Ένα μακάβριο μυστικό βρίσκεται καλά κρυμμένο εδώ και 58 χρόνια στον πυθμένα της ειδυλλιακής λίμνης Πλαστήρα.
Επισκιασμένο από...
Επισκιασμένο από...
την απαράμιλλη ομορφιά του τοπίου, που έκανε την τεχνητή λίμνη του νομού Καρδίτσας έναν από τους δημοφιλέστερους προορισμούς της ηπειρωτικής χώρας, το ναυάγιο του 1959 έχει ξεθωριάσει στη συλλογική μνήμη, παρότι αποτελεί το πλέον πολύνεκρο ναυάγιο που σημειώθηκε ποτέ σε ελληνική λίμνη.
Για τα γειτονικά χωριά, ωστόσο, η 5η Δεκεμβρίου αποτελεί μέχρι και σήμερα ημέρα πένθους. Πενήντα εννέα χρόνια πριν τα παγωμένα νερά της λίμνης Πλαστήρα έγιναν ο υγρός τάφος 20 εργατών που απασχολούνταν στην κατασκευή της.
«Τον μεγαλύτερο φόρο αίματος για την ολοκλήρωση του τιτάνιου (για τα δεδομένα της μετεμφυλιακής Ελλάδας) έργου πλήρωσε το παραλίμνιο Νεοχώρι καθώς οι 17 εκ των θυμάτων κατάγονταν από αυτό, με κάποιους μάλιστα να συνδέονται με συγγενικούς δεσμούς μεταξύ τους. Δυο από τα θύματα κατάγονταν από την Καρίτσα και ένα από το Μορφοβούνι, ιδιαίτερη πατρίδα του εμπνευστή της λίμνης του Ταυρωπού -όπως είναι επίσης γνωστή- Νικολάου Πλαστήρα», εξηγεί ο εκπαιδευτικός με καταγωγή από το Νεοχώρι Δημήτρης Καρακώστας.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το μοιραίο βράδυ, παραμονή του Αγίου Νικολάου, «οι άνθρωποι αυτοί αποφάσισαν να ξεκινήσουν από την περιοχή "Τσαρδάκι" για να φτάσουν απέναντι στο Νεοχώρι. Μοναδικός τρόπος για το σύντομο αυτό ταξίδι ήταν με βάρκα, όμως στην περιοχή επικρατούσε κακοκαιρία. Αψηφώντας τις προτροπές συντοπιτών τους που επέμεναν να μην επιχειρήσουν τον διάπλου της λίμνης, εκείνοι αποφάσισαν να το τολμήσουν καθώς ήθελαν να βρίσκονται στα σπίτια τους για τη μεγάλη γιορτή της επομένης.
Έτσι, επιβιβάστηκαν στο ακατάλληλο για τις επικρατούσες συνθήκες πλωτό μέσο και λίγο πριν φτάσουν στα μέσα της διαδρομής, η βάρκα μη αντέχοντας στους δυνατούς ανέμους αναποδογύρισε. Όλοι βρέθηκαν ξαφνικά στα παγωμένα νερά της λίμνης. Σωσίβια ή άλλα σωστικά μέσα δεν υπήρχαν, ενώ κανείς τους δεν ήξερε κολύμπι. Μέσα σε ελάχιστα λεπτά η λίμνη έγινε ο υγρός τάφος όλων, λες και θα έπρεπε να θυσιαστούν για την επιτυχή περάτωση του μεγάλου έργου. Ανασύρθηκαν από τον βυθό της μετά από καιρό, από ομάδες δυτών που είχαν κληθεί στην περιοχή για να φέρουν εις πέρας τη μακάβρια αποστολή. Άφησαν πίσω τους οικογένειες, γυναίκες και παιδιά, βυθίζοντας τα χωριά τους στην οδύνη».
Η ολοκλήρωση της λίμνης Πλαστήρα, Ταυρωπού ή Μέγδοβα από γαλλική εταιρία και κονδύλια προερχόμενα από τις πολεμικές αποζημιώσεις που κατέβαλε στην Ελλάδα η Ιταλία θεωρήθηκε άθλος για την εποχή, ενώ για αυτήν εργάστηκαν δεκάδες τεχνίτες από τις γύρω περιοχές υπό αντίξοες σε πολλές περιπτώσεις συνθήκες. Πριν την κατασκευή της στο ίδιο σημείο λειτούργησε αεροδρόμιο για την προσγείωση συμμαχικών αεροσκαφών στην κατεχόμενη Ελλάδα.
«Σκοπός της δημιουργίας της λίμνης, ήταν η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Με την πάροδο του χρόνου όμως, τα οφέλη από την άρδευση και την ύδρευση του θεσσαλικού κάμπου καθώς και η εκτεταμένη τουριστική αξιοποίηση των παραλίμνιων οικισμών, ξεπέρασαν κατά πολύ τα προσδοκούμενα οφέλη του αρχικού σκοπού της δημιουργίας της», καταλήγει ο κ. Καρακωστας σημειώνοντας πως παρά την συνεχή προβολή της περιοχής και την ανέγερση σχετικού μνημείου το τραγικό συμβάν της 5ης Δεκεμβρίου του 1959 παραμένει άγνωστο στο ευρύ κοινό.
Για τα γειτονικά χωριά, ωστόσο, η 5η Δεκεμβρίου αποτελεί μέχρι και σήμερα ημέρα πένθους. Πενήντα εννέα χρόνια πριν τα παγωμένα νερά της λίμνης Πλαστήρα έγιναν ο υγρός τάφος 20 εργατών που απασχολούνταν στην κατασκευή της.
«Τον μεγαλύτερο φόρο αίματος για την ολοκλήρωση του τιτάνιου (για τα δεδομένα της μετεμφυλιακής Ελλάδας) έργου πλήρωσε το παραλίμνιο Νεοχώρι καθώς οι 17 εκ των θυμάτων κατάγονταν από αυτό, με κάποιους μάλιστα να συνδέονται με συγγενικούς δεσμούς μεταξύ τους. Δυο από τα θύματα κατάγονταν από την Καρίτσα και ένα από το Μορφοβούνι, ιδιαίτερη πατρίδα του εμπνευστή της λίμνης του Ταυρωπού -όπως είναι επίσης γνωστή- Νικολάου Πλαστήρα», εξηγεί ο εκπαιδευτικός με καταγωγή από το Νεοχώρι Δημήτρης Καρακώστας.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το μοιραίο βράδυ, παραμονή του Αγίου Νικολάου, «οι άνθρωποι αυτοί αποφάσισαν να ξεκινήσουν από την περιοχή "Τσαρδάκι" για να φτάσουν απέναντι στο Νεοχώρι. Μοναδικός τρόπος για το σύντομο αυτό ταξίδι ήταν με βάρκα, όμως στην περιοχή επικρατούσε κακοκαιρία. Αψηφώντας τις προτροπές συντοπιτών τους που επέμεναν να μην επιχειρήσουν τον διάπλου της λίμνης, εκείνοι αποφάσισαν να το τολμήσουν καθώς ήθελαν να βρίσκονται στα σπίτια τους για τη μεγάλη γιορτή της επομένης.
Έτσι, επιβιβάστηκαν στο ακατάλληλο για τις επικρατούσες συνθήκες πλωτό μέσο και λίγο πριν φτάσουν στα μέσα της διαδρομής, η βάρκα μη αντέχοντας στους δυνατούς ανέμους αναποδογύρισε. Όλοι βρέθηκαν ξαφνικά στα παγωμένα νερά της λίμνης. Σωσίβια ή άλλα σωστικά μέσα δεν υπήρχαν, ενώ κανείς τους δεν ήξερε κολύμπι. Μέσα σε ελάχιστα λεπτά η λίμνη έγινε ο υγρός τάφος όλων, λες και θα έπρεπε να θυσιαστούν για την επιτυχή περάτωση του μεγάλου έργου. Ανασύρθηκαν από τον βυθό της μετά από καιρό, από ομάδες δυτών που είχαν κληθεί στην περιοχή για να φέρουν εις πέρας τη μακάβρια αποστολή. Άφησαν πίσω τους οικογένειες, γυναίκες και παιδιά, βυθίζοντας τα χωριά τους στην οδύνη».
Η ολοκλήρωση της λίμνης Πλαστήρα, Ταυρωπού ή Μέγδοβα από γαλλική εταιρία και κονδύλια προερχόμενα από τις πολεμικές αποζημιώσεις που κατέβαλε στην Ελλάδα η Ιταλία θεωρήθηκε άθλος για την εποχή, ενώ για αυτήν εργάστηκαν δεκάδες τεχνίτες από τις γύρω περιοχές υπό αντίξοες σε πολλές περιπτώσεις συνθήκες. Πριν την κατασκευή της στο ίδιο σημείο λειτούργησε αεροδρόμιο για την προσγείωση συμμαχικών αεροσκαφών στην κατεχόμενη Ελλάδα.
«Σκοπός της δημιουργίας της λίμνης, ήταν η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Με την πάροδο του χρόνου όμως, τα οφέλη από την άρδευση και την ύδρευση του θεσσαλικού κάμπου καθώς και η εκτεταμένη τουριστική αξιοποίηση των παραλίμνιων οικισμών, ξεπέρασαν κατά πολύ τα προσδοκούμενα οφέλη του αρχικού σκοπού της δημιουργίας της», καταλήγει ο κ. Καρακωστας σημειώνοντας πως παρά την συνεχή προβολή της περιοχής και την ανέγερση σχετικού μνημείου το τραγικό συμβάν της 5ης Δεκεμβρίου του 1959 παραμένει άγνωστο στο ευρύ κοινό.