Η Πριγκίπισσα Αλίκη του Μπάττενμπεργκ ήταν σύζυγος του πρίγκιπα Ανδρέα της Ελλάδας, γιου του βασιλιά Γεωργίου Α΄ και μητέρα του μετέπειτα συζύγου της Βασίλισσας Ελισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου, Δούκα Φιλίππου του Εδιμβούργου – και άρα προ-προ-γιαγιάς της πριγκίπισσας Σάρλοτ.
Το πραγματικό της όνομα ήταν...
Το πραγματικό της όνομα ήταν...
Βικτώρια Αλίκη Ελισάβετ Ιουλία Μαρία και γεννήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου του 1885. Απεβίωσε την ώρα που κοιμόταν στα προσωπικά διαμερίσματά της στα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ σε ηλικία 84 ετών στις 5 Δεκεμβρίου του 1969.
Τα πρώτα χρόνια
Η Πριγκίπισσα Αλίκη μεγάλωσε στη Γερμανία και στην Αγγλία. Ο πατέρας της ήταν ναύαρχος του αγγλικού στόλου και η μητέρα της εγγονή της βασίλισσας Βικτωρίας. Από νεαρή ηλικία ξεχώριζε για την ομορφιά της ενώ σε ηλικία μόλις τεσσάρων ετών απέκτησε προβλήματα στην ακοή και διαγνώσθηκε με συγγενή κώφωση η οποία πιθανόν προκλήθηκε από τα πολλά θαλάσσια ταξίδια σε μικρή ηλικία. Παρ’ όλα αυτά, δεν αντιμετώπισε προβλήματα επικοινωνίας καθώς σε ηλικία 8 ετών ήξερε να μιλάει ήδη οκτώ γλώσσες ενώ μπορούσε να επικοινωνήσει με τους συνομιλητές της διαβάζοντας τα χείλη τους.
Το 1902, στη στέψη του νέου βασιλιά της Βρετανίας στα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ γνωρίστηκε με τον γιο του Έλληνα Βασιλιά Γεωργίου Α’, Ανδρέα. Οι δύο νέοι ερωτεύτηκαν και έναν χρόνο αργότερα παντρεύτηκαν στο Ντάρμσταντ.
Ο γάμος της με το γιο του Έλληνα Βασιλιά Γεωργίου Α’, Ανδρέα
Η Πριγκίπισσα Αλίκη στην Ελλάδα
Μετά το γάμο τους, το ζευγάρι ήρθε στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στα βασιλικά ανάκτορα. Η οικογένεια έμενε τότε στο Τατόι και μετά τον θάνατο του Γεωργίου Α’ μετακόμισαν στο παλάτι του Μον Ρεπό στην Κέρκυρα, όπου γέννησε το πέμπτο της παιδί, τον Φίλιππο, ο οποίος αργότερα θα παντρευτεί την βασίλισσα Ελισάβετ της Βρετανίας. Μετά την ήττα στη Μικρά Ασία και τη Δίκη των ‘Εξι ο πρίγκιπας Ανδρέας κάθισε στο εδώλιο, καθώς θεωρήθηκε και αυτός υπεύθυνος για την καταστροφή.
Ο πρίγκιπας κατηγορήθηκε για ανυπακοή και οδηγήθηκε σε ξεχωριστή δίκη αλλά την τελευταία στιγμή παρενέβησαν οι Βρετανοί και σώθηκε, αλλά εξορίστηκε από την Ελλάδα και εγκαταστάθηκε με την οικογένεια του στο Παρίσι. Ήταν τότε, που η Αλίκη ήρθε κοντά στην ορθόδοξη εκκλησία, και η συμπεριφορά της άρχισε να αλλάζει. Τα προβλήματα γι’ αυτήν μόλις είχαν ξεκινήσει.
Η ψυχική ασθένεια της
Ξαφνικά άρχισε να παρατηρείται μια ψυχική κούραση, η οποία σύμφωνα με την Βιργινία Σιμοπούλου (κυρία επί των τιμών της Αλίκης την περίοδο 1913-1955 και μια από τις καλύτερες φίλες της) πιθανόν να οφειλόταν στην αγάπη της για έναν Άγγλο που τελικά έληξε άδοξα. Η Πριγκίπισσα Αλίκη άρχισε να συμπεριφέρεται παράξενα εκθέτοντας την οικογένειά της με τις διάφορες περίεργες θρησκευτικές απόψεις.
Ισχυριζόταν μάλιστα ότι λάμβανε μηνύματα από τον Θεό και ότι είχε θεραπευτικές ιδιότητες. Τότε, ο Ανδρέας απευθύνθηκε στη πεθερά του Βικτωρία προκειμένου να βρεθεί κάποια λύση. Τελικά αποτάθηκαν στον γυναικολόγο της δρ. Λούρο, ο οποίος συμφώνησε να εισαχθεί στο ίδρυμα του δόκτωρα Σίμμελ, τον οποίο είχε προτείνει η γνωστή ψυχαναλύτρια πριγκίπισσα Μαρία Βοναπάρτη, σύζυγος του πρίγκιπα Γεωργίου της Ελλάδας. Η διάγνωση του Σίμμελ ήταν ότι η Αλίκη έπασχε από παρανοϊκή σχιζοφρένεια, αφού πίστευε ότι ήταν παντρεμένη με τον Χριστό.
Στις 2 Μαΐου του 1930 μεταφέρθηκε στο ίδρυμα χωρίς την θέλησή της. Από αυτό το σημείο και μετά η σχέση της με τον Ανδρέα έπαψε να υπάρχει, αφού μέχρι τον θάνατο του δεύτερου συναντήθηκαν περί τις δύο-τρεις φορές.
Στο σανατόριο η κατάστασή της δεν ήταν σταθερή. Υπήρχαν ημέρες όπου πάθαινε κρίσεις και άλλες που απλώς καθόταν ήσυχη. Πάντα όμως υποστήριζε τις θρησκευτικές της απόψεις.
Το 1932 προσπάθησε να αποδράσει χωρίς επιτυχία. Από το 1932 και μετά άρχισε να δείχνει σημάδια βελτίωσης, γι’ αυτό και οι κόρες της άρχισαν να την προσκαλούν να κάνουν διακοπές μαζί. Όταν η κατάστασή της βελτιώθηκε πλήρως, μετακόμισε στη Γερμανία, όπου ζούσε κυρίως σε δωμάτια ξενοδοχείων.
Με το γιο της, πρίγκιπα Φίλιππο, σύζυγο της Βασίλισσας Ελισάβετ
Επιστροφή στην Ελλάδα
Το Νοέμβριο του 1938 η πριγκίπισσα Αλίκη επέστρεψε για πρώτη φορά μετά την φυγή της από την Ελλάδα το 1922. Σύντομα διάλεξε να εγκατασταθεί στην οδό Κουμπάρη 8, απέναντι από το Μουσείο Μπενάκη. Με το ξεκίνημα του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου η Αλίκη, παρ’ ότι όλα τα μέλη της οικογένειας της εγκατέλειψαν την Ελλάδα, αποφάσισε να ενισχύσει τους Έλληνες στις δύσκολες στιγμές, παραμένοντας στην Αθήνα. Η Αλίκη άρχισε να διοργανώνει συσσίτια και να συμμετέχει εθελοντικά στην διανομή τους. Ενδεικτικό της προσφοράς της ήταν ότι η Αλίκη, αν και προμηθευόταν τρόφιμα, είχε χάσει 26 κιλά.
Την περίοδο μάλιστα της Κατοχής η Αλίκη είχε αναλάβει την διαχείριση πολλών ορφανοτροφείων και συσσιτίων, προσφέροντας σημαντικό κοινωνικό έργο. Όχι μόνο υποτιμούσε τους αξιωματικούς των Γερμανών, αλλά τόλμησε και να προστατέψει στο σπίτι της μια οικογένεια Ελλήνων Εβραίων, πράξη για την οποία τιμήθηκε αργότερα
Tα τελευταία χρόνια η Πριγκίπισσα Αλίκη ήταν ντυμένη μοναχή
Μετά την απελευθέρωση, η Αλίκη ζούσε στην οδό Πατριάρχου Ιωακείμ στο Κολωνάκι και ντυνόταν ως μοναχή. Στη συνέχεια μετακόμισε στην Τήνο, όπου προσπάθησε να ιδρύσει μοναστήρι, κάνοντας ταξίδια σ’ όλο τον κόσμο για να συγκεντρώσει χρήματα για φιλανθρωπικά ιδρύματα.
Μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, ο γιος της, της ζήτησε να μετακομίσει στο Μπάκιγχαμ. Η Αλίκη έφυγε από την Ελλάδα και πέθανε τρία χρόνια αργότερα, σε ηλικία 84 ετών. Η επιθυμία της ήταν να ταφεί δίπλα στην θεία της πριγκίπισσα Ελισάβετ της Έσσης-Ντάρμστατ, μετέπειτα μεγάλη δούκισσα Ελισάβετ Φεοντόροβνα της Ρωσίας. Όμως λόγω τυπικών και διπλωματικών προβλημάτων δεν κατέστη δυνατή η ταφή της. Τελικά τον Αύγουστο του 1988, η σορός της μεταφέρθηκε στην Ιερουσαλήμ και ενταφιάστηκε στον κήπο της Γεσθημανής υπό την παρουσία συγγενών της και του Ορθόδοξου Πατριάρχη της Ιερουσαλήμ.
The Queen’s mother in law
Τον Μάιο του 2012 έγιναν τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ «The Queen’s mother in law», το οποίο καταγράφει τη ζωή της πριγκίπισσας Αλίκης του Μπάντεμπεργκ. Το ντοκιμαντέρ γυρίστηκε σε πολλά μέρη της Ευρώπης, και φυσικά και στην Ελλάδα συγκεκριμένα στο Τατόι (όπου μίλησε ο ιστορικός συγγραφέας κ. Κώστας Σταματόπουλος) και στα ΚΑΠΗ του Δήμου Ηρακλείου Αττικής, το κτίριο των οποίων ήταν ένα από τα ιδρύματα που ίδρυσε η πριγκίπισσα Αλίκη.
mikropragmata- Ευθύμης Κάλφας
Τα πρώτα χρόνια
Η Πριγκίπισσα Αλίκη μεγάλωσε στη Γερμανία και στην Αγγλία. Ο πατέρας της ήταν ναύαρχος του αγγλικού στόλου και η μητέρα της εγγονή της βασίλισσας Βικτωρίας. Από νεαρή ηλικία ξεχώριζε για την ομορφιά της ενώ σε ηλικία μόλις τεσσάρων ετών απέκτησε προβλήματα στην ακοή και διαγνώσθηκε με συγγενή κώφωση η οποία πιθανόν προκλήθηκε από τα πολλά θαλάσσια ταξίδια σε μικρή ηλικία. Παρ’ όλα αυτά, δεν αντιμετώπισε προβλήματα επικοινωνίας καθώς σε ηλικία 8 ετών ήξερε να μιλάει ήδη οκτώ γλώσσες ενώ μπορούσε να επικοινωνήσει με τους συνομιλητές της διαβάζοντας τα χείλη τους.
Το 1902, στη στέψη του νέου βασιλιά της Βρετανίας στα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ γνωρίστηκε με τον γιο του Έλληνα Βασιλιά Γεωργίου Α’, Ανδρέα. Οι δύο νέοι ερωτεύτηκαν και έναν χρόνο αργότερα παντρεύτηκαν στο Ντάρμσταντ.
Ο γάμος της με το γιο του Έλληνα Βασιλιά Γεωργίου Α’, Ανδρέα
Η Πριγκίπισσα Αλίκη στην Ελλάδα
Μετά το γάμο τους, το ζευγάρι ήρθε στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στα βασιλικά ανάκτορα. Η οικογένεια έμενε τότε στο Τατόι και μετά τον θάνατο του Γεωργίου Α’ μετακόμισαν στο παλάτι του Μον Ρεπό στην Κέρκυρα, όπου γέννησε το πέμπτο της παιδί, τον Φίλιππο, ο οποίος αργότερα θα παντρευτεί την βασίλισσα Ελισάβετ της Βρετανίας. Μετά την ήττα στη Μικρά Ασία και τη Δίκη των ‘Εξι ο πρίγκιπας Ανδρέας κάθισε στο εδώλιο, καθώς θεωρήθηκε και αυτός υπεύθυνος για την καταστροφή.
Ο πρίγκιπας κατηγορήθηκε για ανυπακοή και οδηγήθηκε σε ξεχωριστή δίκη αλλά την τελευταία στιγμή παρενέβησαν οι Βρετανοί και σώθηκε, αλλά εξορίστηκε από την Ελλάδα και εγκαταστάθηκε με την οικογένεια του στο Παρίσι. Ήταν τότε, που η Αλίκη ήρθε κοντά στην ορθόδοξη εκκλησία, και η συμπεριφορά της άρχισε να αλλάζει. Τα προβλήματα γι’ αυτήν μόλις είχαν ξεκινήσει.
Η ψυχική ασθένεια της
Ξαφνικά άρχισε να παρατηρείται μια ψυχική κούραση, η οποία σύμφωνα με την Βιργινία Σιμοπούλου (κυρία επί των τιμών της Αλίκης την περίοδο 1913-1955 και μια από τις καλύτερες φίλες της) πιθανόν να οφειλόταν στην αγάπη της για έναν Άγγλο που τελικά έληξε άδοξα. Η Πριγκίπισσα Αλίκη άρχισε να συμπεριφέρεται παράξενα εκθέτοντας την οικογένειά της με τις διάφορες περίεργες θρησκευτικές απόψεις.
Ισχυριζόταν μάλιστα ότι λάμβανε μηνύματα από τον Θεό και ότι είχε θεραπευτικές ιδιότητες. Τότε, ο Ανδρέας απευθύνθηκε στη πεθερά του Βικτωρία προκειμένου να βρεθεί κάποια λύση. Τελικά αποτάθηκαν στον γυναικολόγο της δρ. Λούρο, ο οποίος συμφώνησε να εισαχθεί στο ίδρυμα του δόκτωρα Σίμμελ, τον οποίο είχε προτείνει η γνωστή ψυχαναλύτρια πριγκίπισσα Μαρία Βοναπάρτη, σύζυγος του πρίγκιπα Γεωργίου της Ελλάδας. Η διάγνωση του Σίμμελ ήταν ότι η Αλίκη έπασχε από παρανοϊκή σχιζοφρένεια, αφού πίστευε ότι ήταν παντρεμένη με τον Χριστό.
Στις 2 Μαΐου του 1930 μεταφέρθηκε στο ίδρυμα χωρίς την θέλησή της. Από αυτό το σημείο και μετά η σχέση της με τον Ανδρέα έπαψε να υπάρχει, αφού μέχρι τον θάνατο του δεύτερου συναντήθηκαν περί τις δύο-τρεις φορές.
Στο σανατόριο η κατάστασή της δεν ήταν σταθερή. Υπήρχαν ημέρες όπου πάθαινε κρίσεις και άλλες που απλώς καθόταν ήσυχη. Πάντα όμως υποστήριζε τις θρησκευτικές της απόψεις.
Το 1932 προσπάθησε να αποδράσει χωρίς επιτυχία. Από το 1932 και μετά άρχισε να δείχνει σημάδια βελτίωσης, γι’ αυτό και οι κόρες της άρχισαν να την προσκαλούν να κάνουν διακοπές μαζί. Όταν η κατάστασή της βελτιώθηκε πλήρως, μετακόμισε στη Γερμανία, όπου ζούσε κυρίως σε δωμάτια ξενοδοχείων.
Με το γιο της, πρίγκιπα Φίλιππο, σύζυγο της Βασίλισσας Ελισάβετ
Επιστροφή στην Ελλάδα
Το Νοέμβριο του 1938 η πριγκίπισσα Αλίκη επέστρεψε για πρώτη φορά μετά την φυγή της από την Ελλάδα το 1922. Σύντομα διάλεξε να εγκατασταθεί στην οδό Κουμπάρη 8, απέναντι από το Μουσείο Μπενάκη. Με το ξεκίνημα του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου η Αλίκη, παρ’ ότι όλα τα μέλη της οικογένειας της εγκατέλειψαν την Ελλάδα, αποφάσισε να ενισχύσει τους Έλληνες στις δύσκολες στιγμές, παραμένοντας στην Αθήνα. Η Αλίκη άρχισε να διοργανώνει συσσίτια και να συμμετέχει εθελοντικά στην διανομή τους. Ενδεικτικό της προσφοράς της ήταν ότι η Αλίκη, αν και προμηθευόταν τρόφιμα, είχε χάσει 26 κιλά.
Την περίοδο μάλιστα της Κατοχής η Αλίκη είχε αναλάβει την διαχείριση πολλών ορφανοτροφείων και συσσιτίων, προσφέροντας σημαντικό κοινωνικό έργο. Όχι μόνο υποτιμούσε τους αξιωματικούς των Γερμανών, αλλά τόλμησε και να προστατέψει στο σπίτι της μια οικογένεια Ελλήνων Εβραίων, πράξη για την οποία τιμήθηκε αργότερα
Tα τελευταία χρόνια η Πριγκίπισσα Αλίκη ήταν ντυμένη μοναχή
Μετά την απελευθέρωση, η Αλίκη ζούσε στην οδό Πατριάρχου Ιωακείμ στο Κολωνάκι και ντυνόταν ως μοναχή. Στη συνέχεια μετακόμισε στην Τήνο, όπου προσπάθησε να ιδρύσει μοναστήρι, κάνοντας ταξίδια σ’ όλο τον κόσμο για να συγκεντρώσει χρήματα για φιλανθρωπικά ιδρύματα.
Μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, ο γιος της, της ζήτησε να μετακομίσει στο Μπάκιγχαμ. Η Αλίκη έφυγε από την Ελλάδα και πέθανε τρία χρόνια αργότερα, σε ηλικία 84 ετών. Η επιθυμία της ήταν να ταφεί δίπλα στην θεία της πριγκίπισσα Ελισάβετ της Έσσης-Ντάρμστατ, μετέπειτα μεγάλη δούκισσα Ελισάβετ Φεοντόροβνα της Ρωσίας. Όμως λόγω τυπικών και διπλωματικών προβλημάτων δεν κατέστη δυνατή η ταφή της. Τελικά τον Αύγουστο του 1988, η σορός της μεταφέρθηκε στην Ιερουσαλήμ και ενταφιάστηκε στον κήπο της Γεσθημανής υπό την παρουσία συγγενών της και του Ορθόδοξου Πατριάρχη της Ιερουσαλήμ.
The Queen’s mother in law
Τον Μάιο του 2012 έγιναν τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ «The Queen’s mother in law», το οποίο καταγράφει τη ζωή της πριγκίπισσας Αλίκης του Μπάντεμπεργκ. Το ντοκιμαντέρ γυρίστηκε σε πολλά μέρη της Ευρώπης, και φυσικά και στην Ελλάδα συγκεκριμένα στο Τατόι (όπου μίλησε ο ιστορικός συγγραφέας κ. Κώστας Σταματόπουλος) και στα ΚΑΠΗ του Δήμου Ηρακλείου Αττικής, το κτίριο των οποίων ήταν ένα από τα ιδρύματα που ίδρυσε η πριγκίπισσα Αλίκη.
mikropragmata- Ευθύμης Κάλφας
