Δευτέρα 13 Φεβρουαρίου 2017

Ο ψύλλος


Μια ταινία που αξίζει να δει κανείς.

Κυριακή 12 Φλεβάρη, στις 8 το βράδυ, στην ΕΡΤ 2, όσοι είχαμε την τύχη απολαύσαμε μια ταινία που σπάνια έχει τη χαρά να δει κανείς. Μια ταινία λιτή, όπως λιτά είναι όλα τα μεγάλα κι αληθινά σπουδαία πράγματα στη ζωή.
Ο Δημήτρης Σπύρου, σκηνοθέτης και σεναριογράφος της ταινίας «ο Ψύλλος», μας ταξίδεψε στη δεκαετία του ΄60, στo... 

 
 
 
 
χωριό Διάσελα της ορεινής Ηλείας.
Φτώχεια, μιζέρια, αμάθεια, σκληρότητα. Όπως σ’ όλα σχεδόν τα Ελληνικά χωριά, μια δεκαετία μετά το τέλος του εμφυλίου σπαραγμού.
Αδιαμφισβήτητα η εξουσία του προέδρου, του παππά, του δάσκαλου. Μια κλειστή κοινωνία που χλευάζει ό,τι την ξεπερνά και δεν συμβαδίζει με τη χωριάτικη ρουτίνα της, ό,τι δεν καταλαβαίνει.
Και φυσικά δεν αντιλαμβάνεται το ταλέντο, το εξαιρετικό παιδί, που ονειρεύεται και δρασκελά στο μέλλον.
Στο σχολείο βασιλεύει η αυστηρή αυθεντία του δασκάλου που πιστεύει πως πετυχαίνει στο έργο του στο βαθμό που τρομοκρατεί τα παιδιά.
Ο μικρός Ηλίας Σειλαῒδης, μαθητής της ΣΤ’ τάξης δημοτικού, εδώ και καιρό εκδίδει την χειρόγραφη εφημερίδα του «Ο ψύλλος». Και παίρνει κι ο ίδιος αυτό το προσωνύμιο. Με ανυπέρβλητα εμπόδια ακολουθεί το όνειρό του, αφού ακόμα και οι γονείς του –κυρίως εξ αιτίας της φτώχειας- αντί να τον ενθαρρύνουν, τον αποθαρρύνουν. Το παιδί δέχεται την κοροϊδία των «κεφαλών» του χωριού, κι είναι ν’ απορεί κανείς πώς δεν ξεστρατίζει απ’ το στόχο του, αφού κανείς δεν συμμερίζεται την προσπάθειά του. Ένας ντροπαλός, δειλός, παιδικός έρωτας στο πρόσωπο της συμμαθήτριάς του Κρινιώς είναι η μόνη παθητική συμπαράσταση. Μέχρι που αναγκάζεται ο μικρός δημοσιογράφος να εγκαταλείψει το όνειρό του…
Και τότε εμφανίζεται ο από μηχανής θεός, μια δημοσιογράφος μεγάλης Αθηναϊκής εφημερίδας αναζητώντας το μικρό συνάδελφό της, για να του πάρει συνέντευξη…
Το κλίμα της ταινίας, η ατμόσφαιρα, οι βρυσούλες με τα γάργαρα νερά, ο αργαλειός, το τραγούδι των κοριτσιών, όλα, όλα σε γυρίζουν στη δεκαετία του ’60. Μαζί με τον μικρό ήρωα κατορθώνεις να ξεφύγεις απ’ τη θλιβερή ατμόσφαιρα και να πετάξεις σε άλλες σφαίρες, ν’ ανοίξεις τους ορίζοντες όπως λέει ο ίδιος ο Ψύλλος: «Για μένα ο Ψύλλος δεν είναι εφημερίδα, είναι όνειρο, είναι το ταξίδι…». Σίγουρα θα ήθελε να πει η επικοινωνία με άλλους ανθρώπους.
Αρμονικά δεμένη με την υπόθεση και την ατμόσφαιρα της ταινίας η μουσική του Μιχάλη Τερζή, η φωνή -η θεϊκή- της Νένας Βενετσάνου και όλοι οι συντελεστές του έργου μας έδωσαν ένα αριστούργημα.
Κοίτα, τι μπορεί να κάνει ο νέος ελληνικός κινηματογράφος, αν ξεφύγει απ’ τις δαγκάνες της ψευτοκουλτούρας και του ψευτομοντερνισμού!
Δεν το συγχωρώ στον εαυτό μου που έπρεπε να περάσουν τόσα χρόνια να δω αυτήν την ταινία, η οποία έχει πάρει του κόσμου τα βραβεία στο Βερολίνο, στην Ολλανδία, στην Ιρλανδία…
Αλλά μάλλον η αιτία βρίσκεται στο τι έχει επικρατήσει να θεωρείται νέος ελληνικός κινηματογράφος: ψευτοκουλτουριάρικα έργα, που, όσο κι αν προσπαθείς, δεν καταλαβαίνεις ποιος μιλάει, σε ποιον μιλάει, τι λέει, πότε αρχίζει και πότε τελειώνει μια τέτοια ταινία.
Ίσως μου αντιτείνει κάποιος πως ο κινηματογράφος δεν είναι λόγος, είναι φωτογραφία, εικόνα, ατμόσφαιρα και κλίμα… Ε, τότε τι το θέλουν το σενάριο, ας το καταργήσουν!
 
Ευχαριστώ για την φιλοξενία

Με τιμή

Ελένη Τζήκα Αετοπούλου
Φιλόλογος – Συγγραφέας

Φεβρουάριος 2017
Κατερίνη