Σούπερ μάρκετ και ενοίκια αδειάζουν το πορτοφόλι του καταναλωτή
Το τελευταίο διάστημα είναι είναι εμφανές πλέον σε όλους ότι η επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ είναι πολύ πιο ακριβή απ’ ό,τι στο παρελθόν. Για τα ίδια προϊόντα ο καταναλωτής καλείται να πληρώσει ένα αρκετά πιο μεγάλο ποσό. Την ίδια στιγμή τα ενοίκια στις περισσότερες περιοχές...
ειδικά της Αττικής έχουν σχεδόν διπλασιαστεί καθιστώντας εφιάλτη την προοπτική της εύρεσης σπιτιού.
Ενδεικτικά είναι τα όσα δήλωσε ο πρόεδρος του ΙΝΚΑ (Ινστιτούτο Καταναλωτή), Γιώργος Λεχουρίτης μιλώντας στην ιστοσελίδα ΝEWS 24/7, ο οποίος μάλιστα τονίζει ότι το πρόβλημα είναι σαφώς πιο σοβαρό από όσο παρουσιάζεται.
«Η συνήθης δικαιολογία για τις ανατιμήσεις είναι η αύξηση των διεθνών τιμών και κυρίως των καυσίμων αλλά και οι καιρικές συνθήκες. Όμως η καταγεγραμμένη αύξηση στα καύσιμα δεν μπορεί να δικαιολογήσει τα πάντα. Και για να το πούμε απλά, για να καταλαβαίνει και ο κόσμος, υπάρχει καταγεγραμμένη αισχροκέρδεια. Αυτή είναι η πραγματικότητα» υπογραμμίζει ο κύριος Λεχουρίτης.
Ποια όμως είδη έχουν "τσιμπήσει" και από πότε άρχισε να παρατηρείται αυτό το φαινόμενο; Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία αλλά και τις καταγγελίες που έχει στα υπ’ όψιν του ΙΝΚΑ οι ανατιμήσεις αφορούν κυρίως τρόφιμα και είδη καθαρισμού και περιποίησης, προϊόντα δηλαδή πρώτης ανάγκης για κάθε ελληνικό σπίτι.
Όσον αφορά τα τρόφιμα αυξήσεις καταγράφονται στα γαλακτομικά προϊόντα, στα όσπρια, στα ζυμαρικά, στα άλευρα και στα αλλαντικά. Επίσης, στα φρούτα, από τα οποία ιδιαίτερα της εποχής είναι πολύ ακριβά, και τα λαχανικά. Τα ποσοστά των αυξήσεων κυμαίνονται από 4 μέχρι 15% αλλά σε κάποιες περιπτώσεις έφτασαν ακόμη και στο 50%. Η συγκεκριμένη αύξηση καταγράφηκε σε ελαιόλαδο συγκεκριμένης μάρκας.
«Μας ρωτούν πολλές φορές είναι δυνατόν σε ελεύθερη οικονομία να παρεμβαίνει το κράτος να καθορίζει τις τιμές; Απαντάμε: Σε ελεύθερη οικονομία όχι αλλά εδώ υπάρχει ένα καθεστώς ελεύθερης... ασυδοσίας. Αυτό δεν μπορούμε να το επιτρέψουμε. Οπως και δεν μπορούμε να αδιαφορούμε για φαινόμενα καρτελοποίησης της αγοράς», επισημαίνει ο πρόεδρος του ΙΝΚΑ.
Οι πρώτες αυξήσεις άρχισαν να παρατηρούνται ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2020. Εν συνεχεία, λίγο πριν από το Πάσχα το ΙΝΚΑ ενημέρωσε τη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή ότι παρατηρούνται φαινόμενα αισχροκέρδειας στην αγορά. Από το Υπουργείο Ανάπτυξης όμως δεν σημειώθηκε καμία ιδιαίτερη αντίδραση μέχρι και σήμερα.
«Τείνω να πιστέψω ότι οι απώλειες των επιχειρήσεων στην καραντίνα θα καλυφθούν από τους καταναλωτές. Οι επιχειρηματίες βέβαια έχουν τα δίκια τους αλλά δεν γίνεται το κόστος να πηγαίνει κατευθείαν στο λογαριασμό του καταναλωτή. Την ίδια στιγμή να θυμίσω ότι οι μισθοί και οι συντάξεις παραμένουν στάσιμες ενώ μιλώντας ειδικά για τους μισθούς πρόσφατα νομοθετήθηκε και η μείωση στην αμοιβή των υπερωριών. Αρα δηλαδή θα έχουμε πτώση του διαθέσιμου εισοδήματος. Δεν ανησυχούμε όμως, οι εργαζόμενοι θα πληρώνουν για τα είδη πρώτης ανάγκης με ρεπό», λέει ο κ. Λεχουρίτης.
Ενδεικτικά είναι τα όσα δήλωσε ο πρόεδρος του ΙΝΚΑ (Ινστιτούτο Καταναλωτή), Γιώργος Λεχουρίτης μιλώντας στην ιστοσελίδα ΝEWS 24/7, ο οποίος μάλιστα τονίζει ότι το πρόβλημα είναι σαφώς πιο σοβαρό από όσο παρουσιάζεται.
«Η συνήθης δικαιολογία για τις ανατιμήσεις είναι η αύξηση των διεθνών τιμών και κυρίως των καυσίμων αλλά και οι καιρικές συνθήκες. Όμως η καταγεγραμμένη αύξηση στα καύσιμα δεν μπορεί να δικαιολογήσει τα πάντα. Και για να το πούμε απλά, για να καταλαβαίνει και ο κόσμος, υπάρχει καταγεγραμμένη αισχροκέρδεια. Αυτή είναι η πραγματικότητα» υπογραμμίζει ο κύριος Λεχουρίτης.
Ποια όμως είδη έχουν "τσιμπήσει" και από πότε άρχισε να παρατηρείται αυτό το φαινόμενο; Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία αλλά και τις καταγγελίες που έχει στα υπ’ όψιν του ΙΝΚΑ οι ανατιμήσεις αφορούν κυρίως τρόφιμα και είδη καθαρισμού και περιποίησης, προϊόντα δηλαδή πρώτης ανάγκης για κάθε ελληνικό σπίτι.
Όσον αφορά τα τρόφιμα αυξήσεις καταγράφονται στα γαλακτομικά προϊόντα, στα όσπρια, στα ζυμαρικά, στα άλευρα και στα αλλαντικά. Επίσης, στα φρούτα, από τα οποία ιδιαίτερα της εποχής είναι πολύ ακριβά, και τα λαχανικά. Τα ποσοστά των αυξήσεων κυμαίνονται από 4 μέχρι 15% αλλά σε κάποιες περιπτώσεις έφτασαν ακόμη και στο 50%. Η συγκεκριμένη αύξηση καταγράφηκε σε ελαιόλαδο συγκεκριμένης μάρκας.
«Μας ρωτούν πολλές φορές είναι δυνατόν σε ελεύθερη οικονομία να παρεμβαίνει το κράτος να καθορίζει τις τιμές; Απαντάμε: Σε ελεύθερη οικονομία όχι αλλά εδώ υπάρχει ένα καθεστώς ελεύθερης... ασυδοσίας. Αυτό δεν μπορούμε να το επιτρέψουμε. Οπως και δεν μπορούμε να αδιαφορούμε για φαινόμενα καρτελοποίησης της αγοράς», επισημαίνει ο πρόεδρος του ΙΝΚΑ.
Οι πρώτες αυξήσεις άρχισαν να παρατηρούνται ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2020. Εν συνεχεία, λίγο πριν από το Πάσχα το ΙΝΚΑ ενημέρωσε τη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή ότι παρατηρούνται φαινόμενα αισχροκέρδειας στην αγορά. Από το Υπουργείο Ανάπτυξης όμως δεν σημειώθηκε καμία ιδιαίτερη αντίδραση μέχρι και σήμερα.
«Τείνω να πιστέψω ότι οι απώλειες των επιχειρήσεων στην καραντίνα θα καλυφθούν από τους καταναλωτές. Οι επιχειρηματίες βέβαια έχουν τα δίκια τους αλλά δεν γίνεται το κόστος να πηγαίνει κατευθείαν στο λογαριασμό του καταναλωτή. Την ίδια στιγμή να θυμίσω ότι οι μισθοί και οι συντάξεις παραμένουν στάσιμες ενώ μιλώντας ειδικά για τους μισθούς πρόσφατα νομοθετήθηκε και η μείωση στην αμοιβή των υπερωριών. Αρα δηλαδή θα έχουμε πτώση του διαθέσιμου εισοδήματος. Δεν ανησυχούμε όμως, οι εργαζόμενοι θα πληρώνουν για τα είδη πρώτης ανάγκης με ρεπό», λέει ο κ. Λεχουρίτης.
Απλησίαστα τα ενοίκια
Την ίδια στιγμή, τα ενοίκια στις περισσότερες περιοχές της Αττικής έχουν πάρει την… ανηφόρα τα τελευταία χρόνια με το Airbnbνα έχει οξύνει ακόμα περισσότερο το πρόβλημα. Ειδικά, στο κέντρο της Αθήνας τα ενοίκια θα είναι σε λίγο καιρό – αν δεν είναι ήδη- άκρως αποτρεπτικά για όποιον θέλει να μείνει εκεί.
Κυρίως τα ενοίκια σε νεόδμητα ακίνητα έως 15 ετών, λόγω της μικρής διαθεσιμότητας τους σχεδόν σε όλη την Ελλάδα, έχουν αυξηθεί κατακόρυφα. Γενικώς η ζήτηση είναι πλέον μεγαλύτερη από την προσφορά, καθώς το μεγαλύτερο πρόβλημα που καταγράφεται και τη φετινή χρονιά είναι η πολύ μικρή διαθεσιμότητα ακινήτων προς μίσθωση, ιδίως για ακίνητα έως 15 ετών (κατασκευής μετά το 2005), επισημαίνουν στελέχη της κτηματαγοράς.
Αυξήσεις - ηπιότερες ωστόσο - καταγράφονται και σε ενοίκια ακινήτων άνω των 15 ετών. Πρόκειται κυρίως για ακίνητα κατασκευής από το 1975 έως το 1990, σε μεγάλο ποσοστό μερικώς ή/και ολικώς ανακαινισμένα, που σε πολλές περιπτώσεις, λόγω της έλλειψης διαθεσιμότητας, αγγίζουν σε τιμές μίσθωσης τις ζητούμενες νεόδμητων τιμές διαμερισμάτων έως 15 ετών.
«Οσον αφορά στο κέντρο της Αθήνας, όπου καταγράφονται και οι μεγαλύτερες αυξήσεις, οι τιμές ενοικίασης έχουν ανέβει κατά 20% - 30% κατά μέσον όρο την τελευταία διετία. Στις περιοχές της πρωτεύουσας εκτός του κέντρου η αντίστοιχη άνοδος εκτιμάται ότι κινήθηκε πέριξ του 10% - 15%. Πλέον, η ενοικίαση ενός διαμερίσματος κατάλληλο για οικογένεια 90τμ - 110τμ, σε περιοχές των Ανατολικών, Βορείων και Νοτίων προαστίων κοστίζει από 650€ έως 850€, δηλαδή σχεδόν όσο ένας μέσος μηνιαίος μισθός», παρατηρεί ο Πρόεδρος του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates, Θεμιστοκλής Μπάκας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι και το ΔΝΤ σε μια έκθεση που δημοσίευσε στις αρχές Ιουνίου επεσήμανε την κατάσταση στη χώρα μας την αύξηση των ενοικίων. Όπως ανέφερε το Ταμείο, σε 14 από τις 17 αναπτυγμένες ευρωπαϊκές οικονομίες, περισσότεροι από τους μισούς ενοικιαστές με χαμηλό εισόδημα πληρώνουν για ενοίκιο ποσό που είναι πολύ κοντά στο όριο του 40% του εισοδήματός τους. Την ίδια στιγμή, στην Ελλάδα οι πλέον αδύναμοι πολίτες ξοδεύουν περισσότερο από το 40% του διαθέσιμου εισοδήματός τους σε ενοίκια.
Το 2016 το 84,6% των ενοικιαστών στην Ελλάδα δαπανούσαν περισσότερο από το 40% του ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματός τους για στέγαση, όταν ο μέσος όρος της Ε.Ε. ήταν 28%. Σήμερα σε πολλές περιπτώσεις οι ενοικιαστές δαπανούν ακόμη και έναν ολόκληρο μισθό για στέγαση.
Κυρίως τα ενοίκια σε νεόδμητα ακίνητα έως 15 ετών, λόγω της μικρής διαθεσιμότητας τους σχεδόν σε όλη την Ελλάδα, έχουν αυξηθεί κατακόρυφα. Γενικώς η ζήτηση είναι πλέον μεγαλύτερη από την προσφορά, καθώς το μεγαλύτερο πρόβλημα που καταγράφεται και τη φετινή χρονιά είναι η πολύ μικρή διαθεσιμότητα ακινήτων προς μίσθωση, ιδίως για ακίνητα έως 15 ετών (κατασκευής μετά το 2005), επισημαίνουν στελέχη της κτηματαγοράς.
Αυξήσεις - ηπιότερες ωστόσο - καταγράφονται και σε ενοίκια ακινήτων άνω των 15 ετών. Πρόκειται κυρίως για ακίνητα κατασκευής από το 1975 έως το 1990, σε μεγάλο ποσοστό μερικώς ή/και ολικώς ανακαινισμένα, που σε πολλές περιπτώσεις, λόγω της έλλειψης διαθεσιμότητας, αγγίζουν σε τιμές μίσθωσης τις ζητούμενες νεόδμητων τιμές διαμερισμάτων έως 15 ετών.
«Οσον αφορά στο κέντρο της Αθήνας, όπου καταγράφονται και οι μεγαλύτερες αυξήσεις, οι τιμές ενοικίασης έχουν ανέβει κατά 20% - 30% κατά μέσον όρο την τελευταία διετία. Στις περιοχές της πρωτεύουσας εκτός του κέντρου η αντίστοιχη άνοδος εκτιμάται ότι κινήθηκε πέριξ του 10% - 15%. Πλέον, η ενοικίαση ενός διαμερίσματος κατάλληλο για οικογένεια 90τμ - 110τμ, σε περιοχές των Ανατολικών, Βορείων και Νοτίων προαστίων κοστίζει από 650€ έως 850€, δηλαδή σχεδόν όσο ένας μέσος μηνιαίος μισθός», παρατηρεί ο Πρόεδρος του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates, Θεμιστοκλής Μπάκας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι και το ΔΝΤ σε μια έκθεση που δημοσίευσε στις αρχές Ιουνίου επεσήμανε την κατάσταση στη χώρα μας την αύξηση των ενοικίων. Όπως ανέφερε το Ταμείο, σε 14 από τις 17 αναπτυγμένες ευρωπαϊκές οικονομίες, περισσότεροι από τους μισούς ενοικιαστές με χαμηλό εισόδημα πληρώνουν για ενοίκιο ποσό που είναι πολύ κοντά στο όριο του 40% του εισοδήματός τους. Την ίδια στιγμή, στην Ελλάδα οι πλέον αδύναμοι πολίτες ξοδεύουν περισσότερο από το 40% του διαθέσιμου εισοδήματός τους σε ενοίκια.
Το 2016 το 84,6% των ενοικιαστών στην Ελλάδα δαπανούσαν περισσότερο από το 40% του ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματός τους για στέγαση, όταν ο μέσος όρος της Ε.Ε. ήταν 28%. Σήμερα σε πολλές περιπτώσεις οι ενοικιαστές δαπανούν ακόμη και έναν ολόκληρο μισθό για στέγαση.
