Πώς συνδέονται οι δασικοί πόροι με τους υδάτινους;
— Το δάσος αποτελεί τον βασικότερο ρυθμιστή του υδρολογικού κύκλου, γιατί επηρεάζει:
1. Την πτώση, την εξάτμιση, τη διήθηση των ατμοσφαιρικών κατακρημνισμάτων.
Με τον όρο ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα εννοούμε το νερό που φτάνει από την ατμόσφαιρα στο έδαφος με οποιαδήποτε μορφή είτε είναι υγρή (βροχή, δροσιά), είτε στερεή (χαλάζι, χιόνι, πάχνη) είτε αέρια (υδρατμοί).
2. Την επιφανειακή απορροή.
Σημαντικό είναι ότι οι βροχές, λαμβάνοντας υπόψη και τη μορφολογία του εδάφους, αυξάνονται λόγω των δασών σε ποσοστό έως και 6%!
Ποιές είναι οι Πηγές Νερού στα Δασικά Οικοσυστήματα?
Τα Ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα διακρίνονται στα εξής :
— Βροχή, παγωμένη βροχή, ψιλή βροχή
— Χιονόνερο
— Χιόνι
— Χαλάζι
και Ομιχλοβροχή, δηλαδή η μετατροπή ομίχλης σε βροχή. Όταν η ικανότητα συγκράτησης της ομίχλης από τα φύλλα και τις βελόνες των δέντρων κορεσθεί, πέφτει στο έδαφος σαν βροχή.
Ο σχηματισμός της ομιχλοβροχής ευνοείται λόγω του μικροκλίματος του δάσους.
Όλα τα παραπάνω φαινόμενα ονομάζονται και φαινόμενα εξυδάτωσης.
Με τον όρο ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα εννοούμε το νερό που φτάνει από την ατμόσφαιρα στο έδαφος με οποιαδήποτε μορφή είτε είναι υγρή (βροχή, δροσιά), είτε στερεή (χαλάζι, χιόνι, πάχνη) είτε αέρια (υδρατμοί).
2. Την επιφανειακή απορροή.
Σημαντικό είναι ότι οι βροχές, λαμβάνοντας υπόψη και τη μορφολογία του εδάφους, αυξάνονται λόγω των δασών σε ποσοστό έως και 6%!
Ποιές είναι οι Πηγές Νερού στα Δασικά Οικοσυστήματα?
Τα Ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα διακρίνονται στα εξής :
— Βροχή, παγωμένη βροχή, ψιλή βροχή
— Χιονόνερο
— Χιόνι
— Χαλάζι
και Ομιχλοβροχή, δηλαδή η μετατροπή ομίχλης σε βροχή. Όταν η ικανότητα συγκράτησης της ομίχλης από τα φύλλα και τις βελόνες των δέντρων κορεσθεί, πέφτει στο έδαφος σαν βροχή.
Ο σχηματισμός της ομιχλοβροχής ευνοείται λόγω του μικροκλίματος του δάσους.
Όλα τα παραπάνω φαινόμενα ονομάζονται και φαινόμενα εξυδάτωσης.
Ποιός όμως είναι ο Ρόλος του Δάσους;
Τα Δάση:
— Απορροφούν το νερό της βροχής κατά τη διάρκεια των υγρών εποχών.
— Απελευθερώνουν το νερό σταδιακά στις ξηρότερες εποχές του χρόνου, με αποτέλεσμα να εξασφαλίζουν την ύπαρξη και διατήρηση του ίδιου του οικοσυστήματος αλλά και γειτονικών εξαρτώμενων.
— Μειώνουν την ένταση με την οποία πέφτει το νερό στο έδαφος, ελαχιστοποιώντας το φαινόμενο της διάβρωσης.
— Οι κορμοί των δέντρων, τα κλαδιά καθώς και άλλα υλικά του δάσους εμποδίζουν την ανεξέλεγκτη πορεία του νερού της βροχής.
— Φυσική διήθηση (φιλτράρισμα), δηλαδή η φυσική διεργασία της εισχώρησης στο έδαφος ποσότητας νερού που προέρχεται από βροχόπτωση, τήξη χιονιού ή άρδευση. Με την φυσική διήθηση έχουμε βελτίωση της ποιότητας νερού, εξαφάνιση οσμής, καλύτερη διαύγεια, ευνοϊκότερη αντίδραση pH, μειωμένη συγκέντρωση αμμωνιακών και νιτρικών αλάτων.
— Ανακύκλωση βροχοπτώσεων και υπόγειων υδάτων
— Απορρόφηση νερού προερχόμενου από βροχοπτώσεις. Με τον τρόπο αυτό α) ενισχύονται τα υπόγεια ύδατα και β) ελαχιστοποιούνται οι πλημμύρες.
Επίσης, Ιδιαίτερο ρόλο στη βελτίωση της ποιότητας του νερού
παίζει το είδος της βλάστησης.
Ποιές είναι οι ανθρώπινες ενέργειες που υπονομεύουν τη σχέση Δάσους και Νερού?
1. Αυθαίρετες καταλήψεις και εκχερσώσεις
2. Ληστρική υλοτομία
3. Ανεξέλεγκτος τουρισμός
4. Ανεξέλεγκτες εργασίες εκμετάλλευσης (υλοτομία, αποφλοίωση, κ.ά.)
5. Εμπρησμοί - πυρκαγιές
Οι Πλημμύρες
Μπορεί να προκληθούν λόγω:
— Πυρκαγιών
— Αποψιλώσεων
— Οικοπεδοποιήσεων
— Εκχερσώσεων
Η αδυναμία συγκράτησης νερού βροχής από το έδαφος που οδηγεί σε αύξηση της επιφανειακής απορροής έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία πλημμύρων.
Σ υ μ π ε ρ α σ μ α τ ι κ ά
— Οι έννοιες «δάσος» και «νερό» είναι άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους.
— Μέσω του δάσους τροφοδοτούνται με το απαραίτητο τόσο σε ποιότητα όσο και σε ποσότητα νερό, πηγές, ρέματα αλλά και γειτονικά οικοσυστήματα.
— Η διαφύλαξη της σχέσης μεταξύ δάσους και νερού αποτελεί βασική προϋπόθεση ύπαρξης του ίδιου του ανθρώπου.
Κοσμίδου Δέσποινα, Δασολόγος - Περιβαντολλόγος
Μπατσαρά Άννα, Δασοπόνος - Παιδαγωγός
Γραμματικόπουλος Ιωάννης, Δασοφύλακας
