Κρίσιμα ερωτήματα για τη μυστική συνάντηση Χέκερ – Σουρανή –Καλίν, των διπλωματικών συμβούλων, δηλαδή, των Μέρκελ, Μητσοτάκη και Ερντογάν αντιστοίχως, εγείρονται. Ερωτήματα...
που αξιώνουν πειστικές απαντήσεις.
Πρώτον, ποια ήταν η σκοπιμότητα της συνάντησης αυτής; Υπενθυμίζεται ότι έγινε τη Δευτέρα στη Βερολίνο, όταν μετά από μια αριστοτεχνική κίνηση της Καγκελαρίας, στην προγραμματισμένη συνάντηση Χέκερ –Σουρανή, με αντικείμενο συζήτησης το Κοινοτικό Ταμείο Ανάκαμψης (!), αίφνης στην …παρέα προστέθηκε ο εκπρόσωπος της τουρκικής Προεδρίας, που, ούτως ή άλλως, ήταν στη γερμανική πρωτεύουσα, λόγω της συνεδρίασης του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, την ίδια μέρα.
Ποια η σκοπιμότητα όταν τρία 24ωρα νωρίτερα ο Ρ. Τ. Ερντογάν έπαιρνε την πολιτική απόφαση της λειτουργίας της Αγίας Σοφίας ως ισλαμικού τεμένους, μια απόφαση που θα δηλητηρίαζε ακόμη περισσότερο τις σχέσεις των δύο χωρών, όπως φέρεται ειπών ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην πρόσφατη τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον Πρόεδρο της Τουρκίας;
Κι ακόμη: ποια η σκοπιμότητα της μυστικής διπλωματίας, ταυτόχρονα, παράλληλα με τη συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών; Με άλλα λόγια την ώρα που ο Νίκος Δένδιας έδινε, από κοινού με τον Νίκο Χριστοδουλίδη, τη μάχη για την επιβολή άμεσων κυρώσεων στην Άγκυρα, τι συζητείτο, πού κατέληγαν μερικά τετράγωνα πιο πέρα οι διπλωματικοί σύμβουλοι των ηγετών Ελλάδας και Τουρκίας, υπό τις γερμανικές… ευλογίες;
Επίσης, το γεγονός τελούσε σε πλήρη γνώση του υπουργού Εξωτερικών της χώρας; Ή, ήταν άλλο ένα γεγονός που επιβεβαιώνει το πρωθυπουργοκεντρικό μοντέλο διακυβέρνησης;
Η ρήτρα της μυστικότητας, τέλος, γιατί συμφωνήθηκε; Πότε σκόπευε το Μέγαρο Μαξίμου να ενημερώσει τους Έλληνες πολίτες; Γιατί έσπασε τη ρήτρα ο υπουργός Εξωτερικών της γείτονος Μεβλούτ Τσαβούσογλου;
Σε μια προσπάθεια να απαντηθούν κάποια από τα παραπάνω ερωτήματα, προκύπτουν τα εξής:
Ο Νίκος Δένδιας δεν φάνηκε ιδιαίτερα… ζεστός στη συνέντευξη που έδωσε χθες βράδυ στο κεντρικό δελτίο του Star και τη Μάρα Ζαχαρέα. Ερωτηθείς για την τριμερή συνάντηση, εν πρώτοις παρέπεμψε στον Τούρκο ομόλογό του, υπό την έννοια ότι εκείνος πήρε την ευθύνη της δημοσιοποίησης: «Κατ’ αρχήν σωστός αποδέκτης της ερώτησής σας θα ήταν ο Τούρκος Υπουργός των Εξωτερικών όχι ο Έλληνας Υπουργός των Εξωτερικών», ανέφερε και παρέπεμψε, σε δεύτερο χρόνο, στο πρωθυπουργικό Μέγαρο: «νομίζω υπήρξε σχετική ανακοίνωση, η ανακοίνωση των διπλωματικών πηγών ή ανακοίνωση του Μεγάρου Μαξίμου επ’ αυτού», δήλωσε κρατώντας σαφείς αποστάσεις.
Αμέσως μετά χαρακτήρισε «ευκταίο» το να υπάρχουν επαφές υπηρεσιακών παραγόντων, από εκείνο το σημείο και μετά όμως, άρχισαν τα «αλλά»: «Μέχρι εκεί όμως. Εάν η Τουρκία θέλει αυτό να το εμφανίσει ως διάλογο για να μπορέσει να αποτινάξει από πάνω της την πιθανότητα των κυρώσεων, νομίζω ότι θα πρέπει να προσπαθήσει λίγο παραπάνω», τόνισε με χαρακτηριστική έμφαση ο υπουργός Εξωτερικών προσδίδοντας στο γεγονός και τις πραγματικές του διαστάσεις.
Στο «γιατί» η τουρκική πλευρά, δια του υπουργείου Εξωτερικών, αποφάσισε να δημοσιοποιήσει τη συνάντηση του Βερολίνου, μπορεί να δώσει κανείς διάφορες πιθανές απαντήσεις. Μια, πειστική, εξήγηση δίνει σήμερα ο διπλωματικός συντάκτης της εφημερίδας «Καθημερινής» Βασίλης Νέδος: επικαλούμενος γερμανικές πηγές σημειώνει ότι κατατέθηκε από το Βερολίνο συγκεκριμένη πρόταση με στόχο την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας, που έχουν παγώσει από το 2016. Στη συνάντηση τέθηκε όμως ένας διπλός όρος για την επανέναρξη των διμερών επαφών: να διακοπούν οι μεταναστευτικές ροές και να μην προχωρήσει η Άγκυρα σε έρευνες ή γεωτρήσεις. Όρος που συνάντησε την αντίδραση του εξ απορρήτων του Τούρκου Προέδρου, γεγονός που ίσως και να εξηγεί τη δημοσιοποίηση της συνάντησης εκ μέρους του Μ. Τσαβούσογλου.
Υπάρχει όμως και μια ακόμη εξήγηση, που σχετίζεται με την ελληνική κοινή γνώμη: την ώρα που αυτή είναι η τραυματισμένη από την μετατροπή της Αγίας Σοφίας, τρία 24ωρα μετά συζητάς με τους… απέναντι, και μάλιστα εν κρυπτώ και παραβύστω;, είναι ένα ερώτημα που τίθεται. Ερώτηση που εν πολλοίς εξηγεί και την ενόχληση της Αθήνας από τη δημοσιοποιηση. Με άλλα λόγια ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας κατάφερε με την ενέργειά του αυτή να υπεισέλθει και στα δικά μας.
Τη δική του εξήγηση για τη μυστικότητα έδωσε το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που υποστήριξε ότι ο πρωθυπουργός φοβήθηκε την αντίδραση της σαμαρικής πτέρυγας: «Δυο ημέρες μετά την προκλητική απόφαση Ερντογάν για μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί και ενώ βουλευτές και υπουργοί της ΝΔ πλειοδοτούσαν σε εθνολαϊκισμό και ακροδεξιές κορώνες, η κυβέρνηση πραγματοποιούσε μυστική τριμερή συνάντηση με την Τουρκία και τη Γερμανία», υπογράμμιζε δηκτικά η Κουμουνδούρου προσθέτοντας, «δεν γνωρίζουμε αν κρύβεται επειδή φοβάται την ακραία πτέρυγά της. Πάντως να μην ανησυχεί ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα επιδείξει τον λαϊκισμό της ΝΔ όταν ήταν αντιπολίτευση. Ο Τσίπρας δεν είναι Μητσοτάκης».
Ανακοίνωση που κατέληγε με το αίτημα ενημέρωσης για τα αποτελέσματα της τριμερούς συνάντησης: «Ωστόσο σε μια τόσο κρίσιμη συγκυρία που η Τουρκία εντείνει την επιθετικότητα της, η Κυβέρνηση οφείλει τουλάχιστον να ενημερώσει άμεσα την αντιπολίτευση για το τι συζητήθηκε στην τριμερή αντί να μας πληροφορεί ο Τούρκος ΥΠΕΞ» -και μάλλον έχει δίκιο…
Νίκος Παπαδημητρίου
Πρώτον, ποια ήταν η σκοπιμότητα της συνάντησης αυτής; Υπενθυμίζεται ότι έγινε τη Δευτέρα στη Βερολίνο, όταν μετά από μια αριστοτεχνική κίνηση της Καγκελαρίας, στην προγραμματισμένη συνάντηση Χέκερ –Σουρανή, με αντικείμενο συζήτησης το Κοινοτικό Ταμείο Ανάκαμψης (!), αίφνης στην …παρέα προστέθηκε ο εκπρόσωπος της τουρκικής Προεδρίας, που, ούτως ή άλλως, ήταν στη γερμανική πρωτεύουσα, λόγω της συνεδρίασης του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, την ίδια μέρα.
Ποια η σκοπιμότητα όταν τρία 24ωρα νωρίτερα ο Ρ. Τ. Ερντογάν έπαιρνε την πολιτική απόφαση της λειτουργίας της Αγίας Σοφίας ως ισλαμικού τεμένους, μια απόφαση που θα δηλητηρίαζε ακόμη περισσότερο τις σχέσεις των δύο χωρών, όπως φέρεται ειπών ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην πρόσφατη τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον Πρόεδρο της Τουρκίας;
Κι ακόμη: ποια η σκοπιμότητα της μυστικής διπλωματίας, ταυτόχρονα, παράλληλα με τη συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών; Με άλλα λόγια την ώρα που ο Νίκος Δένδιας έδινε, από κοινού με τον Νίκο Χριστοδουλίδη, τη μάχη για την επιβολή άμεσων κυρώσεων στην Άγκυρα, τι συζητείτο, πού κατέληγαν μερικά τετράγωνα πιο πέρα οι διπλωματικοί σύμβουλοι των ηγετών Ελλάδας και Τουρκίας, υπό τις γερμανικές… ευλογίες;
Επίσης, το γεγονός τελούσε σε πλήρη γνώση του υπουργού Εξωτερικών της χώρας; Ή, ήταν άλλο ένα γεγονός που επιβεβαιώνει το πρωθυπουργοκεντρικό μοντέλο διακυβέρνησης;
Η ρήτρα της μυστικότητας, τέλος, γιατί συμφωνήθηκε; Πότε σκόπευε το Μέγαρο Μαξίμου να ενημερώσει τους Έλληνες πολίτες; Γιατί έσπασε τη ρήτρα ο υπουργός Εξωτερικών της γείτονος Μεβλούτ Τσαβούσογλου;
Σε μια προσπάθεια να απαντηθούν κάποια από τα παραπάνω ερωτήματα, προκύπτουν τα εξής:
Ο Νίκος Δένδιας δεν φάνηκε ιδιαίτερα… ζεστός στη συνέντευξη που έδωσε χθες βράδυ στο κεντρικό δελτίο του Star και τη Μάρα Ζαχαρέα. Ερωτηθείς για την τριμερή συνάντηση, εν πρώτοις παρέπεμψε στον Τούρκο ομόλογό του, υπό την έννοια ότι εκείνος πήρε την ευθύνη της δημοσιοποίησης: «Κατ’ αρχήν σωστός αποδέκτης της ερώτησής σας θα ήταν ο Τούρκος Υπουργός των Εξωτερικών όχι ο Έλληνας Υπουργός των Εξωτερικών», ανέφερε και παρέπεμψε, σε δεύτερο χρόνο, στο πρωθυπουργικό Μέγαρο: «νομίζω υπήρξε σχετική ανακοίνωση, η ανακοίνωση των διπλωματικών πηγών ή ανακοίνωση του Μεγάρου Μαξίμου επ’ αυτού», δήλωσε κρατώντας σαφείς αποστάσεις.
Αμέσως μετά χαρακτήρισε «ευκταίο» το να υπάρχουν επαφές υπηρεσιακών παραγόντων, από εκείνο το σημείο και μετά όμως, άρχισαν τα «αλλά»: «Μέχρι εκεί όμως. Εάν η Τουρκία θέλει αυτό να το εμφανίσει ως διάλογο για να μπορέσει να αποτινάξει από πάνω της την πιθανότητα των κυρώσεων, νομίζω ότι θα πρέπει να προσπαθήσει λίγο παραπάνω», τόνισε με χαρακτηριστική έμφαση ο υπουργός Εξωτερικών προσδίδοντας στο γεγονός και τις πραγματικές του διαστάσεις.
Στο «γιατί» η τουρκική πλευρά, δια του υπουργείου Εξωτερικών, αποφάσισε να δημοσιοποιήσει τη συνάντηση του Βερολίνου, μπορεί να δώσει κανείς διάφορες πιθανές απαντήσεις. Μια, πειστική, εξήγηση δίνει σήμερα ο διπλωματικός συντάκτης της εφημερίδας «Καθημερινής» Βασίλης Νέδος: επικαλούμενος γερμανικές πηγές σημειώνει ότι κατατέθηκε από το Βερολίνο συγκεκριμένη πρόταση με στόχο την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας, που έχουν παγώσει από το 2016. Στη συνάντηση τέθηκε όμως ένας διπλός όρος για την επανέναρξη των διμερών επαφών: να διακοπούν οι μεταναστευτικές ροές και να μην προχωρήσει η Άγκυρα σε έρευνες ή γεωτρήσεις. Όρος που συνάντησε την αντίδραση του εξ απορρήτων του Τούρκου Προέδρου, γεγονός που ίσως και να εξηγεί τη δημοσιοποίηση της συνάντησης εκ μέρους του Μ. Τσαβούσογλου.
Υπάρχει όμως και μια ακόμη εξήγηση, που σχετίζεται με την ελληνική κοινή γνώμη: την ώρα που αυτή είναι η τραυματισμένη από την μετατροπή της Αγίας Σοφίας, τρία 24ωρα μετά συζητάς με τους… απέναντι, και μάλιστα εν κρυπτώ και παραβύστω;, είναι ένα ερώτημα που τίθεται. Ερώτηση που εν πολλοίς εξηγεί και την ενόχληση της Αθήνας από τη δημοσιοποιηση. Με άλλα λόγια ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας κατάφερε με την ενέργειά του αυτή να υπεισέλθει και στα δικά μας.
Τη δική του εξήγηση για τη μυστικότητα έδωσε το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που υποστήριξε ότι ο πρωθυπουργός φοβήθηκε την αντίδραση της σαμαρικής πτέρυγας: «Δυο ημέρες μετά την προκλητική απόφαση Ερντογάν για μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί και ενώ βουλευτές και υπουργοί της ΝΔ πλειοδοτούσαν σε εθνολαϊκισμό και ακροδεξιές κορώνες, η κυβέρνηση πραγματοποιούσε μυστική τριμερή συνάντηση με την Τουρκία και τη Γερμανία», υπογράμμιζε δηκτικά η Κουμουνδούρου προσθέτοντας, «δεν γνωρίζουμε αν κρύβεται επειδή φοβάται την ακραία πτέρυγά της. Πάντως να μην ανησυχεί ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα επιδείξει τον λαϊκισμό της ΝΔ όταν ήταν αντιπολίτευση. Ο Τσίπρας δεν είναι Μητσοτάκης».
Ανακοίνωση που κατέληγε με το αίτημα ενημέρωσης για τα αποτελέσματα της τριμερούς συνάντησης: «Ωστόσο σε μια τόσο κρίσιμη συγκυρία που η Τουρκία εντείνει την επιθετικότητα της, η Κυβέρνηση οφείλει τουλάχιστον να ενημερώσει άμεσα την αντιπολίτευση για το τι συζητήθηκε στην τριμερή αντί να μας πληροφορεί ο Τούρκος ΥΠΕΞ» -και μάλλον έχει δίκιο…
Νίκος Παπαδημητρίου
