Τρίτη 23 Φεβρουαρίου 2016

Λιτόχωρο : Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ ΤΟ 1878 ΟΔΗΓΗΣΕ ΣΤΗΝ ΤΑΧΥΤΑΤΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ


Την Κυριακή 21 Φεβρουαρίου 2016, γιορτάστηκε στο Λιτόχωρο η 138η Επέτειος της Επανάστασης του Ολύμπου το 1878.
Πρωί -πρωί χτύπησαν χαρμόσυνα οι καμπάνες των εκκλησιών και η μπάντα του Λιτοχώρου παιάνιζε το εωθινόν στους δρόμους του χωριού.
Στον Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου χοροστάτησε στον ΄Ορθρο και Ιερούργησε στη Θεία Λειτουργία ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας Μητροπολίτης Κίτρους Κατερίνης και Πλαταμώνος κ. Γεώργιος, συμπαραστατούμενος από τους Πρωτοπρεσβύτερους πατέρες Αθανάσιο Βασιλείου, Μιχαήλ Μπατσαρά, ΄Αγγελο Γιαννίκη και τον Ιεροδιάκονο Βασίλειο.

Στις 10.30 τελέστηκε η Δοξολογία παρουσία πλήθους λαού , αντιπροσωπειών μαθητών των σχολείων και αρχόντων, προεξάρχοντος του Αγίου Κίτρους Κατερίνης και Πλαταμώνος κ. Γεωργίου, συμπαραστατούμενου από πλειάδα Ιερέων και του Ιεροδιακόνου Βασιλείου.
Παραβρέθηκαν η... 

Αντιπεριφερειάρχης της Περιφερειακής Ενότητας Πιερίας Σοφία Μαυρίδου, ο Αδελφός μας Δήμαρχος Γερμασόγειας Κύπρου Ανδρέας Γαβριηλίδης, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Στέλλα Γαβριηλίδη και αντιπροσωπεία του Δημοτικού συμβουλίου Γερμασόγειας τους Παύλο Παύλου, Γιώργο Αψιώτη και Δημητράκη Αγαθαγγέλου, ο Δήμαρχος Δίου Ολύμπου Κώστας Δημόπουλος, ο Αντιδήμαρχος και Αναπληρωτής Δημάρχου Νίκος Λάππας, οι Αντιδήμαρχοι Γιώργος Ζτάνης, Φόλιος Διονύσης και Θανάσης Καλλαϊτζής, Δημοτικοί σύμβουλοι, ο Αρχηγός της Μείζονος Αντιπολίτευσης Γιώργος Φαρμάκης με τη δημοτική σύμβουλο Λίτσα Μόχλα Φαρμάκη. ο Αρχηγός παράταξης ΄Αρης Ρεμπατσιός, ο Πρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας Λιτοχώρου Γιώργος Μήλιος, τοπικοί σύμβουλοι, ο Διοικητής της ΧΧΙV ΤΘ Ταξιαρχίας στο Λιτόχωρο Ταξίαρχος Ιωάννης, ο νεοπροαχθείς σε Ταξίαρχος Αστυνομικός Διευθυντής Πιερίας Ματζούκας, ο Διοικητής της Πυροσβεστικής, αντιπροσωπείες αξιωματικών, οι πρώην Δήμαρχοι Νίκος Κουκουτάτσιος και Γιώργος Παπαθανασίου, πρώην δημοτικοί σύμβουλοι, πρώην εκπαιδευτικοί και Διευθυντές των σχολείων, ο πρώην Διοικητής του Γενικού Νοσοκομείου Κατερίνης Στέργιος Φαρμάκης. ο πρώην Προϊστάμενος Γραφείου Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Γιώργος Γιαννουλόπουλος, οι εν αποστρατεία Στρατηγοί Ευστράτιος Κυριακάκης Παναγιώτης Χρυσικός και Κώστας Παπαγιαννόπουλος και ως εκπρόσωπος του Βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Πιερίας Χάρη Τζαμακλή, ο εκπρόσωπος του Βουλευτή ΝΔ Πιερίας Κώστα Κουκοδήμου, Γιώργος Γραμματόσης, ο Πολιτευτής Μπέης, Πρόεδροι και εκπρόσωποι Ομίλων, μαζικών φορέων και οργανώσεων και πολλοί άλλοι και από την ευρύτερη περιοχή της Πιερίας.
Μετά τη Δοξολογία ακολούθησε η Επιμνημόσυνη δέηση , κατάθεση στεφανιών , Ενός λεπτού σιγή και Εθνικός ΄Υμνος.

Φέτος για πρώτη φορά και με πρωτοβουλία του Αντιδημάρχου και Παιδείας Θανάση Καλλαϊτζή , παραβρέθηκα και σχολεία από τις Δημοτικές Κοινότητες του Δήμου Δίου Ολύμπου.
Η Επιμνημόσυνη δέηση τελέστηκε με την Ευλογία του Ποιμενάρχη μας κ. Γεωργίου , από τους Πρωτοπρεσβυτέρους π.Αθανάσιο, π. Μιχαήλ, π. ΄Αγγελο και τον Ιερολογιώτατατο Διάκονο π.Βασίλειο.
Στεφάνια κατατέθηκαν από την κ.Σοφία Μαυρίδου ως εκπροσώπου της Κυβέρνησης, την Βουλευτή κ. Μπέττυ Σκούφα ως εκπροσώπου της Βουλής των Ελλήνων, τον Δήμαρχο Γερμασόγειας Κύπρου Γαβριηλίδης Ανδρέα , από τον Ταξίαρχο Διοικητή της Ταξιαρχίας Λιτοχώρου ως εκπρσώπου των Ενόπλων Δυναμέων, ο Ταξίαρχος Αστυνομικός Διευθυντής Πιερίας Μαντζούκας, ως εκπρόσωπος της ΕΛ.ΑΣ, ο Διοικητής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, ο Δήμαρχος Δίου Ολύμπου Κώστας Δημόπουλος και αντιπροσωπεία των σχολείων.

Η παρέλαση έγινε στην Κεντρική Λεωφόρο του Αγίου Νικολάου. Ακολούθησε δεξίωση για όλους στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου.
΄Αριστη η τελετή, η παρέλαση, τα μεγάφωνα, η φιλαρμονική και τα μέτρα τάξης από τους άνδρες και γυναίκες της αστυνομίας.
 


ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 1878 - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016.......138 ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ..........

Οι κάτοικοι του Λιτοχώρου και της ευρύτερης περιοχής του Ολύμπου , κράτησαν στο καντήλι τους άσβεστη τη φλόγα της Ελλάδας και διατήρησαν ευλαβικά την εθνική μνήμη. Χρέος μας να την κρατήσουμε και να συνεχίσουμε.

Στις 19 Φεβρουαρίου 1878 εκδηλώθηκε η εξέγερση στο Λιτόχωρο. Ο συγκεκριμένος τόπος επιλέχθηκε λόγω της σημαντικής γεωγραφικής θέσης ( σύνορα με θάλασσα ) που διευκόλυνε τον ανεφοδιασμό και την επικοινωνία με την ημιανεξάρτητη Θεσσαλία. Το σχέδιο για την Επανάσταση φέρεται να εγκρίθηκε από την Κεντρική Επιτροπή Μακεδονικού Αγώνα, της οποίας Πρόεδρος ήταν ο νομομαθής Παύλος Καλλιγάς, υπό την μυστική συμπαράσταση του τότε Προξένου της Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνου Βατικιώτη και του Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ιωακείμ, μετέπειτα Πατριάρχη  Κωνσταντινουπόλεως.

Οι Τούρκοι όταν έμαθαν από τους ΄Αγγλους για τα σχέδια των Μακεδόνων ανακάλεσαν τους Θεσσαλονικείς άρχοντες στην Αθήνα.Ωστόσο, η εκστρατεία ξεκίνησε και επικεφαλής τέθηκε ο Λοχαγός Κοσμάς Δουμπιώτης.Μαζί του ήταν και οι απόγονοι της ηρωικής οικογένειας των ΛΑΖΑΙΩΝ .

Τόλιος και Γιαννάκης Λάζος, ο Γεώργιος Ζαχείλας, ο Τζίμας, ο Αποστολίδης και ο Βλαχάβας, συνολικά 500 άνδρες, οι οποίοι αποβιβάστηκαν στο ΛΙΤΟΧΩΡΟ στις 15 Φεβρουαρίου 1878 στην Πλάκα Λιτοχώρου, με δύο καράβια, το "Βυζάντιο" και την "΄Υδρα". Στο μοναστήρι του Αγίου Διονυσίου μεταφέρθηκαν πολεομοφόδια και 2.500 άνδρες από τις γύρω περιοχές που κινήθηκαν στον αγώνα. Μάλιστα, τα όπλα δεν έφταναν για όλους και περίπου 2000 πολεμιστές περίμεναν νέα όπλα και πολεομοφόδια.
Σημαντικό γεγονός για την πορεία της Επανάστασης ήταν ο σχηματισμός από αντιπροσώπους της Επαρχίας του Ολύμπου ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ στις 19 Φεβρουαρίου 1878, ημέρα ΚΥΡΙΑΚΗ, την ίδια ημέρα που υπογράφτηκε η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου.

Μέλη της ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ εκείνης ήταν οι : Από το ΛΙΤΟΧΩΡΟ οι Ευάγγελος Κοροβάγκος , ο οποίος έγινε και ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ, ο Αθανάσιος Αστερίου. Ιατρός, ο Γιώργος Ζαχαριάδης, ο Γιάννης Νικολάου και ο Γιάννης Βεργίδης, από την ΣΚΟΤΙΝΑ οι Δημήτριος Σακελλαρίδης και Νικόλαος Μήτσιος, από την ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΕΤΡΑΣ μέλη υπήρξαν ο Ιερομόναχος Νικηφόρος και ο Ιερέας Αθανάσιος Γεωργίου.

Αργότερα, μέλος της ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ έγινε και ο Νικόλαος Λούσης, ο τότε Επίσκοπος Κίτρους.

Η απόφαση συνυπογράφτηκε και από 40 αντιπροσώπους από χωριά της ΠΙΕΡΙΑΣ, του ΚΑΤΑΦΥΓΙΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ, του ΒΕΛΒΕΝΔΟΥ ΚΟΖΑΝΗΣ και από το ΛΙΒΑΔΙ ΟΛΥΜΠΟΥ.

Την επομένη ημέρα, (20 Φεβρουρίου 1878) κηρύχθηκε η Επανάσταση στον Κολινδρό, από τον ΕΠΙΣΚΟΠΟ ΝΙΚΟΛΑΟ ΛΟΥΣΗ.

Με αρχηγό τον οπλαρχηγό Βαγγέλη Χοστέβα και 300 άνδρες , έγινε με επιτυχία η επίθεση κατά της τουρκικής φρουράς.
Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΟΥ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ, προέβη στην έκδοση προκήρυξης, η οποία απευθυνόταν στις Μεγάλες Δυνάμεις και ειδικότερα στους προξένους της Ρωσίας, Γσλλίας, Αγγλίας, Γερμανίας, Ιταλίας και Αμερικής, οι οποίοι είχαν την έδρα τους στη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ.

Σε πρώτη φάση φάνηκε να πετυχαίνει η Επανάσταση, καθώς ο Τούρκος διοικητής της ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ Ντερβίς Μπαμπά δήλωσε υποταγή, θέτοντας τον όρο να διασφαλιστεί η σωματική ακεραιότητα των Τούρκων της ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ. Το σχέδιο όμως απέτυχε με προδοσία από τον Ηπειρώτη τσιφλικά Γιάννη Μπίτσιο, ο οποίος ήταν και διερμηνέας στο βρετανικό προξενείο στη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ και τον ενδιέφερε να μην πάθουν τίποτα τα τσιφλίκια του.

΄Ετσι, ο Μπίτσιος συνεννοήθηκε με τους Τούρκους και σύντομα ανακαταλήφθηκε η ΚΑΤΕΡΙΝΗ από τον Ασάφ Πασά.
Στη συνέχεια οι Τούρκοι προχώρησαν προς το ΚΙΤΡΟΣ και την ΚΑΤΕΡΙΝΟΣΚΑΛΑ .Στις 25 Φεβρουαρίου 1878 οι τουρκικές δυνάμεις βάδισαν προς τον ΚΟΛΙΝΔΡΟ και ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΚΙΤΡΟΥΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, πυρπόλησε ο ίδιος τη Μητρόπολη για να μην πέσουν στα χέρια των Τούρκων τα κειμήλια.
Γυναίκες και παιδιά (περίπου 3.000 άτομα) έφυγαν από τον Κολινδρό και κατέφυγαν στη ΜΟΝΗ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ, όπου κινδύνεψε η ζωή τους από έλλειψη τροφής και από τις κακουχίες, θυμίζοντας το δράμα των πολιορκημένων στο Μεσολόγγι. Για να μην πέσουν στους εχθρούς τους, ακολούθησαν των γυναικών στο ΖΑΛΟΓΓΟ και την ΑΡΑΠΙΤΣΑ, θυσιάζοντας τις ζωές τους. Ο Δουμπιώτης δεν πρόλαβε να βοηθήσει στην άμυνα του ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ, το οποίο ανακαταλήφθηκε από τους Τούρκους, στις 4 Μαρτίου 1878. Οι Τούρκοι πυρπόλησαν 9 εκκλησίες και 320 σπίτια και σκότωσαν το λαό του χωριού.

Η βοήθεια που περίμεναν οι επαναστάτες από το Νότο δεν ήρθε ποτέ και 2.800 όπλα που είχαν σταλεί με το πλοίο "Βυζάντιο " στην Πλάκα Λιτοχώρου έπεσαν στα χέρια των Τούρκων. ΄Οσα από τα γυναικόπαιδα του ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ( είχαν καταφύγει στη Μονή Αγίου Διονυσίου ) μεταφέρθηκαν στη Θεσσαλονίκη και τέθηκαν υπό την προστασία των εκεί προξένων.
Ο επίλογος της ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ γράφτηκε στη ΛΑΜΙΑ, με την υπογραφή της ανακωχής στο ΣΜΟΚΟΒΟ, στις 19 Απριλίου 1878. Εκεί οι επαναστάτες διαπραγματεύτηκαν τους όρους της ειρήνης με τους ΄Αγγλους, οι οποίοι ενήργησαν υπέρ των συμφερόντων τους και στήριξαν τους Οθωμανούς λόγω της παραχώρησης της ΚΥΠΡΟΥ. Επίσης, δόθηκε αμνηστία στους οπλαρχηγούς , οι οποίοι όμως επέστρεψαν στα ορεινά μέρη, του ΟΛΥΜΠΟΥ, για νέες εξεγέρσεις.Παρά την αποτυχία της, που συνοδεύτηκε από καταστροφές χωριών και βιαιοπραγίες, Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟ, κατάφερε να ενισχύσει τη διπλωματική θέση της ΕΛΛΑΔΑΣ στο συνέδριο του Βερολίνου. ΄Ετσι, αναθεωρήθηκαν οι όροι της Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου και η Βουλγαρία περιορίστηκε στα παλαιά της σύνορα. Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΠΟΘΟΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ , ΤΟ 1912 - 1913. 

Γιώργος Γιαννουλόπουλος