ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ
της ΚΡΙΝΙΩΣ ΚΑΛΟΓΕΡΙΔΟΥ
Αν ήταν κάτι που θαύμαζα κάποτε στους ανθρώπους του Τύπου και της Τέχνης στον τόπο μας ήταν το ''αναρχικό' πλεόνασμα δημιουργικότητας που εκδήλωναν ως ακτινοβόλημα της ξεχωριστής ατομικότητάς τους.
Ήταν...
Ήταν...
η ελεύθερη ψυχή τους, που δεν χωρούσε σε κανένα σύστημα κανόνων. Ήταν το ελεύθερο πνεύμα τους που εγκιβωτιζόταν στη δημοκρατία και τις αξίες της (ελευθερία, ισότητα, αξιοκρατία και δικαιοσύνη), την ηθική και τη φιλοπατρία.
Με την εντύπωση αυτή, τους κατέτασσα γενναιόδωρα μέσα μου στους ''ες αεί νέους'' της ελληνικής κοινωνίας, οι οποίοι παρέπεμπαν στο Πλατωνικό ''Έλληνες αεί παίδες εισίν του Αιγύπτιου ιερέα στον Σόλωνα (Πλάτων: ''Τίμαιος'').
Από κάποια στιγμή κι ύστερα, μάλιστα, τους ταύτιζε η ρομαντική οπτική μου με τα ''παιδιά με τα κλωνάρια'' του Άγγελου Τερζάκη, τα οποία άνοιγαν το δρόμο για το νέο όραμα της ζωής. Ένα όραμα απαλλαγμένο από τα παλιά στερεότυπα, με θρονιασμένες τις εξόριστες αξίες στον αντιλυρικό κόσμο που ζούμε.
Αξίες που εδράζονται στην αντίληψη ότι ο σεβασμός σε αυτές είναι άγραφος νόμος. Ότι η παθητική συμμόρφωση στις συμβάσεις (βλ. Κομφορμισμός) είναι δείγμα δειλίας και υποταγής. Και ότι είναι δείγμα θριάμβου της δημοκρατικότητας η ισότητα μεταξύ των ανθρώπων, που περνάει με τον δικό του τρόπο σαν μήνυμα ο Τερζάκης: ''Πέρασε ο καιρός όπου ένα επιτήδειο μηδενικό απαιτούσε το σεβασμό, επειδή κατάφερε να σκαρφαλώσει σε μια καθέδρα''.
Υπό το πνεύμα αυτό πορευόμουν για χρόνια, μέχρι να αλλάξω οπτική αναγκαστικά για τους πάσης φύσεως ''εργάτες-δημιουργούς'' που ασκούσαν λειτουργήματα με πνευματικές ή καλλιτεχνικές αναζητήσεις.
Και το ''αναγκαστικά'' έχει να κάνει με τη δυσοίωνη πραγματικότητα η οποία τα ανέτρεψε όλα. Τα ανέτρεψε ασκαρδαμυκτί και με οδήγησε στη συνειδητοποίηση της σύγχρονης αυταπάτης. Αυταπάτης λόγω άγνοιας ή εθελοτυφλίας μπροστά στη γενικευμένη παρακμή.
Παρακμή που κατέστρεψε πολλές αξίες για λόγους συμφέροντος (το ''εγώ'' πάνω από το ''εμείς'' σε μόνιμη βάση), ραγδαίας εξέλιξης των ηθών (διαφθορά) και συνεύρεσης της Πρώτης με την Τέταρτη εξουσία (διαπλοκή).
Έτσι, αντί να περιοριστούν στον Τύπο μέχρι εξαφανίσεώς τους, φαινόμενα ανελευθερίας, αναξιοκρατίας, οικογενειοκρατίας, κομματισμού (συμπεριλαμβανομένου του κομματικού συνδικαλισμού) και υποκρισίας που παραπέμπει στο ''Ουαί υμίν Γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριταί ότι διυλίζετε τον κώνωπα, την δε κάμηλον καταπίνετε!»'' του Ιησού (Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον, κεφ: 23 κγ), αυτά πολλαπλασιάστηκαν γιατί κάποιοι Μεγάλοι των Μέσων (μικροί στην ψυχή, επηρμένοι και στενόμυαλοι, ενίοτε) σπονδυλώθηκαν στους αρμούς της εξουσίας από τους οποίους χρηματοδοτούνται μόνιμα και διαβιούν ως άρχοντες χάρη στον χαμαιλεοντισμό τους.
Λειτουργούν ως φερέφωνα των εκάστοτε κυβερνώντων (ασκώντας τους υποτυπώδη κριτική για τα λάθη τους) ή ''εκπρόσωποι'' αντιπολιτευτικών κομμάτων οι οποίοι -- προσβλέποντας στην πολιτική τους ανέλιξη με την επάνοδο του κόμματός τους στην εξουσία -- κριτικάρουν μεροληπτικά την κυβέρνηση και προπαγανδίζουν ως εθνικό το συμφέρον του κόμματος που στηρίζουν.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να χωρίζονται οι εργαζόμενοι στη δημοσιογραφία σε ''πληβείους'' και ''πατρίκιους'', με τους πρώτους (εξαρτημένους από μεγαλοδημοσιογράφους ιδιοκτήτες Μέσων ή ανεξάρτητους) να παλεύουν για την επιβίωσή τους, χωρίς κρατική ενίσχυση συνήθως) και τους δεύτερους να βρίσκονται αξιοκρατικά ή μη (γιατί όπως και στα πανεπιστήμια γίνεται ο συγγενής του συγγενή και ο φίλος του φίλου στο θέμα της ιεραρχίας στον Τύπο) σε θέση διαμορφωτών κοινής γνώμης με ατού τους τη σύμπλευση με το εκάστοτε κυβερνών κόμμα για διασφάλιση της οικονομικής τους ενίσχυση και διατήρηση του Μέσου τους σε επίπεδο υψηλής αναγνωσιμότητας και εμπορικότητας.
Όλα αυτά, ασφαλώς, καταδεικνύουν ότι η δημοσιογραφία αντιμετωπίζεται από πολλούς εκπροσώπους της όχι ως κοινωνικό αγαθό, ως αγαθό που λειτουργεί με γνώμονα την αντικειμενική πληροφόρηση, την κοινωνική παιδεία και την ανάπτυξη της ελευθεροφροσύνης, της φιλοπατρίας και της συναισθηματικής νοημοσύνης του λαού. Αλλά ως εμπόρευμα προς πώληση στους αναγνώστες.
Αυτά τα αυτονόητα έχουν καταστεί, δυστυχώς, ανοίκεια για αλαζόνες ανθρώπους του Τύπου που συμπορεύονται με την οικονομική και κοινωνική αναρρίχηση της αθηναϊκής ελίτ, την ανέλιξη της αριστεροδεξιάς νομενκλατούρας και της Αυλής της...
Αρνητική είναι και η συμβολή μερίδας του Τύπου (έντυπου ή ηλεκτρονικού) η οποία κατατείνει -- μέσω ρηχών αναρτήσεων, χαμηλής ποιότητας εκπομπών ή αισθησιακών προτάσεων που απευθύνονται σε ''ειδικούς'' τηλεθεατές ή αναγνώστες -- στην εμπορευματοποίηση των ανθρωπίνων σχέσεων, τον ατομικισμό, τη βία και την αλλοτρίωση.
Με δεδομένα αυτά, δεν είναι παράξενο που αναπολούν πολλοί (απηυδισμένοι από τα ''σκοτεινά δωμάτια'' του σύγχρονου Τύπου) την υψηλή ποιότητα εκείνου του παρελθόντος και των φωτεινών εκπροσώπων του οι οποίοι ήταν διακομματικά υψηλής ποιότητας πνευματικοί άνθρωποι στην πλειοψηφία τους, γνωστοί για τη δημιουργικότητα και την ελευθεροφροσύνη τους.
Με την εντύπωση αυτή, τους κατέτασσα γενναιόδωρα μέσα μου στους ''ες αεί νέους'' της ελληνικής κοινωνίας, οι οποίοι παρέπεμπαν στο Πλατωνικό ''Έλληνες αεί παίδες εισίν του Αιγύπτιου ιερέα στον Σόλωνα (Πλάτων: ''Τίμαιος'').
Από κάποια στιγμή κι ύστερα, μάλιστα, τους ταύτιζε η ρομαντική οπτική μου με τα ''παιδιά με τα κλωνάρια'' του Άγγελου Τερζάκη, τα οποία άνοιγαν το δρόμο για το νέο όραμα της ζωής. Ένα όραμα απαλλαγμένο από τα παλιά στερεότυπα, με θρονιασμένες τις εξόριστες αξίες στον αντιλυρικό κόσμο που ζούμε.
Αξίες που εδράζονται στην αντίληψη ότι ο σεβασμός σε αυτές είναι άγραφος νόμος. Ότι η παθητική συμμόρφωση στις συμβάσεις (βλ. Κομφορμισμός) είναι δείγμα δειλίας και υποταγής. Και ότι είναι δείγμα θριάμβου της δημοκρατικότητας η ισότητα μεταξύ των ανθρώπων, που περνάει με τον δικό του τρόπο σαν μήνυμα ο Τερζάκης: ''Πέρασε ο καιρός όπου ένα επιτήδειο μηδενικό απαιτούσε το σεβασμό, επειδή κατάφερε να σκαρφαλώσει σε μια καθέδρα''.
Υπό το πνεύμα αυτό πορευόμουν για χρόνια, μέχρι να αλλάξω οπτική αναγκαστικά για τους πάσης φύσεως ''εργάτες-δημιουργούς'' που ασκούσαν λειτουργήματα με πνευματικές ή καλλιτεχνικές αναζητήσεις.
Και το ''αναγκαστικά'' έχει να κάνει με τη δυσοίωνη πραγματικότητα η οποία τα ανέτρεψε όλα. Τα ανέτρεψε ασκαρδαμυκτί και με οδήγησε στη συνειδητοποίηση της σύγχρονης αυταπάτης. Αυταπάτης λόγω άγνοιας ή εθελοτυφλίας μπροστά στη γενικευμένη παρακμή.
Παρακμή που κατέστρεψε πολλές αξίες για λόγους συμφέροντος (το ''εγώ'' πάνω από το ''εμείς'' σε μόνιμη βάση), ραγδαίας εξέλιξης των ηθών (διαφθορά) και συνεύρεσης της Πρώτης με την Τέταρτη εξουσία (διαπλοκή).
Έτσι, αντί να περιοριστούν στον Τύπο μέχρι εξαφανίσεώς τους, φαινόμενα ανελευθερίας, αναξιοκρατίας, οικογενειοκρατίας, κομματισμού (συμπεριλαμβανομένου του κομματικού συνδικαλισμού) και υποκρισίας που παραπέμπει στο ''Ουαί υμίν Γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριταί ότι διυλίζετε τον κώνωπα, την δε κάμηλον καταπίνετε!»'' του Ιησού (Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον, κεφ: 23 κγ), αυτά πολλαπλασιάστηκαν γιατί κάποιοι Μεγάλοι των Μέσων (μικροί στην ψυχή, επηρμένοι και στενόμυαλοι, ενίοτε) σπονδυλώθηκαν στους αρμούς της εξουσίας από τους οποίους χρηματοδοτούνται μόνιμα και διαβιούν ως άρχοντες χάρη στον χαμαιλεοντισμό τους.
Λειτουργούν ως φερέφωνα των εκάστοτε κυβερνώντων (ασκώντας τους υποτυπώδη κριτική για τα λάθη τους) ή ''εκπρόσωποι'' αντιπολιτευτικών κομμάτων οι οποίοι -- προσβλέποντας στην πολιτική τους ανέλιξη με την επάνοδο του κόμματός τους στην εξουσία -- κριτικάρουν μεροληπτικά την κυβέρνηση και προπαγανδίζουν ως εθνικό το συμφέρον του κόμματος που στηρίζουν.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να χωρίζονται οι εργαζόμενοι στη δημοσιογραφία σε ''πληβείους'' και ''πατρίκιους'', με τους πρώτους (εξαρτημένους από μεγαλοδημοσιογράφους ιδιοκτήτες Μέσων ή ανεξάρτητους) να παλεύουν για την επιβίωσή τους, χωρίς κρατική ενίσχυση συνήθως) και τους δεύτερους να βρίσκονται αξιοκρατικά ή μη (γιατί όπως και στα πανεπιστήμια γίνεται ο συγγενής του συγγενή και ο φίλος του φίλου στο θέμα της ιεραρχίας στον Τύπο) σε θέση διαμορφωτών κοινής γνώμης με ατού τους τη σύμπλευση με το εκάστοτε κυβερνών κόμμα για διασφάλιση της οικονομικής τους ενίσχυση και διατήρηση του Μέσου τους σε επίπεδο υψηλής αναγνωσιμότητας και εμπορικότητας.
Όλα αυτά, ασφαλώς, καταδεικνύουν ότι η δημοσιογραφία αντιμετωπίζεται από πολλούς εκπροσώπους της όχι ως κοινωνικό αγαθό, ως αγαθό που λειτουργεί με γνώμονα την αντικειμενική πληροφόρηση, την κοινωνική παιδεία και την ανάπτυξη της ελευθεροφροσύνης, της φιλοπατρίας και της συναισθηματικής νοημοσύνης του λαού. Αλλά ως εμπόρευμα προς πώληση στους αναγνώστες.
Αυτά τα αυτονόητα έχουν καταστεί, δυστυχώς, ανοίκεια για αλαζόνες ανθρώπους του Τύπου που συμπορεύονται με την οικονομική και κοινωνική αναρρίχηση της αθηναϊκής ελίτ, την ανέλιξη της αριστεροδεξιάς νομενκλατούρας και της Αυλής της...
Αρνητική είναι και η συμβολή μερίδας του Τύπου (έντυπου ή ηλεκτρονικού) η οποία κατατείνει -- μέσω ρηχών αναρτήσεων, χαμηλής ποιότητας εκπομπών ή αισθησιακών προτάσεων που απευθύνονται σε ''ειδικούς'' τηλεθεατές ή αναγνώστες -- στην εμπορευματοποίηση των ανθρωπίνων σχέσεων, τον ατομικισμό, τη βία και την αλλοτρίωση.
Με δεδομένα αυτά, δεν είναι παράξενο που αναπολούν πολλοί (απηυδισμένοι από τα ''σκοτεινά δωμάτια'' του σύγχρονου Τύπου) την υψηλή ποιότητα εκείνου του παρελθόντος και των φωτεινών εκπροσώπων του οι οποίοι ήταν διακομματικά υψηλής ποιότητας πνευματικοί άνθρωποι στην πλειοψηφία τους, γνωστοί για τη δημιουργικότητα και την ελευθεροφροσύνη τους.
Ωστόσο δεν είναι μόνο ο σύγχρονος Τύπος που δημιουργεί θλίψη για την χαμηλή του ποιότητα και την απουσία αντικειμενικότητας και αξιοκρατίας. Εποχή παρατεταμένης παρακμής διανύει και η Τέχνη λόγω αναξιοπρέπειας και διαφθοράς εκπροσώπων της.
Κάποτε υπήρχε διάχυτη η αντίληψη (την οποία ενστερνίζεται στα ''παιδιά με τα κλωνάρια'' ο Άγγελος Τερζάκης) ότι η υπεράσπιση των νέων είναι κοινωνική επιταγή, γιατί αυτοί αποτελούν την ελπίδα του μέλλοντός μας. Δεν μπορούσε να φανταστεί, προφανώς, πως μεγάλη μερίδα νέων των επόμενων γενεών (προερχόμενων και από τον καλλιτεχνικό χώρο σε μεγάλο βαθμό, τον οποίο τιμούν ευτυχώς οι άοκνοι εργάτες της Τέχνης και πιστοί στις αρχές και της αξίες της) θα κατέληγε να ενδιαφέρεται μόνο για την καλοπέρασή της.
Θα είχε απομυθοποιήσει τις πατρογονικές της αξίες ή θα τις αγνοούσε λόγω αμάθειας ντροπιάζοντας με την χυδαία παρουσία της την Τέχνη σε βαθμό έσχατης παρακμής. Τα δείγματα της παρακμιακής καθημερινότητας των Ελλήνων, θα μου πείτε, είναι πολλά και διαστρωματικά, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολα αντιμετωπίσιμη η δεινή πραγματικότητα που έχει συνισταμένη τη σύζευξη τη διαφθοράς με τη διαπλοκή και μας οδηγεί στον ''πολιτισμό της παρακμής''.
Αυτόν που κλείνει σε όλες τις πτώσεις την πολυεπίπεδη παρακμή μας: ''Η παρακμή, της παρακμής..., ω παρακμή...'' Και αυτή, δυστυχώς, επεκτείνεται και βαθαίνει με τον καιρό κλονίζοντας τον ψυχισμό και την αυτοπεποίθηση των Ελλήνων, οι οποίοι δέχονται απανωτά χτυπήματα (γεωπολιτικά-εθνικά, συμμαχικά, περιβαλλοντικά) τα τελευταία χρόνια:
1. Γεωπολιτικά: Με επίκεντρο το Κυπριακό, οδηγούμαστε βαθμηδόν στην τουρκική πρόταση-φάντασμα της διχοτόμησης, ενώ στο Αιγαίο πάψαμε από το 2020 να έχουμε το πλεονέκτημα σε χωρικά ύδατα έναντι της Τουρκίας, γιατί τα επιπλέον 200 ναυτικά μίλια ΑΟΖ, που μας έδινε το Καστελόριζο, τα έσβησε η ημιτελής ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία του Δένδια δικαιώνοντας τον πρώην Τούρκο ΥΠΕΞ Αχμέτ Νταβούτογλου, ο οποίος είχε δηλώσει ότι το Καστελλόριζο ''είναι ένα νησί … κάπου στη Μεσόγειο'' (άρα δεν συμπεριλαμβάνεται στην ελληνική κυριαρχία των νησιών του Αιγαίου...).
2. Συμμαχικά: Είχαμε ευχές του ΝΑΤΟ στην Άγκυρα (στον τρέχοντα χρόνο) για την νίκη της Τουρκίας επί της Ελλάδας του 1922 στο Μικρασιατικό Μέτωπο, στις οποίες απαντήσαμε -- ως συνήθως -- με τις... ''δέουσες ενέργειες''. Και...
3. Περιβαλλοντικά: Σύμφωνα με την υπηρεσία δορυφορικής χαρτογράφησης Copernicus της ΕΕ, η πυρκαγιά στον Έβρο (η οποία καίει δασικές εκτάσεις επί 12 μέρες) είναι η μεγαλύτερη που κατέγραψε ποτέ στην ιστορία της. Και αυτό χωρίς να λογαριάσουμε τον κρανίου τόπο της Εύβοιας το '21, τις δασικές πυρκαγιές του '22 που έκαψαν την Αττική κλπ...
Και το πιο θλιβερό είναι ότι την ώρα που έχει μετατραπεί ο Έβρος (όπου επί 13 μέρες μαίνονται ανεξέλεγκτες πυρκαγιές) σε ''ολόμαυρη ράχη'' της Θράκης, βρήκε την ευκαιρία ο δήμος Αλεξανδρούπολης να αποψιλώσει άλσος για να χτίσει κλειστό γυμναστήριο!!! Τέτοια κατάντια, τέτοια παρακμή, τέτοια πίκρα...
- O tempora, o mores (Ω, καιροί, ω ήθη!!!), για να θυμηθώ τα ξεχασμένα λατινικά μου επικαλούμενη τον Ρωμαίο Κικέρωνα...
Κρινιώ Καλογερίδου
Αυτόν που κλείνει σε όλες τις πτώσεις την πολυεπίπεδη παρακμή μας: ''Η παρακμή, της παρακμής..., ω παρακμή...'' Και αυτή, δυστυχώς, επεκτείνεται και βαθαίνει με τον καιρό κλονίζοντας τον ψυχισμό και την αυτοπεποίθηση των Ελλήνων, οι οποίοι δέχονται απανωτά χτυπήματα (γεωπολιτικά-εθνικά, συμμαχικά, περιβαλλοντικά) τα τελευταία χρόνια:
1. Γεωπολιτικά: Με επίκεντρο το Κυπριακό, οδηγούμαστε βαθμηδόν στην τουρκική πρόταση-φάντασμα της διχοτόμησης, ενώ στο Αιγαίο πάψαμε από το 2020 να έχουμε το πλεονέκτημα σε χωρικά ύδατα έναντι της Τουρκίας, γιατί τα επιπλέον 200 ναυτικά μίλια ΑΟΖ, που μας έδινε το Καστελόριζο, τα έσβησε η ημιτελής ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία του Δένδια δικαιώνοντας τον πρώην Τούρκο ΥΠΕΞ Αχμέτ Νταβούτογλου, ο οποίος είχε δηλώσει ότι το Καστελλόριζο ''είναι ένα νησί … κάπου στη Μεσόγειο'' (άρα δεν συμπεριλαμβάνεται στην ελληνική κυριαρχία των νησιών του Αιγαίου...).
2. Συμμαχικά: Είχαμε ευχές του ΝΑΤΟ στην Άγκυρα (στον τρέχοντα χρόνο) για την νίκη της Τουρκίας επί της Ελλάδας του 1922 στο Μικρασιατικό Μέτωπο, στις οποίες απαντήσαμε -- ως συνήθως -- με τις... ''δέουσες ενέργειες''. Και...
3. Περιβαλλοντικά: Σύμφωνα με την υπηρεσία δορυφορικής χαρτογράφησης Copernicus της ΕΕ, η πυρκαγιά στον Έβρο (η οποία καίει δασικές εκτάσεις επί 12 μέρες) είναι η μεγαλύτερη που κατέγραψε ποτέ στην ιστορία της. Και αυτό χωρίς να λογαριάσουμε τον κρανίου τόπο της Εύβοιας το '21, τις δασικές πυρκαγιές του '22 που έκαψαν την Αττική κλπ...
Και το πιο θλιβερό είναι ότι την ώρα που έχει μετατραπεί ο Έβρος (όπου επί 13 μέρες μαίνονται ανεξέλεγκτες πυρκαγιές) σε ''ολόμαυρη ράχη'' της Θράκης, βρήκε την ευκαιρία ο δήμος Αλεξανδρούπολης να αποψιλώσει άλσος για να χτίσει κλειστό γυμναστήριο!!! Τέτοια κατάντια, τέτοια παρακμή, τέτοια πίκρα...
- O tempora, o mores (Ω, καιροί, ω ήθη!!!), για να θυμηθώ τα ξεχασμένα λατινικά μου επικαλούμενη τον Ρωμαίο Κικέρωνα...
Κρινιώ Καλογερίδου
