Τα ψέματα τελείωσαν! Η λιτότητα δεν απέδωσε ποτέ

 

   Τα ψέματα τελείωσαν. «Μόλις πριν από δύο χρόνια οι ηγέτες του κόσμου συγχαίρονταν μεταξύ τους, χαρούμενοι και πεπεισμένοι πως είχαν αποφύγει τα λάθη του 1930, πως είχαν αποτρέψει την ύφεση», παρατηρούσε τις προάλλες σε κύριο άρθρο της η εφημερίδα «Ντέιλι Τέλεγκραφ». «Ομως σήμερα πια είναι φως φανάρι πως τα γεγονότα της κρίσης του 2008 δεν ήταν παρά μόνο μια πρόγευση εκείνου που επρόκειτο να επακολουθήσει».

Το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα βρίσκεται ξανά στα πρόθυρα της κατάρρευσης, μια έντονη αίσθηση επικρατεί πως οι επιλογές που είχαν στη διάθεσή τους οι πολιτικοί έχουν πια τελειώσει και οι κυβερνήσεις έχουν μετατραπεί σε απλούς σχολιαστές των τεκταινόμενων. Εστειλαν στη μάχη το πιο καλό τους ιππικό και αυτό επέστρεψε αποδεκατισμένο. Το δημοσιονομικό τους οπλοστάσιο εξαντλήθηκε.

Η λιτότητα δεν απέδωσε ποτέ. Η εξάντληση όλων των οικονομικών μέσων για το ξεπέρασμα της κρίσης σημαίνει αναπόφευκτα πως οι κυβερνήσεις θα προσφύγουν στην πολιτική επιβολή: στην ακόμη σκληρότερη καταστολή των εργαζομένων, καθώς όλες οι κοινωνικές κατακτήσεις των δύο τελευταίων αιώνων καταργούνται η μία μετά την άλλη, ενώ ήδη οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής μας έχουν αρχίσει να εμπλέκονται σε έναν εμπορικό και έναν νομισματικό πόλεμο. Μάλιστα, οι ιστορικές αντιθέσεις που κάποτε έβαλαν φωτιά στην Ευρώπη ξαναβγαίνουν σιγά σιγά στην επιφάνεια. Υποσχόμενη πρόσφατα να σώσει το ευρώ, η καγκελάριος Μέρκελ ισχυρίστηκε ότι η Ιστορία έχει δείξει πως οι χώρες που έχουν κοινό νόμισμα δεν πολεμούν μεταξύ τους. «Γι' αυτό το ευρώ είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα απλό κοινό νόμισμα», είπε. «Δεν πρέπει να το αφήσουμε να αποτύχει. Αν αποτύχει το ευρώ, θα αποτύχει η Ευρώπη». Ηταν άραγε αυτή η δήλωση μια απλή παρατήρηση ή μια απειλή;

Η Μέρκελ φυσικά απεύχεται τον πόλεμο. Αν όμως το ευρώ διασφάλιζε έως τώρα την ειρήνη στην Ευρώπη, τότε γιατί ένα μεγάλο μέρος της μοιάζει σήμερα με ένα απέραντο πεδίο μάχης, στρωμένο με ανθρώπινα πτώματα όπως ύστερα από μια συντριπτική πολεμική ήττα; Από τη Βαλτική μέχρι τη Μεσόγειο και την Ιρλανδική Θάλασσα, οι περιφερειακές χώρες της Ευρώπης μοιάζουν με θύματα πολέμου.

Θύματα ενός πολέμου που δεν πολεμήθηκε με χαλύβδινες αλλά με αργυρές λόγχες. Υποταγμένες στη λογική ενός νομίσματος που σχεδιάστηκε για να υπηρετεί τα συμφέροντα των ισχυροτέρων, οι κοινωνίες των περιφερειακών ευρωπαϊκών χωρών θυμίζουν σήμερα πολεμικά νεκροταφεία: εκατομμύρια «σταυροί», πληθαίνουν μέρα με τη μέρα, ένας για κάθε άστεγο, ένας για κάθε άνεργο, ένας για κάθε φτωχό εργαζόμενο, ένας για κάθε νέο που πήρε το δρόμο της ξενιτιάς, ένας για κάθε παιδί που γεννιέται χρεωμένο.

Για τους λαούς αυτών των χωρών αυτή είναι μέχρι σήμερα η κατάληξη της «ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης»: ένας οικονομικός ολοκληρωτισμός. Κανείς λαός από εκείνους που έπεσαν θύματά του δεν μπορεί να ελπίζει σε κάτι καλύτερο, για όσο ακόμη θα τον υπομένει σκυφτός.