ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ
ΑΝΟΔΟΣ - ΜΠΑΣΔΑΡΑ
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2012
ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
Στο κείμενο η συγγραφέας αναφέρεται στην ελληνική τέχνη η οποία έχει σηματοδοτήσει την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά. Η πλαστικότητα των Ελλήνων είναι αυτή που μαρτυρά την προσπάθεια του καλλιτέχνη να έρθει πιο κοντά στον συνάνθρωπο. Επισημαίνει πως το αρχαίο άγαλμα είναι το σύμβολο της αρχαίας μνήμης και συμβάλλει στη συνοχή του συνόλου της κοινωνικής ομάδας. Η τέχνη αναδεικνύει τα χαρακτηριστικά μιας δημοκρατικής πολιτείας για τη μετάβαση από το μύθο στο λόγο. Τονίζει ότι στην τέχνη οφείλεται αυτή η μετάβαση του ανθρώπου στον κόσμο του πνεύματος και του αρχαιοελληνικού χώρου μέσω των αρχαϊκών επιτευγμάτων. Ο άνθρωπος αποσκοπεί στη γνώση και στην αυτογνωσία και οδηγείται στη δημιουργία των θεών, αψηφώντας τα αδιέξοδα με στόχο την ελευθερία.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
Η αρχαία τέχνη θα μένει πάντα πρωτοποριακά επίκαιρη και ζωντανή. Είναι αυτή που κρατά την παρουσία του παρελθόντος και προσφέρει τη γνώση και τη σοφία στις επερχόμενες γενιές. Προσδίδει νόημα στην ανθρώπινη ζωή, συμβάλλει στην κατανόηση του τρόπου δράσης και σκέψης των προγόνων και καλλιεργεί την εθνική συνείδηση και το αισθητικό κάλλος. Προσφέρει συγκίνηση και απόλαυση, ενισχύει τη φιλομάθεια και την ερευνητική διάθεση. Είναι αυτή που διδάσκει τον άνθρωπο να σέβεται και να εκτιμά την ιστορία του και την παράδοσή του. Επομένως, δε μπορεί παρά να είναι παντοτινή αξία και να σηματοδοτεί με την παρουσία της όχι μόνο το παρελθόν, αλλά και το μέλλον.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
α) Στην τελευταία παράγραφο χρησιμοποιείται ως τρόπος πειθούς η επίκληση στη λογική με χρήση επιχειρήματος: «Να γιατί η αρχαία τέχνη ........... ελευθερίας».
Επίσης, χρησιμοποιείται επίκληση στο συναίσθημα του δέκτη με μεταφορική λειτουργία της γλώσσας : «δάμασε η ελληνική τέχνη το ζώο». «Είναι η τέχνη πυξίδα και σταθερός προσανατολισμός», «ιδού η αυγή του μυστηρίου που οδήγησε τον άνθρωπο να γίνει πλάστης αθάνατου έργου».
β) Στο κείμενο απαντώνται αρκετές μεταφορικές λέξεις και φράσεις. Ενδεικτικά αναφέρουμε τις εξής τέσσερις: «σημαδεύει την καταγωγή μιας τέχνης», «καθαγιάζει και αγλαϊζει τους χώρους της πόλης», «νεογέννητη δημοκρατία», «είναι η τέχνη πυξίδα»
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
α) ΣΥΝΩΝΥΜΑ
επίτευγμα = κατόρθωμα
δαμάσει = χαλιναγωγήσει, τιθασεύσει
μετάβαση = πέρασμα
πληρότητα = ολοκλήρωση, αρτιότητα
ουσιώδες = σημαντικό, βασικό , κύριο
β) ΑΝΤΩΝΥΜΑ
έλλογη = άλογη
κοντά = μακριά
συνοπτικό = εκτεταμένο
φυσικής = τεχνητής
αιχμαλωτίσει = ελευθερώσει
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
Η πρώτη φράση είναι ενεργητική σύνταξη .
Μετατροπή τη σε παθητική σύνταξη :
-Τα πλαίσια μιας πάντα ευνομούμενης και ισορροπημένης πολιτείας διαγράφονται από τον τεχνίτη.
Η δεύτερη φράση είναι ενεργητική σύνταξη.
Μετατροπή της σε παθητική σύνταξη:
-Το ζώο δαμάστηκε από την ελληνική τέχνη πριν ανακαλυφθεί ο τέλειος άνθρωπος.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
Προτεινόμενο διάγραμμα ιδεών για το θέμα της έκθεσης.
Επικοινωνιακό πλαίσιο: Εισήγηση. Απαραίτητη η ύπαρξη προσφώνησης στην αρχή και αποφώνησης στο τέλος , καθώς και η χρήση α΄ και β΄ προσώπου για να δοθεί η αμεσότητα της προφορικής ομιλίας και να δημιουργηθεί κλίμα οικειότητας με τους δέκτες.
Α΄ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ: Η προσφορά της τέχνης στους νέους:
Καλλιέργεια του πνεύματος, άσκηση των διανοητικών δυνάμεων , όξυνση της κριτικής ικανότητας και διεύρυνση της φαντασίας.
Εξοικείωση των νέων με την αληθινή τέχνη.
Ανάδειξη των δημιουργικών τάσεων, των κλίσεων και των ταλέντων τους.
Ψυχική καλλιέργεια μέσω μετάδοσης των κατάλληλων ηθικών αξιών – ηθικός εξευγενισμός .
Έκφραση του ωραίου και αισθητική απόλαυση.
Σύνδεση των νέων με την παράδοση και τον πολιτισμό, τόνωση του εθνικού αισθήματος και της εθνικής συνείδησης.
Ψυχαγωγία με την ενασχόληση μαθημάτων καλλιτεχνικής παιδείας, όπως είναι το θέατρο, ο κινηματογράφος , η λογοτεχνία, η μουσική, η γλυπτική, η ζωγραφική, ο χορός , η διακοσμητική.
Φέρνει τους νέους σε επαφή με τη φύση η οποία αποτελεί πηγή έμπνευσης και δημιουργίας.
Ενισχύει τη φιλομάθεια και την ερευνητική διάθεση.
Μαθαίνουν να υπερασπίζονται υψηλές ιδέες και ιδανικά και να προστατεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Η τέχνη φέρνει τους νέους σε επαφή με άλλους πολιτισμούς, καθώς η τέχνη χειρίζεται την παγκόσμια γλώσσα της ψυχής.
Απαλλάσσει το νέο από το άγχος, τις φοβίες, τις προκαταλήψεις, τις υπέρμετρες φιλοδοξίες, τα πάθη, το φανατισμό.
Ευαισθητοποίηση των νέων και προβληματισμός πάνω σε επίκαιρα κοινωνικά προβλήματα.
Αποτελεί μια γνήσια και υγιή μορφή κάλυψης του ελεύθερου χρόνου.
Φέρνει τους νέους σε επαφή με τον πνευματικό πολιτισμό και αντιμάχεται στην επικρατούσα ευδαιμονιστική αντίληψης της σύγχρονης ζωής.
Β΄ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ: Πώς μπορεί το σχολείο να συμβάλει στην ουσιαστική επαφή των μαθητών με την τέχνη:
Καλλιέργεια των καλλιτεχνικών τάσεων και αναζητήσεων των μαθητών μέσα από την ενθάρρυνση της προσωπικής αισθητικής τους έκφρασης.
Διαμόρφωση και εξοπλισμός κατάλληλων χώρων (καλλιτεχνικά εργαστήρια) και βελτίωση αντίστοιχων υλικοτεχνικών υποδομών.
Αύξηση των ωρών διδασκαλίας των καλλιτεχνικών μαθημάτων (εικαστικά, μουσική, λογοτεχνία, θεατρολογία, χορός , φωτογραφία, διακοσμητική)
Πρόσληψη καταρτισμένου διδακτικού προσωπικού, ειδικευόμενο σε θέματα τέχνης.
Διοργάνωση εκπαιδευτικών εκδρομών και επισκέψεων σε μνημεία, μουσεία, πινακοθήκες, καλλιτεχνικούς χώρους και καλλιτεχνικά εργαστήρια.
Σύνδεση της διδασκαλίας των καλλιτεχνικών μαθημάτων με τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα (διαδίκτυο, διαδραστικοί πίνακες, προβολή ταινιών, φωτογραφιών και εικόνων).
Πρόσβαση σε ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες και αρχειακό υλικό πανεπιστημίων, μουσείων και άλλων αντίστοιχων πηγών.
Διαδικτυακή επικοινωνία με σχολεία άλλων χωρών για ανταλλαγή πολιτιστικών στοιχείων.
Πρόθεση εκπαιδευτικών αλλαγών απ’ το Υπουργείο Παιδείας, που θα εξασφαλίζουν τον αυτοτελή μορφωτικό χαρακτήρα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και θα την απαλλάσσουν από την εξετασιοκεντρική της λειτουργία, βαθμοθηρία, χρησιμοθηρία.
Πρόσκληση πνευματικών ανθρώπων και καλλιτεχνικών προσωπικοτήτων στα σχολεία , ώστε να έρχονται σε επαφή με τους νέους.
Διοργάνωση δημιουργικών δραστηριοτήτων και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, θεατρικές και μουσικές παραστάσεις, έκθεση ζωγραφικής – φωτογραφιών και διαγωνισμούς λογοτεχνικής έκφρασης.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΘΕΜΑΤΩΝ :
ΧΡΥΣΑΦΗ ΕΥΓΕΝΙΑ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ
ΕΛΕΝΗ ΜΕΓΑ
ΡΑΠΤΗ ΔΗΜΗΤΡΑ
