Γνωρίζετε ποιος είναι ο Κατεχάκης, τον οποίο τίμησε ο Δήμος Αθηναίων και έδωσε τ’ όνομά του σε μια μεγάλη λεωφόρο, που όλοι γνωρίζουμε.
Ο...
Ο...
Γεώργιος Κατεχάκης γεννήθηκε το 1881, στην Πόμπια Ηρακλείου Κρήτης. Εγγονός του οπλαρχηγού Χατζή Μιχαήλ Κατεχάκη, που έλαβε μέρος στον αγώνα του 1821 και γιος του Αποστόλου Κατεχάκη, πολεμιστή της Κρήτης των επαναστάσεων 1866-1869, του 1880 και του 1896 και αριστίνδην βουλευτή της Κρητικής Βουλής.
Έζησε την εθνική ταπείνωση του 1897 και έβαλε στόχο της ζωής του (μαζί με τον Π. Μελά, τον Π. Γύπαρη, τον Κ. Μαζαράκη κ.ά.) την ενίσχυση και διάσωση του Ελληνισμού της Μακεδονίας. Αποφοίτησε το 1902 από τη Σχολή Ευελπίδων και ονομάστηκε ανθυπολοχαγός. Έλαβε μέρος στον Μακεδονικό Αγώνα (1904-1906), ως αρχηγός 27 εθελοντών Κρητών παλικαριών.
Ο αρχηγός του αγώνα Παύλος Μελάς έγραψε στον μητροπολίτη Καστοριάς Γερμανό Καραβαγγέλη, ο οποίος συντόνιζε τον αγώνα των Ελλήνων κατά των Κομιτατζήδων: «Οι Κρητικοί που σας στέλλομεν, αποφασιστικοί, φιλόδοξοι και έχοντες ανεπτυγμένον το εθνικόν αίσθημα. Είμαι βέβαιος ότι θα ενισχύσωσιν καταπληκτικώς τον αγώνα σας». Ας παρακολουθήσουμε ένα επεισόδιο, μια μάχη του Κατεχάκη και των συντρόφων του:
«…Ένας Τούρκος φιλέλληνας, από το χωριό Σκλήθρο, φτάνει στο Λέχοβο, που είναι ο Kατεχάκης με τους άντρες του, και τον πληροφορεί πως την Κυριακή 19 Νοεμβρίου 1904 (σε λίγες μέρες), θα γίνει στο Σκλήθρο ένας γάμος όπου θα παρευρίσκονταν κι ο αρχικομιτατζής Kόλε, μ’ άλλους έντεκα, καθώς και δύο Βούλγαροι αξιωματικοί!
O Κατεχάκης αποφασίζει να χτυπήσει τους κομιτατζήδες, στη διάρκεια του γάμου. Τα Σώματα κινούνται νύχτα και με χιονόνερο αθόρυβα σχεδόν, ως το χωριό.
Πλησιάζουν το σπίτι. Πρώτος ο Kαούδης, τοποθετεί σ’ επίκαιρες θέσεις σκοπούς. Πίσω του ο Πούλακας, πιο ’κει ο Nικολούδης, ο Σκαλίδης και δίπλα ο Kατεχάκης με τους άντρες του. Όλοι μαζί τριάντα πέντε!
Το σπίτι του γάμου θεοσκότεινο, θόρυβος κανείς. Οι κομιτατζήδες είχαν πάρει τα μέτρα τους. O μανδρότοιχος ψηλός.
H μεγάλη αυλόπορτα σφιχταμπαρωμένη. Πρώτος πηδά στην αυλή ο Δούκας κι ανοίγει την αυλόπορτα.
Ορμούν με προφυλάξεις: ο Kλειδής, ο Kαραβίτης, ο Kαλογεράκης μέσα στο σπίτι και προτείνουν τα όπλα στους διασκεδάζοντες κομιτατζήδες, ντόπιους και Τούρκους.
Το τι επακολούθησε δεν περιγράφεται. Οι κομιτατζήδες ξεφεύγοντας πέφτουν στα πυρά του Kατεχάκη και των άλλων.
Πυροβολισμοί, μάχη που γενικεύεται, αναστατώνει το χωριό. Κατορθώνει να διασωθεί ο Kόλε, που γι’ αντίποινα, κατακρεουργεί τους Kοζανίτες που συναντά καθώς γύριζαν με τα κάρα τους από το Μοναστήρι. Ηταν 19 Νοεμβρίου 1904…».
Μετά τον θάνατο του Παύλου Μελά ο Κατεχάκης ορίστηκε αρχηγός του Αγώνα στο βιλαέτι του Μοναστηρίου.
Μετά τον Παύλο Μελά, ασφαλώς ο Κατεχάκης κατέχει την επόμενη θέση στη δρακογενιά των Μακεδονομάχων.
Τη θέση αυτή δεν κατέκτησε μόνο από τις διαταγές του διορισμού μου, αλλά κυρίως και πρωτίστως από τον ηρωισμό του, την ικανότητά του ως στρατιωτικού.
Αλλαξε αυτογνωμόνως τη θέση της Αθήνας, η οποία ήταν άτοπη και αναποτελεσματική. Έλεγε η Αθήνα να διαφωτίσουν οι εθελοντές τους Έλληνες της Μακεδονίας, να τιμωρούν τους προδότες και πράκτορες των Βουλγάρων κ.λπ.
Έτσι, ο Κατεχάκης ανέλαβε στρατιωτική δράση, η οποία θορύβησε την Βουλγαρική Κυβέρνηση, τρομοκράτησε τους κομιτατζήδες (που μετρούσαν τους νεκρούς τους) και αναπτέρωσε το φρόνημα των Ελλήνων.
Στις 30 Νοεμβρίου 1804 στη μάχη του Ζέλοβου (Ανταρτικού) οι κομιτατζήδες μέτρησαν 12 νεκρούς τους. Σπόροι ελευθερίας εσπάρησαν στη Δυτική Μακεδονία και έδωσαν εθνικούς καρπούς 8 χρόνια αργότερα (1912 – 1913).
Το 1908 γύρισε στην Κρήτη και ανέλαβε την οργάνωση της πολιτοφυλακής. Ο Γεώργιος Κατεχάκης έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους (1912 – 1913) και βοήθησε αποτελεσματικά στις νίκες του ελληνικού στρατού (γενικός αρχηγός των εθελοντικών τμημάτων της Μακεδονίας και επιμελητής της Μεραρχίας Ηπείρου).
Από τα χρόνια εκείνα ήταν διαχρονικά στο πλευρό του Ελευθερίου Βενιζέλου. Το 1914 διορίστηκε επιτελάρχης της 9ης Μεραρχίας Θεσ/κης (ταγματάρχης).
Το 1916 έλαβε μέρος στο κίνημα της Θεσ/κης και διορίστηκε από την Κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου προσωπάρχης του Υπουργείου Στρατιωτικών.
Το 1917 διορίστηκε επιτελάρχης του σώματος στρατού Εθνικής Αμύνης και με το βαθμό αυτό συμμετείχε στις επιχειρήσεις του συμμαχικού μετώπου στη Μακεδονία μέχρι την υπογραφή της ανακωχής (1919).
Ευθύς αμέσως αναλαμβάνει αρχηγός της ελληνικής στρατιωτικής αποστολής στην Κων/πολη, έμεινε δε στη θέση αυτή μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 1920, (είχαν προηγηθεί οι εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 1920, οι οποίες έφεραν τον Ελ. Βενιζέλο εκτός Κυβερνήσεως).
Με αίτησή του αποστρατεύεται με το βαθμό του Υποστρατήγου (1920), καταστάς ο νεότερος σε ηλικία (39 ετών) Στρατηγός από της συστάσεως του Ελληνικού Κράτους.
Το 1922 επανήλθε στην ενεργό στρατιωτική δράση και διορίστηκε Γενικός Διοικητής Θράκης.
Μετά την υπογραφή της Συνθήκες της Λοζάνης (1923) αποστρατεύεται και εκλέγεται βουλευτής Ηρακλείου Κρήτης. Το 1924 αναλαμβάνει Υπουργός Στρατιωτικών στην Κυβέρνηση Θεμ. Σοφούλη.
Το 1928 διορίστηκε διοικητής Κρήτης και το 1929 εξελέγη γερουσιαστής Ηρακλείου Κρήτης. Το 1930 δώρισε την πατρική του περιουσία, για να ιδρυθεί διδασκαλείο στο Ηράκλειο (στο οποίο υπάρχει και ανδριάντας του). Δωρητής στο Δήμο Ρεθύμνου και σε πολλούς Ιερούς Ναούς της Κρήτης και Πρόεδρος του Ιδρύματος Ανδρέου και Μαρίας Καλοκαιρινού.
Πέθανε στις 22 Απριλίου 1939, σε ηλικία 58 ετών. Ο Κατεχάκης ήταν ένα γνήσιο παιδί της ανδρογέννας Κρήτης, που ήταν φτιαγμένο από ατσάλι και φωτιά, ήταν ένα απ’ της Αμύνης τα παιδιά, που θάματα πέτυχαν.
Ήταν ένας της δρακογενιάς των σύγχρονων Τιτάνων, που άνοιξαν δρόμους ανθηρούς να περπατήσει η δόξα.
Ένας από τα παλικάρια εκείνα που ανακάτευαν το χώμα με το αίμα τους, που έβαζαν στοίχημα ποιος θα πεθάνει πρώτος για την Ελλάδα, που έκαναν το θάνατο ζωή, τους τάφους πανηγύρι.
Ήταν ο Κατεχάκης ένας απ’ τους μαχητές εκείνους των ετών 1904-1922 που προχωρούσαν κι άλλο εμπρός, ψάχνοντας κι άλλη Ελλάδα, πιο λαμπερή, πιο δροσερή, πιο δυνατή στον κόσμο. Κι έγιναν τα ελληνόπουλα αυτά δίκαια, παιδιά του Κανάρη, του Ανδρούτσου, του Μπότσαρη και του Καραϊσκάκη, ανίψια του Παπαφλέσσα και εγγόνια του Θεμιστοκλή και του Διομήδη.
Έζησε την εθνική ταπείνωση του 1897 και έβαλε στόχο της ζωής του (μαζί με τον Π. Μελά, τον Π. Γύπαρη, τον Κ. Μαζαράκη κ.ά.) την ενίσχυση και διάσωση του Ελληνισμού της Μακεδονίας. Αποφοίτησε το 1902 από τη Σχολή Ευελπίδων και ονομάστηκε ανθυπολοχαγός. Έλαβε μέρος στον Μακεδονικό Αγώνα (1904-1906), ως αρχηγός 27 εθελοντών Κρητών παλικαριών.
Ο αρχηγός του αγώνα Παύλος Μελάς έγραψε στον μητροπολίτη Καστοριάς Γερμανό Καραβαγγέλη, ο οποίος συντόνιζε τον αγώνα των Ελλήνων κατά των Κομιτατζήδων: «Οι Κρητικοί που σας στέλλομεν, αποφασιστικοί, φιλόδοξοι και έχοντες ανεπτυγμένον το εθνικόν αίσθημα. Είμαι βέβαιος ότι θα ενισχύσωσιν καταπληκτικώς τον αγώνα σας». Ας παρακολουθήσουμε ένα επεισόδιο, μια μάχη του Κατεχάκη και των συντρόφων του:
«…Ένας Τούρκος φιλέλληνας, από το χωριό Σκλήθρο, φτάνει στο Λέχοβο, που είναι ο Kατεχάκης με τους άντρες του, και τον πληροφορεί πως την Κυριακή 19 Νοεμβρίου 1904 (σε λίγες μέρες), θα γίνει στο Σκλήθρο ένας γάμος όπου θα παρευρίσκονταν κι ο αρχικομιτατζής Kόλε, μ’ άλλους έντεκα, καθώς και δύο Βούλγαροι αξιωματικοί!
O Κατεχάκης αποφασίζει να χτυπήσει τους κομιτατζήδες, στη διάρκεια του γάμου. Τα Σώματα κινούνται νύχτα και με χιονόνερο αθόρυβα σχεδόν, ως το χωριό.
Πλησιάζουν το σπίτι. Πρώτος ο Kαούδης, τοποθετεί σ’ επίκαιρες θέσεις σκοπούς. Πίσω του ο Πούλακας, πιο ’κει ο Nικολούδης, ο Σκαλίδης και δίπλα ο Kατεχάκης με τους άντρες του. Όλοι μαζί τριάντα πέντε!
Το σπίτι του γάμου θεοσκότεινο, θόρυβος κανείς. Οι κομιτατζήδες είχαν πάρει τα μέτρα τους. O μανδρότοιχος ψηλός.
H μεγάλη αυλόπορτα σφιχταμπαρωμένη. Πρώτος πηδά στην αυλή ο Δούκας κι ανοίγει την αυλόπορτα.
Ορμούν με προφυλάξεις: ο Kλειδής, ο Kαραβίτης, ο Kαλογεράκης μέσα στο σπίτι και προτείνουν τα όπλα στους διασκεδάζοντες κομιτατζήδες, ντόπιους και Τούρκους.
Το τι επακολούθησε δεν περιγράφεται. Οι κομιτατζήδες ξεφεύγοντας πέφτουν στα πυρά του Kατεχάκη και των άλλων.
Πυροβολισμοί, μάχη που γενικεύεται, αναστατώνει το χωριό. Κατορθώνει να διασωθεί ο Kόλε, που γι’ αντίποινα, κατακρεουργεί τους Kοζανίτες που συναντά καθώς γύριζαν με τα κάρα τους από το Μοναστήρι. Ηταν 19 Νοεμβρίου 1904…».
Μετά τον θάνατο του Παύλου Μελά ο Κατεχάκης ορίστηκε αρχηγός του Αγώνα στο βιλαέτι του Μοναστηρίου.
Μετά τον Παύλο Μελά, ασφαλώς ο Κατεχάκης κατέχει την επόμενη θέση στη δρακογενιά των Μακεδονομάχων.
Τη θέση αυτή δεν κατέκτησε μόνο από τις διαταγές του διορισμού μου, αλλά κυρίως και πρωτίστως από τον ηρωισμό του, την ικανότητά του ως στρατιωτικού.
Αλλαξε αυτογνωμόνως τη θέση της Αθήνας, η οποία ήταν άτοπη και αναποτελεσματική. Έλεγε η Αθήνα να διαφωτίσουν οι εθελοντές τους Έλληνες της Μακεδονίας, να τιμωρούν τους προδότες και πράκτορες των Βουλγάρων κ.λπ.
Έτσι, ο Κατεχάκης ανέλαβε στρατιωτική δράση, η οποία θορύβησε την Βουλγαρική Κυβέρνηση, τρομοκράτησε τους κομιτατζήδες (που μετρούσαν τους νεκρούς τους) και αναπτέρωσε το φρόνημα των Ελλήνων.
Στις 30 Νοεμβρίου 1804 στη μάχη του Ζέλοβου (Ανταρτικού) οι κομιτατζήδες μέτρησαν 12 νεκρούς τους. Σπόροι ελευθερίας εσπάρησαν στη Δυτική Μακεδονία και έδωσαν εθνικούς καρπούς 8 χρόνια αργότερα (1912 – 1913).
Το 1908 γύρισε στην Κρήτη και ανέλαβε την οργάνωση της πολιτοφυλακής. Ο Γεώργιος Κατεχάκης έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους (1912 – 1913) και βοήθησε αποτελεσματικά στις νίκες του ελληνικού στρατού (γενικός αρχηγός των εθελοντικών τμημάτων της Μακεδονίας και επιμελητής της Μεραρχίας Ηπείρου).
Από τα χρόνια εκείνα ήταν διαχρονικά στο πλευρό του Ελευθερίου Βενιζέλου. Το 1914 διορίστηκε επιτελάρχης της 9ης Μεραρχίας Θεσ/κης (ταγματάρχης).
Το 1916 έλαβε μέρος στο κίνημα της Θεσ/κης και διορίστηκε από την Κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου προσωπάρχης του Υπουργείου Στρατιωτικών.
Το 1917 διορίστηκε επιτελάρχης του σώματος στρατού Εθνικής Αμύνης και με το βαθμό αυτό συμμετείχε στις επιχειρήσεις του συμμαχικού μετώπου στη Μακεδονία μέχρι την υπογραφή της ανακωχής (1919).
Ευθύς αμέσως αναλαμβάνει αρχηγός της ελληνικής στρατιωτικής αποστολής στην Κων/πολη, έμεινε δε στη θέση αυτή μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 1920, (είχαν προηγηθεί οι εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 1920, οι οποίες έφεραν τον Ελ. Βενιζέλο εκτός Κυβερνήσεως).
Με αίτησή του αποστρατεύεται με το βαθμό του Υποστρατήγου (1920), καταστάς ο νεότερος σε ηλικία (39 ετών) Στρατηγός από της συστάσεως του Ελληνικού Κράτους.
Το 1922 επανήλθε στην ενεργό στρατιωτική δράση και διορίστηκε Γενικός Διοικητής Θράκης.
Μετά την υπογραφή της Συνθήκες της Λοζάνης (1923) αποστρατεύεται και εκλέγεται βουλευτής Ηρακλείου Κρήτης. Το 1924 αναλαμβάνει Υπουργός Στρατιωτικών στην Κυβέρνηση Θεμ. Σοφούλη.
Το 1928 διορίστηκε διοικητής Κρήτης και το 1929 εξελέγη γερουσιαστής Ηρακλείου Κρήτης. Το 1930 δώρισε την πατρική του περιουσία, για να ιδρυθεί διδασκαλείο στο Ηράκλειο (στο οποίο υπάρχει και ανδριάντας του). Δωρητής στο Δήμο Ρεθύμνου και σε πολλούς Ιερούς Ναούς της Κρήτης και Πρόεδρος του Ιδρύματος Ανδρέου και Μαρίας Καλοκαιρινού.
Πέθανε στις 22 Απριλίου 1939, σε ηλικία 58 ετών. Ο Κατεχάκης ήταν ένα γνήσιο παιδί της ανδρογέννας Κρήτης, που ήταν φτιαγμένο από ατσάλι και φωτιά, ήταν ένα απ’ της Αμύνης τα παιδιά, που θάματα πέτυχαν.
Ήταν ένας της δρακογενιάς των σύγχρονων Τιτάνων, που άνοιξαν δρόμους ανθηρούς να περπατήσει η δόξα.
Ένας από τα παλικάρια εκείνα που ανακάτευαν το χώμα με το αίμα τους, που έβαζαν στοίχημα ποιος θα πεθάνει πρώτος για την Ελλάδα, που έκαναν το θάνατο ζωή, τους τάφους πανηγύρι.
Ήταν ο Κατεχάκης ένας απ’ τους μαχητές εκείνους των ετών 1904-1922 που προχωρούσαν κι άλλο εμπρός, ψάχνοντας κι άλλη Ελλάδα, πιο λαμπερή, πιο δροσερή, πιο δυνατή στον κόσμο. Κι έγιναν τα ελληνόπουλα αυτά δίκαια, παιδιά του Κανάρη, του Ανδρούτσου, του Μπότσαρη και του Καραϊσκάκη, ανίψια του Παπαφλέσσα και εγγόνια του Θεμιστοκλή και του Διομήδη.
