Στις ποικίλες ιστορικές μας αναδιφήσεις σχετικά με όλα εκείνα τα θέματα που σχετίζονται με την ιστορία της Βορείου Ηπείρου, ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο, το οποίο αφορά την ιστορική πόλη της Κορυτσάς, καθώς και τα περίχωρά της.
Ο...
Ο...
Άγγλος Συνταγματάρχης Μάρραιϋ, στις 2 Οκτωβρίου του 1913, απευθυνομένος μέσω επιστολής του προς τη Διέυθυνση της Εφημερίδας “Liberte” στη Θεσσαλονική, γράφει τα εξής:
«Κύριε,
Θα ενδιαφέρει τους αναγνώστες μας να μάθουν πως χάριν της καλοσύνης του Διοικητικού διαμερίσματος της Κορυτσάς, κατάφερα να περιοδεύσω επί μία εβδομάδα τα διάφορα χωριά που περιστοιχίζουν την Κορυτσά. Καταρχήν μετέβηκα στη Χοτσίστα, μετά στο μουσουλμανικό χωριό Γκράτζα, στο Βερατά Γκράπτοη, Βράδβιτσα, Γκιούβασση, Ζίστιστα, στα επίσης μουσουλμανικά Σιπάνι, Βράτσανη, Χούλι, στα Σινίτσα, Δάρδα, Μπομποστίτσα και τέλος στην Μοσχόπολη.
«Κύριε,
Θα ενδιαφέρει τους αναγνώστες μας να μάθουν πως χάριν της καλοσύνης του Διοικητικού διαμερίσματος της Κορυτσάς, κατάφερα να περιοδεύσω επί μία εβδομάδα τα διάφορα χωριά που περιστοιχίζουν την Κορυτσά. Καταρχήν μετέβηκα στη Χοτσίστα, μετά στο μουσουλμανικό χωριό Γκράτζα, στο Βερατά Γκράπτοη, Βράδβιτσα, Γκιούβασση, Ζίστιστα, στα επίσης μουσουλμανικά Σιπάνι, Βράτσανη, Χούλι, στα Σινίτσα, Δάρδα, Μπομποστίτσα και τέλος στην Μοσχόπολη.
Εκτός της Βιγλίστας και της Μοσχοπόλεως, σε κανένα άλλο χωριό δεν πάτησε Άγγλος. Εύχομαι και άλλοι συμπατριώτες μου να ακολουθήσουν το παράδειγμά μου και να αντιληφθούν πόσο κυριαρχεί το Ελληνικό φρόνημα σ’ ετούτο το διαμέρισμα. Άνδρες, γυναίκες και παιδιά, δεν έχουν άλλη σκέψη παρά μόνο την ένωσή τους με την Ελλάδα, όπως και την απόφαση να θυσιάσουν για αυτή την επιτυχία και τη ζωή τους. Πριν να ξεκινήσω αυτήν μου την περιοδεία, είχα ζητήσει την άδεια στον κ. Διοικητή, όπως επισκεφθώ μουσουλμανικά χωριά, απρόοπτα και χωρίς την προειδοποίηση κάποιου, όπως και έγινε. Όμως και σε αυτά τα χωριά βρήκα την αμετάτρεπτη απόφαση να αγωνισθούν στο πλευρό των Ελλήνων αδελφών τους, εάν γίνει απόπειρα αποσπάσεώς τους από την Ελλάδα και υπαγωγή τους στον Αλβανικό ζυγό. Είμαστε Έλληνες και όχι Αλβανοί, μου δήλωσε ο Αχμέτ Σουλεϊμάν Βέης, αρχηγός των κατοίκων του χωριού Σιπάνι και πραγματικός μας Σουλτάνος είναι ο Βασιλεύς της Ελλάδος. Ουδέποτε άλλοτε ήμαστε ευτυχέστεροι από τώρα υπό την Ελληνική Διοίκηση και δεν επιθυμούμε να την χάσουμε. Εάν παραστεί ανάγκη θα πολεμήσουμε παρά το πλευρό των αδελφών μας Χριστιανών.
Στην Αγγλία πάντοτε τιμήσαμε τον κ. Μπρέδσφορτ ως μία αυθεντία στο Αλβανικό ζήτημα, αλλά βρίσκω πως ήδη το έργο, το γραφόμενο «Μακεδονία» είναι μυθιστόρημα και όχι ιστορία. Στο διαμέρισμα της Κορυτσάς δεν υπάρχουν Αλβανοί. Ο πληθυσμός είναι καθ’ ολοκληρίαν Ελληνικός και πρέπει να μείνει τέτοιος.
Τι κάνουν ή τι θα κάνουν οι Δυνάμεις ολίγον ενδιαφέρει. Το μέλλον είναι στα χέρια ετούτου του λαού, του οποίου ο αγώνας θα θριαμβεύσει, διότι είναι δίκαιος και διότι ο λαός αυτός έχει συνείδηση της ισχύος του.
Στην Αγγλία πάντοτε τιμήσαμε τον κ. Μπρέδσφορτ ως μία αυθεντία στο Αλβανικό ζήτημα, αλλά βρίσκω πως ήδη το έργο, το γραφόμενο «Μακεδονία» είναι μυθιστόρημα και όχι ιστορία. Στο διαμέρισμα της Κορυτσάς δεν υπάρχουν Αλβανοί. Ο πληθυσμός είναι καθ’ ολοκληρίαν Ελληνικός και πρέπει να μείνει τέτοιος.
Τι κάνουν ή τι θα κάνουν οι Δυνάμεις ολίγον ενδιαφέρει. Το μέλλον είναι στα χέρια ετούτου του λαού, του οποίου ο αγώνας θα θριαμβεύσει, διότι είναι δίκαιος και διότι ο λαός αυτός έχει συνείδηση της ισχύος του.
Ο Χρονογράφος
Α. Μ. Μάρραιϋ
Συνταγματάρχης
Ανταποκριτής Αγγλικών εφημερίδων
*Η παρούσα επιστολή για λόγους αναγνωστικής διευκόλυνσης, απλοποιήθηκε στην Νεοελληνική και έχει ως παραπομπή το έργο «Το Βορειοηπειρωτικό Ζήτημα» της Εταιρείας Φίλων του Λαού, σελ. 79 – 81, που εκδόθηκε στην Αθήνα το 1978
himara.gr
