«Ποτέ δεν είπε ο ρήτορας ότι όσοι έχουν ελληνική παιδεία γίνονται Έλληνες»
Τέλος στην παρερμηνεία του πανηγυρικού λόγου του Ισοκράτη περί «ημετέρας παιδείας» έβαλε ο ανεξάρτητος βουλευτής Α’ Αθηνών και αντιπρόεδρος της...
Εθνικής Δημιουργίας, Κωνσταντίνος Μπογδάνος, από το βήμα της Βουλής.
Συγκεκριμένα, είπε:
«Μιλώντας για Παιδεία, ας πάψουμε κατ´αρχάς να διαστρεβλώνουμε τον Πανηγυρικό λόγο του Ισοκράτους.
Το “Έλληνας καλείσθαι τους της παιδεύσεως της ημετέρας” δεν αναφέρεται γενικά στην ελληνική παιδεία, αλλά συγκεκριμένα στην αθηναϊκή.
Συγκεκριμένα, είπε:
«Μιλώντας για Παιδεία, ας πάψουμε κατ´αρχάς να διαστρεβλώνουμε τον Πανηγυρικό λόγο του Ισοκράτους.
Το “Έλληνας καλείσθαι τους της παιδεύσεως της ημετέρας” δεν αναφέρεται γενικά στην ελληνική παιδεία, αλλά συγκεκριμένα στην αθηναϊκή.
Ο Ισοκράτης στο επίμαχο χωρίο λέει στους Αθηναίους πως είναι τόσο σπουδαία τα επιτεύγματα της πόλης τους, που έφτασαν να αποκαλούνται περισσότερο Έλληνες όσοι έχουν Αθηναϊκή παιδεία, παρά όσοι είναι Έλληνες στην καταγωγή. Πουθενά και καθόλου δεν δηλώνει ο μέγας Αθηναίος ρήτωρ, όμως, όποιος παίρνει ελληνική παιδεία γίνεται αυτομάτως και Έλληνας.
Ας πάψουν λοιπόν ορισμένοι, συμπεριλαμβανομένου του λογογράφου του κυρίου πρωθυπουργού, να χρησιμοποιούν το “της ημετέρας παιδείας μετέχοντες” – που δεν υπάρχει και πουθενά στο πρωτότυπο – για να μας πείσουν ότι Έλληνας γίνεσαι με λίγα χρόνια σε ένα ελληνικό σχολείο.
Κατά πρώτον, αυτό δεν σε κάνει Έλληνα. Και κατά δεύτερον, ούτως ή άλλως, η Πολιτεία σήμερα μόνο ελληνική παιδεία δεν παρέχει. Αν κάποιοι, λοιπόν, φιλοδοξούν να λύσουν το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδος με Πακιστανούς και Αφρικανούς, ας βρουν άλλο πρόσχημα, όχι τον Ισοκράτη.»
Πράγματι, ο Ισοκράτης αναφέρει στον “Πανηγυρικό”: “Ἕλληνας καλεῖσθαι τοὺς τῆς παιδεύσεως τῆς ἡμετέρας ἢ τοὺς τῆς κοινῆς φύσεως μετέχοντας” που σύμφωνα με τη μετάφραση αποδίδεται ως: “Αποκαλούνται Έλληνες περισσότερο αυτοί που μετέχουν στη δική μας παιδεία παρά αυτοί που μετέχουν στην κοινή καταγωγή”. Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο κ. Μπογδάνος ο Ισοκράτης δεν αναφέρεται στην ελληνική παιδεία. Το “της ημετέρας” αναφέρεται στην αθηναϊκή παιδεία. Κάτι το οποίο καθίσταται ξεκάθαρο, καθώς κοιτώντας ευρύτερα τον λόγο του διαπιστώνουμε ότι αναφέρεται συγκεκριμένα στην πόλη της Αθήνας και κατ’ επέκταση στην αθηναϊκή παιδεία.
Χαρακτηριστικά παραθέτουμε μερικά αποσπάσματα: “ἡ πόλις ἡμῶν λόγους ἐτίμησεν (Η πόλη μας τίμησε τον λόγο)”, “τοσοῦτον δ’ ἀπολέλοιπεν ἡ πόλις ἡμῶν περὶ τὸ φρονεῖν καὶ λέγειν τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, ὥσθ’ οἱ ταύτης μαθηταὶ τῶν ἄλλων διδάσκαλοι γεγόνασι” (Τόσο πολύ λοιπόν ξεπέρασε η πόλη μας τους υπόλοιπους ανθρώπους στη σκέψη και στο λόγο, ώστε οι μαθητές της έγιναν δάσκαλοι των άλλων).
Το θέμα είχε συνέχεια και στο twitter, όπου ο βουλευτής Α Αθηνών σημείωσε: “Όσοι θέλουν να λύσουν το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδος με Πακιστανούς, Αφρικανούς κλπ, ας βρουν άλλο πρόσχημα. Όχι τον αρχαίο ρήτορα.”
Ας πάψουν λοιπόν ορισμένοι, συμπεριλαμβανομένου του λογογράφου του κυρίου πρωθυπουργού, να χρησιμοποιούν το “της ημετέρας παιδείας μετέχοντες” – που δεν υπάρχει και πουθενά στο πρωτότυπο – για να μας πείσουν ότι Έλληνας γίνεσαι με λίγα χρόνια σε ένα ελληνικό σχολείο.
Κατά πρώτον, αυτό δεν σε κάνει Έλληνα. Και κατά δεύτερον, ούτως ή άλλως, η Πολιτεία σήμερα μόνο ελληνική παιδεία δεν παρέχει. Αν κάποιοι, λοιπόν, φιλοδοξούν να λύσουν το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδος με Πακιστανούς και Αφρικανούς, ας βρουν άλλο πρόσχημα, όχι τον Ισοκράτη.»
Πράγματι, ο Ισοκράτης αναφέρει στον “Πανηγυρικό”: “Ἕλληνας καλεῖσθαι τοὺς τῆς παιδεύσεως τῆς ἡμετέρας ἢ τοὺς τῆς κοινῆς φύσεως μετέχοντας” που σύμφωνα με τη μετάφραση αποδίδεται ως: “Αποκαλούνται Έλληνες περισσότερο αυτοί που μετέχουν στη δική μας παιδεία παρά αυτοί που μετέχουν στην κοινή καταγωγή”. Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο κ. Μπογδάνος ο Ισοκράτης δεν αναφέρεται στην ελληνική παιδεία. Το “της ημετέρας” αναφέρεται στην αθηναϊκή παιδεία. Κάτι το οποίο καθίσταται ξεκάθαρο, καθώς κοιτώντας ευρύτερα τον λόγο του διαπιστώνουμε ότι αναφέρεται συγκεκριμένα στην πόλη της Αθήνας και κατ’ επέκταση στην αθηναϊκή παιδεία.
Χαρακτηριστικά παραθέτουμε μερικά αποσπάσματα: “ἡ πόλις ἡμῶν λόγους ἐτίμησεν (Η πόλη μας τίμησε τον λόγο)”, “τοσοῦτον δ’ ἀπολέλοιπεν ἡ πόλις ἡμῶν περὶ τὸ φρονεῖν καὶ λέγειν τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, ὥσθ’ οἱ ταύτης μαθηταὶ τῶν ἄλλων διδάσκαλοι γεγόνασι” (Τόσο πολύ λοιπόν ξεπέρασε η πόλη μας τους υπόλοιπους ανθρώπους στη σκέψη και στο λόγο, ώστε οι μαθητές της έγιναν δάσκαλοι των άλλων).
Το θέμα είχε συνέχεια και στο twitter, όπου ο βουλευτής Α Αθηνών σημείωσε: “Όσοι θέλουν να λύσουν το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδος με Πακιστανούς, Αφρικανούς κλπ, ας βρουν άλλο πρόσχημα. Όχι τον αρχαίο ρήτορα.”
