Το διεθνές ενδιαφέρον συγκεντρώνουν ξανά οι «εργασίες αποκατάστασης» της Ακρόπολης. «Το μνημείο μετατρέπεται σταδιακά σε Disneyland» αναφέρει δημοσίευμα του The World.
“Η Ελλάδα ισχυρίζεται ότι θέλει να κάνει την Ακρόπολη πιο προσβάσιμη. Οι επικριτές...
λένε ότι το αρχαίο μνημείο μετατρέπεται σταδιακά σε Disneyland” υπογραμμίζει άρθρο του The World υπό τον τίτλο «Θέλουν να μετατρέψουν την Ακρόπολη στη Disneyland», σε ακόμη μια καθόλου κολακευτική αναφορά για τις «εργασίες συντήρησης» της Ακρόπολης, που, όπως υπενθυμίζει το δημοσίευμα, αποτελεί έναν από τους πιο πολύτιμους αρχαιολογικούς χώρους, καλωσορίζοντας περισσότερους από τρία εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως.
Ο αρχιτέκτονας Τάσος Τανούλας είναι μεγάλος γνώστης των αρχαίων μνημείων της Ακρόπολης στην Αθήνα. Για δεκαετίες ηγούταν των εργασιών συντήρησης και αποκατάστασης στα μνημεία του ορόσημου και στις σχεδόν καθημερινές επισκέψεις του, τις οποίες συνέχισε ακόμη και μετά τη συνταξιοδότησή του, βρισκόταν ενώπιον ενός μνημείου σχεδόν αμετάβλητου. Πρόσφατα, ωστόσο, βρέθηκε αντιμέτωπος με μια αλλαγή που δεν απαιτούσε εκπαιδευμένο μάτι για να εντοπιστεί: ένας νέος διάδρομος από τσιμέντο περιέβαλλε τα αρχαία μνημεία. «Ήταν σοκ … ήμουν έκπληκτος. Εάν… αυτό συμβεί και στον υπόλοιπο αρχαιολογικό χώρο, καταλαβαίνετε τι πρόκειται να συμβεί: Δεν θα πρόκειται πλέον για την Ακρόπολη»
Ο αρχιτέκτονας Τάσος Τανούλας είναι μεγάλος γνώστης των αρχαίων μνημείων της Ακρόπολης στην Αθήνα. Για δεκαετίες ηγούταν των εργασιών συντήρησης και αποκατάστασης στα μνημεία του ορόσημου και στις σχεδόν καθημερινές επισκέψεις του, τις οποίες συνέχισε ακόμη και μετά τη συνταξιοδότησή του, βρισκόταν ενώπιον ενός μνημείου σχεδόν αμετάβλητου. Πρόσφατα, ωστόσο, βρέθηκε αντιμέτωπος με μια αλλαγή που δεν απαιτούσε εκπαιδευμένο μάτι για να εντοπιστεί: ένας νέος διάδρομος από τσιμέντο περιέβαλλε τα αρχαία μνημεία. «Ήταν σοκ … ήμουν έκπληκτος. Εάν… αυτό συμβεί και στον υπόλοιπο αρχαιολογικό χώρο, καταλαβαίνετε τι πρόκειται να συμβεί: Δεν θα πρόκειται πλέον για την Ακρόπολη»
«Το συγκεκριμένο μονοπάτι – ένα τμήμα του οποίου έκτοτε έχει ολοκληρωθεί και αναμένεται να επεκταθεί σε ολόκληρο τον χώρο- αποτελεί μέρος μιας πρωτοβουλίας για να καταστεί το μνημείο πιο προσβάσιμο στους σύγχρονους επισκέπτες. Οι υποστηρικτές της προσβασιμότητας και οι Έλληνες αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι το έργο είναι άκρως απαραίτητο και έχει καθυστερήσει πολύ» αναφέρει το δημοσίευμα, σημειώνοντας ότι η προηγούμενη παρέμβαση στο οροπέδιο της Ακρόπολης για τη δημιουργία ενός μονοπατιού, που ολοκληρώθηκε το 1977, ήταν σύμφωνα με τους επικριτές του τσιμεντώματος της Ακρόπολης «περισσότερο κατάλληλη αισθητικά και κατασκευάστηκε με υλικά που του επέτρεπαν να αφαιρεθεί χωρίς να καταστρέψει το αρχαίο υπόστρωμα».
«Οι εργασίες αντιμετωπίζουν την έντονη κριτική ειδικών στην Ελλάδα και εξωτερικό που αναφέρουν ότι οι ήδη ολοκληρωμένες παρεμβάσεις, μαζί με άλλες προγραμματισμένες αισθητικές αλλαγές, απειλούν να διαβρώσουν τα αρχαία μνημεία» επισημαίνει το άρθρο, επισημαίνοντας ότι «Οι επικριτές ισχυρίζονται ότι το έργο εκτελέστηκε χωρίς διαφάνεια ή κατάλληλη μελέτη και ότι το οπλισμένο σκυρόδεμα που χρησιμοποιήθηκε στο διάδρομο θα μπορούσε να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στο αρχαίο υπόστρωμα από κάτω, ισχυρισμοί που το Υπουργείο Πολιτισμού αρνείται κατηγορηματικά. Το υπουργείο υποστηρίζει ότι οι ανακαινίσεις έγιναν με απόλυτο σεβασμό στον χώρο και μετά από σχολαστική μελέτη και πως οι παρεμβάσεις ακολουθούν αυστηρά τις διεθνώς αποδεκτές αρχές της αναστρεψιμότητας».
«Το συναίσθημά μου για όλα αυτά είναι ότι είναι έγκλημα. Είναι πολύ λυπηρό. Είναι σαν εφιάλτης για να είμαι ειλικρινής», δήλωσε ο Τανούλας, προσθέτοντας ότι ήλπιζε ότι δεν θα ζήσει για να δει τέτοιες αλλαγές στον αρχαιολογικό χώρο. «Θέλουν να μετατρέψουν την Ακρόπολη στη Disneyland», ανέφερε και ζήτησε να σταματήσουν οι ανακαινίσεις στην Ακρόπολη.
Ο καθηγητής αρχαιολογίας και νεοελληνικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Μπράουν, Γιάννης Χαμηλάκης, συμφώνησε απόλυτα και σημείωσε ότι θεωρεί ενοχλητικό ότι ο Κορρές φαίνεται να προτίθεται να ανοικοδομήσει την Ακρόπολη μιας συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου. «Πρόκειται για μνημείο πολλών διαφορετικών περιόδων. Ήταν πολύ σημαντικό κατά την προϊστορία. Ήταν μια πολύ σημαντική μυκηναϊκή ακρόπολη. Ήταν πολύ σημαντικό στις μετακλασικές περιόδους, στους ρωμαϊκούς χρόνους, στους μεσαιωνικούς χρόνους, στους βυζαντινούς χρόνους, στους οθωμανικούς χρόνους», είπε. «Οι ανακαινίσεις φαίνεται πως βασίζονται σε μια επιλεκτική, ρομαντική, δυτική φαντασίωση της ελληνικής, κλασικής περιόδου. Έτσι, στον σημερινό πολυπολιτισμικό κόσμο, χτίζουμε ένα μνημείο της αποικιακής εθνικής ιδεολογίας του νεοκλασικισμού, ένα μνημείο που δεν μιλάει για την πραγματικότητα της χώρας και του κόσμου γενικά».
«Περισσότεροι από 600 μελετητές, καλλιτέχνες και άλλοι επικριτές έχουν υπογράψει μια επιστολή με στόχο να αποκαλύψουν αυτά που θεωρούν ελαττώματα στην ουσία και τη διαδικασία του έργου ζητώντας να σταματήσουν οι εργασίες. Υπάρχει επίσης ανησυχία και για άλλες παρεμβάσεις που λένε ότι υπερβαίνουν την αποκατάσταση, και αντ’ αυτού θα υποβαθμίσουν και θα υποτιμήσουν τον αρχαιολογικό χώρο. Συγκεκριμένα, αντιτίθενται σε μια σειρά αισθητικών αλλαγών που αποσκοπούν στην επαναφορά του αρχαιολογικού μνημείου σε αυτό που ο Κορρές και η ομάδα του περιγράφουν ως “σωστή” και “αυθεντική” μορφή» επισημαίνει επίσης το δημοσίευμα, προσθέτοντας ότι «τα σχέδια περιλαμβάνουν μια σημαντική ανακατασκευή της αρχαίας κλίμακας που οδηγεί στην είσοδο της Ακρόπολης και τη δημιουργία οριζόντιων αναβαθμίδων που υπήρχαν στο οροπέδιο κατά την κλασική περίοδο. Ο Κορρές έχει επίσης προτείνει την ανέγερση αντιγράφων των αγαλμάτων που χιλιάδες χρόνια πριν υπήρχαν στον χώρο»
Στη συνέχεια, το άρθρο επικεντρώνεται στις κινήσεις του Υπουργείου Πολιτισμού και του αρμόδιου για τις εργασίες στην Ακρόπολη, Μανώλη Κορρέ, καθώς και στην υποστήριξη που παρείχε η Ελληνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία στην Υπουργό, ενάντια σε άλλους φορείς ατόμων με αναπηρία, που έχουν επισημάνει επανειλημμένως ότι οι εργασίες στην Ακρόπολη δεν κατέστησαν το μνημείο περισσότερο προσβάσιμο.
Παρά το ταλέντο, το όραμα και ίσως ακόμη και την πρόβλεψη για την κατασκευή μνημείων που αιχμαλωτίζουν τις φαντασίες των ανθρώπων εδώ και χιλιετίες, «οι αρχαίοι Αθηναίοι δεν σκέφτονταν την προσβασιμότητα», δήλωσε ο Ιωάννης Βαρδακαστάνης, πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (NCDP), της κορυφαίας ένωσης της χώρας για άτομα με αναπηρία. Το NCDP χαιρέτισε τις αλλαγές και ενθάρρυνε να γίνουν περισσότερα. Για δεκαετίες, η Ακρόπολη δεν ήταν επαρκώς εξοπλισμένη για επισκέπτες σε αναπηρικά αμαξίδια και άτομα με κινητικά προβλήματα, υποστήριξε ο Βαρδακαστάνης.
Κατά τη διάρκεια επίσκεψης στον ιστότοπο την περασμένη εβδομάδα, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη είπε ότι ήταν απαράδεκτο για την Ακρόπολη, την οποία παρομοίασε με «σύμβολο ελληνικού…και δυτικού πολιτισμού», να μην είναι προσβάσιμη σε όλους όσους επιθυμούν να την επισκεφθούν. Εκτός από τη διάνοιξη μονοπατιού προσβάσιμου για τα αναπηρικά αμαξίδια, η Μενδώνη δήλωσε ότι το υπουργείο της έχει επίσης επιβλέψει την εγκατάσταση ανελκυστήρα, την ανάπτυξη καροτσιών γκολφ για να διευκολύνει τη μεταφορά από το χώρο στάθμευσης του ιστότοπου και εργάζονται για να κάνουν επιπλέον αλλαγές στον ιστότοπο, όπως πινακίδες Μπράιγ και θέσεις στάθμευσης.
Ο Μανώλης Κορρές, ένας διεθνούς φήμης αρχιτέκτονας αποκατάστασης και παγκοσμίως σεβαστός εμπειρογνώμονας της Ακρόπολης, ηγείται ενός μεγάλου μέρους του έργου στο χώρο, δήλωσε ότι το νέο μονοπάτι, συγκεκριμένα, θα βελτιώσει την εμπειρία για όλους τους επισκέπτες. «Για πρώτη φορά, οι επισκέπτες θα μπορούν να εκτιμήσουν τα μνημεία» χωρίς να χρειάζεται να κοιτάζουν προς τα κάτω και να αποσπώνται από τον φόβο τους ότι θα πέσουν στο ολισθηρό και ανώμαλο έδαφος». Ο ίδιος απορρίπτει την κριτική και αρνείται την κατηγορία ότι επιβάλλει μια ιδιότυπη δική του άποψη στο μνημείο. «Βιαστήκαμε, έπρεπε να βιαστούμε. Αλλά κοίτα την ηλικία μου», αστειεύτηκε ο 73χρονος, ενώ στεκόταν μπροστά από τον 2.500 ετών Παρθενώνα. «Δεν μπορώ να περιμένω».
Σημειώνεται ότι τον Μάιο κυκλοφόρησε ένα εξαιρετικά επικριτικό άρθρο προς την ελληνική κυβέρνηση από την γαλλική εφημερίδα Libération, με τίτλο «Ακρόπολη, τσιμεντωμένη και βανδαλισμένη ομορφιά». Το συγκεκριμένο άρθρο προκάλεσε την αντίδραση της υπουργού πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη, η οποία σε μια εκτενή απαντητική επιστολή 2.100 λέξεων, επιχειρησε να απαντήσει στο δημοσίευμα, επιτιθέμενη επί της ουσίας τόσο στον συντάκτη του ρεπορτάζ Fabien Perrier όσο και στην πρόεδρο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, Δέσποινα Κουτσούμπα, και τον αρχιτέκτονα και αναστηλωτή των Προπυλαίων, Τάσο Τανούλα, δηλώσεις των οποίων φιλοξένησε η Libération.
κοσμοδρόμιο
«Οι εργασίες αντιμετωπίζουν την έντονη κριτική ειδικών στην Ελλάδα και εξωτερικό που αναφέρουν ότι οι ήδη ολοκληρωμένες παρεμβάσεις, μαζί με άλλες προγραμματισμένες αισθητικές αλλαγές, απειλούν να διαβρώσουν τα αρχαία μνημεία» επισημαίνει το άρθρο, επισημαίνοντας ότι «Οι επικριτές ισχυρίζονται ότι το έργο εκτελέστηκε χωρίς διαφάνεια ή κατάλληλη μελέτη και ότι το οπλισμένο σκυρόδεμα που χρησιμοποιήθηκε στο διάδρομο θα μπορούσε να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στο αρχαίο υπόστρωμα από κάτω, ισχυρισμοί που το Υπουργείο Πολιτισμού αρνείται κατηγορηματικά. Το υπουργείο υποστηρίζει ότι οι ανακαινίσεις έγιναν με απόλυτο σεβασμό στον χώρο και μετά από σχολαστική μελέτη και πως οι παρεμβάσεις ακολουθούν αυστηρά τις διεθνώς αποδεκτές αρχές της αναστρεψιμότητας».
«Το συναίσθημά μου για όλα αυτά είναι ότι είναι έγκλημα. Είναι πολύ λυπηρό. Είναι σαν εφιάλτης για να είμαι ειλικρινής», δήλωσε ο Τανούλας, προσθέτοντας ότι ήλπιζε ότι δεν θα ζήσει για να δει τέτοιες αλλαγές στον αρχαιολογικό χώρο. «Θέλουν να μετατρέψουν την Ακρόπολη στη Disneyland», ανέφερε και ζήτησε να σταματήσουν οι ανακαινίσεις στην Ακρόπολη.
Ο καθηγητής αρχαιολογίας και νεοελληνικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Μπράουν, Γιάννης Χαμηλάκης, συμφώνησε απόλυτα και σημείωσε ότι θεωρεί ενοχλητικό ότι ο Κορρές φαίνεται να προτίθεται να ανοικοδομήσει την Ακρόπολη μιας συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου. «Πρόκειται για μνημείο πολλών διαφορετικών περιόδων. Ήταν πολύ σημαντικό κατά την προϊστορία. Ήταν μια πολύ σημαντική μυκηναϊκή ακρόπολη. Ήταν πολύ σημαντικό στις μετακλασικές περιόδους, στους ρωμαϊκούς χρόνους, στους μεσαιωνικούς χρόνους, στους βυζαντινούς χρόνους, στους οθωμανικούς χρόνους», είπε. «Οι ανακαινίσεις φαίνεται πως βασίζονται σε μια επιλεκτική, ρομαντική, δυτική φαντασίωση της ελληνικής, κλασικής περιόδου. Έτσι, στον σημερινό πολυπολιτισμικό κόσμο, χτίζουμε ένα μνημείο της αποικιακής εθνικής ιδεολογίας του νεοκλασικισμού, ένα μνημείο που δεν μιλάει για την πραγματικότητα της χώρας και του κόσμου γενικά».
«Περισσότεροι από 600 μελετητές, καλλιτέχνες και άλλοι επικριτές έχουν υπογράψει μια επιστολή με στόχο να αποκαλύψουν αυτά που θεωρούν ελαττώματα στην ουσία και τη διαδικασία του έργου ζητώντας να σταματήσουν οι εργασίες. Υπάρχει επίσης ανησυχία και για άλλες παρεμβάσεις που λένε ότι υπερβαίνουν την αποκατάσταση, και αντ’ αυτού θα υποβαθμίσουν και θα υποτιμήσουν τον αρχαιολογικό χώρο. Συγκεκριμένα, αντιτίθενται σε μια σειρά αισθητικών αλλαγών που αποσκοπούν στην επαναφορά του αρχαιολογικού μνημείου σε αυτό που ο Κορρές και η ομάδα του περιγράφουν ως “σωστή” και “αυθεντική” μορφή» επισημαίνει επίσης το δημοσίευμα, προσθέτοντας ότι «τα σχέδια περιλαμβάνουν μια σημαντική ανακατασκευή της αρχαίας κλίμακας που οδηγεί στην είσοδο της Ακρόπολης και τη δημιουργία οριζόντιων αναβαθμίδων που υπήρχαν στο οροπέδιο κατά την κλασική περίοδο. Ο Κορρές έχει επίσης προτείνει την ανέγερση αντιγράφων των αγαλμάτων που χιλιάδες χρόνια πριν υπήρχαν στον χώρο»
Στη συνέχεια, το άρθρο επικεντρώνεται στις κινήσεις του Υπουργείου Πολιτισμού και του αρμόδιου για τις εργασίες στην Ακρόπολη, Μανώλη Κορρέ, καθώς και στην υποστήριξη που παρείχε η Ελληνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία στην Υπουργό, ενάντια σε άλλους φορείς ατόμων με αναπηρία, που έχουν επισημάνει επανειλημμένως ότι οι εργασίες στην Ακρόπολη δεν κατέστησαν το μνημείο περισσότερο προσβάσιμο.
Παρά το ταλέντο, το όραμα και ίσως ακόμη και την πρόβλεψη για την κατασκευή μνημείων που αιχμαλωτίζουν τις φαντασίες των ανθρώπων εδώ και χιλιετίες, «οι αρχαίοι Αθηναίοι δεν σκέφτονταν την προσβασιμότητα», δήλωσε ο Ιωάννης Βαρδακαστάνης, πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (NCDP), της κορυφαίας ένωσης της χώρας για άτομα με αναπηρία. Το NCDP χαιρέτισε τις αλλαγές και ενθάρρυνε να γίνουν περισσότερα. Για δεκαετίες, η Ακρόπολη δεν ήταν επαρκώς εξοπλισμένη για επισκέπτες σε αναπηρικά αμαξίδια και άτομα με κινητικά προβλήματα, υποστήριξε ο Βαρδακαστάνης.
Κατά τη διάρκεια επίσκεψης στον ιστότοπο την περασμένη εβδομάδα, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη είπε ότι ήταν απαράδεκτο για την Ακρόπολη, την οποία παρομοίασε με «σύμβολο ελληνικού…και δυτικού πολιτισμού», να μην είναι προσβάσιμη σε όλους όσους επιθυμούν να την επισκεφθούν. Εκτός από τη διάνοιξη μονοπατιού προσβάσιμου για τα αναπηρικά αμαξίδια, η Μενδώνη δήλωσε ότι το υπουργείο της έχει επίσης επιβλέψει την εγκατάσταση ανελκυστήρα, την ανάπτυξη καροτσιών γκολφ για να διευκολύνει τη μεταφορά από το χώρο στάθμευσης του ιστότοπου και εργάζονται για να κάνουν επιπλέον αλλαγές στον ιστότοπο, όπως πινακίδες Μπράιγ και θέσεις στάθμευσης.
Ο Μανώλης Κορρές, ένας διεθνούς φήμης αρχιτέκτονας αποκατάστασης και παγκοσμίως σεβαστός εμπειρογνώμονας της Ακρόπολης, ηγείται ενός μεγάλου μέρους του έργου στο χώρο, δήλωσε ότι το νέο μονοπάτι, συγκεκριμένα, θα βελτιώσει την εμπειρία για όλους τους επισκέπτες. «Για πρώτη φορά, οι επισκέπτες θα μπορούν να εκτιμήσουν τα μνημεία» χωρίς να χρειάζεται να κοιτάζουν προς τα κάτω και να αποσπώνται από τον φόβο τους ότι θα πέσουν στο ολισθηρό και ανώμαλο έδαφος». Ο ίδιος απορρίπτει την κριτική και αρνείται την κατηγορία ότι επιβάλλει μια ιδιότυπη δική του άποψη στο μνημείο. «Βιαστήκαμε, έπρεπε να βιαστούμε. Αλλά κοίτα την ηλικία μου», αστειεύτηκε ο 73χρονος, ενώ στεκόταν μπροστά από τον 2.500 ετών Παρθενώνα. «Δεν μπορώ να περιμένω».
Σημειώνεται ότι τον Μάιο κυκλοφόρησε ένα εξαιρετικά επικριτικό άρθρο προς την ελληνική κυβέρνηση από την γαλλική εφημερίδα Libération, με τίτλο «Ακρόπολη, τσιμεντωμένη και βανδαλισμένη ομορφιά». Το συγκεκριμένο άρθρο προκάλεσε την αντίδραση της υπουργού πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη, η οποία σε μια εκτενή απαντητική επιστολή 2.100 λέξεων, επιχειρησε να απαντήσει στο δημοσίευμα, επιτιθέμενη επί της ουσίας τόσο στον συντάκτη του ρεπορτάζ Fabien Perrier όσο και στην πρόεδρο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, Δέσποινα Κουτσούμπα, και τον αρχιτέκτονα και αναστηλωτή των Προπυλαίων, Τάσο Τανούλα, δηλώσεις των οποίων φιλοξένησε η Libération.
κοσμοδρόμιο
