Χρήστος Τζιουβάρας, Γραμματέας Ν.Ε. ΠΑΣΟΚ Πιερίας
Ένας πολύ πρακτικός τρόπος για να αντιληφθούμε τα κόμματα και την λειτουργία τους είναι να τα παρομοιάσουμε με μικρές, κλειστές κοινωνίες. Ένα σύνολο ανθρώπων που τους συνδέει κάτι που τους χαρακτηρίζει και που από κοινού αποδέχονται όρους και κανόνες λειτουργίας με σκοπό την ομαλή συμβίωση και την παραγωγή αποτελέσματος.
Γιατί...
διασπάστηκε το ΠΑΣΟΚ και μαζί μ’ αυτό και η «κοινωνία» του, η Παράταξη; Γιατί συνέβη αυτό εάν θεωρήσουμε ως δεδομένο ότι όλα στο κόμμα λειτουργούσαν σωστά; Υποτίθεται ότι μέχρι την εκδήλωση της κρίσης και την αναγκαιότητα διαχείρισής της, όλοι σ’ αυτό το κόμμα συμφωνούσαμε και ήμασταν καλά, αν λάβουμε υπόψη ότι τον Οκτώβριο του 2009 σημειώθηκε μία μεγάλη εκλογική επιτυχία και ότι πριν την κρίση στη Χώρα δεν υπήρχε κρίση στο κόμμα. Ο φίλος, το μέλος και το στέλεχος του ΠΑΣΟΚ επικαλέστηκε μειωμένη ή και ανύπαρκτη συμμετοχή στις πολιτικές επιλογές και διαστρεβλωμένες διαδικασίες στις επιλογές προσώπων, δύο πράγματα που τέμνονται σε ένα πιο κομβικό: την μη ανάληψη ευθύνης για πολιτικές επιλογές του παρελθόντος, αλλά και για την στρατηγική που ακολουθήθηκε για την έξοδο από την κρίση. Στην Δημοκρατία επιλέγεις και οπωσδήποτε έχεις και την ευθύνη των επιλογών σου. Αυτή η ευθύνη όμως έχει ένα όριο που εξαρτάται από τον βαθμό της καθαρότητας και της σαφήνειας των διαδικασιών.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι εννέα στους δέκα πρώην συντρόφους μας από το ΠΑΣΟΚ επικαλούνται μη ταύτιση με τον ιδεολογικό προσανατολισμό και τις πολιτικές επιλογές, αλλά και απομόνωση από ανοιχτές και με κάποιο τρόπο δίκαιες διαδικασίες ανάδειξης και επιλογής του στελεχιακού δυναμικού. Δύο τινά υπάρχουν. Ή πράγματι αυτοί οι άνθρωποι δεν ταυτίζονται ιδεολογικά με το ΠΑΣΟΚ, ή ταυτίζονται και δεν το ξέρουν. Και στις δύο περιπτώσεις η ευθύνη βαραίνει το ίδιο το κόμμα. Αν ισχύει η πρώτη περίπτωση και όντως δεν ταυτίζονται ιδεολογικά σημαίνει ότι ο ιδεολογικός προσανατολισμός δεν προέκυψε από ιδεολογικές διεργασίες με ζύμωση και συναπόφαση από την βάση, αν ισχύει η δεύτερη, φταίει το κόμμα γιατί δεν φρόντισε να εξηγήσει επαρκώς το ιδεολογικό του υπόβαθρο. Η ανάδειξη του στελεχιακού δυναμικού του κόμματος γίνεται πράγματι μέσα από εκλογικές διαδικασίες αλλά αν αυτό από μόνο του σε κάνει Δημοκρατική Παράταξη, τότε ποια η διαφορά σου από την Συντηρητική; Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ακόμα και σήμερα θέτουμε ζητήματα λειτουργίας του κόμματος.
Από αυτά που ξέρουμε, καλύτερος τρόπος για να είναι δεμένη μία κοινωνία είναι να έχει κοινούς για όλους στόχους. Και η ιδεολογία είναι δρόμος που οδηγεί στην επίτευξη αυτών των στόχων. Η ιδεολογία συνέχει την πολιτική κοινωνία ενός κόμματος, μόνο όμως όταν τα μέλη του είναι κοινωνοί αυτής της ιδεολογίας. Όσοι θέλουν να λειτουργούν στα πλαίσια του πραγματικού κόσμου ξέρουν ότι τα κόμματα αλλάζουν/αναθεωρούν/αναπροσαρμόζουν την ιδεολογία τους από καιρό σε καιρό και ανάλογα με τις επιταγές της εποχής, πάντα όμως κινούμενα πάνω σε ορισμένους άξονες που συνιστούν τα ειδοποιά χαρακτηριστικά της φυσιογνωμίας τους. Κανένας στο ΠΑΣΟΚ δεν αρνείται ως ένα από τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά της ιδεολογίας μας την «μη συνύπαρξη του υπερβολικού πλούτου με την υπερβολική φτώχεια». Πολλές φορές όμως τα τελευταία χρόνια παρατηρήσαμε διάσταση στην ρητορική και την πρακτική μας. Διαδηλώσαμε κατά των αποκρατικοποιήσεων αλλά ταυτόχρονα υποστηρίξαμε την συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα. Το σθένος μας να υποστηρίξουμε το δημόσιο πανεπιστήμιο δεν μας επέτρεψε παρά μόνο πρόσφατα να υιοθετήσουμε ως πολιτική επιλογή την ανάγκη σύνδεσής του με την αγορά. Η πολιτική κοινωνία του ΠΑΣΟΚ έπεσε σε σύγχυση γιατί έχασε τον δρόμο. Πελάγωσε και σκόρπισε σαν ποίμνιο χωρίς ποιμένα που πέφτει σε κακοκαιρία και δεν ξέρει που να πάει. Το πρόβλημα δεν είναι η αναθεώρηση ή αναπροσαρμογή της ιδεολογία ενός κόμματος. Παρόμοιες διεργασίες έχουν συμβεί και σε άλλες εποχές, σε άλλες Χώρες και άλλα κόμματα. Το ζήτημα είναι ο τρόπος, η μέθοδος με την οποία πας σε αυτήν την αναθεώρηση.
Αποτελεί ιδανικό σενάριο για κάποιους να έχεις έναν ηγέτη που να σου δείχνει τον δρόμο. Αν υπήρχε θα το ξέραμε, κι αν είναι να ‘ρθει, ας έρθει. Υπάρχει όμως και μία άλλη οπτική: Έστω ότι είχαμε ένα κόμμα στο οποίο θα υπήρχε απόλυτα Δημοκρατική Λειτουργία. Ζωντανός οργανισμός που βρίσκεται σε συνεχή επαφή με τις εξελίξεις στον Κόσμο και την Χώρα, που αναλύει, ερμηνεύει, κάνει εκτιμήσεις, προβλέπει αυτά που έρχονται, βρίσκει αυτά που επηρεάζουν την Χώρα και υπολογίζει αυτά που επηρεάζουν οι αποφάσεις και οι πολιτικές που το ίδιο χαράσσει, και όλα αυτά μέσα από εκτεταμένους διαλόγους που γίνονται στη βάση επιχειρημάτων και τεκμηρίωσης που αποκλείουν αυτές τις επιλογές για τους λόγους που πρέπει να αποκλειστούν και κάνει εκείνες τα επιλογές για τους λόγους που πρέπει να επιλεγούν. Έστω και ότι αυτές επιλογές συζητιούνται εκ των υστέρων απολογιστικά και ανά τακτά χρονικά διαστήματα ώστε να εκτιμηθεί η ορθότητά τους, με τρόπο που κάθε μέλος και στέλεχος του κόμματος αυτού να έχει πλήρη επίγνωση των επιλογών που γίνονται αλλά και της συλλογιστικής που βρίσκεται πίσω από αυτές τις επιλογές που, αφού έχουν τεκμηριωθεί πλήρως, έχουν επιλεγεί δημοκρατικά. Έστω και ότι η επιλογή των στελεχών που στελεχώνουν τα θεσμικά όργανα του κόμματος γίνονταν με τις κατά το δυνατόν δίκαιες, διαφανείς και αξιοκρατικές διαδικασίες ώστε ο καθένας να γνωρίζει ότι πράγματι έχουν επιλεγεί οι καλύτεροι και, τέλος, έστω ότι αυτό το κόμμα θα ενσωμάτωνε στην λειτουργία του τις πλέον σύγχρονες πρακτικές που προσφέρει η τεχνολογία για διάλογο, διαφάνεια, οικονομία. Αν είχαμε αυτό το κόμμα θα είχαμε την εμπιστοσύνη των πολιτών, την διασφάλιση ότι από τα στελέχη μας επιλέγονται τα καλύτερα και μία πολιτική πρόταση καθαρή, τεκμηριωμένη, προοδευτική, στέρεα θεμελιωμένη στην κοινωνία και με την ευρύτερη δυνατή κοινωνική συμμαχία, και πάνω απ΄ όλα με ακλόνητη την πίστη ότι αυτό που υπηρετούμε κάθε φορά είναι το καλύτερο που διαθέτουμε ως πολιτικός οργανισμός.
Ο Πλάτωνας, ο μεγάλος Έλληνας φιλόσοφος, είχε την οξύνοια να ταυτίσει την Πολιτεία με την ψυχή του ανθρώπου και χώρισε την πρώτη, όπως έκανε και με την δεύτερη, στο τμήμα που κυβερνάται από το λογιστικό μέρος της ψυχής, σ’ αυτό που κυβερνάται από το θυμοειδές, και σ’ αυτό που κυβερνάται από το επιθυμητικό μέρος της ψυχής. Σ’ αυτή τη βάση είπε πως η κοινωνία πρέπει να κυβερνάται από αυτούς στους οποίους κυριαρχεί το λογιστικό μέρος της ψυχής. Από μικροί μάθαμε ότι αυτό που κάνει τον άνθρωπο «άνθρωπο» είναι ο «λόγος», σε αντίθεση με τα άλλα όντα που κυριαρχούνται από τα ένστικτα. Και μάθαμε επίσης ότι ο νόμος της ζούγκλας είναι ο νόμος του ισχυρού. Γι’ αυτό και ο άνθρωπος θέσπισε όρους και κανόνες για να λειτουργούν οι κοινωνίες ώστε να αποτρέψει μ’ αυτόν τον τρόπο την επικράτηση του «ισχυρού» και να επιβάλει την επικράτηση του «λόγου».
Αυτούς του όρους και κανόνες πρέπει να ξαναθεσπίσουμε και έγραψα αυτό το άρθρο γιατί προσωπικά θα νιώθω ντροπή αν δεν καταφέρουμε στο ΠΑΣΟΚ, το κόμμα που δίδαξε στην πολιτική ζωή της Χώρας τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν θεσμικά και Δημοκρατικά τα κόμματα, να θεσπίσει ξανά τους νέους όρους λειτουργίας της Πολιτικής Κοινωνίας τού ώστε να θριαμβεύσουν οι αρχές, οι αξίες, οι θεσμοί και ο «άνθρωπος», πριν κυριαρχήσουν στην Χώρα η αναρχία, ο ισχυρός, και τα ένστικτα της ζούγκλας.
4 Δεκεμβρίου 2015
Χρήστος Τζιουβάρας, Γραμματέας Ν.Ε. ΠΑΣΟΚ Πιερίας
