Δευτέρα 8 Απριλίου 2019

Γιώργος Κεντρωτάς: Ο αγρότης που βρήκε στο κτήμα του το άγαλμα της Αφροδίτης της Μήλου



Στις 8 Απριλίου του 1820, ο αγρότης Γιώργος Κεντρωτάς αποφάσισε να σκάψει στο κτήμα του στην Μήλο. Έσκαβε λοιπόν το πεζούλι του και έβγαζε αρχαία που υπήρχαν στο σημείο. Λίγο πιο πέρα, μερικοί Γάλλοι αξιωματικοί, έκαναν ανασκαφές για αρχαία. Η Ελλάδα βρισκόταν ακόμα κάτω από τον οθωμανικό ζυγό.

Κάποια στιγμή... 

 
 
 
βρήκε πελεκημένο μάρμαρο και δυο Γάλλοι ναύτες έτρεξαν να τον βοηθήσουν να το βγάλει. Αρχικά ο αγρότης προσπάθησε να σκεπάσει το άγαλμα, με τον φόβο ότι οι Γάλλοι θα ήθελαν να του το αρπάξουν ή θα απαιτούσαν να το αγοράσουν φθηνότερα. Αργότερα, μάλλον έκανε επίτηδες πως περιφρονούσε την ανακάλυψή του, για να την εκμεταλλευτεί αργότερα χωρίς τα αδιάκριτα βλέμματα των Γάλλων.

Ωστόσο οι Γάλλοι δεν ξεκολλούσαν από εκεί. Τον πίεσαν να συνεχίσει το σκάψιμο μέχρι που ήρθε στο φως και το υπόλοιπο μέρος του αγάλματος. Ο Κεντρωτάς πλέον δεν μπορούσε να παριστάνει τον ανήξερο. Προσπάθησε να το προφυλάξει μεταφέροντάς το στην στάνη του, αλλά οι Γάλλοι, είχαν ήδη αρχίσει να επικοινωνούν με την Κωνσταντινούπολη και την Σμύρνη.

Επικεφαλής των Γάλλων που έκαναν ανασκαφές ήταν τότε ο νεαρός Ολιβιέ Βουτιέ. Αργότερα, ο ίδιος παραιτήθηκε από το γαλλικό ναυτικό και πολέμησε μαζί με τους Έλληνες στην Επανάσταση του 1821. Ο Βουτιέ είναι αυτός που πρωτοδιαβάζει την επιγραφή στη βάση του αγάλματος. «Αφροδίτη».
Επικοινώνησε με τους συμπατριώτες του, αφού έχοντας σπουδάσει αρχαιολογία, ήξερε ότι επρόκειτο για μεγάλη ανακάλυψη.



Το έργο βρέθηκε σε πολλά κομμάτια και από την αρχή ήταν χωρίς χέρια. Οι Γάλλοι ξεκίνησαν τα παζάρια λέγοντας πως δεν αξίζει «ούτε χίλια γρόσια». Ο Γάλλος αξιωματικός Ζυλ Ντυμόν ντ' Υρβίλ, ήταν σίγουρος πως επρόκειτο για το άγαλμα της Αφροδίτης που κρατούσε το μήλο του Πάρι.

Το παζάρι καθυστέρησε όμως και ο Κεντρωτάς μαζί με τους δημογέροντες αποφάσισαν να το δώσουν αλλού. Ο νόμος έλεγε πως όλα τα ευρήματα έπρεπε να πάνε στην Κωνσταντινούπολη και να αποφασίζεται κεντρικά η διάθεσή τους ώστε ο σουλτάνος να κολακεύει τα έθνη που τον συνέφερε.

Παρουσιάστηκε ξαφνικά ο Νικόλαος Μουρούζης, ένας μέγας δραγουμάνος του οθωμανικού στόλου και έπεισε του Μήλιους να του πουλήσουν τα ευρήματα. Όμως ο υποκόμης Ντε Μαρκέλους έπεισε τους ντόπιους να μην φορτώσουν το άγαλμα στο πλοίο του Μουρούζη για να μεταφερθεί στην Κωνσταντινούπολη, αλλά στο πλοίο των Γάλλων ώστε να πάει στο μουσείο του Λούβρου. Ακολούθησαν απειλές και δωροδοκίες.



Το νησί είχε διχαστεί. Άλλοι φοβούνταν του Τούρκους και άλλοι δεν ήθελαν να τους δώσουν το άγαλμα.

Τελικά, ο αγρότης πούλησε το άγαλμα στους Γάλλους για μόλις 400 γρόσια. Οι Γάλλοι ξόδεψαν μόλις 1.000 φράγκα για να την μεταφέρουν στην πατρίδα τους. Λίγες μέρες πριν ξεσπάσει η ελληνική επανάσταση, το άγαλμα παρουσιάστηκε στον βασιλιά Λουδοβίκο ΙΗ’. Κατέληξε στο Μουσείο του Λούβρου όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα. Στην Μήλο υπάρχει ένα αντίγραφο, που το Λούβρο το έστειλε ως «δώρο».




Η «Αφροδίτη της Μήλου» θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα έργα της ελληνιστικής τέχνης, που συνδυάζει αρμονικά την γυναικεία ομορφιά και την θηλυκότητα. Στην αρχή θεωρήθηκε έργο του Πραξιτέλη, αλλά αργότερα έγινε σαφές πως δεν άνηκε στον διάσημο αρχαίο γλύπτη. Είναι κατασκευασμένο με παριανό μάρμαρο έχει ύψος 2,02 μέτρα και χρονολογείται περίπου στα 100 π.Χ. Και πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα αποκτήματα του Λούβρου και ένας άλλος θησαυρός της Ελλάδας που αρπάχτηκε μέσα από τα χέρια της.