Πτυχές του ένδοξου αλλά και ταραχώδους παρελθόντος της Θεσσαλονίκης, η σύγχρονη καθημερινότητα της, καθώς και ερωτήματα για το μέλλον της μέσα από την ιστορική εμπειρία διατυπώθηκαν στη διάρκεια εκδήλωσης που πραγματοποίησε η Πολιτιστική Εταιρία Επιχειρηματιών Β. Ελλάδος, σε συνεργασία με το Ίδρυμα του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα, στο Μέγαρο Μουσικής.
Η εκδήλωση έγινε με αφορμή τους εορτασμούς για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Κατά τη διάρκεια του δείπνου που παρατέθηκε έγινε προβολή ιστορικού ντοκιμαντέρ για τη Θεσσαλονίκη από τις αρχές του 20ου αιώνα και ομιλία ιστορικού περιεχομένου.
O ιστορικός και πρόεδρος του Ιδρύματος του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα, Ιωάννης Χασιώτης επιχείρησε μια ολοκληρωμένη παρουσίαση της ιστορικής φυσιογνωμίας της Θεσσαλονίκης του τελευταίου αιώνα, μέσα από αναφορές και στην μακραίωνη διαδρομή της από την αρχαιότητα, ιχνηλατώντας τους ιστορικούς παράγοντες που προσδιόρισαν το ξεχωριστό της στίγμα.
Όπως τόνισε ο κ. Χασιώτης, η Θεσσαλονίκη στην 23 αιώνων ιστορία της ουδέποτε απώλεσε τον αστικό της χαρακτήρα και υπήρξε πάντοτε η «πρώτη μετά την πρώτη» πόλη της εκάστοτε κρατικής πρωτεύουσας (Πέλλα, Κωνσταντινούπολη, Αθήνα). Υπήρξε πάντοτε σπουδαίο μητροπολιτικό, εμπορικό, διοικητικό και διαμεσολαβητικό κέντρο με σχετική διοικητική αυτονομία και προνόμια, εξ αιτίας της απόστασης από τις εκάστοτε πρωτεύουσες, ενώ παρά τις τρικυμιώδεις εθνολογικές, κοινωνικές, δημογραφικές, οικονομικές αλλαγές διατήρησε τον ελληνικό ιστορικό της πυρήνα.
Ο κοσμοπολίτικος και δυναμικός χαρακτήρα της πόλης και ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός της συνετέλεσαν στην ομαλή διοικητική, οικονομική, κοινωνική της μετενσωμάτωση στον εθνικό κορμό, στο νεοελληνικό εθνικό κράτος, μετά από σχεδόν πέντε αιώνες Οθωμανικής κυριαρχίας.
Όπως επεσήμανε ο κ. Χασιώτης, η Θεσσαλονίκη από την «πιο μοντέρνα πόλη του Οθωμανικού κράτους» στις αρχές του 20 αι. συνέχισε μετά την απελευθέρωση της να είναι πρωτοπόρα στα κινήματα, στις ιδεολογίες, στις πολεοδομικές καινοτομίες (που ωστόσο υπαγορεύτηκαν μετά την πυρκαγιά του 1917 από την πίεση της στέγασης των προσφύγων και υπονομεύτηκαν στη συνέχεια από το θεσμό της αντιπαροχής), στις μεταφορές (λιμάνι, σιδηρόδρομος), στις τεχνολογικές εφαρμογές (ραδιόφωνο, τηλεόραση, κινηματογράφος), στο εμπόριο (ΔΕΘ), στην παιδεία (σχολές, πανεπιστήμια), κ.α. Δεν μπόρεσε να ξεπεράσει ποτέ την απώλεια των θυμάτων του ναζισμού, μελών της ακμάζουσας εβραϊκής κοινότητας της, στη διάρκεια της κατοχής, ενώ βαθμιαία εξ αιτίας είτε στρατηγικών επιλογών της κεντρικής εξουσίας και ενίοτε και με ευθύνη και του δικού της δυναμικού συρρικνώθηκε σε μεγάλο βαθμό ο μητροπολιτικός της ρόλος.
«Τελικά, οι ανατροπές στον πολιτικό, κοινωνικό χάρτη της ΝΑ Ευρώπης δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την ανασύνδεση της πόλης μας για άλλη μια φορά στην ιστορία της, με τους λαούς, τους πολιτισμούς και τις αγορές των περιοχών αυτών; Αυτό συνιστά αναμφισβήτητα τη σημαντικότερη «πρόκληση» της σύγχρονης ιστορίας της Θεσσαλονίκης, μόνο που η ανάλογη «ανταπόκριση» δεν είναι δεδομένη» τόνισε ο κ. Χασιώτης.
«Η κρίση είναι κατ αρχήν, κρίση της ελληνικής διοίκησης της χώρας μας» τόνισε ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, προσθέτοντας ότι είναι «μια ευκαιρία να δούμε πώς μπορεί να συμβάλει η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας» στην υπέρβαση της, με ρόλο που ανταποκρίνεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της, επανακτώντας την διεθνή ακτινοβολία και την αυτάρκεια της.
«Η ιστορία μας λέει ότι μετά από κάθε κρίση έρχεται πάντα μια άνοιξη προσωπικά είμαι αισιόδοξος ότι μια τέτοια άνοιξη πλησιάζει» σημείωσε στο χαιρετισμό του ο πρόεδρος Πολιτιστικής Εταιρίας Επιχειρηματιών Β. Ελλάδος Σταύρος Ανδρεάδης, τονίζοντας ότι προϋπόθεση είναι «να σταθούμε ο ένας δίπλα στον άλλο, ως ενεργοί πολίτες» και να αναμετρηθούμε με τις δικές μας επιλογές.
«Ο εορτασμός των 100 ετών δεν είναι θέμα μόνο του κράτους των δήμων της περιφέρειας. Είναι θέμα όλων των Θεσσαλονικιών. Μέχρι να κλείσει η χρονιά θα λάβουν χώρα πάρα πολλές εκδηλώσεις, όχι μόνο από την επίσημη πολιτεία, αλλά από πάρα πολλούς συλλόγους και φορείς» τόνισε ο αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης Απόστολος Τζιτζικώστας.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης προβλήθηκε ντοκιμαντέρ της ΕΤ-3 σε επιμέλεια του δημοσιογράφου - συγγραφέα και γραμματέα του Ιδρύματος Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα, Χρίστου Ζαφείρη.
Επισημάνθηκε επίσης, η ανάγκη να στηριχθεί η προσπάθεια που καταβάλει το Ίδρυμα του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα, το οποίο η Πολιτιστική Εταιρία Επιχειρηματιών B. Ελλάδας δεσμεύτηκε να συνεχίσει να υποστηρίζει και κάλεσε και άλλους να ακολουθήσουν το παράδειγμά της.
