Τετάρτη 6 Φεβρουαρίου 2019

Λίνα Μαρκάκη: «Δε διδάσκεσαι τίποτα από το ν' απέχεις από τη δουλειά που αγαπάς»


Αποκλειστική συνέντευξη στον δημοσιογράφο Νίκο Κολίτση

Η ηθοποιός Λίνα Μαρκάκη ως «Ένοικος» στην ίδια θεατρική πολυκατοικία με την Άννα Παντζέλη, «καταβάλλει»... τα κοινόχρηστα μιας αποκλειστικής συνέντευξης, με...    

 
 
 
 
θυρωρό τον δημοσιογράφο Νίκο Κολίτση και θεματικούς ορόφους, μεταξύ άλλων, την αδερφική σχέση δύο γυναικών, την ευτυχία του παρελθόντος, την ομαδική θεατρική δημιουργία, την τηλεοπτική «Λάμψη», τις δυσκολίες των ανθρώπινων σχέσεων, το αρχαίο θέατρο, τον Καζαντζάκη, το αντίδοτο της μοναξιάς, γιατί... «ο κάθε άνθρωπος πρέπει να είναι ελεύθερος να εκφράζεται και να πειραματίζεται, όπως εκείνος επιθυμεί χωρίς περιορισμούς».

Αν είσαστε αδελφές και στην πραγματική ζωή, όπως και στην παράσταση ο «Ένοικος», με τη συμπρωταγωνίστριά σας, Άννα Παντζέλη, θα είσαστε αγαπημένες ή θα αλληλοσπαράζεστε; Ποια είναι η επιτομή της αδελφικής σχέσης μεταξύ δύο γυναικών;

Αν ήμασταν αδερφές, πιστεύω ότι θα ήμασταν αγαπημένες, διότι είμαστε δύο άνθρωποι αλτρουιστές αποφεύγοντας να προκαλούμε εντάσεις.

Η επιτομή της αδελφικής σχέσης μεταξύ δύο γυναικών είναι, ίσως, ότι ανήκουν στο ίδιο φύλο και μπορούν να καταλάβουν ευκολότερα η μία την άλλη. Βέβαια, ακόμα κι αυτό το σημείο δεν είναι σίγουρο, καθώς ενδέχεται να εξαρτάται στενά από το άμεσο οικογενειακό περιβάλλον.

Σύμφωνα με τον Γάλλο συγγραφέα, Andre Maurois, «η πρώτη συνταγή για την ευτυχία είναι ν' αποφεύγεις τις πρώτες μεγάλες αναπολήσεις από το παρελθόν». Το ενστερνίζεστε και αν ναι, σε τι βαθμό και με ποιες προεκτάσεις;

Σίγουρα η διαρκής αναπόληση του παρελθόντος δε σου εξασφαλίζει την ευτυχία. Αντίθετα, σε καθιστά δέσμιό του. Όμως, δεν πιστεύω ότι υπάρχει και συνταγή για την ευτυχία, είναι κάτι ξεχωριστό και προσωπικό για τον καθένα μας. Δε νομίζω, δηλαδή, ότι υπάρχει συνταγή για να το αποκτήσεις και για να το κρατήσεις, άλλωστε δεν είναι κάτι χειροπιαστό. Είναι συνυφασμένη με τη φαντασία, τις προσδοκίες μας και με τη σχέση που έχουμε με την πραγματικότητα.

Πόσο εφικτή είναι η αρμονική επαγγελματική συνεργασία ανάμεσα σε δύο γυναίκες και μάλιστα για 2η συνεχόμενη χρονιά στο θέατρο και στη ζωή. Πόσους συμβιβασμούς και πόσες θυσίες υποκρύπτει;

Τι σημασία έχει αν η επαγγελματική σχέση είναι μεταξύ γυναικών και ανδρών; Το θέατρο είναι ομαδική δημιουργία. Μια παράσταση απαιτεί συλλογικότητα πολλών ανθρώπων. Καλείσαι να ενσαρκώσεις έναν χαρακτήρα, να συνεργαστείς και βήμα-βήμα να χτίσεις μια παράσταση. Καλείσαι να ξεδιπλώσεις τη δημιουργικότητά σου για ένα κοινό σκοπό, όχι την προσωπικότητά σου για αυτοπροβολή.

Ποιο είναι το πιο πρόσφατο βιβλίο που διαβάσατε και ποια είναι η πιο τελευταία ταινία που είδατε στον κινηματογράφο και αξίζουν αναφοράς;

Διάβασα το βιβλίο του Norman Ohler «Υπερδιέγερση, τα ναρκωτικά στο τρίτο Ράϊχ». Είναι ένα βιβλίο που κάνει μια αναπάντεχα ανατρεπτική έρευνα για τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο. Μια ταινία που είδα τελευταία και μου άρεσε πάρα πολύ είναι το «TheCake Maker», του Ophir Raul Graizer. Πρόκειται για μία γλυκόπικρη ταινία συναισθηματικών ταξιδιών με ιδιαίτερη προσέγγιση σε ευαίσθητα και πολύπλευρα ζητήματα ζωής.

Η πολύχρονη αποχή σας από τα θεατρικά και καλλιτεχνικά δρώμενα ήταν συνειδητή ή συγκυριακή; Τι ήταν αυτό που σας δίδαξε περισσότερο και τι ήταν αυτό που σας έλειψε αυτά τα χρόνια; Έπαιξε ρόλο το τίμημα από τη Λάμψη και το Καλημέρα Ζωή;

Η αποχή μου από τα καλλιτεχνικά δρώμενα ήταν συγκυριακή και σίγουρα δε διδάσκεσαι τίποτα από το ν' απέχεις από τη δουλειά που αγαπάς. Όσο αφορά στη Λάμψη ήταν το πρώτο σίριαλ που έκανα μ' επιτυχία στην τηλεόραση και σίγουρα το τίμημα ήταν καλό. Με γνώρισε ο κόσμος και από εκεί και πέρα συνέχισα την πορεία που είχα από πριν στο θέατρο, όμως, με περισσότερες και καλύτερες ευκαιρίες. Δούλεψα με σημαντικούς ανθρώπους και κάτω από ιδανικές συνθήκες εργασίας για έναν ηθοποιό, γεγονός που με βοήθησε στη μετέπειτα εξελικτική μου πορεία.

Πού οδεύουν οι ανθρώπινες σχέσεις στην εποχή μας και πού έγκειται η μεγαλύτερη δυσκολία τους, συγκριτικά πάντα με το πρόσφατο παρελθόν;

Οι ανθρώπινες σχέσεις ήταν είναι και θα είναι πάντα δύσκολες. Ειδικότερα, διαβιώνοντας σε μια εποχή όπου κατισχύουν ο υλικός ευδαιμονισμός, η ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη, οι ακόρεστες ανάγκες του ανθρώπου για οικονομικές απολαβές, διαπιστώνουμε συχνά την έκπτωση ηθικών αξιών, την έλλειψη υψηλών αρχών ανθρωπισμού και τον διαρκή αγώνα του ανθρώπου με τον εγωισμό και τον ατομικισμό του. Οι ανθρώπινες σχέσεις έχουν, κατά τη γνώμη μου, τυποποιηθεί και ενταχθεί σε μια σφαίρα εμμεσότητας, παθητικότητας κι όχι ενεργητικότητας. Ο έτερος δεν είναι ενεργητικός πομπός αλλά παθητικός δέκτης μηνυμάτων που τείνουν να τον αποπροσανατολίσουν. Η ψυχολογική φθορά, η τάση εσωστρέφειας, ο φόβος για το μέλλον, επιφέρουν μια διαταραχή στην ομαλή ανάγκη του ανθρώπου για κοινωνικοποίηση, για αρμονική και ουσιαστική συνύπαρξη με το συνάνθρωπό του. Ο καθένας, λοιπόν, φαίνεται να περιορίζεται στη σφαίρα του εαυτού του, τόσο από ανάγκη όσο κι από απορία απέναντι στον άλλον.

Το αρχαίο θέατρο «στο οποίο έχετε πολυετή παρουσία» είναι ένα κεφάλαιο για έναν ηθοποιό της γενιάς σας ή έχει απομυθοποιηθεί στην εποχή μας για πολλούς και διαφορετικούς λόγους;

Το αρχαίο θέατρο είναι ένα είδος θεάτρου που απαιτεί διαφορετικές δεξιότητες κι έναν άλλο τρόπο σκηνικής έκφρασης. Δε νομίζω ότι έχει απομυθοποιηθεί η πολιτισμική μας κληρονομιά κι ούτε πρόκειται.

Η Άννα Παντζέλη είναι καλύτερη ηθοποιός, σκηνοθέτης ή θεατρική συγγραφέας; Αν σας ζητούσε να της προτείνετε να κρατήσει μια μόνο ιδιότητα και να αφοσιωθεί σε αυτήν ποια θα ήταν αυτή και πώς θα το αιτιολογούσατε;

Ποτέ δε θα πρότεινα σε κάποιον άνθρωπο και πολύ περισσότερο στην Άννα,, να περιορίσει τη δημιουργικότητα και την ανάγκη έκφρασης του σ' ένα μόνο πράγμα. Όπως έλεγε άλλωστε και ο Καζαντζάκης: «έχεις το πινέλο, έχεις και τα χρώματα. Ζωγράφισε τον παράδεισο και μπες μέσα». Ο κάθε άνθρωπος πρέπει να είναι ελεύθερος να εκφράζεται και να πειραματίζεται, όπως εκείνος επιθυμεί χωρίς περιορισμούς. Δεν πιστεύω ότι το να περιορίζεσαι σ' ένα μόνο πράγμα, είσαι απαραίτητα και καλός σ' αυτό.

Η μοναξιά του ανθρώπου δεν είναι παρά ο φόβος του για τη ζωή» (Ευγένιος Ο’ Νηλ, Αμερικανός συγγραφέας). Με βάση και τη συμμετοχή του κοινού την πρώτη χρονιά του έργου, πόση αλήθεια κρύβεται σε αυτό και ποιο είναι το αντίδοτο;

Δεν είναι η μοναξιά ενός ανθρώπου πάντα μόνο ο φόβος του για τη ζωή. Δεν έχει να κάνει με τη μοναχικότητα που είναι συνειδητή του επιλογή. Η μοναξιά μπορεί να είναι και συγκυριακή, συνδέεται με πολλές καταστάσεις ζωής και σίγουρα έχει και άμεση σχέση με την προσαρμοστική ικανότητα του ανθρώπου στις αλλαγές της ζωής του. Έχει να κάνει σίγουρα και με την ηλικία του και με τις απώλειες, ενδεχομένως, στη διάρκεια της ζωής του. Είναι, βέβαια, ένα αρκετά μεγάλο ζήτημα για συζήτηση. όσο για αντίδοτο, νομίζω ότι δεν υπάρχει.