ΣΠΑΡΤΗ. Απάντηση στον Πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρι Πούτιν δίνει ο δήμαρχος Σπάρτης σχετικά με τους ισχυρισμούς του για την στάση των αρχαίων Σπαρτιατών έναντι των ανάπηρων και ηλικιωμένων πολιτών. Μάλιστα ο κ Δούκας ως δήμαρχος Σπάρτης και Μυστρά προσκαλεί τον Ρώσο Πρόεδρο για φιλοξενία.
Εξοχότατε,
Αγαπητέ Πρόεδρε,
Αγαπητέ Vladimir
Εύχομαι αυτή η Επιστολή μου να σας βρίσκει καλά!
Δράττομαι της ευκαιρίας να ξεκαθαρίσω κάποια πράγματα για τη Σπάρτη και να σας ζητήσω να αποδεχθείτε την πρόσκληση του Δήμου Σπάρτης, να επισκεφθείτε την σπουδαία πόλη μας, μαζί με τους φίλους και τους συνεργάτες σας, ως καλεσμένοι μας ώστε να απολαύσετε την φιλοξενία μας και να πάρετε μια γεύση από την ιστορία μας!
Η πόλη της Σπάρτης, ήταν η πρώτη δημοκρατία με ένα πολύ προοδευτικό “συνδυαστικό” ρεπουμπλικανικού-τύπου σύνταγμα.
Και με τη λέξη συνδυαστικό εννοώ πως το δημοκρατικό καθεστώς της εξασφάλιζε τη συμμετοχή στα κοινά όλων των κοινωνικών τάξεων, και όχι μόνο μιάς πλειοψηφίας!
Η πολιτική κληρονομιά του ‘Δυτικού κόσμου’, το Ρωμαϊκό και Αμερικάνικο σύνταγμα, αλλά και το πολιτικό σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου με τη συνταγματική Μοναρχία, την Βουλή των Λόρδων, την Βουλή των κοινοτήτων και το άγραφο σύνταγμα, όλα παρουσιάζουν μεγάλες ομοιότητες με το άγραφο Σύνταγμα του Λυκούργου, που εφαρμοζόταν στην Σπάρτη από το 830 π.Χ!
Όσον αφορά τη φροντίδα προς τα παιδιά και τους ηλικιωμένους:
Όλα τα παιδιά των Σπαρτιατών από την ηλικία των 7 ετών λάμβαναν την ίδια δημόσια εκπαίδευση (βασικά μαθηματικά, γραμματική και διάβασμα, μουσική, χορό, γυμναστική και στρατιωτικές ασκήσεις), έτσι ώστε να είναι έτοιμα να υπερασπιστούν την ελευθερία τους αλλά και την πόλη τους από κάθε μορφή τυραννίας και από ξένους εισβολείς.
Όσον αφορά τους ηλικιωμένους, η Σπάρτη φημιζόταν για τον σεβασμό της προς αυτούς.
Σύμφωνα με τον ιστορικό Πλούταρχο, όταν ένας ηλικιωμένος εισήλθε στο Στάδιο της Ολυμπίας, κατά τη διάρκεια διεξαγωγής των αρχαίων Ολυμπιακών αγώνων, έψαχνε να βρει θέση αλλά δεν μπορούσε. Τότε, όλοι οι νεαροί Σπαρτιάτες, σηκώθηκαν όρθιοι και πρόσφεραν στον ηλικιωμένο τη θέση τους ώστε να καθίσει. Όταν το είδαν αυτό, όλοι οι υπόλοιποι θεατές, άρχισαν να επευφημούν τους Σπαρτιάτες και κάποιος αναφώνησε : ‘όλοι γνωρίζαμε τι ήταν σωστό να κάνουμε, αλλά μόνο οι Σπαρτιάτες το εφήρμοσαν’!
Κάτι παρόμοιο διαδραματίστηκε και στην πόλη της Αθήνας κατά τη διάρκεια των «Παναθήναιων». Πάλι μόνο οι Σπαρτιάτες πρόσφεραν τις θέσεις τους. Και ξανά τους επευφήμησαν με κάποιον να σημειώνει: ‘Φαίνεται πως όλοι γνωρίζουμε τι είναι σωστό, αλλά δεν το εφαρμόζουμε.’ [Από το βιβλίο του Πλούταρχου, ‘Οι αξιοσημείωτοι λόγοι αγνώστων Σπαρτιατών’ 55, επίσης αναφορές έχουν γίνει από τον Ηρόδοτο 2.80 και τον Ξενοφώντα, Λακεδ. Πολιτ. 6.1-4]]
Οι ηλικιωμένοι στην Σπάρτη, είχαν το δικαίωμα να επιπλήξουν κάθε νεαρό του οποίου η συμπεριφορά παρέκλινε, με οποιοδήποτε τρόπο. [Πλουτ. Λακ. Αρχ. Επιτηδ. 8, 9, 10]
Το πιό σημαντικό όμως είναι πως το κυριότερο νομοθετικό όργανο της πόλης της Σπάρτης ήταν η Γερουσία (το Συμβούλιο των Ηλικιωμένων)! Για να εκλεγείς δια βίου Γερουσιαστής από την Απέλλα, τη συνέλευση του λαού, έπρεπε να είσαι άνω των 60 ετών!
Αναφορικά με τον Καιάδα, την αβυσσώδη σπηλιά, όπου οι πρόγονοί μας λέγεται ότι έριχναν τα πολύ καχεκτικά και άρρωστα μωρά, που δεν θα μπορούσαν να αυτοσυντηρηθούν, αυτό μάλλον είναι ένας μύθος, καθώς δεν υπάρχουν αντίστοιχα αρχαιολογικά ευρήματα ή άλλα αποδεικτικά στοιχεία!
Πιθανότατα, ήταν το μέρος όπου εκτελούσαν κάποιους αιχμαλώτους των Μεσσηνιακων Πολέμων, ή τους πολύ σκληρούς εγκληματίες, προδότες κλπ.
Όσον αφορά το σήμερα: Υλοποιούμε στο Δήμο μας το πρόγραμμα «Κανένας Σπαρτιάτης χωρίς φαγητό, στεγη, ή φάρμακα».
Διανέμουμε κατ’ οίκον τροφή και φάρμακα σε όσους ηλικιωμένους έχουν ανάγκη, ενώ έχουμε καταφέρει να κρατήσουμε τον αριθμό των κρουσμάτων του κορωνοϊού στο μηδέν!
Εξοχότατε,
Η Σπάρτη ήταν η πρώτη πόλη στην ιστορία της ανθρωπότητας που υιοθέτησε σύνταγμα και που στο σύνταγμά της, το ανώτατο όργανο ορίστηκε να είναι η Απέλλα, η γενική συνέλευση του λαού!
Η εξουσία της ασκείτο από
1. Τη γενική συνέλευση των πολιτών της
2. Τους πέντε έφορους (επίτροπους) οι οποίοι ήταν εκλεγμένοι -μάλλον με κλήρωση- μεταξύ των απλών πολιτών της Σπάρτης και οι οποίοι τους εκπροσωπούσαν.
Η διάρκεια της θητείας τους ήταν ένας χρόνος και κατείχαν πολύ εκτεταμένες αστικές και εκτελεστικές εξουσίες.
3. Τους 28 Γερουσιαστές που εκλέγονταν από την γενική συνέλευση των πολιτών
4. Τους δυο βασιλιάδες που προέρχονταν από τους δυο βασιλικούς οίκους της Σπάρτης, οι οποίοι έλεγχαν ο ένας τον άλλον και των οποίων η στέψη έπρεπε να εγκριθεί από τη Γερουσία, τους Έφορους και την Απέλλα μόνο σε περιπτώσεις ειδικών ανφισβητήσεων της νομιμότητας της διαδοχής.
Οι βασιλιάδες ασκούσαν την εξουσία του αρχιστράτηγου μόνο σε καιρό πολέμου.
Ο πόλεμος όμως ήταν ένα ζήτημα που αποφάσιζε η συνέλευση των πολιτών και οι έφοροι και όχι κάποια στρατιωτική ελίτ ή χούντα.
Ναι, οι Σπαρτιάτες δεν φημίζονταν για τους γραπτούς ή προφορικούς τους λόγους, ούτε για το χτίσιμο σπουδαίων οικοδομημάτων, αλλά κατάφεραν να κρατήσουν την πόλη τους, δημοκρατική και ελεύθερη για περίπου 6 αιώνες.
Η Σπάρτη ήταν η μόνη πόλη και η μόνη πολιτεία, που το σύνταγμά της κατάφερε να διασφαλίσει ομαλές διαδοχές στην εξουσία χωρίς δολοφονίες και πραξικοπήματα, και η μόνη πολιτεία που πρόσφερε δωρεάν δημόσια παιδεία και εκπαίδευση.
Εξοχότατε,
Ελπίζουμε να καταφέρετε να επισκεφτείτε πολύ σύντομα την Σπάρτη και τη μοναδική και μεγαλοπρεπή Βυζαντινή Καστροπολιτεία του Μυστρά, με τις όμορφες βυζαντινές εκκλησίες!
Με τις καλύτερες ευχές μου
Πέτρος Γ. Δούκας
Δήμαρχος Σπάρτης και Μυστρά
