Μπάσδρα Έφη Κ
Δημοκρατία χωρίς ασφάλεια για τους πολίτες δεν υπάρχει. Αποτελεί υποχρέωση της πολιτείας η εξασφάλιση αισθήματος ασφάλειας και προστασίας για κάθε πολίτη, οπουδήποτε και αν βρίσκεται και απέναντι σε κάθε μορφής κίνδυνο. Πόσω μάλλον αν μιλάμε για πανεπιστημιακούς χώρους. Ισχύει όμως;
Υπάρχει...
Υπάρχει...
ασφάλεια στον χώρο των πανεπιστημίων; Μια ευθεία απάντηση χωρίς περιστροφές θα ήταν «όχι». Ολοι μας έχουμε να διηγηθούμε πολλά μικρά και μεγάλα! Από διαρρήξεις σε αίθουσες με γκρέμισμα τοίχων – ναι, τοίχων – μέχρι χρήστες που κρύβονται στις τουαλέτες φοιτητών και τριγυρνούν σαν φαντάσματα στους διαδρόμους, ακόμη και αδέσποτα τετράποδα που επισκέπτονται τα γραφεία μας. Για να μην ξαναναφερθώ στο συνηθισμένο σκηνικό της διακίνησης και χρήσης ουσιών έξω ακριβώς από το προαύλιο πολλών σχολών. Κάποια ακούγονται τραγελαφικά, κάποια προκαλούν αληθινό φόβο, συνήθως τα προσπερνούμε αφού τα έχουμε συνηθίσει καθώς η παραβατικότητα, η ανομία και το ξεχαρβάλωμα αποτελούν πλέον καθημερινότητα. Και δεν είναι υπερβολή! Δεν κάνει καμία εντύπωση πια το γεγονός ότι οι φοιτητές μας φοβούνται να περπατούν τα βράδια στα campus των πανεπιστημίων μας, λες και είναι φυσιολογικό. Και αυτό το έχουμε συνηθίσει… Εως τη στιγμή που κάτι συνταρακτικό όπως το πρόσφατο μαχαίρωμα φοιτητή στην Πανεπιστημιούπολη του Ζωγράφου επαναφέρει την ατέρμονη συζήτηση για το άσυλο και την ασφάλεια. Και τότε υπουργείο, ακαδημαϊκές Αρχές και επιστημονικό προσωπικό κρυβόμενοι πίσω από το δάχτυλό μας ψιλοψελλίζουμε κουβέντες μέχρι να ξεχαστεί και πάει λέγοντας.
Επειδή, όμως, καμιά φορά με τη χαλαρότητα και την ανοχή που υπάρχει στο θέμα της ασφάλειας στον χώρο των πανεπιστημίων μπορεί να βρεθούμε αντιμέτωποι με οριακές καταστάσεις πολύ πέρα από αυτό που μπορούμε να διαχειριστούμε, θα πρέπει άμεσα να αρχίσουμε να συζητάμε ανοιχτά πλέον για τη λύση του προβλήματος. Η αδυναμία της ηγεσίας του υπουργείου να αντιμετωπίσει το θέμα, η αδυναμία των ακαδημαϊκών Αρχών να παραδεχτούν την ύπαρξη θέματος και η αδιαφορία πολλών ημών που το προσπερνάμε – ε, και τι έγινε – πρέπει να τελειώνουν.
Οι πανεπιστημιακοί χώροι πρέπει να είναι χώροι ασφάλειας και γι" αυτό δημοκρατίας και το ακαδημαϊκό άσυλο υπάρχει για να υπηρετεί την ελεύθερη διακίνηση ιδεών, την κατοχύρωση των ακαδημαϊκών ελευθεριών, και να διασφαλίζει τη γνώση, τη μάθηση και κατ" επέκταση την εργασία. Οι αξιόποινες πράξεις που τελούνται στα ιδρύματα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης πρέπει να αντιμετωπίζονται με αυτεπάγγελτη επέμβαση των Αρχών όπως συμβαίνει σε κάθε δημόσιο χώρο. Και να υπάρχει φύλαξη. Οπως ακριβώς συμβαίνει σε όλο τον πολιτισμένο κόσμο.
Μια υπηρεσία φύλαξης με λογοδοσία στον πρύτανη. Που θα φροντίζει για την ασφάλεια των φοιτητών και των εργαζομένων και θα προστατεύει την περιουσία του πανεπιστημίου, τα κτίρια, τα εργαστήρια, τα γραφεία, τα αμφιθέατρα από φθορές και πάσης φύσεως βανδαλισμούς.
Ελεύθερη είσοδος στους πανεπιστημιακούς χώρους, εργαστήρια, αμφιθέατρα, αίθουσες, βιβλιοθήκες κ.λπ. να επιτρέπεται μόνο στους φοιτητές, τα μέλη ΔΕΠ, το διοικητικό προσωπικό και γενικά σε πρόσωπα σε σύνδεση με το πανεπιστήμιο με την επίδειξη της πανεπιστημιακής τους ταυτότητας. Ολοι οι υπόλοιποι να εισέρχονται ως επισκέπτες ελεύθερα έπειτα από καταγραφή των στοιχείων τους στην είσοδο των πανεπιστημιακών χώρων.
Τα παραπάνω δεν αποτελούν μοναδικότητα σκέψης ούτε διεκδικούν τον ρόλο ιδιοφυών προτάσεων. Καθημερινότητα απλή είναι σε όλα τα πανεπιστήμια του κόσμου, δημόσια και ιδιωτικά. Ο χώρος του πανεπιστημίου υπήρξε από αρχής κόσμου χώρος ελεύθερης έκφρασης και διακίνησης ιδεών. Δεν νομίζω ότι στο Columbia ή στη Χαϊδελβέργη, για παράδειγμα, η διακίνηση ιδεών πάσχει λόγω ύπαρξης υπηρεσίας φύλαξης και ασφάλειας, ενώ σε μας οι ιδέες διακινούνται ελεύθερα και καλύτερα!
Οταν λοιπόν ξεπεράσουμε προσωπικές ιδεοληψίες και φαντασιακούς προβληματισμούς και συμφωνήσουμε ότι οι πανεπιστημιακοί χώροι πρέπει να είναι χώροι ασφάλειας και γι" αυτό δημοκρατίας και ότι το ακαδημαϊκό άσυλο θα εκπληροί τον ρόλο που εκπληροί απανταχού στον κόσμο, όταν λοιπόν ξεπεράσουμε προσωπικές πολιτικές, δειλίες, δικαιολογίες και κρύψιμο πίσω από το ακαδημαϊκό μας δάχτυλο, τότε και μόνο τότε θα παρέχουμε χώρους δημοκρατίας για μάθηση και προκοπή στους φοιτητές μας! Εχουμε μεγάλη ευθύνη!
Επειδή, όμως, καμιά φορά με τη χαλαρότητα και την ανοχή που υπάρχει στο θέμα της ασφάλειας στον χώρο των πανεπιστημίων μπορεί να βρεθούμε αντιμέτωποι με οριακές καταστάσεις πολύ πέρα από αυτό που μπορούμε να διαχειριστούμε, θα πρέπει άμεσα να αρχίσουμε να συζητάμε ανοιχτά πλέον για τη λύση του προβλήματος. Η αδυναμία της ηγεσίας του υπουργείου να αντιμετωπίσει το θέμα, η αδυναμία των ακαδημαϊκών Αρχών να παραδεχτούν την ύπαρξη θέματος και η αδιαφορία πολλών ημών που το προσπερνάμε – ε, και τι έγινε – πρέπει να τελειώνουν.
Οι πανεπιστημιακοί χώροι πρέπει να είναι χώροι ασφάλειας και γι" αυτό δημοκρατίας και το ακαδημαϊκό άσυλο υπάρχει για να υπηρετεί την ελεύθερη διακίνηση ιδεών, την κατοχύρωση των ακαδημαϊκών ελευθεριών, και να διασφαλίζει τη γνώση, τη μάθηση και κατ" επέκταση την εργασία. Οι αξιόποινες πράξεις που τελούνται στα ιδρύματα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης πρέπει να αντιμετωπίζονται με αυτεπάγγελτη επέμβαση των Αρχών όπως συμβαίνει σε κάθε δημόσιο χώρο. Και να υπάρχει φύλαξη. Οπως ακριβώς συμβαίνει σε όλο τον πολιτισμένο κόσμο.
Μια υπηρεσία φύλαξης με λογοδοσία στον πρύτανη. Που θα φροντίζει για την ασφάλεια των φοιτητών και των εργαζομένων και θα προστατεύει την περιουσία του πανεπιστημίου, τα κτίρια, τα εργαστήρια, τα γραφεία, τα αμφιθέατρα από φθορές και πάσης φύσεως βανδαλισμούς.
Ελεύθερη είσοδος στους πανεπιστημιακούς χώρους, εργαστήρια, αμφιθέατρα, αίθουσες, βιβλιοθήκες κ.λπ. να επιτρέπεται μόνο στους φοιτητές, τα μέλη ΔΕΠ, το διοικητικό προσωπικό και γενικά σε πρόσωπα σε σύνδεση με το πανεπιστήμιο με την επίδειξη της πανεπιστημιακής τους ταυτότητας. Ολοι οι υπόλοιποι να εισέρχονται ως επισκέπτες ελεύθερα έπειτα από καταγραφή των στοιχείων τους στην είσοδο των πανεπιστημιακών χώρων.
Τα παραπάνω δεν αποτελούν μοναδικότητα σκέψης ούτε διεκδικούν τον ρόλο ιδιοφυών προτάσεων. Καθημερινότητα απλή είναι σε όλα τα πανεπιστήμια του κόσμου, δημόσια και ιδιωτικά. Ο χώρος του πανεπιστημίου υπήρξε από αρχής κόσμου χώρος ελεύθερης έκφρασης και διακίνησης ιδεών. Δεν νομίζω ότι στο Columbia ή στη Χαϊδελβέργη, για παράδειγμα, η διακίνηση ιδεών πάσχει λόγω ύπαρξης υπηρεσίας φύλαξης και ασφάλειας, ενώ σε μας οι ιδέες διακινούνται ελεύθερα και καλύτερα!
Οταν λοιπόν ξεπεράσουμε προσωπικές ιδεοληψίες και φαντασιακούς προβληματισμούς και συμφωνήσουμε ότι οι πανεπιστημιακοί χώροι πρέπει να είναι χώροι ασφάλειας και γι" αυτό δημοκρατίας και ότι το ακαδημαϊκό άσυλο θα εκπληροί τον ρόλο που εκπληροί απανταχού στον κόσμο, όταν λοιπόν ξεπεράσουμε προσωπικές πολιτικές, δειλίες, δικαιολογίες και κρύψιμο πίσω από το ακαδημαϊκό μας δάχτυλο, τότε και μόνο τότε θα παρέχουμε χώρους δημοκρατίας για μάθηση και προκοπή στους φοιτητές μας! Εχουμε μεγάλη ευθύνη!
Η Εφη Μπάσδρα είναι καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών, πρώην πρόεδρος του ΙΚΥ
