ΤΡΑΧΗΛΙΚΗ ΛΕΜΦΑΔΕΝΟΠΑΘΕΙΑ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

Κουτρούπας Κωνσταντίνος

Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος

Η τραχηλική λεμφαδενοπάθεια είναι συχνό πρόβλημα στα παιδιά και στους εφήβους.

Η διόγκωση των τραχηλικών λεμφαδένων μπορεί να είναι αποτέλεσμα πολλαπλασιασμού ενδογενών στοιχείων του αδένα (λεμφοκυττάρων ή ιστιοκυττάρων) ή διήθησης από φλεγμονώδη κύτταρα (λεμφαδενίτιδα) ή από νεοπλασματικά κύτταρα.

Η συχνότερη αιτία τραχηλικής λεμφαδενοπάθειας στα παιδιά είναι οι λοιμώξεις, τοπικές ή γενικευμένες. Σπάνια μπορεί να είναι εκδήλωση σοβαρότερων νοσημάτων όπως αυτοάνοσων, θησαυρισμού ή κακοήθειας.

Τα παιδιά έχουν μεγαλύτερη μάζα λεμφικού ιστού και εντονότερη απάντηση στην έκθεση σε νέα αντιγόνα, με αποτέλεσμα πολλά υγιή παιδιά να έχουν ψηλαφητούς τραχηλικούς λεμφαδένες (45%). Μη φυσιολογικοί θεωρούνται οι τραχηλικοί λεμφαδένες μεγέθους >1εκ.

ΑΙΤΙΑ

Α. ΛΟΙΜΩΔΗ

Μικρόβια:

- Gram (+) : χρυσίζων σταφυλόκοκκος, β-αιμολυτικός στρεπτόκοκκος ομάδας Α και Β, αναερόβια, βάκιλος του άνθρακα, κορυνοβακτηρίδιο της διφθερίτιδας

- Gram (-) : bartonella henselae, αιμόφιλος γρίπης, πρωτέας, ψευδομονάδα, σαλμονέλα, σιγκέλλα, υερσίνια

Ιοί : αδενοϊοί, CMV, EBV, HHV-6, coxsackie, HIV, ιλαράς, ερυθράς, ανεμευλογιάς, ινφλουέντσας, παραϊνφλουέντσας, αναπνευστικού συγκυτίου, ρινοϊοί

Μύκητες : ασπέργιλλος, Candida, κρυπτόκοκκος

Παράσιτα : λεϊσμάνια, τρυπανόσωμα, toxoplasma gondii

B. ΜΗ  ΛΟΙΜΩΔΗ

ΚΑΚΟΗΘΕΙΕΣ

Πρωτοπαθείς : λέμφωμα Hodgkin, λέμφωμα non-Hodgkin, ιστιοκυτταρώσεις 

Μεταστατικές : λευχαιμία, νευροβλάστωμα, ραβδομυοσάρκωμα

ΑΥΤΟΑΝΟΣΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ: Νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα, ερυθηματώδης λύκος, δερματομυοσίτιδα

ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΘΗΣΑΥΡΙΣΜΟΥ: Νόσος Gaucher, νόσος Niemman-Pick, νόσος Fabry

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ: Καρβαμαζεπίνη, φαινυντοϊνη, αλλοπουρινόλη, πενικιλίνες, τριμεθοπρίμη/σουλφαμεθοξαζόλη, ισονιαζίδη

Γ. ΑΛΛΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ

Σαρκοείδωση, ορονοσία, νόσος Kawasaki

Στις περισσότερες περιπτώσεις το ιστορικό και η αντικειμενική εξέταση κατευθύνουν προς τα πιθανά αίτια της τραχηλικής λεμφαδενοπάθειας. Στα νεογνά συχνότερη αιτία είναι οι λοιμώξεις από χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο και β-αιμολυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδας Β, στα παιδιά <5>5 ετών πιο συχνή αιτία είναι οι ιογενείς λοιμώξεις. Όσο αυξάνεται η ηλικία, αυξάνεται και η πιθανότητα κακοήθειας.

Συνήθως η παρούσα νόσος ανήκει σε μια από τις παρακάτω κατηγορίες :

Α) Οξεία αμφοτερόπλευρη ΤΛ :

Οφείλεται συνήθως σε ιογενείς λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού, στις οποίες οι λεμφαδένες είναι ευκίνητοι, μαλακοί, ανώδυνοι ή ελαφρά επώδυνοι, χωρίς φλεγμονή του υπερκείμενου δέρματος. Μπορεί όμως να είναι εκδήλωση και συστηματικής ιογενούς λοίμωξης (EBV, CMV κτλ)

Β) Οξεία ετερόπλευρη ΤΛ :

Οφείλεται συχνά σε μικροβιακές λοιμώξεις, στις οποίες οι λεμφαδένες είναι δυσκίνητοι, πιο σκληροί, επώδυνοι και οι υπερκείμενοι ιστοί παρουσιάζουν σημεία φλεγμονής

Γ) Χρόνια ΤΛ :

Μικρόβια όπως το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης, τα άτυπα μυκοβακτηρίδια, η bortanella henselae (νόσος από αμυχές γάτας), το toxoplasma gondii  αλλά και συστηματικά νοσήματα ή κακοήθειες ευθύνονται για τις περιπτώσεις χρόνιας ΤΛ.

Οι ύποπτοι για κακοήθεια λεμφαδένες είναι σκληροί, συμφύονται στους γύρω ιστούς, είναι συνήθως ανώδυνοι , >2εκ. με αυξανόμενο μέγεθος και επιμένουσα διόγκωση. Επίσης οι διογκωμένοι λεμφαδένες στην υπερκλείδια χώρα έχουν αυξημένη πιθανότητα κακοήθειας.

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΛ

Κυστικά υγρώματα, κύστη θυρεογλωσσικού πόρου, βραγχιακές κύστεις, οδοντιατρικά αποστήματα, δερμοειδείς κύστεις, όγκοι του θυρεοειδή, του στερνοκλειδομαστοειδή ή του νευρικού ιστού.

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

-          Γενική αίματος

-          ΤΚΕ , CRP

-          Βιοχημικός έλεγχος (ήπατος)

-          Καλλιέργεια φαρυγγικού

-          Mantoux

-          Ορολογικός έλεγχος ( EBV,CMV, B.Henselae)

-          Υπερηχογράφημα

-          Ακτινογραφία θώρακος

-          CT θώρακος-κοιλίας

-          Βιοψία (με λεπτή βελόνη ή ανοιχτή)

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η αντιμετώπιση των παιδιών με ΤΛ βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με την αιτία που την προκάλεσε. Σε οξεία λεμφαδενίτιδα είναι αποδεκτή η χορήγηση για 10-14 μέρες εμπειρικής αντιβιοτικής αγωγής που να καλύπτει το χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο και το β-αιμολυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδας Α. Σε παιδιά που είναι σε καλή γενική κατάσταση και δεν υπάρχει κυτταρίτιδα ή δημιουργία αποστήματος, η χορήγηση του αντιβιοτικού γίνεται από το στόμα. Σε αντίθετη περίπτωση απαιτείται αρχικά ενδοφλέβια χορήγηση του αντιβιοτικού και μετά τη βελτίωση της κλινικής εικόνας συνεχίζουμε από το στόμα. Χειρουργική παροχέτευση απαιτείται σε δημιουργία αποστήματος. Στις περιπτώσεις νόσου από αμυχή γάτας, εφόσον τεθεί η διάγνωση και δεν υπάρχουν επιπλοκές, δεν απαιτείται αντιβιοτική αγωγή καθώς η νόσος είναι αυτοπεριοριζόμενη. Ειδική αντιφυματική αγωγή δίνεται στη φυματιώδη λεμφαδενίτιδα ενώ στη λεμφαδενίτιδα από άτυπα μυκοβακτηρίδια α[αιτείται η πλήρης αφαίρεση των διογκωμένων λεμφαδένων, καθώς η παροχέτευσή τους οδηγεί στο σχηματισμό χρόνιων συριγγίων.

Κουτρούπας Κωνσταντίνος

Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος

Μ. Αλεξάνδρου 38, Κατερίνη

2351023959

.