Aποκλειστική συνέντευξη στο δημοσιογράφο Νίκο Κολίτση
Ο Σπύρος Μπιμπίλας είναι «ο απορημένος Έλληνας που δεν μπορεί να εξηγήσει το τρελοκομείο που υπάρχει γύρω του», στο θέατρο Βέμπο. Για χάρη των...
Ο Σπύρος Μπιμπίλας είναι «ο απορημένος Έλληνας που δεν μπορεί να εξηγήσει το τρελοκομείο που υπάρχει γύρω του», στο θέατρο Βέμπο. Για χάρη των...
«Μακρυκωσταίων & των Κοντογιώργηδων» και του Newslink.gr, που αναλαμβάνει, δια μέσω του δημοσιογράφου Νίκου Κολίτση, το ρόλο του «μάρτυρα», καταθέτει... ενώπιον Θεού και ενόρκων, μιας εξομολόγησης καρδιάς, χωρίς φόβο, με παρρησία και πάθος, μεταξύ άλλων, για τους νέα ελληνικά έργα, το διχασμό των Ελλήνων, τον ψαγμένο θεατή, τη δεκαετία του ’60, τη νομική και το συνδικαλισμό, τον Πειραιά, τα μυστικά της μεταγλώττισης, τις δράσεις για τους άπορους ηθοποιούς, την ιδιωτική ζωή της κλειδαρότρυπας και τον εθισμό του κουτσομπολιού στην Ελλάδα, που δεν τον αγγίζει γιατί «εμένα όσο και να με χτυπάνε, εγώ συνεχίζω αυτό που κάνω με αγάπη...»
H κωμωδία Μακρυκωσταίοι και Κοντογιώργηδες, των Σακελλάριου-Γιαννακόπουλου, σε διασκευή και σκηνοθεσία Παπαθανασίου και Ρέππα, είναι ένα από τα πιο αγαπημένα και γνωστά ελληνικά έργα. Mήπως η δοκιμασμένη συνταγή αντίστοιχων έργων στο θέατρο αναδεικνύει την ένδεια, με ελάχιστες εξαιρέσεις, των Ελλήνων συγγραφέων και σεναριογράφων και την αποφυγή του ρίσκου από παραγωγούς και συντελεστές;
Επειδή τα τελευταία χρόνια παρατηρήθηκε ότι αυτή είναι μία πετυχημένη συνταγή, πολλοί παραγωγοί θεώρησαν ότι πρέπει να κάνουν ελληνικές ταινίες, γιατί ακόμη εκπέμπουν μια μαγεία στο κοινό και όταν ακόμα παίζονται στο θέατρο έχουν κόσμο. Αυτό δείχνει ένα φόβο προς το νέο ελληνικό έργο, γιατί νέο ελληνικό έργο και μάλιστα πάρα πολύ καλό υπάρχει, αν παρακολουθήσετε τα πιο μικρά θέατρα, που παίζουν συνεχώς καινούρια έργα. Αυτά δεν είναι το στυλ των παλιών, δεν είναι ηθογραφικές κωμωδίες, αλλά είναι λίγο πιο προχωρημένα και δεν αφορούν στο πλατύ κοινό, που έχει εθιστεί στην ευκολία. Δε μιλάω για τα κουλτουριάρικα. Αν πάτε να δείτε, για παράδειγμα, το «Χαρτοπόλεμο», του Γεωργίου Τσουρή, που και γέλιο βγάζει και κλάμα και δείχνει ότι οι νέοι άνθρωποι γράφουν πολύ σημαντικά έργα.
Mήπως ο ιός του διχασμού κυλάει στις φλέβες των Ελλήνων και είναι μάταιος κόπος η όποια προσπάθεια εξαφάνισής του;
Από αρχαιοτάτων χρόνων στην Ελλάδα μόνο διχασμό είχαμε. Οι αρχαίες πόλεις πολεμούσαν μεταξύ τους. Ενδεικτικό παράδειγμα είναι η Αθήνα με τη Σπάρτη, που αποδεικνύει ότι η διχόνοια είναι χαρακτηριστικό των Ελλήνων. Αυτό θα μας ακολουθήσει δια βίου. Σήμερα πάλι διχασμένοι είμαστε. Χωριζόμαστε σε δεξιούς κι αριστερούς και ψάχνουμε κάθε ευκαιρία για να χωριστούμε. Επομένως, μ’ αυτό θα ζήσουμε κι αυτό πρέπει να συνηθίσουμε.
Ποιος χαρακτήρας είναι ο κυρ Μιχάλης, που υποδύεστε στο έργο, σήμερα στην ελληνική κοινωνία;
Ο Μιχάλης είναι ο απορημένος Έλληνας. Αυτός που δεν μπορεί να εξηγήσει το τρελοκομείο που υπάρχει γύρω του.
H κωμωδία βγήκε στις κινηματογραφικές αίθουσες το 1960, σε μια μετεμφυλιακή Ελλάδα, που προσπαθούσε να ξεχάσει και να ξεπεράσει το τραύμα της δεκαετίας του ‘40. Ποιες είναι οι βασικές διαφορές και ομοιότητες εκείνης της εποχής με το σήμερα;
Η παράσταση έχει γίνει μόνο για διασκέδαση και δεν έχει καμία πολιτική νύξη. Δεν έχει γίνει για να βάλει το κοινό σε σκέψεις. Δεν είναι παράσταση του ψαγμένου θεατή. Είναι παράσταση του θεατή που έρχεται να διασκεδάσει και να γελάσει με μια απλή κωμωδία. Ακόμα πάντως και στην εποχή του, το έργο γράφτηκε για να γελάσει ο κόσμος και να καυτηριάσει τα κακώς κείμενα της φυλής μας. Δεν είχε πολιτική νύξη. Τότε βγαίναμε από ένα μεγάλο πόλεμο κι ο κόσμος ήθελε να το ξεχάσει και να διασκεδάσει και τώρα είμαστε μέσα σε μια μεγάλη κρίση κι ο κόσμος θέλει πάλι να χαχανίσει...
Έχετε σπουδάσει νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και έχετε εξασκήσει το επάγγελμα. Σκεφτήκατε ποτέ να το κάνετε ξανά στο πέρασμα των χρόνων, σε περιόδους κρίσης ή προσωπικής απογοήτευσης; Πόσο διαφορετική θα ήταν η ζωή σας σήμερα αν είσαστε μόνο δικηγόρος; Θα ήταν καλύτερη ή χειρότερη;
Δε μ’ ενδιέφερε ποτέ το επάγγελμα, δε μου άρεσε και γι’ αυτό το εγκατέλειψα αμέσως. Με βοήθησε, πάντως, να γίνω καλός συνδικαλιστής και καλός μάρτυρας στα δικαστήρια. Είμαι συνεχώς μάρτυρας, γι’ αυτό λέω τον εαυτό μου «Οσιομάρτυρα» αλλά ποτέ ψευδομάρτυρα. Δε θ’ άφηνα ξανά τον εαυτό μου να κάνει κάτι που δε θα ήμουν ευτυχισμένος.
Είστε γέννημα θρέμμα Πειραιώτης. Θα ήταν μέσα στις επόμενες σκέψεις και επιθυμίες σας η συμμετοχή σας στις επερχόμενες δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, μ’ ένα ψηφοδέλτιο της επιλογής σας; Πολιτιστικά πώς θα βαθμολογούσατε το καλλιτεχνικό υπόβαθρο της πόλης του Πειραιά σήμερα;
Έχουν γίνει πολλά πράγματα στον Πειραιά. Λειτουργεί το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, στο οποίο πρωτόπαιξα και έχει πάρει ξανά μια αίγλη πολύ μεγάλη, γιατί θέατρα σαν το Δημοτικό είναι πολύ λίγα. Επομένως γίνονται πράγματα πολύ σημαντικά αυτή τη στιγμή στον Πειραιά και απόδειξη είναι ότι το θέατρο είναι συνεχώς γεμάτο.
Συχνά μου γίνονται προτάσεις για διάφορα, ανεξάρτητα από κομματικές τοποθετήσεις. Επειδή έχω αναλάβει πολλά πράγματα για τους ηθοποιούς, είμαι πολύ ενεργός πολίτης, δεν ξέρω για την ώρα. Δεν είναι κάτι που δεν είναι μες στο μυαλό μου, αλλά δεν είναι στα άμεσα σχέδιά μου. Η δράση μου πάντως είναι και πολιτική.
Tόσοι ήρωες κινούμενων σχεδίων στους οποίους έχετε δανείσει τη μαγική φωνή σας, αν μαζεύονταν όλοι μαζί τη μέρα των Χριστουγέννων, τι θα έλεγαν για εσάς και τι δώρο θα σας έκαναν;
Αν μαζεύονταν όλοι οι ήρωες μαζί θα τους έλεγα να πάμε σ’ ένα μεγάλο χώρο με παιδιά που έχουν προβλήματα να τα διασκεδάσουμε. Πραγματικά δεν ξέρω τι δώρο θα μου κάνανε!
Θα σας πω ένα μυστικό. Έχω κάνει άπειρες ώρες μεταγλωττισμού, αλλά πολύ λίγη μεταγλώττιση έχω δει. Είμαι πολύ μπουχτισμένος, τα βλέπω την ώρα που τα κάνω, όχι μετά, όταν παίζονται.
Πού κυμαίνεται σήμερα η δισκογραφία για παιδιά;
Δεν ξέρω, δυστυχώς, γιατί δεν προλαβαίνω να την παρακολουθήσω. Για τον ίδιο λόγο δε βλέπω και τηλεόραση.
Ποια είναι η σημερινή πραγματικότητα αναφορικά με το σύνολο και την κατάσταση των άπορων Ελλήνων ηθοποιών στην Αθήνα και πώς εντάσσεται σ’ αυτό το πλαίσιο η πρωτοβουλία του Συλλόγου Ελλήνων Ηθοποιών, έκδοσης ημερολογίων ενίσχυσής τους;
Λόγω της κρίσης και λόγω του ότι οι αμοιβές έχουν εξαθλιωθεί και δεν υπάρχουν συλλογικές συμβάσεις, τα προβλήματα των ηθοποιών έχουν επαυξηθεί, κυρίως των γερόντων ηθοποιών που είναι χαμηλοσυνταξιούχοι. Ειδικά όσοι δεν έχουν δικά τους σπίτια, έχουν τρομακτικά προβλήματα. Επομένως, το ταμείο μας πάει στέκεται αρωγός σε διάφορα προβλήματα.
Αυτό το ταμείο για να έχει χρήματα, πρέπει να έχει δράσεις, διότι και το Υπουργείο Πολιτισμού δε δίνει χρήματα, η Εργατική Εστία καταργήθηκε και ο ΟΑΕΔ δε μας δίνει πια. Γι’ αυτό το λόγο, εδώ και πολλά χρόνια, που έχω αναλάβει το προεδρείο, κάνουμε διάφορες δράσεις για να μαζεύουμε χρήματα και να μπορούμε να δίνουμε. Έχουμε και πολύ μεγάλο ΕΝΦΙΑ, λόγω κληροδοτημάτων και πολλά έξοδα, δικηγόρους, λογιστές, γραμματείς, έχουμε απ’ όλα. Για ν’ αντεπεξέλθουμε πρέπει να βρούμε τρόπους.
Είχαμε την ιδέα του ημερολογίου πέρσι, που λειτούργησε πάρα πολύ καλά, γιατί με τα έσοδα κρατηθήκαμε όλο το χρόνο. Γι’ αυτό, λοιπόν, το επαναλάβαμε και φέτος, χωρίς επιδότηση αυτή τη φορά -πέρσι είχαμε μια μικρή από το Ίδρυμα Ωνάση-, βγάλαμε το ημερολόγιο που προσπαθούμε να το πουλήσουμε και έτσι να μαζέψουμε τα έξοδα αυτής της χρονιάς. Τα έσοδά μας είναι πλέον μόνο από την ιδιωτική πρωτοβουλία, από γιορτές, χορηγίες θεάτρων, ανθρώπων και από αντίστοιχες δράσεις.
Έχετε κάνει πολλές φορές outing θέματα προσωπικά και κοινωνικά με κόστος. Οι άνθρωποι που γνωρίζουν το χαρακτήρα και το έργο σας επισημαίνουν ότι οι πράξεις και τα λόγια σας διέπονται από ανθρωπισμό, αλληλεγγύη και σεβασμό στο συνάνθρωπο, υπάρχουν, όμως και αυτοί που δημιουργούν ή συντηρούν κόντρες, εστιάζοντας και στη συνδικαλιστική σας ιδιότητα. Τι σας έχουν διδάξει όλα αυτά τα χρόνια οι διαπροσωπικές σχέσεις με τους ανθρώπους;
Στην προσωπική και στη συνδικαλιστική μου ζωή, δεν έχω δώσει δικαιώματα. Η προσωπική μου ζωή είναι δική μου και δεν μπορεί κανένας να την αγγίζει. Καθετί που αναφέρεται στην ιδιωτική μου ζωή και απρεπώς, θίγοντας ιδιωτικά μου πράγματα, αντιμετωπίζεται ως μηνύσιμο.
Αρρώστια δεν είναι μόνο το να προσπαθείς να κρύψεις ορισμένα πράγματα, αρρώστια είναι και να προσπαθείς να εμφανίσεις κάποια μυστικά ενός άλλου ανθρώπου. Όταν η ιδιωτική ζωή δεν παίζει κανένα ρόλο στο επάγγελμα, γιατί πρέπει κάποιοι υποχρεωτικά να εμφανίζουν την ιδιωτική τους ζωή χωρίς τη θέλησή τους; Εκ του νόμου δεν έχουν δικαίωμα. Γι’ αυτό υπάρχει και ο νόμος, άλλωστε, για να τους συνετίζει.
Εμένα όσο και να με χτυπάνε, εγώ συνεχίζω αυτό που κάνω με αγάπη. Απλώς υπενθυμίζω σε κάποιους ότι όποιος θέλει να κάνει χτύπημα κάτω από τη μέση, υπάρχει ο νόμος. Η ιδιωτική μου ζωή είναι δική μου, δεν είναι του κοινού. Διαφωνώ με την κοινοποίηση της ιδιωτικής ζωής. Ο κάθε άνθρωπος, στην ιδιωτική του ζωή, μπορεί να είναι κάτι που δεν είναι στην κοινωνική. Τις ιδιωτικές σχέσεις, όταν δεν τις δημοσιοποιεί ο ίδιος ο άνθρωπος, γιατί πρέπει κάποιος άλλος να τις δημοσιοποιήσει;
Έχουν μπει όλοι στην κλειδαρότρυπα κι έχουν εθίσει το κοινό στο κουτσομπολιό. Ο εθισμός του κουτσομπολιού, όμως, πηγαίνει την Ελλάδα πίσω. Είναι πολύ μαύρα τα πράγματα. Περνάμε εποχή κρίσης κι έχουμε πιάσει πάτο δυστυχώς.
H κωμωδία Μακρυκωσταίοι και Κοντογιώργηδες, των Σακελλάριου-Γιαννακόπουλου, σε διασκευή και σκηνοθεσία Παπαθανασίου και Ρέππα, είναι ένα από τα πιο αγαπημένα και γνωστά ελληνικά έργα. Mήπως η δοκιμασμένη συνταγή αντίστοιχων έργων στο θέατρο αναδεικνύει την ένδεια, με ελάχιστες εξαιρέσεις, των Ελλήνων συγγραφέων και σεναριογράφων και την αποφυγή του ρίσκου από παραγωγούς και συντελεστές;
Επειδή τα τελευταία χρόνια παρατηρήθηκε ότι αυτή είναι μία πετυχημένη συνταγή, πολλοί παραγωγοί θεώρησαν ότι πρέπει να κάνουν ελληνικές ταινίες, γιατί ακόμη εκπέμπουν μια μαγεία στο κοινό και όταν ακόμα παίζονται στο θέατρο έχουν κόσμο. Αυτό δείχνει ένα φόβο προς το νέο ελληνικό έργο, γιατί νέο ελληνικό έργο και μάλιστα πάρα πολύ καλό υπάρχει, αν παρακολουθήσετε τα πιο μικρά θέατρα, που παίζουν συνεχώς καινούρια έργα. Αυτά δεν είναι το στυλ των παλιών, δεν είναι ηθογραφικές κωμωδίες, αλλά είναι λίγο πιο προχωρημένα και δεν αφορούν στο πλατύ κοινό, που έχει εθιστεί στην ευκολία. Δε μιλάω για τα κουλτουριάρικα. Αν πάτε να δείτε, για παράδειγμα, το «Χαρτοπόλεμο», του Γεωργίου Τσουρή, που και γέλιο βγάζει και κλάμα και δείχνει ότι οι νέοι άνθρωποι γράφουν πολύ σημαντικά έργα.
Mήπως ο ιός του διχασμού κυλάει στις φλέβες των Ελλήνων και είναι μάταιος κόπος η όποια προσπάθεια εξαφάνισής του;
Από αρχαιοτάτων χρόνων στην Ελλάδα μόνο διχασμό είχαμε. Οι αρχαίες πόλεις πολεμούσαν μεταξύ τους. Ενδεικτικό παράδειγμα είναι η Αθήνα με τη Σπάρτη, που αποδεικνύει ότι η διχόνοια είναι χαρακτηριστικό των Ελλήνων. Αυτό θα μας ακολουθήσει δια βίου. Σήμερα πάλι διχασμένοι είμαστε. Χωριζόμαστε σε δεξιούς κι αριστερούς και ψάχνουμε κάθε ευκαιρία για να χωριστούμε. Επομένως, μ’ αυτό θα ζήσουμε κι αυτό πρέπει να συνηθίσουμε.
Ποιος χαρακτήρας είναι ο κυρ Μιχάλης, που υποδύεστε στο έργο, σήμερα στην ελληνική κοινωνία;
Ο Μιχάλης είναι ο απορημένος Έλληνας. Αυτός που δεν μπορεί να εξηγήσει το τρελοκομείο που υπάρχει γύρω του.
H κωμωδία βγήκε στις κινηματογραφικές αίθουσες το 1960, σε μια μετεμφυλιακή Ελλάδα, που προσπαθούσε να ξεχάσει και να ξεπεράσει το τραύμα της δεκαετίας του ‘40. Ποιες είναι οι βασικές διαφορές και ομοιότητες εκείνης της εποχής με το σήμερα;
Η παράσταση έχει γίνει μόνο για διασκέδαση και δεν έχει καμία πολιτική νύξη. Δεν έχει γίνει για να βάλει το κοινό σε σκέψεις. Δεν είναι παράσταση του ψαγμένου θεατή. Είναι παράσταση του θεατή που έρχεται να διασκεδάσει και να γελάσει με μια απλή κωμωδία. Ακόμα πάντως και στην εποχή του, το έργο γράφτηκε για να γελάσει ο κόσμος και να καυτηριάσει τα κακώς κείμενα της φυλής μας. Δεν είχε πολιτική νύξη. Τότε βγαίναμε από ένα μεγάλο πόλεμο κι ο κόσμος ήθελε να το ξεχάσει και να διασκεδάσει και τώρα είμαστε μέσα σε μια μεγάλη κρίση κι ο κόσμος θέλει πάλι να χαχανίσει... Έχετε σπουδάσει νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και έχετε εξασκήσει το επάγγελμα. Σκεφτήκατε ποτέ να το κάνετε ξανά στο πέρασμα των χρόνων, σε περιόδους κρίσης ή προσωπικής απογοήτευσης; Πόσο διαφορετική θα ήταν η ζωή σας σήμερα αν είσαστε μόνο δικηγόρος; Θα ήταν καλύτερη ή χειρότερη;
Δε μ’ ενδιέφερε ποτέ το επάγγελμα, δε μου άρεσε και γι’ αυτό το εγκατέλειψα αμέσως. Με βοήθησε, πάντως, να γίνω καλός συνδικαλιστής και καλός μάρτυρας στα δικαστήρια. Είμαι συνεχώς μάρτυρας, γι’ αυτό λέω τον εαυτό μου «Οσιομάρτυρα» αλλά ποτέ ψευδομάρτυρα. Δε θ’ άφηνα ξανά τον εαυτό μου να κάνει κάτι που δε θα ήμουν ευτυχισμένος.
Είστε γέννημα θρέμμα Πειραιώτης. Θα ήταν μέσα στις επόμενες σκέψεις και επιθυμίες σας η συμμετοχή σας στις επερχόμενες δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, μ’ ένα ψηφοδέλτιο της επιλογής σας; Πολιτιστικά πώς θα βαθμολογούσατε το καλλιτεχνικό υπόβαθρο της πόλης του Πειραιά σήμερα;
Έχουν γίνει πολλά πράγματα στον Πειραιά. Λειτουργεί το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, στο οποίο πρωτόπαιξα και έχει πάρει ξανά μια αίγλη πολύ μεγάλη, γιατί θέατρα σαν το Δημοτικό είναι πολύ λίγα. Επομένως γίνονται πράγματα πολύ σημαντικά αυτή τη στιγμή στον Πειραιά και απόδειξη είναι ότι το θέατρο είναι συνεχώς γεμάτο.
Συχνά μου γίνονται προτάσεις για διάφορα, ανεξάρτητα από κομματικές τοποθετήσεις. Επειδή έχω αναλάβει πολλά πράγματα για τους ηθοποιούς, είμαι πολύ ενεργός πολίτης, δεν ξέρω για την ώρα. Δεν είναι κάτι που δεν είναι μες στο μυαλό μου, αλλά δεν είναι στα άμεσα σχέδιά μου. Η δράση μου πάντως είναι και πολιτική.
Tόσοι ήρωες κινούμενων σχεδίων στους οποίους έχετε δανείσει τη μαγική φωνή σας, αν μαζεύονταν όλοι μαζί τη μέρα των Χριστουγέννων, τι θα έλεγαν για εσάς και τι δώρο θα σας έκαναν;
Αν μαζεύονταν όλοι οι ήρωες μαζί θα τους έλεγα να πάμε σ’ ένα μεγάλο χώρο με παιδιά που έχουν προβλήματα να τα διασκεδάσουμε. Πραγματικά δεν ξέρω τι δώρο θα μου κάνανε!
Θα σας πω ένα μυστικό. Έχω κάνει άπειρες ώρες μεταγλωττισμού, αλλά πολύ λίγη μεταγλώττιση έχω δει. Είμαι πολύ μπουχτισμένος, τα βλέπω την ώρα που τα κάνω, όχι μετά, όταν παίζονται.
Πού κυμαίνεται σήμερα η δισκογραφία για παιδιά;
Δεν ξέρω, δυστυχώς, γιατί δεν προλαβαίνω να την παρακολουθήσω. Για τον ίδιο λόγο δε βλέπω και τηλεόραση.
Ποια είναι η σημερινή πραγματικότητα αναφορικά με το σύνολο και την κατάσταση των άπορων Ελλήνων ηθοποιών στην Αθήνα και πώς εντάσσεται σ’ αυτό το πλαίσιο η πρωτοβουλία του Συλλόγου Ελλήνων Ηθοποιών, έκδοσης ημερολογίων ενίσχυσής τους;
Λόγω της κρίσης και λόγω του ότι οι αμοιβές έχουν εξαθλιωθεί και δεν υπάρχουν συλλογικές συμβάσεις, τα προβλήματα των ηθοποιών έχουν επαυξηθεί, κυρίως των γερόντων ηθοποιών που είναι χαμηλοσυνταξιούχοι. Ειδικά όσοι δεν έχουν δικά τους σπίτια, έχουν τρομακτικά προβλήματα. Επομένως, το ταμείο μας πάει στέκεται αρωγός σε διάφορα προβλήματα.
Αυτό το ταμείο για να έχει χρήματα, πρέπει να έχει δράσεις, διότι και το Υπουργείο Πολιτισμού δε δίνει χρήματα, η Εργατική Εστία καταργήθηκε και ο ΟΑΕΔ δε μας δίνει πια. Γι’ αυτό το λόγο, εδώ και πολλά χρόνια, που έχω αναλάβει το προεδρείο, κάνουμε διάφορες δράσεις για να μαζεύουμε χρήματα και να μπορούμε να δίνουμε. Έχουμε και πολύ μεγάλο ΕΝΦΙΑ, λόγω κληροδοτημάτων και πολλά έξοδα, δικηγόρους, λογιστές, γραμματείς, έχουμε απ’ όλα. Για ν’ αντεπεξέλθουμε πρέπει να βρούμε τρόπους.
Είχαμε την ιδέα του ημερολογίου πέρσι, που λειτούργησε πάρα πολύ καλά, γιατί με τα έσοδα κρατηθήκαμε όλο το χρόνο. Γι’ αυτό, λοιπόν, το επαναλάβαμε και φέτος, χωρίς επιδότηση αυτή τη φορά -πέρσι είχαμε μια μικρή από το Ίδρυμα Ωνάση-, βγάλαμε το ημερολόγιο που προσπαθούμε να το πουλήσουμε και έτσι να μαζέψουμε τα έξοδα αυτής της χρονιάς. Τα έσοδά μας είναι πλέον μόνο από την ιδιωτική πρωτοβουλία, από γιορτές, χορηγίες θεάτρων, ανθρώπων και από αντίστοιχες δράσεις.
Έχετε κάνει πολλές φορές outing θέματα προσωπικά και κοινωνικά με κόστος. Οι άνθρωποι που γνωρίζουν το χαρακτήρα και το έργο σας επισημαίνουν ότι οι πράξεις και τα λόγια σας διέπονται από ανθρωπισμό, αλληλεγγύη και σεβασμό στο συνάνθρωπο, υπάρχουν, όμως και αυτοί που δημιουργούν ή συντηρούν κόντρες, εστιάζοντας και στη συνδικαλιστική σας ιδιότητα. Τι σας έχουν διδάξει όλα αυτά τα χρόνια οι διαπροσωπικές σχέσεις με τους ανθρώπους;
Στην προσωπική και στη συνδικαλιστική μου ζωή, δεν έχω δώσει δικαιώματα. Η προσωπική μου ζωή είναι δική μου και δεν μπορεί κανένας να την αγγίζει. Καθετί που αναφέρεται στην ιδιωτική μου ζωή και απρεπώς, θίγοντας ιδιωτικά μου πράγματα, αντιμετωπίζεται ως μηνύσιμο.
Αρρώστια δεν είναι μόνο το να προσπαθείς να κρύψεις ορισμένα πράγματα, αρρώστια είναι και να προσπαθείς να εμφανίσεις κάποια μυστικά ενός άλλου ανθρώπου. Όταν η ιδιωτική ζωή δεν παίζει κανένα ρόλο στο επάγγελμα, γιατί πρέπει κάποιοι υποχρεωτικά να εμφανίζουν την ιδιωτική τους ζωή χωρίς τη θέλησή τους; Εκ του νόμου δεν έχουν δικαίωμα. Γι’ αυτό υπάρχει και ο νόμος, άλλωστε, για να τους συνετίζει.
Εμένα όσο και να με χτυπάνε, εγώ συνεχίζω αυτό που κάνω με αγάπη. Απλώς υπενθυμίζω σε κάποιους ότι όποιος θέλει να κάνει χτύπημα κάτω από τη μέση, υπάρχει ο νόμος. Η ιδιωτική μου ζωή είναι δική μου, δεν είναι του κοινού. Διαφωνώ με την κοινοποίηση της ιδιωτικής ζωής. Ο κάθε άνθρωπος, στην ιδιωτική του ζωή, μπορεί να είναι κάτι που δεν είναι στην κοινωνική. Τις ιδιωτικές σχέσεις, όταν δεν τις δημοσιοποιεί ο ίδιος ο άνθρωπος, γιατί πρέπει κάποιος άλλος να τις δημοσιοποιήσει;
Έχουν μπει όλοι στην κλειδαρότρυπα κι έχουν εθίσει το κοινό στο κουτσομπολιό. Ο εθισμός του κουτσομπολιού, όμως, πηγαίνει την Ελλάδα πίσω. Είναι πολύ μαύρα τα πράγματα. Περνάμε εποχή κρίσης κι έχουμε πιάσει πάτο δυστυχώς.
