Καλαθάκι, μαχαιράκι και στο δάσος...
Της Λένας Κισσάβου
Δεν είναι μόδα, ούτε μια παρόρμηση που θα περάσει, αλλά αντίθετα χρόνο με το χρόνο διαπιστώνεται ότι ένα νέο κύμα στροφής στη φύση με αντικείμενο τα μανιτάρια, κατακτά όλο και μεγαλύτερο έδαφος στη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου.
Στην... ευρύτερη περιοχή της Λάρισας, έχει αναπτυχθεί ένα τέτοιο ρεύμα τα τελευταία χρόνια και μάλιστα ιδρύθηκαν δύο σύλλογοι με αντικείμενο τα μανιτάρια, ο ένας εκ των οποίων ασχολείται και με την έρευνά τους.
«Μανιταροσυναντήσεις», «μανιταροεξορμήσεις», ενημερωτικές ημερίδες στη φύση σε συνδυασμό με συλλογή μανιταριών, συναντήσεις μανιταρογνωσίας- γευσιγνωσίας... και πολλές άλλες εκδηλώσεις, πραγματοποιούνται με σκοπό να μεταφέρουν τη γνώση γι΄ αυτό το ιδιαίτερο φυτό αλλά και το πάθος που διακατέχει τους λάτρεις της γεύσης του, οι οποίοι επιθυμούν να αναδείξουν την αξία του ρόλου του για το περιβάλλον, όσο και τη διατροφική αξία του στο πιάτο μας.
Τα μέλη τους αυξάνονται και τα άτομα που συναντιούνται στις εξορμήσεις στα δάση γίνονται όλο και περισσότερα, ανάμεσά τους ακόμη και κάποιοι που δεν τους αρέσει η γεύση των μανιταριών!
Η όλη διαδικασία της εξόρμησης μέσα στο φυσικό περιβάλλον, της αναζήτησης και της συλλογής των μανιταριών, η ξεκούραση κάτω από ένα δέντρο, με τις αισθήσεις της ελευθερίας και της ηρεμίας να προσφέρουν ευεργετική δράση, θεωρούνται για πολλούς, απ’ αυτούς που συμμετέχουν, ένα ισχυρό χαλαρωτικό και αναζωογονητικό ...φάρμακο.
«Η μανιταροσυλλογή μέσα στο δάσος για τους περισσότερους είναι εκτόνωση. Είναι μια διαφυγή από την καθημερινότητα για αναζήτηση ηρεμίας και δεν αργεί να γίνει πάθος. Αυτό που παρακινεί κυρίως είναι η απόλαυση της εμπειρίας μέσα στη φύση, χωρίς πολλά έξοδα, για λίγες ώρες, όπου η εξόρμηση δεν θα είναι μια απλή βόλτα που θα βαρεθείς, αλλά έχει αντικείμενο ...το κυνήγι της συλλογής μανιταριών.
Είναι μια διαδικασία που θυμίζει μπορούμε να πούμε, πρωτόγονες εποχές του κυνηγιού, όπου ο άνθρωπος συνέλεγε τους καρπούς για την τροφή του μέσα στα δάση.
Η δημιουργία των συλλόγων αυτών ...σήκωσε ανθρώπους από τις καφετέριες και τους έδωσε μια ενδιαφέρουσα ενασχόληση που καλύπτει και την ανάγκη τους για κοινωνικότητα», υποστηρίζει ο πρόεδρος ενός εκ των συλλόγων μανιταριών, του συλλόγου φίλων της μυκητοχλωρίδας Λάρισας, κ. Νίκος Σδραβόπουλος.
Ήδη οι πρώτες εξορμήσεις στα δάση (συνήθως πραγματοποιούνται όλο το Φθινόπωρο, που ευνοεί ο καιρός για την ανάπτυξη μανιταριών) ξεκίνησαν, όπως και οι μεγάλες εκδηλώσεις μανιταρόφιλων, όπου συναντάται πλήθος ανθρώπων, όπως αυτή της ερχόμενης Κυριακής στο Σκλήθρο. Επρόκειτο για την 4η Γιορτή Μανιταριού με κεντρικό οργανωτή αυτής κάθε χρόνο το σύλλογο φίλων του δάσους και της μυκητοχλωρίδας- Μανιταρόφιλοι Θεσσσαλίας.
Με καλαθάκια και μαχαιράκια οι συμμετέχοντες που γνωρίζουν τα είδη των μανιταριών, απολαμβάνουν περιπάτους στο δάσος περισυλλέγοντας, κάνουν διαλέξεις, οργανώνουν διάφορες δράσεις στη φύση και βέβαια δεν λείπει το μανιταροφαγοπότι.
Να σημειώσουμε ότι σε όλη τη χώρα έχουν δημιουργηθεί αντίστοιχα τέτοιοι σύλλογοι, που στο ενεργητικό τους παρουσιάζουν πλούσια δράση, ενώ μεταξύ τους έχουν συνεργασία, διότι ο σκοπός είναι κοινός.
Οι περισσότεροι υιοθετούν τον εξής δεκάλογο του μανιταρόφιλου, για την ασφάλεια των ατόμων που συλλέγουν αλλά και την προστασία της φύσης:
«1. Σεβόμαστε, προστατεύουμε και προφυλάσσουμε το περιβάλλον με κάθε τρόπο.
2. Μεταδίδουμε τη γνώση
3. Δεν εμπιστευόμαστε την αναγνώριση των μανιταριών αποκλειστικά σε πίνακες ή φωτογραφίες ή βιβλία μανιταριών.
4. Συλλέγουμε μόνον τα μανιτάρια που γνωρίζουμε. Τα άλλα καλό θα είναι να μην τα πειράζουμε καθόλου. Ασκούν ευεργετική επίδραση στη ζωή του δάσους.
5. Δε μαζεύουμε μανιτάρια κοντά σε δρόμους, σκουπίδια, μέταλλα και γενικά μολυσμένες και ρυπασμένες περιοχές. Το μανιτάρι λειτουργεί σαν σφουγγάρι, που απορροφά ότι βρίσκεται στο κοντινό του περιβάλλον.
6. Κατά τη συλλογή χρησιμοποιούμε πάντα μαχαίρι. Το ξερίζωμα καταστρέφει το μυκήλιο. Μόνο όταν πρόκειται για αναγνώριση, παίρνουμε όλο το μανιτάρι μαζί με τη βάση του, ακόμη και τις ρίζες του. Βοηθάει στην ταυτοποίηση.
7. Περιοριζόμαστε στις αναγκαίες ποσότητες κατανάλωσης (δε μαζεύουμε πολλά) και αποφεύγουμε α) τα πολύ νεαρά μανιτάρια, που δεν έχουν δημιουργήσει ακόμη σπόρια και β) τα γερασμένα ή μουχλιασμένα, γιατί αναπτύσσουν τοξίνες.
8. Μετά τη συλλογή προσπαθούμε να αποκαταστήσουμε τον χώρο (επανατοποθέτηση φύλλων, χώματος κλπ.)
9. Μεταφέρουμε τα μανιτάρια σε σκληρά και καλά αεριζόμενα δοχεία (καλάθια). Δεν χρησιμοποιούμε ποτέ πλαστικές σακούλες για τη συλλογή. Τα μανιτάρια καταστρέφονται, τα χαρακτηριστικά τους αλλοιώνονται κι έτσι δεν είναι αναγνωρίσιμα.
10. Δεν τοποθετούμε στο ίδιο καλάθι φαγώσιμα μανιτάρια με άγνωστα ή δηλητηριώδη».
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που μας έδωσε ο κ. Σδραβόπουλος, στη χώρα μας έχουν καταγραφεί πάνω από 2000 είδη μανιταριών, εκ των οποίων τα 200 περίπου είναι φαγώσιμα και τα καλύτερα εξ αυτών, από
άποψη γευστικής απόλαυσης είναι 25. Είκοσι έχουν καταγραφεί τα θανατηφόρα, πενήντα περίπου είναι αυτά που έχουν ισχυρές παρενέργειες στον οργανισμό και πρέπει να αντιμετωπιστούν με φάρμακα όταν φαγωθούν, 150 έχουν ήπιες παρενέργειες, ενώ πολλά άλλα θεωρούνται άγευστα αλλά δεν έχουν και παρενέργειες.
Στη Θεσσαλία μανιτάρια αναπτύσσονται σε όλα τα βουνά, αλλά η ποσότητά τους είναι μικρότερη από αυτά που συναντώνται στην Πίνδο, λόγω του κλίματος...
Δεν είναι μόδα, ούτε μια παρόρμηση που θα περάσει, αλλά αντίθετα χρόνο με το χρόνο διαπιστώνεται ότι ένα νέο κύμα στροφής στη φύση με αντικείμενο τα μανιτάρια, κατακτά όλο και μεγαλύτερο έδαφος στη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου.
Στην... ευρύτερη περιοχή της Λάρισας, έχει αναπτυχθεί ένα τέτοιο ρεύμα τα τελευταία χρόνια και μάλιστα ιδρύθηκαν δύο σύλλογοι με αντικείμενο τα μανιτάρια, ο ένας εκ των οποίων ασχολείται και με την έρευνά τους.
«Μανιταροσυναντήσεις», «μανιταροεξορμήσεις», ενημερωτικές ημερίδες στη φύση σε συνδυασμό με συλλογή μανιταριών, συναντήσεις μανιταρογνωσίας- γευσιγνωσίας... και πολλές άλλες εκδηλώσεις, πραγματοποιούνται με σκοπό να μεταφέρουν τη γνώση γι΄ αυτό το ιδιαίτερο φυτό αλλά και το πάθος που διακατέχει τους λάτρεις της γεύσης του, οι οποίοι επιθυμούν να αναδείξουν την αξία του ρόλου του για το περιβάλλον, όσο και τη διατροφική αξία του στο πιάτο μας.
Τα μέλη τους αυξάνονται και τα άτομα που συναντιούνται στις εξορμήσεις στα δάση γίνονται όλο και περισσότερα, ανάμεσά τους ακόμη και κάποιοι που δεν τους αρέσει η γεύση των μανιταριών!
Η όλη διαδικασία της εξόρμησης μέσα στο φυσικό περιβάλλον, της αναζήτησης και της συλλογής των μανιταριών, η ξεκούραση κάτω από ένα δέντρο, με τις αισθήσεις της ελευθερίας και της ηρεμίας να προσφέρουν ευεργετική δράση, θεωρούνται για πολλούς, απ’ αυτούς που συμμετέχουν, ένα ισχυρό χαλαρωτικό και αναζωογονητικό ...φάρμακο.
«Η μανιταροσυλλογή μέσα στο δάσος για τους περισσότερους είναι εκτόνωση. Είναι μια διαφυγή από την καθημερινότητα για αναζήτηση ηρεμίας και δεν αργεί να γίνει πάθος. Αυτό που παρακινεί κυρίως είναι η απόλαυση της εμπειρίας μέσα στη φύση, χωρίς πολλά έξοδα, για λίγες ώρες, όπου η εξόρμηση δεν θα είναι μια απλή βόλτα που θα βαρεθείς, αλλά έχει αντικείμενο ...το κυνήγι της συλλογής μανιταριών.
Είναι μια διαδικασία που θυμίζει μπορούμε να πούμε, πρωτόγονες εποχές του κυνηγιού, όπου ο άνθρωπος συνέλεγε τους καρπούς για την τροφή του μέσα στα δάση.
Η δημιουργία των συλλόγων αυτών ...σήκωσε ανθρώπους από τις καφετέριες και τους έδωσε μια ενδιαφέρουσα ενασχόληση που καλύπτει και την ανάγκη τους για κοινωνικότητα», υποστηρίζει ο πρόεδρος ενός εκ των συλλόγων μανιταριών, του συλλόγου φίλων της μυκητοχλωρίδας Λάρισας, κ. Νίκος Σδραβόπουλος.
Ήδη οι πρώτες εξορμήσεις στα δάση (συνήθως πραγματοποιούνται όλο το Φθινόπωρο, που ευνοεί ο καιρός για την ανάπτυξη μανιταριών) ξεκίνησαν, όπως και οι μεγάλες εκδηλώσεις μανιταρόφιλων, όπου συναντάται πλήθος ανθρώπων, όπως αυτή της ερχόμενης Κυριακής στο Σκλήθρο. Επρόκειτο για την 4η Γιορτή Μανιταριού με κεντρικό οργανωτή αυτής κάθε χρόνο το σύλλογο φίλων του δάσους και της μυκητοχλωρίδας- Μανιταρόφιλοι Θεσσσαλίας.
Με καλαθάκια και μαχαιράκια οι συμμετέχοντες που γνωρίζουν τα είδη των μανιταριών, απολαμβάνουν περιπάτους στο δάσος περισυλλέγοντας, κάνουν διαλέξεις, οργανώνουν διάφορες δράσεις στη φύση και βέβαια δεν λείπει το μανιταροφαγοπότι.
Να σημειώσουμε ότι σε όλη τη χώρα έχουν δημιουργηθεί αντίστοιχα τέτοιοι σύλλογοι, που στο ενεργητικό τους παρουσιάζουν πλούσια δράση, ενώ μεταξύ τους έχουν συνεργασία, διότι ο σκοπός είναι κοινός.
Οι περισσότεροι υιοθετούν τον εξής δεκάλογο του μανιταρόφιλου, για την ασφάλεια των ατόμων που συλλέγουν αλλά και την προστασία της φύσης:
«1. Σεβόμαστε, προστατεύουμε και προφυλάσσουμε το περιβάλλον με κάθε τρόπο.
2. Μεταδίδουμε τη γνώση
3. Δεν εμπιστευόμαστε την αναγνώριση των μανιταριών αποκλειστικά σε πίνακες ή φωτογραφίες ή βιβλία μανιταριών.
4. Συλλέγουμε μόνον τα μανιτάρια που γνωρίζουμε. Τα άλλα καλό θα είναι να μην τα πειράζουμε καθόλου. Ασκούν ευεργετική επίδραση στη ζωή του δάσους.
5. Δε μαζεύουμε μανιτάρια κοντά σε δρόμους, σκουπίδια, μέταλλα και γενικά μολυσμένες και ρυπασμένες περιοχές. Το μανιτάρι λειτουργεί σαν σφουγγάρι, που απορροφά ότι βρίσκεται στο κοντινό του περιβάλλον.
6. Κατά τη συλλογή χρησιμοποιούμε πάντα μαχαίρι. Το ξερίζωμα καταστρέφει το μυκήλιο. Μόνο όταν πρόκειται για αναγνώριση, παίρνουμε όλο το μανιτάρι μαζί με τη βάση του, ακόμη και τις ρίζες του. Βοηθάει στην ταυτοποίηση.
7. Περιοριζόμαστε στις αναγκαίες ποσότητες κατανάλωσης (δε μαζεύουμε πολλά) και αποφεύγουμε α) τα πολύ νεαρά μανιτάρια, που δεν έχουν δημιουργήσει ακόμη σπόρια και β) τα γερασμένα ή μουχλιασμένα, γιατί αναπτύσσουν τοξίνες.
8. Μετά τη συλλογή προσπαθούμε να αποκαταστήσουμε τον χώρο (επανατοποθέτηση φύλλων, χώματος κλπ.)
9. Μεταφέρουμε τα μανιτάρια σε σκληρά και καλά αεριζόμενα δοχεία (καλάθια). Δεν χρησιμοποιούμε ποτέ πλαστικές σακούλες για τη συλλογή. Τα μανιτάρια καταστρέφονται, τα χαρακτηριστικά τους αλλοιώνονται κι έτσι δεν είναι αναγνωρίσιμα.
10. Δεν τοποθετούμε στο ίδιο καλάθι φαγώσιμα μανιτάρια με άγνωστα ή δηλητηριώδη».
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που μας έδωσε ο κ. Σδραβόπουλος, στη χώρα μας έχουν καταγραφεί πάνω από 2000 είδη μανιταριών, εκ των οποίων τα 200 περίπου είναι φαγώσιμα και τα καλύτερα εξ αυτών, από
άποψη γευστικής απόλαυσης είναι 25. Είκοσι έχουν καταγραφεί τα θανατηφόρα, πενήντα περίπου είναι αυτά που έχουν ισχυρές παρενέργειες στον οργανισμό και πρέπει να αντιμετωπιστούν με φάρμακα όταν φαγωθούν, 150 έχουν ήπιες παρενέργειες, ενώ πολλά άλλα θεωρούνται άγευστα αλλά δεν έχουν και παρενέργειες.
Στη Θεσσαλία μανιτάρια αναπτύσσονται σε όλα τα βουνά, αλλά η ποσότητά τους είναι μικρότερη από αυτά που συναντώνται στην Πίνδο, λόγω του κλίματος...
