Κυριακή 14 Ιουλίου 2019

14 Ιουλίου 1867: Η ανακάλυψη της δυναμίτιδας



Ο Σουηδός βιομήχανος εκρηκτικών Άλφρεντ Νόμπελ επιδεικνύει ενώπιον άγγλων ειδικών τη νέα του εφεύρεση, τη δυναμίτιδα.
Η οικογένεια Νόμπελ ήταν μία από τις παλαιότερες οικογένειες βιομηχάνων στη Σουηδία και ο Άλφρεντ, ένας πρωτοπόρος «τρελός επιστήμονας» με περίσσια τόλμη στο επιχειρείν, που τα έκανε όμως θάλασσα στις διαπροσωπικές σχέσεις.

Γεννήθηκε... 

 
 
 
το 1833 και ήταν ο τρίτος και μικρότερος γιος του Σουηδού μηχανικού Εμμανουήλ Νόμπελ, που κατασκεύαζε πολεμοφόδια για τη Ρωσία και κέρδισε πολλά χρήματα στον Κριμαϊκό πόλεμο.
Από παιδί έδειξε μεγάλη έφεση στη Χημεία και τις ξένες γλώσσες και σε αντίθεση με τους δύο αδελφούς του, ο πατέρας του τον εμπιστεύθηκε σε οικοδιδάσκαλο και αργότερα τον έστειλε στην Αμερική να σπουδάσει δίπλα σε έναν Σουηδό μηχανικό.

Οι Νόμπελ συνεχίζουν να φτιάχνουν νάρκες, τορπίλες και κανόνια, αλλά σε καιρό ειρήνης δεν μπορούν να βρουν χρηματοδότες.
Ο Άλφρεντ πήγε στη Γαλλία για να παρουσιάσει τις έρευνές του στη νιτρογλυκερίνη, αλλά οι τραπεζίτες και οι βιομήχανοι τον απέρριπταν. Όμως, ο Ναπολέων Γ΄ ενθουσιάστηκε και έδωσε εντολή στον τραπεζίτη Περέιρ να δανείσει 100.000 χρυσά φράγκα στον μικρό Νόμπελ. Ο ταλαντούχος νεαρός ανακάλυψε μια μέθοδο, με μια λιπαρή ουσία, που προκαλούσε έκρηξη στη νιτρογλυκερίνη δέκα φορές ισχυρότερη από τη μαύρη πυρίτιδα της εποχής.
Όμως, το εκρηκτικό μείγμα δεν μπορούσε να τιθασευτεί και στις 3 Σεπτεμβρίου του 1864, το εργοστάσιο Νόμπελ ανατινάσσεται από μια ανάφλεξη.
Πολλοί εργάτες θάβονται στα ερείπια και ανάμεσά τους, ο Αιμίλιος, ένας από τους αδελφούς του Άλφρεντ.
Παρά τον θάνατο του αδελφού του, ο Άλφρεντ Νόμπελ συνέχισε να αναζητεί τρόπο για να ελέγχει τη λιπαρή ουσία ώστε να μπορεί να χρησιμοποιείται σε ορυχεία και διανοίξεις σηράγγων. Η σουηδική κυβέρνηση υποχρέωσε τους Νόμπελ να κατασκευάσουν τη νέα τους μονάδα στις όχθες μιας λίμνης πολύ μακριά από τη Στοκχόλμη, για να μην τινάξουν την πρωτεύουσα στον αέρα! Γρήγορα όμως, ο φόβος μετατράπηκε σε ενδιαφέρον, όταν οι σουηδικοί σιδηρόδρομοι χρησιμοποίησαν τη νιτρογλυκερίνη για να ανοίξουν μια σήραγγα.

Το τυχαίο πείραμα

Κατά τη διάρκεια ενός πειράματος, σταγόνες από το υγρό έτρεξαν από ένα ραγισμένο δοχείο και έπεσαν πάνω στο πορώδες υλικό που χρησιμοποιούσε για τη συσκευασία. Αμέσως δημιουργήθηκε μια στερεή μάζα που καθιστούσε ευκολότερη τη χρήση της εκρηκτικής λιπαρής ουσίας. Η πυρίτιδα σε σκόνη έγινε η δυναμίτιδα που εδραιώθηκε στην κατασκευή των εκρηκτικών μέχρι την επανάσταση των πλαστικών.

Η ανακάλυψη ήταν σημαντική, αλλά ακόμη δεν ήταν ασφαλής.
Κάποιος Γερμανός ταξιδιώτης είχε ξεχάσει ένα δέμα με ποσότητα νιτρογλυκρίνης σε ένα ξενοδοχείο στη Νέα Υόρκη και στις 5 Νοεμβρίου 1865 η έκρηξη που προκάλεσε, τραυμάτισε 8 ανθρώπους.
Μετά από ένα μήνα διαλύθηκε ένα πλοίο και 50 άνθρωποι σκοτώθηκαν, όταν εξερράγησαν 300 βαρέλια δυναμίτιδας στα ανοιχτά του Παναμά.
Από ανάλογες εκρήξεις καταστράφηκαν δύο εργοστάσια στο Σίδνεϋ και το Αμβούργο.
Ο Νόμπελ προσπάθησε να υπερασπιστεί τον εαυτό του και την μεθοδό του.
Μπροστά στο δικαστήριο έριξε ένα δοχείο νιτρογλυκερίνη από ύψος και δεν προκλήθηκε έκρηξη. Μετά έριξε ένα σπίρτο που πήρε φωτιά αλλά δεν έγινε έκρηξη. Οι καταστροφές μπορεί να οφείλονταν στη ζέστη και ο Νόμπελ δεν έφερε ευθύνη.

Όμως, οι πελάτες του και οι πλοιοκτήτες, του επέβαλλαν εμπάργκο και από το 1866 έως το 1867 ο τζίρος της επιχείρησής του καταρρακώθηκε.
Σύντομη κάμψη. Το 1969 υπέγραψε μια μεγάλη συμφωνία στις ΗΠΑ στην οποία προμήθευε 300 βαρέλια δυναμίτιδας ημερησίως και ίδρυσε μια νέα εταιρεία.
Αντίστοιχη ανταπόκριση δεν βρήκε στην Ευρώπη, παρά μόνο στο πρόσωπο του Πωλ Μπαρμπ, ιδιοκτήτη ενός χαλυβουργείου, ο οποίος έγινε και ο μοναδικός του φίλος.

ΠΗΓΗ: Mixanitouxronou.gr