"Τυπικά είναι ελεύθερη και ωραία. Ουσιαστικά όμως η Ελλάδα βρίσκεται από διετίας υπό τον ζυγό μιας ιδιότυπης δικτατορίας. Με «δικτάτορα» όχι την τρόικα, η οποία παίζει απλώς εκτελεστικό ρόλο, αλλά το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύμπλεγμα".
Αυτό υποστηρίζει ο ηγέτης της γερμανικής Αριστεράς, Οσκαρ Λαφοντέν, ο οποίος εκτιμά ότι οι τράπεζες έχουν την υπερεξουσία στον πλανήτη μας. Το πάτημα ενός κουμπιού, αρκεί να την εξαφανίσει, ισχυρίζεται σε εκτενή συνέντευξή του που δημοσιεύεται στην εφημερίδα "Το Βήμα".
Το κουμπί λέγεται Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Αν αναλάμβανε η ΕΚΤ να χρηματοδοτήσει τα υπερχρεωμένα κράτη, οι αγορές θα έχαναν τα παχιά μερίσματα. Ως τώρα βέβαια η ηγεσία της ευρωζώνης απορρίπτει κατηγορηματικά τέτοια «κατάχρηση». Ο πειρασμός όμως είναι μεγάλος. Και δεν είναι λίγοι εκείνοι που μιλάνε ήδη για «μαγική» συνταγή η οποία θα μπορούσε να λύσει άμεσα το πρόβλημα των χρεών.
Επιστρέφοντας από τις Βρυξέλλες στο Βερολίνο στις 9 Δεκεμβρίου η Ανγκελα Μέρκελ ανήγγειλε θριαμβευτικά ότι έσωσε και πάλι το ευρώ. Δικαιολογημένη θριαμβολογία;
«Οχι. Οι Ευρωπαίοι πρωθυπουργοί παραγνωρίζουν δυστυχώς το πρόβλημα. Δεν υπάρχει σωτηρία του ευρώ χωρίς αναδιάταξη του τραπεζικού τομέα. Ο τομέας αυτός είναι υπεύθυνος για την έκρηξη των χρεών τα τελευταία χρόνια. Χωρίς δημόσια οργάνωση των τραπεζών το ευρώ δεν έχει μέλλον».
Αρκεί όμως αυτό; Τι θα κάνατε εσείς στη θέση της καγκελαρίου για να σώσετε το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα;
«Το βασικό είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να δώσει κατευθείαν πιστώσεις στα κράτη – υπό όρους φυσικά. Χωρίς τέτοιες πιστώσεις οι τόκοι θα συνεχίσουν να εκτινάζονται στα ύψη και τα χρέη να αυξάνονται ακατάσχετα. Η κυρία Μέρκελ μπλοκάρει ανεύθυνα για ιδεολογικούς λόγους αυτόν τον δρόμο, ο οποίος θεωρείται από όλο και περισσότερους ειδικούς ο μοναδικός σωστός».
Μπορεί το ευρώ να σωθεί ακόμη ή είναι ήδη πολύ αργά γι’ αυτό;
«Χωρίς λύση της κρίσης των τραπεζών δεν υπάρχει σωτηρία για το ευρώ. Πέρα από αυτό, όμως, είναι αναγκαία μια κοινή ευρωπαϊκή οικονομική και δημοσιονομική πολιτική, αλλά πριν απ’ όλα ένας συντονισμός της πολιτικής των μισθών. Το πρόβλημα της Ευρώπης είναι ότι ορισμένα κράτη ανέβαζαν τα τελευταία χρόνια πολύ τους μισθούς ενώ η Γερμανία τούς έριχνε, με αποτέλεσμα η Γερμανία να πουλά όλο και περισσότερα εμπορεύματα στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτά τα εμπορεύματα πρέπει να πληρωθούν μέσω χρεών. Με άλλα λόγια, η μεγάλη απόκλιση στα κόστη αμοιβής ανά τεμάχιο παραγωγής είναι μια περαιτέρω αιτία για την ισχυρή υπερχρέωση ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών».
Σε ό,τι αφορά τώρα την Ελλάδα, πώς εκτιμάτε το δεύτερο πακέτο βοήθειας της 27ης Οκτωβρίου στο οποίο συμμετέχουν και οι ιδιώτες δανειστές; Η βοήθεια δίνεται στη χώρα ή στις τράπεζες;
«Ολα σχεδόν τα μέτρα εξυπηρετούν σε πρώτη γραμμή τις τράπεζες, δεδομένου ότι οι αποφάσεις στην Ευρώπη δεν λαμβάνονται από τις κυβερνήσεις αλλά από τις τράπεζες. Οι τραπεζίτες μπορούν πάλι να θριαμβολογούν επειδή στις Βρυξέλλες αποφασίστηκε η απαλλαγή τους από τη συμμετοχή στα επόμενα προγράμματα βοήθειας. Λόγω των επιπτώσεων που θα προκύψουν από τη συνακόλουθη αύξηση των τόκων, απομένει έτσι μία και μοναδική λύση: παροχή δανείων στα κράτη κατευθείαν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Το πάτημα ενός κουμπιού αρκεί για να καταρρεύσουν αμέσως οι χρηματιστηριακές αγορές και οι οίκοι αξιολόγησης».
Κατάλληλο και για την Ελλάδα;
«Είναι το μοναδικό φάρμακο που θα συνέβαλλε στην ανάρρωση της ελληνικής οικονομίας».
Θα χαρακτηρίζατε την Ελλάδα των δύο τελευταίων ετών – de facto, όχι de jure – προτεκτοράτο εν όψει της απόλυτης υποταγής της ελληνικής κυβέρνησης και των κομμάτων εξουσίας στην τρόικα;
«Η τρόικα είναι μόνο ο προτεταμένος βραχίονας των τραπεζών. Υπό τη δικτατορία τους δεν ζει μόνο η Ελλάδα αλλά και τα περισσότερα κράτη του κόσμου. Μόνο που στην Ελλάδα οι επιπτώσεις της δικτατορίας είναι σήμερα πιο αισθητές από ό,τι σε άλλες χώρες. Στην κακοδαιμονία της χώρας έχουν βέβαια συμβάλει και οι Έλληνες πολιτικοί».
Σχετικά με τον στρατηγικό προσανατολισμό του Βερολίνου, συμφωνείτε με την εκτίμηση του κοινωνιολόγου Ούλριχ Μπεκ ότι η καγκελάριος προωθεί το σχέδιο «γερμανική Ευρώπη» μέσω ενός «γερμανικού ευρώ»;
«Η κυρία Μέρκελ δεν βρίσκεται στην ευρωπαϊκή παράδοση των προκατόχων της, Μπραντ, Σμιτ και Κολ. Οι καγκελάριοι αυτοί ασκούσαν πολιτική στη βάση των ιστορικών εμπειριών του 20ού αιώνα. Η κυρία Μέρκελ δεν έχει επαρκή ευαισθησία για τις πολιτιστικές και κοινωνικές παραδόσεις του συνόλου της Ευρώπης και γι’ αυτό δίνει συχνά την εντύπωση ότι προωθεί υπέρμετρα τα γερμανικά συμφέροντα».Πολλά δείχνουν ωστόσο ότι το γερμανικό κεφάλαιο προσπαθεί να επεκτείνει την κυριαρχία του στην Ευρώπη.
«Το κεφάλαιο δεν έχει κράτος. Αυτό που παρακολουθούμε τώρα είναι ο πόλεμος της χρηματοπιστωτικής “βιομηχανίας” κατά των λαών της Ευρώπης. Ο πόλεμος αυτός αποβλέπει στη μείωση των μισθών, των συντάξεων και των κοινωνικών παροχών, καθώς και στην ιδιωτικοποίηση της δημόσιας περιουσίας. Οι επιπτώσεις του γίνονται σήμερα κυρίως αισθητές στις χώρες της Νότιας Ευρώπης, αλλά θα μεταδοθούν σε ολόκληρη την ήπειρο, επειδή οι περισσότεροι ευρωπαίοι πρωθυπουργοί θεωρούν το φρενάρισμα των χρεών και κατά ακολουθία την πολιτική λιτότητας τη μοναδική διέξοδο από την κρίση. Ετσι εκπληρώνουν, λίγο ή πολύ εθελουσίως, τα προστάγματα του χρηματοπιστωτικού τομέα».
