Κατά την διάρκεια του β’ παγκοσμίου πολέμου, Γερμανοί και Ιάπωνες έκαναν την ίδια ακριβώς σκέψη: Να ανατινάξουν την διώρυγα του Παναμά, ώστε οι αμερικανοί να πάθουν τεράστια οικονομική και ψυχολογική ζημιά. Τα σχέδια των σαμποτάζ, οι μετατροπές των υποβρυχίων, τα αποσυναρμολογημένα αεροπλάνα και ο πόλεμος των μυστικών υπηρεσιών που απέτρεψε την καταστροφή.
Μια...
Μια...
από τις άγνωστες, αλλά πιο συναρπαστικές σελίδες του β’ παγκοσμίου πολέμου, ήταν δυο μάχες που σχεδιάστηκαν με κάθε λεπτομέρεια για να δοθούν πάνω στην αμερικανική ήπειρο, αλλά τελικά, για διάφορους λόγους δεν πραγματοποιήθηκαν. Στην πραγματικότητα επρόκειτο για δύο κορυφαία σαμποτάζ που σχεδίασαν χωριστά οι Γερμανοί και οι Ιάπωνες, με στόχο την ανατίναξη της διώρυγας του Παναμά.
Αν το πετύχαιναν –είτε ο ένας είτε ο άλλος- τότε θα υποχρέωναν τα Αμερικανικά πλοία, πολεμικά, μεταγωγικά και πετρελαιοφόρα, να κάνουν χιλιάδες μίλια περισσότερα για να βρεθούν από την ανατολική στη δυτική πλευρά της χώρας τους και ανάποδα. Η πορεία ενός πλοίου γύρω από την Λατινική Αμερική για να πάει από την ανατολική στην δυτική ακτή των ΗΠΑ είναι περίπου 8.000 μίλια, ανάλογα με το λιμάνι που ξεκινά και τον προορισμό που έχει. Πέραν όμως του οικονομικού κόστους, ένα τέτοιο χτύπημα στην ίδια την αυλή του εχθρού θα είχε τεράστιο ψυχολογικό αντίκτυπο.
Και οι Γερμανοί και οι Ιάπωνες έκαναν ακριβώς την ίδια σκέψη: Να ανατινάξουν τα φράγματα εισόδου στη διώρυγα, ανοίγοντας τον δρόμο σε δισεκατομμύρια τόνους νερού να μπουν σ’ αυτήν και να την καταστρέψουν. Οι Γερμανοί σχεδίασαν να καταστρέψουν το πρόχωμα του Γκατούν στον Ατλαντικό και οι Ιάπωνες το φράγμα της λίμνης Μιραφλόρες στον Ειρηνικό. Αν και οι σχεδιασμοί έφθασαν μέχρι το τελευταίο στάδιο, κανένα από τα δύο σαμποτάζ δεν πραγματοποιήθηκε.
Το Γερμανικό σχέδιο διέρρευσε στους Άγγλους κι από κει μεταβιβάστηκε στους Αμερικανούς που έλαβαν τα μέτρα τους. Παράλληλα όμως, η διαρροή του σχεδίου τους έγινε αντιληπτή και από τους ίδιους τους Γερμανούς, οπότε η υλοποίηση του ματαιώθηκε την τελευταία στιγμή. Πραγματικός πόλεμος μυστικών υπηρεσιών. Το Ιαπωνικό σχέδιο δεν διέρρευσε, αλλά η απότομη επιδείνωση του πολέμου για το Τόκυο έκανε αδύνατη την πραγματοποίηση του. Οι Ιάπωνες έχασαν κάποιες βάσεις στον Ειρηνικό και αδυνατούσαν πια να στείλουν τα υποβρύχια τους να χτυπήσουν.
Το Γερμανικό σχέδιο πρόβλεπε να φύγουν δύο υποβρύχια για κάποιο έρημο νησί στις Κολομβιανές Αντίλλες, κοντά στη διώρυγα. Θα κουβαλούσαν δύο στούκας αποσυναρμολογημένα σε κουτιά, μηχανικούς που τα ξαναμοντάριζαν εκεί και προσωπικό που θα έφτιαχνε έναν πρόχειρο διάδρομο απογείωσης στο νησάκι. Τα δύο αεροπλάνα θα βομβάρδιζαν με βόμβες μεγάλης ισχύος το πρόχωμα του Γκατούν και θα προσγειώνονταν κάπου στη Λατινική Αμερική. Οι δοκιμές έγιναν, το προσωπικό εκπαιδεύτηκε, τα υποβρύχια ετοιμάστηκαν να φύγουν, όταν η Γερμανική κατασκοπεία ενημέρωσε το Βερολίνο ότι οι Αμερικανοί ήταν ενήμεροι και τους περίμεναν για να τους βυθίσουν. Ο Έρνστ Καλτεμπρούνερ που είχε αναλάβει την οργάνωση του σχεδίου θεωρήθηκε υπεύθυνος για την επιλογή του προσωπικού, άρα και για τη διαρροή, έπεσε σε δυσμένεια και μετατέθηκε σε κατώτατη υπηρεσία.
Οι Ιάπωνες είχαν σκεφτεί ακριβώς τοπ ίδιο πράγμα. Να μεταφέρουν αεροπλάνα με υποβρύχια και να βομβαρδίσουν την άλλη είσοδο της διώρυγας, το φράγμα της λίμνης Μιραφλόρες. Αυτοί έκαναν μετατροπές σ’ ένα υποβρύχιο που διέθεταν, ώστε να είναι ικανό να μεταφέρει κάτω από τον πυργίσκο της πλώρης του τρία υδροπλάνα με πτυσσόμενα φτερά, καθώς και 800άρες βόμβες ή τορπίλες που θα έριχναν τα υδροπλάνα αυτά. Θα ξεφόρτωναν νύχτα τα υδροπλάνα στη θάλασσα κοντά στη διώρυγα κι αυτά θα την κατέστρεφαν. Το σχέδιο χάλασε την τελευταία στιγμή, καθώς η βάση από την οποία θα ξεκινούσε το υποβρύχιο έπεσε στα χέρια των Αμερικανών και η απόσταση του στόχου μεγάλωσε ξαφνικά τόσο πολύ που βρέθηκε έξω από την εμβέλεια των υποβρυχίων τους.
Οι Αμερικανοί, από την αρχή του πολέμου είχαν εκπονήσει κάποια σχέδια αυξημένης προστασίας της διώρυγας, θεωρώντας ότι ήταν ένας από τους δυνητικούς στόχους του άξονα. Αυτό που περίμεναν όμως ήταν κάποιο σαμποτάζ από πράκτορες που θα εισχωρούσαν στο προσωπικό της διώρυγας ή θα έρχονταν από την στεριά. Είχαν λοιπόν εντείνει τα μέτρα ασφαλείας στην ξηρά, θεωρώντας απίθανο κάποιο χτύπημα απ’ την θάλασσα. Έκαναν λάθος.
Και το μεν γερμανικό σχέδιο αποκαλύφθηκε από την αντικατασκοπία, αλλά το Ιαπωνικό ματαιώθηκε κατά τύχη. Οι Αμερικανοί δεν είχαν ιδέα για το σχέδιο που είχε εκπονηθεί στο Τόκυο, αλλά όταν τέλειωσε ο πόλεμος βρήκαν τα σχέδια της επιχείρησης στο επιτελείο των Ιαπώνων. Πιστεύοντας ότι επρόκειτο για θεωρητικό σχέδιο αναζήτησαν το υποβρύχιο, αλλά όταν είδαν τις μετατροπές που του είχαν κάνει οι Γιαπωνέζοι μηχανικοί, ξεφύσησαν με ανακούφιση. Μετά τον πόλεμο έγινε ενδελεχής μελέτη των δύο σχεδίων και οι ειδικοί θεώρησαν ότι ήταν υπερβολικά φιλόδοξα. Δεν θα κατάφερναν, είπαν, να σταματήσουν την λειτουργία της διώρυγας, θα πετύχαιναν όμως μια μεγάλη ψυχολογική νίκη.
Αν το πετύχαιναν –είτε ο ένας είτε ο άλλος- τότε θα υποχρέωναν τα Αμερικανικά πλοία, πολεμικά, μεταγωγικά και πετρελαιοφόρα, να κάνουν χιλιάδες μίλια περισσότερα για να βρεθούν από την ανατολική στη δυτική πλευρά της χώρας τους και ανάποδα. Η πορεία ενός πλοίου γύρω από την Λατινική Αμερική για να πάει από την ανατολική στην δυτική ακτή των ΗΠΑ είναι περίπου 8.000 μίλια, ανάλογα με το λιμάνι που ξεκινά και τον προορισμό που έχει. Πέραν όμως του οικονομικού κόστους, ένα τέτοιο χτύπημα στην ίδια την αυλή του εχθρού θα είχε τεράστιο ψυχολογικό αντίκτυπο.
Και οι Γερμανοί και οι Ιάπωνες έκαναν ακριβώς την ίδια σκέψη: Να ανατινάξουν τα φράγματα εισόδου στη διώρυγα, ανοίγοντας τον δρόμο σε δισεκατομμύρια τόνους νερού να μπουν σ’ αυτήν και να την καταστρέψουν. Οι Γερμανοί σχεδίασαν να καταστρέψουν το πρόχωμα του Γκατούν στον Ατλαντικό και οι Ιάπωνες το φράγμα της λίμνης Μιραφλόρες στον Ειρηνικό. Αν και οι σχεδιασμοί έφθασαν μέχρι το τελευταίο στάδιο, κανένα από τα δύο σαμποτάζ δεν πραγματοποιήθηκε.
Το Γερμανικό σχέδιο διέρρευσε στους Άγγλους κι από κει μεταβιβάστηκε στους Αμερικανούς που έλαβαν τα μέτρα τους. Παράλληλα όμως, η διαρροή του σχεδίου τους έγινε αντιληπτή και από τους ίδιους τους Γερμανούς, οπότε η υλοποίηση του ματαιώθηκε την τελευταία στιγμή. Πραγματικός πόλεμος μυστικών υπηρεσιών. Το Ιαπωνικό σχέδιο δεν διέρρευσε, αλλά η απότομη επιδείνωση του πολέμου για το Τόκυο έκανε αδύνατη την πραγματοποίηση του. Οι Ιάπωνες έχασαν κάποιες βάσεις στον Ειρηνικό και αδυνατούσαν πια να στείλουν τα υποβρύχια τους να χτυπήσουν.
Το Γερμανικό σχέδιο πρόβλεπε να φύγουν δύο υποβρύχια για κάποιο έρημο νησί στις Κολομβιανές Αντίλλες, κοντά στη διώρυγα. Θα κουβαλούσαν δύο στούκας αποσυναρμολογημένα σε κουτιά, μηχανικούς που τα ξαναμοντάριζαν εκεί και προσωπικό που θα έφτιαχνε έναν πρόχειρο διάδρομο απογείωσης στο νησάκι. Τα δύο αεροπλάνα θα βομβάρδιζαν με βόμβες μεγάλης ισχύος το πρόχωμα του Γκατούν και θα προσγειώνονταν κάπου στη Λατινική Αμερική. Οι δοκιμές έγιναν, το προσωπικό εκπαιδεύτηκε, τα υποβρύχια ετοιμάστηκαν να φύγουν, όταν η Γερμανική κατασκοπεία ενημέρωσε το Βερολίνο ότι οι Αμερικανοί ήταν ενήμεροι και τους περίμεναν για να τους βυθίσουν. Ο Έρνστ Καλτεμπρούνερ που είχε αναλάβει την οργάνωση του σχεδίου θεωρήθηκε υπεύθυνος για την επιλογή του προσωπικού, άρα και για τη διαρροή, έπεσε σε δυσμένεια και μετατέθηκε σε κατώτατη υπηρεσία.
Οι Ιάπωνες είχαν σκεφτεί ακριβώς τοπ ίδιο πράγμα. Να μεταφέρουν αεροπλάνα με υποβρύχια και να βομβαρδίσουν την άλλη είσοδο της διώρυγας, το φράγμα της λίμνης Μιραφλόρες. Αυτοί έκαναν μετατροπές σ’ ένα υποβρύχιο που διέθεταν, ώστε να είναι ικανό να μεταφέρει κάτω από τον πυργίσκο της πλώρης του τρία υδροπλάνα με πτυσσόμενα φτερά, καθώς και 800άρες βόμβες ή τορπίλες που θα έριχναν τα υδροπλάνα αυτά. Θα ξεφόρτωναν νύχτα τα υδροπλάνα στη θάλασσα κοντά στη διώρυγα κι αυτά θα την κατέστρεφαν. Το σχέδιο χάλασε την τελευταία στιγμή, καθώς η βάση από την οποία θα ξεκινούσε το υποβρύχιο έπεσε στα χέρια των Αμερικανών και η απόσταση του στόχου μεγάλωσε ξαφνικά τόσο πολύ που βρέθηκε έξω από την εμβέλεια των υποβρυχίων τους.
Οι Αμερικανοί, από την αρχή του πολέμου είχαν εκπονήσει κάποια σχέδια αυξημένης προστασίας της διώρυγας, θεωρώντας ότι ήταν ένας από τους δυνητικούς στόχους του άξονα. Αυτό που περίμεναν όμως ήταν κάποιο σαμποτάζ από πράκτορες που θα εισχωρούσαν στο προσωπικό της διώρυγας ή θα έρχονταν από την στεριά. Είχαν λοιπόν εντείνει τα μέτρα ασφαλείας στην ξηρά, θεωρώντας απίθανο κάποιο χτύπημα απ’ την θάλασσα. Έκαναν λάθος.
Και το μεν γερμανικό σχέδιο αποκαλύφθηκε από την αντικατασκοπία, αλλά το Ιαπωνικό ματαιώθηκε κατά τύχη. Οι Αμερικανοί δεν είχαν ιδέα για το σχέδιο που είχε εκπονηθεί στο Τόκυο, αλλά όταν τέλειωσε ο πόλεμος βρήκαν τα σχέδια της επιχείρησης στο επιτελείο των Ιαπώνων. Πιστεύοντας ότι επρόκειτο για θεωρητικό σχέδιο αναζήτησαν το υποβρύχιο, αλλά όταν είδαν τις μετατροπές που του είχαν κάνει οι Γιαπωνέζοι μηχανικοί, ξεφύσησαν με ανακούφιση. Μετά τον πόλεμο έγινε ενδελεχής μελέτη των δύο σχεδίων και οι ειδικοί θεώρησαν ότι ήταν υπερβολικά φιλόδοξα. Δεν θα κατάφερναν, είπαν, να σταματήσουν την λειτουργία της διώρυγας, θα πετύχαιναν όμως μια μεγάλη ψυχολογική νίκη.
