Κουτρούπας Κωνσταντίνος
Χειρουργός
Ωτορινολαρυγγολόγος
α.
Τι
είναι;
Oι ρινοκολπίτιδες είναι φλεγμονές των παραρρινίων κοιλοτήτων, δηλαδή των κόλπων γύρω από τη μύτη, οι οποίες αρχίζουν συνήθως ως ιογενείς λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού και επιπλέκονται με μικροβιακή επιμόλυνση. Ρινοκολπίτιδες παρατηρούνται επίσης όταν υπάρχουν:
Oι ρινοκολπίτιδες είναι φλεγμονές των παραρρινίων κοιλοτήτων, δηλαδή των κόλπων γύρω από τη μύτη, οι οποίες αρχίζουν συνήθως ως ιογενείς λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού και επιπλέκονται με μικροβιακή επιμόλυνση. Ρινοκολπίτιδες παρατηρούνται επίσης όταν υπάρχουν:
- παρακώλυση των οδών απορροής των εκκρίσεων των παραρρινίων, όπως συμβαίνει σε έντονη σκολίωση του διαφράγματος, ανατομικές παραλλαγές, ρινίτιδες, πολύποδες, επί μακρόν παραμονή ρινογαστρικού σωλήνα, πωματισμός μύτης ή ξένα σώματα των ρινικών θαλαμών,
- οδοντογενείς φλεγμονές του ιγμορείου,
- τραυματισμός του σπλαχνικού κρανίου (προσώπου) ή κολύμβηση σε μολυσμένα νερά,
- επιμολύνσεις από μύκητες.
β. Πώς παρουσιάζονται;
"Κλασικά" συμπτώματα, ανάλογα με τον κόλπο που πάσχει είναι:
- Το αίσθημα βάρους
και η ευαισθησία στην παρειά (στην
ιγμορίτιδα), το πίσω ή ανάμεσα στα μάτια
άλγος και η απώλεια όσφρησης (στην
ηθμοειδίτιδα), ο έντονος πόνος στη
μετωπιαία χώρα με παράλληλη έντονη
ευαισθησία στην πίεση της περιοχής (στη
μετωπιαία κολπίτιδα), ο πόνος στο κέντρο
της κεφαλής ή στην ινιακή χώρα με συνοδές
οπισθορινικές εκκρίσεις (στη σφηνοειδίτιδα).
- Επιμονή του «κρυολογήματος» με αύξηση των εκκρίσεων που μετατρέπονται σε πυώδεις, ελάττωση της όσφρησης, επιδείνωση της ρινικής δυσχέρειας και εντοπισμένη ευαισθησία ή και άλγος στο πρόσωπο, σημαίνουν επέκταση της φλεγμονής και στα παραρρίνια.
- Πρωινή κεφαλαλγία που υποχωρεί κατά τη διάρκεια της ημέρας, μπορεί να σημαίνει μετωπιαία κολπίτιδα.
- Δύσοσμες ρινικές εκκρίσεις σημαίνουν οδοντογενή φλεγμονή ή ξένο σώμα.
- Οίδημα παρειάς ή βλεφάρων με συνοδό ευαισθησία τους μετά από λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού, σημαίνει ρινοκολπίτιδα.
- Επίμονη φαρυγγίτιδα ή συχνές λοιμώξεις πνευμόνων είναι επίσης δυνατό να οφείλονται σε ρινοκολπίτιδα.
- Στη χρόνια φάση τα συμπτώματα είναι ίδια με την οξεία, αλλά πολύ ελαφρύτερα.
- Ο πυρετός συνήθως είναι μέτριος ή απουσιάζει. Υψηλός πυρετός είναι ένδειξη επιπλοκής, για την αντιμετώπιση της οποίας επιβάλλεται ακτινολογικό έλεγχος με αξονική τομογραφία παραρρινίων κόλπων και εγκεφάλου καθώς και ενδοσκόπηση της μύτης.
- Επιμονή του «κρυολογήματος» με αύξηση των εκκρίσεων που μετατρέπονται σε πυώδεις, ελάττωση της όσφρησης, επιδείνωση της ρινικής δυσχέρειας και εντοπισμένη ευαισθησία ή και άλγος στο πρόσωπο, σημαίνουν επέκταση της φλεγμονής και στα παραρρίνια.
- Πρωινή κεφαλαλγία που υποχωρεί κατά τη διάρκεια της ημέρας, μπορεί να σημαίνει μετωπιαία κολπίτιδα.
- Δύσοσμες ρινικές εκκρίσεις σημαίνουν οδοντογενή φλεγμονή ή ξένο σώμα.
- Οίδημα παρειάς ή βλεφάρων με συνοδό ευαισθησία τους μετά από λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού, σημαίνει ρινοκολπίτιδα.
- Επίμονη φαρυγγίτιδα ή συχνές λοιμώξεις πνευμόνων είναι επίσης δυνατό να οφείλονται σε ρινοκολπίτιδα.
- Στη χρόνια φάση τα συμπτώματα είναι ίδια με την οξεία, αλλά πολύ ελαφρύτερα.
- Ο πυρετός συνήθως είναι μέτριος ή απουσιάζει. Υψηλός πυρετός είναι ένδειξη επιπλοκής, για την αντιμετώπιση της οποίας επιβάλλεται ακτινολογικό έλεγχος με αξονική τομογραφία παραρρινίων κόλπων και εγκεφάλου καθώς και ενδοσκόπηση της μύτης.
γ. Πώς γίνεται
η διάγνωση;
Μεγάλη σημασία για τη διάγνωση της οξείας ρινοκολπίτιδας έχει η ενδοσκόπηση της μύτης, δηλαδή η εξέταση με ειδική κάμερα, από έμπειρο ενδοσκόπο. Η απλή ακτινογραφία παραρρινίων υστερεί στον έλεγχο της ρινοκολπίτιδας (αξιοπιστία 70%), κυρίως της οξείας, σε σχέση με την ενδοσκόπηση της μύτης. Εάν υπάρχει ενδοιασμός ή κρίνεται σκόπιμη η διερεύνηση τυχόν χρονίζουσας φλεγμονής, τότε συνιστάται συνήθως αξονική ή και σπανιότερα μαγνητική τομογραφία των παραρρινίων.
Μεγάλη σημασία για τη διάγνωση της οξείας ρινοκολπίτιδας έχει η ενδοσκόπηση της μύτης, δηλαδή η εξέταση με ειδική κάμερα, από έμπειρο ενδοσκόπο. Η απλή ακτινογραφία παραρρινίων υστερεί στον έλεγχο της ρινοκολπίτιδας (αξιοπιστία 70%), κυρίως της οξείας, σε σχέση με την ενδοσκόπηση της μύτης. Εάν υπάρχει ενδοιασμός ή κρίνεται σκόπιμη η διερεύνηση τυχόν χρονίζουσας φλεγμονής, τότε συνιστάται συνήθως αξονική ή και σπανιότερα μαγνητική τομογραφία των παραρρινίων.
Πύον από το ιγμόρειο. Εικόνα από ενδοσκόπιο.
δ. Η αντιμετώπιση
Η θεραπεία των ρινοκολπίτιδων είναι επίπονη διαδικασία. Η θεραπεία για οξεία ρινοκολπίτιδα πρέπει να διαρκεί το λιγότερο 15 - 20 ημέρες και για χρονία όχι λιγότερο από μήνα. Η θεραπεία της ρινοκολπίτιδας πρέπει να αποσκοπεί κυρίως στην αποκατάσταση του φυσιολογικού αερισμού και στην παροχέτευση των εκκρίσεων και του πύου. Με αυτή την έννοια η περιποίηση της μύτης είναι σημαντικότατη.
«Κρυολόγημα» που επιμένει και εκδηλώνεται μόνο με ρινική δυσχέρεια και βλεννοπυώδεις εκκρίσεις δεν χρειάζεται αντιβίωση εάν δεν περάσουν 10-14 ημέρες. Αρκεί συνήθως η επισταμένη περιποίηση της μύτης με ρινοπλύσεις, τοπικά αποσυμφορητικά και τοπικά κορτικοστεροειδή. Στην επιλογή της αντιβίωσης πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπ’ όψιν η αιτία της φλεγμονής (π.χ. οδοντογενής ή επιμόλυνση ιογενούς φλεγμονής).
Η θεραπεία των ρινοκολπίτιδων είναι επίπονη διαδικασία. Η θεραπεία για οξεία ρινοκολπίτιδα πρέπει να διαρκεί το λιγότερο 15 - 20 ημέρες και για χρονία όχι λιγότερο από μήνα. Η θεραπεία της ρινοκολπίτιδας πρέπει να αποσκοπεί κυρίως στην αποκατάσταση του φυσιολογικού αερισμού και στην παροχέτευση των εκκρίσεων και του πύου. Με αυτή την έννοια η περιποίηση της μύτης είναι σημαντικότατη.
«Κρυολόγημα» που επιμένει και εκδηλώνεται μόνο με ρινική δυσχέρεια και βλεννοπυώδεις εκκρίσεις δεν χρειάζεται αντιβίωση εάν δεν περάσουν 10-14 ημέρες. Αρκεί συνήθως η επισταμένη περιποίηση της μύτης με ρινοπλύσεις, τοπικά αποσυμφορητικά και τοπικά κορτικοστεροειδή. Στην επιλογή της αντιβίωσης πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπ’ όψιν η αιτία της φλεγμονής (π.χ. οδοντογενής ή επιμόλυνση ιογενούς φλεγμονής).
Η χειρουργική
θεραπεία
των παθήσεων των παραρρινίων πρέπει να
αποσκοπεί όχι μόνο στην απομάκρυνση
της βλάβης αλλά και στην πρόνοια για
αποφυγή παρόμοιων προβλημάτων στο
μέλλον.
Η ενδοσκοπική χειρουργική είναι η σύγχρονη μέθοδος αντιμετώπισης της ρινοκολπίτιδας, αφού μειώνει σημαντικά τη βαρύτητα των επεμβάσεων, την πιθανότητα επιπλοκών και υποτροπών, την ταλαιπωρία του ασθενούς και το κόστος. Η υπό μεγέθυνση χειρουργική επέμβαση μέσω οθόνης εξασφαλίζει την, με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια, ριζική αφαίρεση της βλάβης και μόνο, χωρίς να καταστρέφονται υγιείς ιστοί. Ακόμα, οι ενδοσκοπικές επεμβάσεις έχουν συνήθως πολύ περιορισμένη έκταση (άρα και βαρύτητα), διότι έχει αποδειχτεί ότι εάν αποκατασταθεί η ομαλή απομάκρυνση των εκκρίσεων από τα ιγμόρεια και τα υπόλοιπα παραρρίνια, αυτό είναι συνηθέστατα αρκετό για την ριζική αντιμετώπιση των παθήσεων τους.
Η ενδοσκοπική χειρουργική είναι η σύγχρονη μέθοδος αντιμετώπισης της ρινοκολπίτιδας, αφού μειώνει σημαντικά τη βαρύτητα των επεμβάσεων, την πιθανότητα επιπλοκών και υποτροπών, την ταλαιπωρία του ασθενούς και το κόστος. Η υπό μεγέθυνση χειρουργική επέμβαση μέσω οθόνης εξασφαλίζει την, με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια, ριζική αφαίρεση της βλάβης και μόνο, χωρίς να καταστρέφονται υγιείς ιστοί. Ακόμα, οι ενδοσκοπικές επεμβάσεις έχουν συνήθως πολύ περιορισμένη έκταση (άρα και βαρύτητα), διότι έχει αποδειχτεί ότι εάν αποκατασταθεί η ομαλή απομάκρυνση των εκκρίσεων από τα ιγμόρεια και τα υπόλοιπα παραρρίνια, αυτό είναι συνηθέστατα αρκετό για την ριζική αντιμετώπιση των παθήσεων τους.
Κουτρούπας
Κωνσταντίνος
Χειρουργός
Ωτορινολαρυγγολόγος
Μ.
Αλεξάνδρου 38, Κατερίνη
2351023959
