Πολλοί πιστεύουν λανθασμένα ότι το αρχαιότερο κτίσμα στην Ελλάδα είναι κάποιος ναός, θέατρο ή ανάκτορο. Όμως στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτα από αυτά αλλά μια πυραμίδα.
Πάνω στην οδική αρτηρία που ένωνε...
Πάνω στην οδική αρτηρία που ένωνε...
το Άργος με την Τεγέα υπάρχει η Πυραμίδα του Ελληνικού, όπως αποκαλείται μνημείο με την χρονολόγηση του κτίσματος να είναι αντικείμενο διαφωνιών.
Η αρχική εκτίμηση, της αμερικανικής αποστολής του 1938,είναι ότι κατασκευάστηκε τον 4ο π.Χ. αιώνα όμως το 1991 η επιστημονική ομάδα του καθηγητή Ιωάννη Λυριτζή διεξήγαγε έρευνα εφαρμόζοντας μία νέα μέθοδο χρονολόγησης.
Η νέα έρευνα έδειξε ότι το μνημείο κατασκευάστηκε στα μέσα προς το τέλος της 3ης χιλιετίας π.Χ. αντί του μόλις 3ου-4ου αιώνα π.Χ. αν και αρκετοί αρχαιολόγοι φαίνεται να διαφωνούν λέγοντας ότι το μνημείο χτίστηκε πάνω σε θεμέλια κτιρίου της Πρωτοελλαδικής εποχής, συνεπώς χτίστηκε σε κατοπινό από αυτή χρόνο.
Για την χρήση του κτίσματος έχουν διατυπωθεί διάφορες θεωρίες όπως ότι χρησίμευε ως οχυρό αν και το επικρατέστερο σενάριο είναι ότι ήταν τύμβος κάτι που επιβεβαιώνετε και από τον Παυσανία (2ος αι. μ.Χ.) στο έργο του Ελλάδος περιήγησις
«Δεξιά καθώς κανείς πηγαίνει από το Αργος προς την Επιδαυρία υπάρχει οικοδόμημα που μοιάζει πολύ με πυραμίδα και έχει απεικονισμένες ανάγλυφες ασπίδες του σχήματος των αργολικών ασπίδων. Αυτού είχε πολεμήσει ο Προίτος εναντίον του Ακρισίου για την βασιλεία, και λένε πως ο αγώνας έληξε ισόπαλος και γι’ αυτό αργότερα συμφιλιώθηκαν, αφού ούτε ο ένας ούτε ο άλλος μπόρεσε να πετύχει αποφασιστική νίκη. Λένε πως τότε πρώτη φορά συγκρούστηκαν οπλισμένοι με ασπίδες και οι ίδιοι και το στράτευμα τους. Για όσους εκατέρωθεν έπεσαν, επειδή ήταν συμπολίτες και συγγενείς, έγινε σ’ αυτό το μέρος κοινός τάφος». (Μετάφραση Νικολάου Παπαχατζή[3])
Όπως φαίνεται από το κείμενο, κατά την εποχή του Παυσανία το αναφερθέν οικοδόμημα ήταν διακοσμημένο με αργολικές ασπίδες και θεωρείτο, κατά τον ίδιο, τάφος (τύμβος) των πολιτών και συγγενών που έπεσαν σε μάχη πολεμώντας για την εξουσία. Χαρακτηριστικό της παλαιότητας της κατασκευής, σύμφωνα με τον Παυσανία, είναι ότι πρώτη φορά τότε είχαν χρησιμοποιηθεί ασπίδες σε μάχη.
Η αρχική εκτίμηση, της αμερικανικής αποστολής του 1938,είναι ότι κατασκευάστηκε τον 4ο π.Χ. αιώνα όμως το 1991 η επιστημονική ομάδα του καθηγητή Ιωάννη Λυριτζή διεξήγαγε έρευνα εφαρμόζοντας μία νέα μέθοδο χρονολόγησης.
Η νέα έρευνα έδειξε ότι το μνημείο κατασκευάστηκε στα μέσα προς το τέλος της 3ης χιλιετίας π.Χ. αντί του μόλις 3ου-4ου αιώνα π.Χ. αν και αρκετοί αρχαιολόγοι φαίνεται να διαφωνούν λέγοντας ότι το μνημείο χτίστηκε πάνω σε θεμέλια κτιρίου της Πρωτοελλαδικής εποχής, συνεπώς χτίστηκε σε κατοπινό από αυτή χρόνο.
Για την χρήση του κτίσματος έχουν διατυπωθεί διάφορες θεωρίες όπως ότι χρησίμευε ως οχυρό αν και το επικρατέστερο σενάριο είναι ότι ήταν τύμβος κάτι που επιβεβαιώνετε και από τον Παυσανία (2ος αι. μ.Χ.) στο έργο του Ελλάδος περιήγησις
«Δεξιά καθώς κανείς πηγαίνει από το Αργος προς την Επιδαυρία υπάρχει οικοδόμημα που μοιάζει πολύ με πυραμίδα και έχει απεικονισμένες ανάγλυφες ασπίδες του σχήματος των αργολικών ασπίδων. Αυτού είχε πολεμήσει ο Προίτος εναντίον του Ακρισίου για την βασιλεία, και λένε πως ο αγώνας έληξε ισόπαλος και γι’ αυτό αργότερα συμφιλιώθηκαν, αφού ούτε ο ένας ούτε ο άλλος μπόρεσε να πετύχει αποφασιστική νίκη. Λένε πως τότε πρώτη φορά συγκρούστηκαν οπλισμένοι με ασπίδες και οι ίδιοι και το στράτευμα τους. Για όσους εκατέρωθεν έπεσαν, επειδή ήταν συμπολίτες και συγγενείς, έγινε σ’ αυτό το μέρος κοινός τάφος». (Μετάφραση Νικολάου Παπαχατζή[3])
Όπως φαίνεται από το κείμενο, κατά την εποχή του Παυσανία το αναφερθέν οικοδόμημα ήταν διακοσμημένο με αργολικές ασπίδες και θεωρείτο, κατά τον ίδιο, τάφος (τύμβος) των πολιτών και συγγενών που έπεσαν σε μάχη πολεμώντας για την εξουσία. Χαρακτηριστικό της παλαιότητας της κατασκευής, σύμφωνα με τον Παυσανία, είναι ότι πρώτη φορά τότε είχαν χρησιμοποιηθεί ασπίδες σε μάχη.
