Η έκφραση κάνει την πάπια, δηλαδή «κάνει πως δεν ξέρει» ή «παριστάνει τον αθώο», φημολογείται ότι είναι ένα φραστικό σφάλμα που επικράτησε πλήρως εξαλείφοντας την πραγματική φράση. Η...
αρχική φράση λέγεται ότι ήταν: Ποιεί τον παπίαν και ότι έχει τις ρίζες της στους βυζαντινούς χρόνους.
Ο παπίας του παλατιού
Ο παπίας του παλατιού
Παπίας στη βυζαντινή εποχή ήταν ένας παλατιανός βαθμοφόρος. Σύμφωνα με το λεξικό των H. Liddell – R. Scott, ήταν ο φύλακας των αυτοκρατορικών ανακτόρων. Η προέλευση και η ετυμολογία της λέξης παραμένει άγνωστη, ωστόσο φαίνεται ότι ο παπίας είχε εξελιχθεί σε ένα είδος κλειδοκράτορα του παλατιού, ο οποίος, όταν είχε την εύνοια ή την εμπιστοσύνη του αυτοκράτορα, γινόταν ένα πολύ ισχυρό πρόσωπο. Μπορούσε να συνομιλεί μαζί του, να λέει τη γνώμη του, να παρίσταται στα γεύματα και στα συμπόσια, ακόμα και να επηρεάζει τις αποφάσεις του αυτοκράτορα.
Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Βασιλείου Β΄ του Βουλγαροκτόνου (958 –1025) παπίας στα ανάκτορα ήταν για κάποιο χρονικό διάστημα ο Ιωάννης Χανδρινός, ένας άνθρωπος με σκληρό χαρακτήρα, υποκριτής, μοχθηρός, ύπουλος, πρόθυμος να κάνει οποιοδήποτε κακό, προκειμένου να κερδίσει την εύνοια του αυτοκράτορα. Όταν όμως κάποιος του παραπονιόταν πως τον αδίκησε, ο Χανδρινός προσποιείτο τον έκπληκτο και δάκρυζε υποκριτικά. «Είσαι ο καλύτερος φίλος μου», του έλεγε. «Πώς θα μπορούσα να πω εναντίον σου;».
Τελικά η διπροσωπία του αυτή έμεινε κλασική. Γι΄ αυτό, όταν κάποιος πιανόταν να λέει ψέματα ή να προσποιείται τον ανήξερο, οι φίλοι του έλεγαν ειρωνικά: «Ποιείς τον παπίαν».
Από τον παπία στην πάπια Υπεύθυνη για την παραποίηση της φράσης είναι η ηχητική ομοιότητα των λέξεων παπίας και πάπια. Έτσι παρέμεινε μέχρι τις μέρες μας και μάλιστα, για να γίνει πιο στομφώδης, χρησιμοποιείται και στην καθαρεύουσα: «Ποιεί (ή ποιείται) την νήσσαν».
ΠΗΓΗ
Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Βασιλείου Β΄ του Βουλγαροκτόνου (958 –1025) παπίας στα ανάκτορα ήταν για κάποιο χρονικό διάστημα ο Ιωάννης Χανδρινός, ένας άνθρωπος με σκληρό χαρακτήρα, υποκριτής, μοχθηρός, ύπουλος, πρόθυμος να κάνει οποιοδήποτε κακό, προκειμένου να κερδίσει την εύνοια του αυτοκράτορα. Όταν όμως κάποιος του παραπονιόταν πως τον αδίκησε, ο Χανδρινός προσποιείτο τον έκπληκτο και δάκρυζε υποκριτικά. «Είσαι ο καλύτερος φίλος μου», του έλεγε. «Πώς θα μπορούσα να πω εναντίον σου;».
Τελικά η διπροσωπία του αυτή έμεινε κλασική. Γι΄ αυτό, όταν κάποιος πιανόταν να λέει ψέματα ή να προσποιείται τον ανήξερο, οι φίλοι του έλεγαν ειρωνικά: «Ποιείς τον παπίαν».
Από τον παπία στην πάπια Υπεύθυνη για την παραποίηση της φράσης είναι η ηχητική ομοιότητα των λέξεων παπίας και πάπια. Έτσι παρέμεινε μέχρι τις μέρες μας και μάλιστα, για να γίνει πιο στομφώδης, χρησιμοποιείται και στην καθαρεύουσα: «Ποιεί (ή ποιείται) την νήσσαν».
ΠΗΓΗ
