Εχασα την δουλειά μου και είμαι στενοχωρημένος δεν είναι φυσιολογικό;
Έχω χρέη που δεν μπορώ να αποπληρώσω και δεν μπορώ να κοιμηθώ το βράδυ είναι παθολογικό;
Είμαι άνεργος και δεν έχω όρεξη για τίποτα δεν είναι δικαιολογημένο;
Γιατί θα πρέπει να "ψυχιατρικοποιούμε" τα πάντα;
Χρήζει αντιμετώπισης μια φυσιολογική στενοχώρια λόγω κρίσης;
Δηλαδή τι θα πρέπει να πετάμε από τη χαρά μας;
Αυτές είναι οι σκέψεις πολλών ανθρώπων και των συνόδων τους που χτυπημένοι από την κρίση και στην προσπάθεια να διαχειριστούν τα προσωπικά τους προβλήματα αρνούνται την όποια βοήθεια από κάποιο ειδικό ψυχικής υγείας.
Όμως άλλο η θλίψη και άλλο η κατάθλιψη!
Άλλο η στενοχώρια και το στρες φυσιολογικές αντιδράσεις σε δυσάρεστα γεγονότα και αναπάντεχες δυσκολίες και άλλο μια νοσηρή κατάσταση όπως η κατάθλιψη που εκκινώντας από δυσάρεστα συναισθήματα και ένοχες, οργανώνεται σε μια ψυχοπαθολογική οντότητα που ξεζουμίζει κάθε ικμάδα ενεργητικοτητας,καταστρεφει κάθε αντιρροπιστικη σκέψη ή συμπεριφορά και γίνεται μια μαύρη τρύπα που καταπίνει τον άνθρωπο οδηγώντας τον και σε βαρύτατες επιπλοκές όπως η αυτοκτονία!
Είναι κρίμα μέσα στη κρίση να χάνουμε ανθρώπους νέους, παραγωγικούς που θα μπορούσαμε να κρατήσουμε στη ζωή για να δώσουν τη μάχη για τα δικαιώματα τους επειδή αφήσαμε την θλίψη και το στρες από οικονομικές, οικογενειακές και επαγγελματικές καταστροφές να οργανωθούν σε μια νοσηρή κατάσταση όπως η κατάθλιψη!
Και το να λέμε ότι είναι φυσιολογικό να υπάρχει κατάθλιψη αφού υπάρχει κρίση και να μην την αντιμετωπίζουμε, είναι τόσο παράλογο όσο και να εξηγούμε το έγκαυμα κάποιου ως αποτέλεσμα της φωτιάς και να μην το θεραπεύουμε!
Όμως όπως και το έγκαυμα έτσι και η κατάθλιψη είναι δυνητικά θανατηφόρες καταστάσεις που χρήζουν επείγουσας αντιμετώπισης!
Γι αυτό στις δύσκολες εποχές που ζούμε τόσο ως προς τον εαυτό μας όσο και ως προς εκείνους που αγαπάμε θα πρέπει να είμαστε υποψιασμένοι ως προς τα εξής:
1) Υπάρχουν σημάδια που μας δείχνουν αν μια θλίψη έχει εξελίχθει σε κατάθλιψη:α) Σταθερά κακή διάθεση που χαρακτηριστικά είναι χειρότερη το πρωί και δεν απαντά σε ευχάριστα περιβαλλοντικά ερεθίσματα
β) Ανηδονία, έλλειψη δηλαδή ενδιαφέροντος για προηγούμενα ευχάριστες δραστηριότητες και κοινωνικές συναναστροφές
γ) Δυσκολια συγκέντρωσης και λήψης αποφάσεων ακόμη και για μικρά καθημερινά ζητήματα
δ) Ιδέες ενοχης,ανικανοτητας,υποτιμησης του εαυτού που κυριαρχούν στη σκέψη
ε) Διαταραχες ύπνου με πολλές αφυπνίσεις κατά τη διάρκεια της νύχτας και πρώιμη πρωινή αφύπνιση ή/και υπερυπνία με υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας και κλινοφιλία (κάθεται πολλές ώρες στο κρεβάτι)
στ) Μείωση της όρεξης-απώλεια βάρους ή και το αντίθετο
ζ) Μειωμένη σεξουαλική διάθεση
η) Ευχες θανάτου και αυτοκτονικός ιδεασμός με έκφραση πρόθεσης ή και σχεδιασμός πράξης αυτοκαταστροφής (ΕΠΕΙΓΟΝ)
2) Κρίση σημαίνει απώλεια. Απώλεια που αν μπορούμε να κάνουμε ένα παραλληλισμό βιώνεται σαν ένα μικρό ή μεγαλύτερο πένθος. Όμως σε αντίθεση με το πένθος που αποτελεί ένα ορατό κοινωνικό γεγονός που κινητοποιεί φίλους συγγενείς για να το περάσουμε ευκολότερα, το πένθος των απωλειών λογω της κρίσης επειδή συνεπλέκεται με αισθήματα ενοχής, προσωπικής αποτυχίας και ανεπάρκειας (και αυτό ο συστημικός λόγος μιας συλλογικής ενοχοποίησης το κάνουν ακόμη χειρότερο) γι αυτό και βιώνεται και πιο μοναχικά! Αυτό οδηγεί σε μεγαλύτερη δυσκολία διαχείρισης του και λειτούργει πρόσφορα για την ανάπτυξη επιπλοκών όπως η κατάθλιψη!
Γι αυτό περά από την φαρμακευτική αγωγή η επίσκεψη σε ένα ειδικό ψυχικής υγείας που θα μας εξηγήσει τους τρόπους διαχείρισης του "πένθους" λόγω της κρίσης ώστε να παρέλθει ανεπίπλοκα σε μια εποχή μάλιστα που οι ανθρώπινες σχέσεις δοκιμάζονται είναι σημαντικό.
3) Όπως και η σωματική μας υγεία έτσι και η ψυχική μας υγεία χρειάζεται chek up! Το να επισκεφτείς ένα ψυχίατρο έναν ειδικό ψυχικής υγείας ιδιαίτερα όταν υπάρχουν συμπτώματα για να ενημερωθείς και να δεις που βρίσκεσαι δεν αποτελεί άσκηση ψυχιατρικής! Με μια ενημερωτική επίσκεψη κανένας ψυχίατρος δεν μπορεί να σου αλλάξει το μυαλό ούτε και να αποκτήσεις την ταμπέλα του "ψυχασθενή"!
Μπορείς όμως να πάρεις χρήσιμες πληροφορίες και συμβουλές για το τι σου συμβαίνει, πως μπορείς να το διαχειριστείς και ποια βοήθεια μπορείς να πάρεις και από που!
4)Βλεπετε τους ανθρώπους που αγαπάτε να βασανίζονται, σας φοβίζουν σκέψεις τους και συμπεριφορές, τους έχετε μιλήσει για την ανάγκη μιας βοήθειας και δεν το αποδέχονται; Μην εγκαταλείπετε την προσπάθεια! Μπορείτε να απευθυνθείτε ως φίλος, σύντροφος ή συγγενής σε έναν ειδικό για να πάρετε χρήσιμες συμβουλές και μια επιστημονική γνώμη έστω και εκ του μακροθεν για τα συμπτώματα του προσώπου που σας προβληματίζουν! Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει βοήθεια!
Θυμηθείτε το σημαντικό είναι: Κανένας νεκρός από τη κρίση! Γιατί όταν περάσει η κρίση (με τον αγώνα που θα πρέπει να δώσουμε όλοι μαζί για τα δικαιώματα μας) πρέπει να είμαστε όλοι εδώ και ΖΩΝΤΑΝΟΙ!- Νικολόπουλος Βασίλης ψυχίατρος.
Όμως άλλο η θλίψη και άλλο η κατάθλιψη!
Άλλο η στενοχώρια και το στρες φυσιολογικές αντιδράσεις σε δυσάρεστα γεγονότα και αναπάντεχες δυσκολίες και άλλο μια νοσηρή κατάσταση όπως η κατάθλιψη που εκκινώντας από δυσάρεστα συναισθήματα και ένοχες, οργανώνεται σε μια ψυχοπαθολογική οντότητα που ξεζουμίζει κάθε ικμάδα ενεργητικοτητας,καταστρεφει κάθε αντιρροπιστικη σκέψη ή συμπεριφορά και γίνεται μια μαύρη τρύπα που καταπίνει τον άνθρωπο οδηγώντας τον και σε βαρύτατες επιπλοκές όπως η αυτοκτονία!
Είναι κρίμα μέσα στη κρίση να χάνουμε ανθρώπους νέους, παραγωγικούς που θα μπορούσαμε να κρατήσουμε στη ζωή για να δώσουν τη μάχη για τα δικαιώματα τους επειδή αφήσαμε την θλίψη και το στρες από οικονομικές, οικογενειακές και επαγγελματικές καταστροφές να οργανωθούν σε μια νοσηρή κατάσταση όπως η κατάθλιψη!
Και το να λέμε ότι είναι φυσιολογικό να υπάρχει κατάθλιψη αφού υπάρχει κρίση και να μην την αντιμετωπίζουμε, είναι τόσο παράλογο όσο και να εξηγούμε το έγκαυμα κάποιου ως αποτέλεσμα της φωτιάς και να μην το θεραπεύουμε!
Όμως όπως και το έγκαυμα έτσι και η κατάθλιψη είναι δυνητικά θανατηφόρες καταστάσεις που χρήζουν επείγουσας αντιμετώπισης!
Γι αυτό στις δύσκολες εποχές που ζούμε τόσο ως προς τον εαυτό μας όσο και ως προς εκείνους που αγαπάμε θα πρέπει να είμαστε υποψιασμένοι ως προς τα εξής:
1) Υπάρχουν σημάδια που μας δείχνουν αν μια θλίψη έχει εξελίχθει σε κατάθλιψη:α) Σταθερά κακή διάθεση που χαρακτηριστικά είναι χειρότερη το πρωί και δεν απαντά σε ευχάριστα περιβαλλοντικά ερεθίσματα
β) Ανηδονία, έλλειψη δηλαδή ενδιαφέροντος για προηγούμενα ευχάριστες δραστηριότητες και κοινωνικές συναναστροφές
γ) Δυσκολια συγκέντρωσης και λήψης αποφάσεων ακόμη και για μικρά καθημερινά ζητήματα
δ) Ιδέες ενοχης,ανικανοτητας,υποτιμησης του εαυτού που κυριαρχούν στη σκέψη
ε) Διαταραχες ύπνου με πολλές αφυπνίσεις κατά τη διάρκεια της νύχτας και πρώιμη πρωινή αφύπνιση ή/και υπερυπνία με υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας και κλινοφιλία (κάθεται πολλές ώρες στο κρεβάτι)
στ) Μείωση της όρεξης-απώλεια βάρους ή και το αντίθετο
ζ) Μειωμένη σεξουαλική διάθεση
η) Ευχες θανάτου και αυτοκτονικός ιδεασμός με έκφραση πρόθεσης ή και σχεδιασμός πράξης αυτοκαταστροφής (ΕΠΕΙΓΟΝ)
2) Κρίση σημαίνει απώλεια. Απώλεια που αν μπορούμε να κάνουμε ένα παραλληλισμό βιώνεται σαν ένα μικρό ή μεγαλύτερο πένθος. Όμως σε αντίθεση με το πένθος που αποτελεί ένα ορατό κοινωνικό γεγονός που κινητοποιεί φίλους συγγενείς για να το περάσουμε ευκολότερα, το πένθος των απωλειών λογω της κρίσης επειδή συνεπλέκεται με αισθήματα ενοχής, προσωπικής αποτυχίας και ανεπάρκειας (και αυτό ο συστημικός λόγος μιας συλλογικής ενοχοποίησης το κάνουν ακόμη χειρότερο) γι αυτό και βιώνεται και πιο μοναχικά! Αυτό οδηγεί σε μεγαλύτερη δυσκολία διαχείρισης του και λειτούργει πρόσφορα για την ανάπτυξη επιπλοκών όπως η κατάθλιψη!
Γι αυτό περά από την φαρμακευτική αγωγή η επίσκεψη σε ένα ειδικό ψυχικής υγείας που θα μας εξηγήσει τους τρόπους διαχείρισης του "πένθους" λόγω της κρίσης ώστε να παρέλθει ανεπίπλοκα σε μια εποχή μάλιστα που οι ανθρώπινες σχέσεις δοκιμάζονται είναι σημαντικό.
3) Όπως και η σωματική μας υγεία έτσι και η ψυχική μας υγεία χρειάζεται chek up! Το να επισκεφτείς ένα ψυχίατρο έναν ειδικό ψυχικής υγείας ιδιαίτερα όταν υπάρχουν συμπτώματα για να ενημερωθείς και να δεις που βρίσκεσαι δεν αποτελεί άσκηση ψυχιατρικής! Με μια ενημερωτική επίσκεψη κανένας ψυχίατρος δεν μπορεί να σου αλλάξει το μυαλό ούτε και να αποκτήσεις την ταμπέλα του "ψυχασθενή"!
Μπορείς όμως να πάρεις χρήσιμες πληροφορίες και συμβουλές για το τι σου συμβαίνει, πως μπορείς να το διαχειριστείς και ποια βοήθεια μπορείς να πάρεις και από που!
4)Βλεπετε τους ανθρώπους που αγαπάτε να βασανίζονται, σας φοβίζουν σκέψεις τους και συμπεριφορές, τους έχετε μιλήσει για την ανάγκη μιας βοήθειας και δεν το αποδέχονται; Μην εγκαταλείπετε την προσπάθεια! Μπορείτε να απευθυνθείτε ως φίλος, σύντροφος ή συγγενής σε έναν ειδικό για να πάρετε χρήσιμες συμβουλές και μια επιστημονική γνώμη έστω και εκ του μακροθεν για τα συμπτώματα του προσώπου που σας προβληματίζουν! Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει βοήθεια!
Θυμηθείτε το σημαντικό είναι: Κανένας νεκρός από τη κρίση! Γιατί όταν περάσει η κρίση (με τον αγώνα που θα πρέπει να δώσουμε όλοι μαζί για τα δικαιώματα μας) πρέπει να είμαστε όλοι εδώ και ΖΩΝΤΑΝΟΙ!- Νικολόπουλος Βασίλης ψυχίατρος.
