολικό αριθμό αναπήρων που έχουμε στη χώρα. Υπάρχουν μόνο εκτιμήσεις.
Άλλοι μιλούν για 600.000 άλλοι για 700.000 άλλοι για περισσότερους. Το μόνο που γνωρίζουμε είναι ο αριθμός συνταξιούχων αναπηρίας και αυτό γιατί συνδέεται με συγκεκριμένη μηνιαία παροχή (324.835).
Με το νέο καθεστώς δημιουργείται Εθνικό Μητρώο Ατόμων με Αναπηρία. Ανεξάρτητα από το Φορέα και το είδος της παροχής.
Μέχρι σήμερα, υπήρχαν καθυστερήσεις 5-8 μήνες, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις η καθυστέρηση έφθανε και τον ένα χρόνο. Με το νέο σύστημα, ο μέσος χρόνος αναμονής θα είναι περίπου 40 ημέρες.
Σύμφωνα με τον κ. Κουτρουμάνη, υπάρχουν μεγάλα περιθώρια βελτίωσης της κατάστασης και εξοικονόμησης πόρων μέσα από ένα καθεστώς δίκαιης κρίσης και εκτίμησης του βαθμού αναπηρίας.
Να σημειωθεί ότι, με βάση τα στοιχεία του 2010, στο ΙΚΑ έχουμε 135.702 συνταξιούχους αναπηρίας (ποσοστό 11,7%), στον ΟΓΑ αντίστοιχα 126.152 (ποσοστό 16,58%) και στον ΟΑΕΕ 32.595 (ποσοστό 10,06%).
Στόχος του υπουργείου είναι μέχρι το 2015 να έχουμε φτάσει στο ΙΚΑ το ποσοστό στο 9%, στον ΟΓΑ στο 12% και στον ΟΑΕΕ στο 8%.
Ήδη στο ΙΚΑ, στην πορεία μετάβασης προς το ΚΕ.Π.Α, το 2011 οι δαπάνες για συντάξεις αναπηρίας παρουσιάζουν μείωση κατά 6,6% με βάση τα στοιχεία του πρώτου εξαμήνου.
Έργο των Υγειονομικών Επιτροπών του ΚΕ.Π.Α. είναι:
1. Ο καθορισμός του ποσοστού αναπηρίας για σύνταξη αναπηρίας
2. Ο χαρακτηρισμός ατόμων ως ΑμεΑ
3. Ο καθορισμός ποσοστού αναπηρίας για όλες τις κοινωνικές και οικονομικές παροχές ή διευκολύνσεις, για τις οποίες απαιτείται γνωμάτευση αναπηρίας και τις οποίες δικαιούνται από την πολιτεία τα άτομα με αναπηρία.
Έχει δημιουργηθεί μηχανογραφικό σύστημα για την αυτοματοποίηση της ροής των ενεργειών από την κατάθεση της αίτησης του ενδιαφερομένου μέχρι τη χορήγηση της Απόφασης της Υγειονομικής Επιτροπής.
Όλες οι προς εξέταση περιπτώσεις, κατά τη διενέργεια του προελέγχου, θα ταξινομούνται με κριτήριο την κύρια νόσο ή νοσηρή κατάσταση και στη συνέχεια θα παραπέμπονται προς εξέταση από Τριμελή Επιτροπή γιατρών ειδικότητας σχετικής προς την αναφερόμενη νόσο ή βλάβη.
Της Επιτροπής εξαιρούνται οι γιατροί της οικείας Υγειονομικής Μονάδας, λαμβανομένου υπόψη του κριτηρίου εντοπιότητας.
Έχουν αναπτυχθεί σημεία συνεδριάσεων Υγειονομικών Επιτροπών πιστοποίησης αναπηρίας σε 45 σημεία της χώρας. Οι Υγειονομικές Επιτροπές θα είναι τριμελείς και θα στελεχώνονται από γιατρούς του Ειδικού Σώματος.
Το ΚΕ.Π.Α. θα χορηγεί Αποφάσεις Υγειονομικής Επιτροπής για κάθε νόμιμη χρήση, όπου θα πιστοποιείται η πάθηση, το ποσοστό αναπηρίας καθώς και η χρονική διάρκεια αυτών.
Η πιστοποίηση της αναπηρίας και η χορήγηση γνωμάτευσης από το ΚΕ.Π.Α. και η κατάργηση όλων των άλλων Υγειονομικών Επιτροπών Αναπηρίας, έχει ως συνέπεια, εκτός των άλλων, την απλούστευση των διαδικασιών και τη βέλτιστη εξυπηρέτηση των πολιτών.
Πρόεδροι και μέλη των πρωτοβάθμιων υγειονομικών επιτροπών θα ορίζονται γιατροί που έχουν εκπαιδευτεί στο Ειδικό Σώμα. Καθήκοντα Προέδρου ασκεί ο αρχαιότερος σε υπηρεσία στο Ειδικό Σώμα γιατρός της Επιτροπής.
Η δευτεροβάθμια υγειονομική επιτροπή θα συγκροτείται από τη Διεύθυνση Αναπηρίας και Ιατρικής της Εργασίας και θα απαρτίζεται από τρεις γιατρούς, ειδικότητας συναφούς προς την εξεταζόμενη πάθηση, με μακρόχρονη εμπειρία και προϋπηρεσία ως Πρόεδροι του Ειδικού Σώματος.
