Κυριακή 15 Απριλίου 2018

15 Απριλίου 1941: Η μάχη του Πλαταμώνα


Σαν σήμερα, στις 15 Απριλίου 1941 οι Γερμανοναζί εισβολείς βομβάρδισαν το κάστρο του Πλαταμώνα.
Η επίθεση ήταν στα πλαίσια σημαντικής πολεμικής επιχείρησης επειδή στο κάστρο είχε οχυρωθεί το 21ο τάγμα της συμμαχικής νεοζηλανδικής ταξιαρχίας.
Στόχος...
των Νεοζηλανδών αμυνομένων ήταν να παρεμποδίσει και να καθυστερήσει την προσπέλαση των εισβολέων -Γερμανοναζί- προς τη νότια Ελλάδα. Nα δώσουν το χρόνο στα συμμαχικά στρατεύματα -υπό το στρατηγό Wilson- να οπισθοχωρήσουν συντεταγμένα και ν’ αναπτύξουν νέα γραμμή άμυνας στα στενά των Θερμοπυλών.
Πλην του ατομικού οπλισμού τους οι Νεοζηλανδοί διέθεταν μόλις τέσσερα κανόνια.
Οι Γερμανοί απ’ την πλευρά τους διέθεταν: πεζικό, τη 2η μεραρχία πάνσερ, το 2ο τάγμα μοτοσικλετιστών και τμήμα της 6ης τους ορεινής μεραρχίας.
Η υπεράσπιση του κάστρου άντεξε την επίθεση. Οι Γερμανοί αντιμετώπισαν ανυπέρβλητες δυσκολίες για να προωθηθούν. Ήρθαν αντιμέτωποι με τα πυρά των Νεοζηλανδών, έπεσαν σε ναρκοπέδιο ενώ η μορφολογία του εδάφους στον Όλυμπο κι οι άσχημες καιρικές συνθήκες της ημέρας, καθήλωσαν προσωρινά τις μηχανοκίνητες δυνάμεις τους.
Την άλλη μέρα όμως οι Γερμανοί χρησιμοποίησαν δύο διμοιρίες πάνσερ και Στρατεύματα της 6ης ορεινής μεραρχίας των Γερμανών, δυνάμεις που παρέκαμψαν το κάστρο από υψηλότερο σημείο του βουνού και το περικύκλωσαν. Ξεπέρασαν έτσι -πέραν του αναμενόμενου- τις δυσκολίες κι εν μέρει αιφνιδίασαν τους αμυνόμενους, που περίμεναν επίθεση μόνο απ’ το πεζικό των Γερμανών.
Νεοζηλανδοί ήταν πια πολιορκημένοι! Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες το νεοζηλανδικό τάγμα αναγκάστηκε να οπισθοχωρήσει προς τα Τέμπη, σπάζοντας τον κλοιό των Γερμανών, με μεγάλες όμως απώλειες.

Γερμανοί στρατιώτες παρακολουθούν από απόσταση ασφαλείας τη μάχη του Πλαταμώνα. Πίσω τους δεσπόζουν οι χιονισμένες κορυφές του Ολύμπου.
Η αντίσταση τους συνεχίστηκε σθεναρά στα Τέμπη στις 17 και 18 του Απρίλη 1941
Το 21ο τάγμα των Νεοζηλανδών έδειξε απαράμιλλο ηρωισμό στις μάχες που διεξήχθησαν στο κάστρο του Παλαταμώνα και στα Τέμπη αλλά σχεδόν εξοντώθηκε. Παρά τις θυσίες του δεν κατόρθωσε να σταματήσει την πολεμική μηχανή των Γερμανών, που στις 19 του Απρίλη 1941 κατέλαβε τη Λάρισα.
Σε ιστορικά βιβλία το γεγονός της 15-16ης Απριλίου περιγράφεται ως η μάχη του Πλαταμώνα, όπου εκθειάζεται η αντίσταση που προέβαλλαν οι Νεοζηλανδοί.
Η γενναιότητα και οι ηρωικές θυσίες των Νεοζηλανδών στρατιωτών στη μάχη είναι ελάχιστα γνωστές στην Ελλάδα. Κατάφεραν με δυσανάλογες δυνάμεις, να καθυστερήσουν έστω και μερικές μέρες την προσπέλαση των στρατευμάτων της ναζιστικής Γερμανίας προς τη νότια Ελλάδα.
Η ιστορία της Ελλάδας δεν ήταν πάντα κι αποκλειστικά ταυτόσημη με την ιστορία των Ελλήνων.
Με την Νέα Ζηλανδία μας ενώνει πια η μνήμη αυτών των στρατιωτών του 21ου τάγματος που πολέμησαν -κι αυτοί- ενάντια στον κατακτητή, στη μάχη του Πλαταμώνα.
Θ’ άξιζε να τιμούμε τη μνήμη τους!
Ανδρέας Μπούκας
ΥΓ1: Η πρώτη φορά που άκουσα για τη μάχη του Πλαταμώνα ήταν από ένα υπερήλικα του Ν. Παντελεήμονα, πριν επτά περίπου χρόνια. Είχε ζήσει και δει -από μακριά βέβαια- τη μάχη. Περιέγραφε μάλιστα βομβαρδισμό του κάστρου κι από τη θάλασσα, πράγμα που δεν επιβεβαιώνουν ιστορικές αναφορές.
ΥΓ2: Οι φωτογραφίες προέρχονται από γερμανική προπαγανδιστική έκδοση του 1941.