Του Άκη Παρισιάδη
Πριν από την έναρξη κάθε αθλητικού γεγονότος, στα ομαδικά αθλήματα, όταν αγωνίζονται εθνικά αντιπροσωπευτικά συγκροτήματα, σύσσωμη η ομάδα κάθεται όρθια και με περηφάνια ακούει και ψάλλει τον εθνικό της ύμνο. Κάποιοι έχουν το δεξί χέρι στην καρδιά, άλλοι το χέρι τους οριζόντια μπροστά στο στήθος τους με σφιγμένη τη γροθιά και άλλοι απλώς παρακολουθούν τη σημαία τους να κυματίζει.
Πόσες φορές όμως δεν αναρωτηθήκαμε τι τραγουδούν οι ξένες αποστολές των ομάδων στην ανάκρουση των δικών τους εθνικών ύμνων; Με αφορμή τον Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου 2014, που διεξάγεται στη Βραζιλία, παρακάτω παρουσιάζονται, ενδεικτικώς και με σειρά που έχουν κληρωθεί στους ομίλους, μερικοί ύμνοι χωρών, που συμμετέχουν σε αυτό.
Βραζιλία: Ο εθνικός ύμνος της Βραζιλίας παραπέμπει μελωδικά στον πρώιμο Ιταλικό ρομαντισμό, προτρέπει έναν “ηρωικό λαό” για την “απόκτηση της ισότητας και της ελευθερίας αψηφώντας το θάνατο”.
Μεξικό: Ο στιχουργός έγραψε τα λόγια του ύμνου κλειδωμένος σε ένα δωμάτιο, μετά από τιμωρία της αρραβωνιαστικιάς του επειδή εναντιωνόταν στο να λάβει μέρος στο διαγωνισμό εθνικού ύμνου. Και όλα αυτά το 1856. Εν τούτοις ο Γκονσάλες Μποντανέγκρα και έγραψε τους στίχους και βραβεύτηκε. Ο ύμνος του Μεξικού καλεί όλους του Μεξικανούς “να έχουν έτοιμο το ατσάλι και το άλογο” όταν κάποιος εχθρός θελήσει να “μολύνει το εθνόσημο της χώρας”.
Χιλή: Τα λόγια του εθνικού ύμνου της Χιλής δεν έχουν προτροπή για πόλεμο ή για υπεράσπιση της πατρίδας μέχρι θανάτου. Αντίθετα περιγράφει τις ομορφιές της χώρας: “Χιλή, καθαρός και γαλάζιος είναι ο ουρανός σου” και αλλού “Μεγαλόπρεπο στέκεται το χιονισμένο βουνό που σαν προπύργιο το έδωσε ο Θεός και η θάλασσα ξεπλένει τις ακτές σου”.
Ολλανδία: Θεωρείται από τους ιστορικούς ως το πιο παλιό τραγούδι που χρησιμοποιήθηκε παγκοσμίως για εθνικό ύμνο, αν και οι στίχοι τού Ιαπωνικού ύμνου έχουν γραφτεί τον 9ο αιώνα, αλλά όχι η μουσική του. Η μελωδία του Ολλανδικού ύμνου γράφτηκε το 1574 από τον Άντριους Βαλέριους και ο στιχουργός παραμένει άγνωστος. Έγινε επίσημα εθνικός ύμνος της χώρας μόλις το 1932.
Είναι γραμμένος σε πρώτο πρόσωπο και είναι σα να μιλά ο Γουλιέλμος της Οράγης, ήρωας της Ολλανδικής επανάστασης. “Πιστός στην πατρίδα θα μείνω μέχρι το θάνατό μου” μας πληροφορεί ο Γουλιέλμος. Επίσης: “Με το φόβο του Θεού προσπαθούσα πάντα να ζω”.
Ακτή Ελεφαντοστού: Οι στίχοι γραμμένοι στα Γαλλικά, ο ύμνος της χώρας της κεντροδυτική Αφρικής έχει τίτλο: “Το τραγούδι του Αμπιζάν”. Το Αμπιζάν ήταν για πολλά χρόνια η πρωτεύουσα της Ακτής Ελεφαντοστού. “Γη της ελπίδας, γη της φιλοξενίας” είναι οι δύο πρώτοι στίχοι του ύμνου. Γενικά το πνεύμα του ύμνου έχει να κάνει με την ενότητα και την αδελφότητα της μεταξύ των κατοίκων.
Ιαπωνία: Kimi Ga Yo, ο τίτλος του ύμνου της Ιαπωνίας. Θεωρείται ο μικρότερος παγκοσμίως σε έκταση στίχων. “Μακάρι η βασιλεία του Αυτοκράτορα να συνεχίσει για χίλιες και οχτώ χιλιάδες γενιές μέχρι τα χαλίκια να γίνουν βράχοι καλυμμένοι από χορτάρι”. Και αυτό είναι όλο!
Ουρουγουάη: Αν θα έπρεπε να παιχτεί όλος ο εθνικός ύμνος της Ουρουγουάης θα ξεπερνούσε τα πέντε λεπτά και θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους σε διάρκεια. Είναι μια προτροπή για αγώνα εναντίον των εχθρών της πατρίδας. “Είναι ένας όρκος προς την ελευθερία που προσφέρουν οι ψυχές μας. Εμείς θα τον εκπληρώσουμε”. Ένας στίχος που επαναλαμβάνεται αρκετές φορές.
Κόστα Ρίκα: Η Πλούσια Ακτή, όπως είναι η μετάφραση της χώρας, στον εθνικό της ύμνο αναφέρεται στην αγάπη για τη σημαία και τη σημασία των χρωμάτων της: “Όμορφη σημαία, το πεντακάθαρο μπλε του ουρανού μας δίνεις και το καθαρό λευκό της ειρήνης. Τον έντονο αγώνα, την ερυθρότητα στο πρόσωπο των ανθρώπων απλοί χωρικοί κατέκτησαν αιώνια φήμη”.
Ελβετία: Η χώρα των Άλπεων, σχεδόν πάντα ουδέτερη στους μεγάλους πολέμους, υιοθέτησε τον τωρινό εθνικός της ύμνο μόλις το 1981, αν και είχε γραφτεί το 1841 από έναν ιερέα. Ο τίτλος του είναι “Ελβετικός Ψαλμός”. Σαφώς γίνονται αναφορά στις “λαμπερές Άλπεις” και στο ότι ο Θεός βρίσκεται “στην ευγενή πατρίδα”.
Αργεντινή: Αρχικά ο εθνικός ύμνος της χώρας, που υιοθετήθηκε το 1813, τρία χρόνια πριν από την ανεξαρτησία από τους Ισπανούς. Για πολλά χρόνια ο ύμνος ακουγόταν ολόκληρος και είχε σαφείς αναφορές εναντίον των Ισπανών. Ωστόσο, καθώς τα χρόνια άμβλυνε τα πάθη, αποφασίστηκε να ανακρούονται η πρώτη και η τελευταία στροφή. Επαναλαμβάνονται συχνά κάποιες φράσεις όπως: “Ελευθερία, ελευθερία, ελευθερία. Χαιρετούμε το μεγάλο λαό της Αργεντινής. Ας ζήσουμε με δόξα ή ας ορκιστούμε να πεθάνουμε δοξασμένα”.
Νιγηρία: Η ιδιαιτερότητα του ύμνου της Νιγηρίας έγκειται στο γεγονός ότι δεν υπάρχει ένας στιχουργός, αλλά πολλοί. Το 1978 το Εθνικό Συμβούλιο της Νιγηρίας προκήρυξε διαγωνισμό για την ανάδειξη των καλύτερων στίχων που θα αποτελούσαν τον ύμνο της χώρας. Πέντε από τους συμμετέχοντες κέρδισαν κι έτσι με μια συρραφή των στίχων δημιουργήθηκε ο εθνικός ύμνος της Νιγηρίας. “Να υπηρετήσουμε με θάρρος και δύναμη για την ελευθερία και την ενότητα”, λέει κάπου και θέτει ως ύψιστη προτεραιότητα να βοηθήσουν “τη Νεολαία να μάθει την αλήθεια, να μεγαλώσει με τιμιότητα και αλήθεια”.
Ιράν: Σε μια χώρα που επικρατεί ο Ισλαμικός Νόμος και η προσωπολατρεία στον Αγιατολάχ Χοεμεϊνι υπήρξε παραπάνω από έντονη δεν ήταν δυνατόν να μη γίνεται αναφορά: “Το μήνυμά σου ω Ιμάμη (αναφέρεται στο Χομεϊνι) εθνικής κυριαρχίας και ελευθερίας αποτυπώνεται στις ψυχές μας”. Η κατακλείδα του ύμνου έχει μια ευχή: “Ας είναι ανθεκτική, διαρκής και αιώνια η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν”.
Πορτογαλία: Ο εθνικός ύμνος της Πορτογαλίας, αρχικά υπήρξε τραγούδι των επαναστατών ενάντια στη μοναρχία, την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα. Η βίαιη καταστολή της επανάστασης απαγόρευσε και το συγκεκριμένο τραγούδι. Ωστόσο το 1910 μια νέα επανάσταση καθαίρεσε τη μοναρχία και τον επόμενο χρόνο το τραγούδι αυτό έγινε ο επίσημος εθνικός ύμνος της χώρας. Το τραγούδι εξυμνεί το ένδοξο παρελθόν των θαλασσοπόρων Πορτογάλων εξερευνητών. “Ήρωες της θάλασσες ευγενείς. Γενναίο και αθάνατο έθνος σηκωθείτε και σήμερα πάλι ξανά στη λαμπρότητα της Πορτογαλίας”.
Βέλγιο: Αν και οι επίσημες γλώσσες του κράτους είναι τα Γαλλικά, τα Ολλανδικά και τα Γερμανικά, ύμνος έχει μόνο δύο επίσημες εκδοχές τα Γαλλικά και τα Ολλανδικά. Έχει τίτλο “Το τραγούδι της Βαρβάντης” και γράφτηκε από έναν ηθοποιό του θεάτρου, που υπήρξε αγωνιστής ενάντια των Ολλανδών το 1830. “Μεγαλοπρεπές Βέλγιο … θα ζήσεις για πάντα. Για το βασιλιά, τη δικαιοσύνη και την ελευθερία” είναι μια φράση που επαναλαμβάνεται συχνά μέσα στον ύμνο.
Αλγερία: Υπόσχεση! Αυτός είναι ο τίτλος του εθνικού ύμνου της Βορειοαφρικανικής χώρας. Οι στίχοι γράφτηκαν από έναν κρατούμενο των Γάλλων το 1956 και συνθέτης είναι ένας Αιγύπτιος. Υιοθετήθηκε ως επίσημος εθνικός ύμνος μετά την ανεξαρτησία από τους Γάλλους το 1963. Η υπόσχεση που υπάρχει στον ύμνο είναι: “ότι στεκόμαστε όρθιοι κι είτε ζήσουμε είτε πεθάνουμε είμαστε αποφασισμένοι ότι η Αλγερία θα υπάρχει”.
Νότια Κορέα: Aegukga είναι ο τίτλος του ύμνου της Νότιας Κορέας ή με το πιο επίσημο όνομα “Το πατριωτικό τραγούδι” ή ακόμα γνωστό ως “Το τραγούδι για την αγάπη προς τη Χώρα”. Δεν υπάρχουν σαφείς αποδείξεις για το ποιος είναι ο στιχουργός, ωστόσο με πολύ ποιητικό τρόπο περιγράφει την αγάπη προς τη χώρα: “Το πεύκο μπροστά στην κορυφή του βουνού στέκει αγέρωχο από τον άνεμο και την παγωνιά σα να είναι τυλιγμένο με πανοπλία, όπως είναι το πνεύμα ευπροσάρμοστο στις αλλαγές. Ζήτω το έθνος”.
Άκης Παρισιάδης
Extra tips: Ο εθνικός ύμνος της Ισπανίας είναι ο μοναδικός στον κόσμο που δεν έχει λόγια. Οι λόγοι που δεν έχουν υιοθετηθεί επίσημα στίχοι είναι αρκετοί και δε μπορούν να αναλυθούν επακριβώς σε αυτό το άρθρο.
