Πολλές φορές έχουμε την εντύπωση ότι όλοι εκεί έξω προσπαθούν να μας εξαπατήσουν ή να μας χειραγωγήσουν. Αυτό σίγουρα δεν είναι αλήθεια γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι είναι ακριβώς όπως εμείς.
Απλώς...
Για αυτόν τον λόγο, ας στραφούμε στην ψυχολογία που αποκαλύπτει τους τρόπους για να εντοπίσουμε έναν συναισθηματικό χειριστή.
11 τρόποι για να εντοπίσετε έναν συναισθηματικό χειριστή, σύμφωνα με την ψυχολογία
- Συχνά παριστάνουν το θύμα για να κερδίσουν τη συμπάθεια
- Σας κάνουν να νιώθετε ενοχές για τα συναισθήματά τους
- Σας κάνουν να αμφιβάλλετε για τα συναισθήματα και τις αντιλήψεις σας
- Σας κάνουν να αμφισβητείτε τη λογική σας
- Χρησιμοποιούν παθητική-επιθετική συμπεριφορά
- Κάνουν κριτική αλλά διστάζουν οι ίδιοι να την δεχτούν
- Είναι ειδικοί στο να αποποιούνται την ευθύνη για τις πράξεις τους
- Χρησιμοποιούν συναισθηματικές εκρήξεις ή οργή για να ελέγξουν τις καταστάσεις
- Σας απομονώνουν από τους φίλους και την οικογένεια για να έχετε εξάρτηση από εκείνους
- Χρησιμοποιούν λεπτούς σαρκασμούς και κομπλιμέντα
- Εκμεταλλεύονται τα τρωτά σημεία σας και τα χρησιμοποιούν εναντίον σας
Συχνά παριστάνουν το θύμα για να κερδίσουν τη συμπάθεια
Οι συναισθηματικοί χειριστές συχνά παριστάνουν τα θύματα για να κερδίσουν τη συμπάθεια και την υποστήριξη των άλλων. Αυτή η τακτική είναι αποτελεσματική επειδή κάνουν τους άλλους να αισθάνονται άσχημα προκειμένου να τους κάνουν τα χατίρια.
Οι συναισθηματικοί χειριστές συχνά εμφανίζουν τις εξής συμπεριφορές:
- Υποστηρίζουν ότι είναι θύματα της μοίρας τους ή των άλλων.
- Δημιουργούν μια αίσθηση θλίψης παριστάνοντας τους αβοήθητους.
- Σας κάνουν να αισθάνεστε υπεύθυνοι για τη δυστυχία τους.
Σας κάνουν να νιώθετε ενοχές για τα συναισθήματά τους
Η ενοχή είναι ένα ισχυρό εργαλείο που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι συναισθηματικοί χειριστές για να ελέγξουν τους άλλους. Με το να κάνουν τους άλλους να αισθάνονται ενοχλημένοι, μπορούν να τους κάνουν να συμμορφωθούν με τις επιθυμίες τους.
Οι συναισθηματικοί χειριστές εμφανίζουν τις ακόλουθες συμπεριφορές:
- Σας κάνουν να αισθάνεστε ότι είστε οι υπεύθυνοι για τα συναισθήματά τους. Μπορεί να πουν ότι είστε η αιτία της δυστυχίας τους ή ότι δεν τους φροντίζετε αρκετά.
- Σας κάνουν να νιώσετε άσχημα για τον εαυτό σας. Μπορεί να σας κάνουν να νιώσετε ότι είστε κακοί άνθρωποι ή ότι δεν αξίζετε να είστε ευτυχισμένοι.
- Σας κάνουν να αισθάνεστε υποχρεωμένοι να κάνετε κάτι για να τους κάνετε να αισθανθούν καλύτερα. Μπορεί να σας ζητήσουν να τους δώσετε χρήματα, να τους κάνετε μια χάρη ή να αλλάξετε τη συμπεριφορά σας.
Σας κάνουν να αμφιβάλλετε για τα συναισθήματα και τις αντιλήψεις σας
Οι συναισθηματικοί χειριστές συχνά χρησιμοποιούν την τεχνική του gaslighting για να ελέγξουν τους άλλους. Το gaslighting είναι μια μορφή ψυχολογικής κακοποίησης που περιλαμβάνει την προσπάθεια να κάνει κάποιος έναν άλλο να αμφιβάλλει για τις πράξεις και τα συναισθήματά του.
Οι συναισθηματικοί χειριστές εμφανίζουν τις ακόλουθες συμπεριφορές:
- Αρνούνται ή διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα. Μπορεί να πουν ότι κάτι δεν συνέβη ποτέ ή να ισχυριστούν ότι συνέβη διαφορετικά από ό,τι θυμάστε.
- Αμφισβητούν την αξιοπιστία σας. Μπορεί να πουν ότι είστε τρελός, ευαίσθητος ή ότι παραποιείτε τα γεγονότα.
- Σας κάνουν να αμφιβάλλετε για τον εαυτό σας. Μπορεί να σας κάνουν να αισθάνεστε ότι είστε υπεύθυνοι για τα συναισθήματα ή τις πράξεις τους.
Σας κάνουν να αμφισβητείτε τη λογική σας
Το gaslighting μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε διάφορες καταστάσεις, όπως σε οικογενειακές σχέσεις, εργασιακές σχέσεις ή ακόμα και σε πολιτικές συζητήσεις.
Ο χειριστής μπορεί να χρησιμοποιήσει διάφορες τεχνικές για να πετύχει τον στόχο του, όπως:
- Αρνείται κάτι που συνέβη στην πραγματικότητα. Για παράδειγμα, μπορεί να αρνηθεί ότι είπε κάτι προσβλητικό ή ότι έκανε κάτι κακό.
- Διαστρεβλώνει τα γεγονότα. Μπορεί να πει ότι συνέβη κάτι διαφορετικά από ό,τι θυμάστε.
- Επιτίθεται στην αξιοπιστία σας. Μπορεί να σας πει ότι είστε τρελός, ευαίσθητος ή ότι παραποιείτε τα γεγονότα.
Χρησιμοποιούν παθητική-επιθετική συμπεριφορά
Η παθητική-επιθετική συμπεριφορά είναι μια μορφή ψυχολογικής χειραγώγησης που περιλαμβάνει την έμμεση έκφραση εχθρότητας. Ο χειριστής χρησιμοποιεί αυτή τη συμπεριφορά για να εκτονώσει τις απογοητεύσεις του, χωρίς να αναλάβει άμεση ευθύνη. Αυτό τους βοηθά να φαίνονται αθώοι ενώ ασκούν έλεγχο χωρίς να αντιμετωπίζουν το ζήτημα κατά μέτωπο.
Για παράδειγμα, ένας παθητικά-επιθετικός σύντροφος μπορεί να πει στον άλλο σύντροφο: «Δεν πειράζει, δεν χρειάζεται να μου ετοιμάσεις το φαγητό σήμερα». Αυτό το σχόλιο μπορεί να ακούγεται αθώο, αλλά στην πραγματικότητα είναι μια μορφή υποτίμησης. Ο παθητικά-επιθετικός σύντροφος εκφράζει την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι ο άλλος σύντροφος δεν έκανε το φαγητό, αλλά δεν το λέει άμεσα.
Εάν αντιμετωπίζετε παθητική-επιθετική συμπεριφορά, είναι σημαντικό να προσπαθήσετε να κατανοήσετε τι την προκαλεί. Μόλις κατανοήσετε το κίνητρο του χειριστή, μπορείτε να αρχίσετε να αναπτύσσετε στρατηγικές για να αντιμετωπίσετε τη συμπεριφορά του.
Κάνουν κριτική αλλά διστάζουν οι ίδιοι να την δεχτούν
Οι συναισθηματικοί χειριστές συχνά έχουν εύθραυστο εγωισμό και αγωνίζονται με την κριτική. Αυτό συμβαίνει επειδή φοβούνται μήπως θεωρηθούν ανίκανοι ή κατώτεροι. Ως αποτέλεσμα, είναι πιο πιθανό να κριτικάρουν τους άλλους, παρά να δεχτούν οι ίδιοι την κριτική.
Αυτή η συμπεριφορά μπορεί να είναι καταστροφική για τις σχέσεις και την καριέρα. Όταν οι συναισθηματικοί χειριστές δεν μπορούν να δεχτούν την κριτική, είναι λιγότερο πιθανό να μάθουν από τα λάθη τους και να αναπτύξουν. Επιπλέον, μπορεί να είναι επιθετικοί και χειριστικοί προς τους άλλους που τους δίνουν κριτική.
Είναι ειδικοί στο να αποποιούνται την ευθύνη για τις πράξεις τους
Οι συναισθηματικοί χειριστές είναι εξαιρετικά επιδέξιοι στο να αποποιούνται την ευθύνη για τις πράξεις τους. Αυτό μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους, όπως:
- Αρνούνται ότι έκαναν κάτι λάθος.
- Επιτίθενται στο θύμα τους.
- Υποβαθμίζουν τη σημασία των πράξεων τους.
Αρνούνται ότι έκαναν κάτι λάθος
Μια κοινή τακτική των συναισθηματικών χειριστών είναι να αρνούνται ότι έκαναν κάτι λάθος. Μπορεί να πουν ότι δεν συνέβη ποτέ, ή ότι ήταν παρεξήγηση. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολο να αντιμετωπιστεί, καθώς μπορεί να κάνουν το θύμα να αμφιβάλλει για την αίσθηση της πραγματικότητας του.
Μια άλλη κοινή τακτική των συναισθηματικών χειριστών είναι να επιτίθενται στο θύμα τους. Μπορεί να τους κατηγορήσουν ότι προκάλεσαν το πρόβλημα ή να τους πουν ότι είναι υπερευαίσθητοι ή ότι παραπονιούνται. Αυτό μπορεί να γίνει για να στρέψει την προσοχή μακριά από τις πράξεις του χειριστή και να τις στρέψει στο θύμα.
Μια τρίτη τακτική των συναισθηματικών χειριστών είναι να υποβαθμίσουν τη σημασία των πράξεων τους. Μπορεί να πουν ότι ήταν ένα μικρό λάθος ή ότι δεν είχε μεγάλη σημασία. Αυτό μπορεί να γίνει για να πείσουν τον εαυτό τους και τους άλλους ότι δεν είναι υπεύθυνοι για τις πράξεις τους.
Χρησιμοποιούν συναισθηματικές εκρήξεις ή οργή για να ελέγξουν τις καταστάσεις
Οι συναισθηματικοί χειριστές χρησιμοποιούν συχνά συναισθηματικές εκρήξεις ή ξεσπάσματα για να αποκτήσουν τον έλεγχο μιας κατάστασης. Αυτές οι εκρήξεις μπορούν να είναι οποιασδήποτε μορφής, από θυμό και επιθετικότητα μέχρι κλάμα και θλίψη.
Ψυχολογικά, αυτές οι εκρήξεις δημιουργούν ένα χαοτικό περιβάλλον. Όταν οι άνθρωποι βρίσκονται σε μια κατάσταση άγχους ή αναταραχής, είναι πιο πιθανό να επικεντρωθούν στην αντιμετώπιση της τρέχουσας κρίσης και λιγότερο πιθανό να αμφισβητήσουν τον χειριστή.
Η συνεχής αναταραχή κρατά τους στόχους εκτός ισορροπίας, επομένως δεν μπορούν να επιβληθούν ή να αμφισβητήσουν τις ενέργειες του χειριστή. Αυτό δίνει στον χειριστή τον έλεγχο της κατάστασης και την ικανότητα να κάνει τους άλλους να κάνουν αυτό που θέλει.
Σας απομονώνουν από τους φίλους και την οικογένεια για να έχετε εξάρτηση από εκείνους
Η απομόνωση είναι μια κοινή τακτική που χρησιμοποιούν οι συναισθηματικοί χειριστές για να αποκτήσουν μεγαλύτερο έλεγχο στα θύματά τους. Αυτό μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους, όπως:
- Να λένε άσχημα πράγματα για τους φίλους και την οικογένειά του θύματος.
- Να προσπαθούν να πείσουν το θύμα ότι οι φίλοι και η οικογένειά του δεν το αγαπούν ή δεν το υποστηρίζουν.
- Να δημιουργούν συγκρούσεις μεταξύ του θύματος και των φίλων και της οικογένειάς του.
Ψυχολογικά, η απομόνωση μειώνει τις εξωτερικές επιρροές, κάνοντας το θύμα να εξαρτάται περισσότερο από τον χειριστή για συναισθηματική υποστήριξη και επικύρωση. Όταν το θύμα δεν έχει άλλους ανθρώπους στη ζωή του που να του παρέχουν αγάπη, υποστήριξη και καθοδήγηση, είναι πιο πιθανό να βασιστεί στον χειριστή για να ικανοποιήσει αυτές τις ανάγκες. Αυτό δίνει στον χειριστή τον απόλυτο έλεγχο των σκέψεων και των αποφάσεών του.
Χρησιμοποιούν λεπτούς σαρκασμούς και κομπλιμέντα
Ο σαρκασμός είναι μια μορφή χιούμορ που χρησιμοποιεί την ειρωνεία ή την υπερβολή για να δημιουργήσει ένα αποτέλεσμα. Μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματικός στη δημιουργία συναισθημάτων, όπως ο θυμός, η ντροπή ή η αμηχανία.
Οι συναισθηματικοί χειριστές χρησιμοποιούν συχνά τον σαρκασμό για να υπονομεύσουν την αυτοπεποίθηση του θύματος. Μπορούν να κάνουν λεπτές παρατηρήσεις που υπονοούν ότι το θύμα είναι ανόητο, άσχημο ή ακατάλληλο. Μπορούν επίσης να κάνουν κομπλιμέντα που είναι στην πραγματικότητα προσβολές, όπως να πουν σε κάποιον ότι είναι «πάρα πολύ έξυπνος» ή «πάρα πολύ όμορφος».
Ψυχολογικά, ο σαρκασμός μπορεί να λειτουργήσει με διάφορους τρόπους:
- Μπορεί να κάνει το θύμα να αμφιβάλλει για τον εαυτό του. Όταν κάποιος ακούει συνεχώς αρνητικά σχόλια, μπορεί να αρχίσει να πιστεύει ότι είναι αλήθεια.
- Μπορεί να κάνει το θύμα να αισθάνεται άβολα ή ντροπή. Αυτό μπορεί να κάνει το θύμα να αισθάνεται ανασφαλές και να είναι λιγότερο πιθανό να αμφισβητήσει τον χειριστή.
- Μπορεί να δημιουργήσει μια δυναμική εξουσίας. Όταν κάποιος νιώθει άβολα ή ντροπιασμένος, είναι λιγότερο πιθανό να αμφισβητήσει κάποιον που φαίνεται να έχει τον έλεγχο.
Εκμεταλλεύονται τα τρωτά σημεία σας και τα χρησιμοποιούν εναντίον σας
Οι συναισθηματικοί χειριστές είναι εξαιρετικά επιδέξιοι στο να εντοπίζουν τα τρωτά σημεία των άλλων. Μόλις τα εντοπίσουν, μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν για να τους ελέγξουν.
Τα τρωτά σημεία είναι πράγματα που μας κάνουν ευάλωτους στη χειραγώγηση. Μπορούν να είναι συναισθηματικά, ψυχολογικά ή προσωπικά.
Μερικά παραδείγματα τρωτών σημείων περιλαμβάνουν:
- Συναισθηματικές ανασφάλειες, όπως η χαμηλή αυτοεκτίμηση ή η ανασφάλεια για την εμφάνιση.
- Ψυχολογικές ανασφάλειες, όπως ο φόβος της απόρριψης ή ο φόβος της αποτυχίας.
- Προσωπικές ανασφάλειες, όπως η δυσκολία στη διαχείριση του θυμού ή η δυσκολία στο να λέτε «όχι».
Είναι πραγματική απειλή
Η συναισθηματική χειραγώγηση είναι μια πραγματική απειλή, αλλά δεν είναι αδύνατο να την εντοπίσετε. Αναγνωρίζοντας τα σημάδια που αναφέρθηκαν παραπάνω μπορείτε να προστατευτείτε από τους συναισθηματικούς χειριστές.
