Τρίτη 12 Δεκεμβρίου 2023

Τα ΟΧΙ θέλουν Μεταξάδες ή Παπαδόπουλους! Σαν σήμερα φεύγειο ο «Αίαντας» της Κύπρου Τάσσος Παπαδόπουλος


Ο Τάσσος Παπαδόπουλος υπήρξε πολιτικός και νομικός από την Κύπρο, που έφθασε στο ύπατο αξίωμα της Μεγαλονήσου. Η πολιτική διαδρομή του Τάσσου Παπαδόπουλου συνδέθηκε με τη σύγχρονη ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας και ταυτίστηκε με ορισμένες από τις πλέον κρίσιμες πτυχές του Κυπριακού.

 

Ο Ευστάθιος (Τάσσος) Παπαδόπουλος γεννήθηκε στον Άγιο Αντώνιο Λευκωσίας στις 7 Ιανουαρίου 1934. Ήταν το μεγαλύτερο από τα τρία παιδιά του δάσκαλου Νικολάου Παπαδόπουλου και της οικοκυράς Αγγελικής.

Αποφοίτησε από το Παγκύπριο Γυμνάσιο και σπούδασε νομικά στο King's College και στο Grey's Inn του Λονδίνου. Εκεί, συγκατοίκησε στο ίδιο διαμέρισμα με τον Σπύρο Κυπριανού, τον Λέλλο Δημητριάδη, τον Δημήτρη Λιβέρα και τον Ανδρέα Μαυρομάτη.

Οι πέντε συγκάτοικοι ιδρύουν την Εθνική Φοιτητική Ένωση Κυπρίων (ΕΦΕΚ), με πρόεδρο τον Σπύρο Κυπριανού, γραμματέα τον Τάσσο Παπαδόπουλο και ταμία τον Λέλλο Δημητριάδη.

Και οι πέντε βρέθηκαν αργότερα στην πολιτική. Κυπριανού και Παπαδόπουλος έφθασαν μέχρι την Προεδρία της Δημοκρατίας. Λιβέρας και Μαυρομάτης διετέλεσαν υπουργοί, ενώ ο Λέλλος Δημητριάδης, υπηρέτησε ως δήμαρχος Λευκωσίας για 30 χρόνια. Στο Λονδίνο προέκυψε και το Τάσσος με δύο σίγμα, καθώς όταν έγραφε το όνομα με λατινικούς χαρακτήρες και ένα σίγμα, οι Βρετανοί το πρόφεραν ως «Τάζος».

Ο Τάσσος Παπαδόπουλος επέστρεψε στην Κύπρο στις 20 Μαρτίου 1955, δέκα ημέρες πριν από την έναρξη την έναρξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ, στον οποίο πήρε ενεργό μέρος, παράλληλα με την άσκηση της δικηγορίας. Διετέλεσε τομεάρχης Λευκωσίας και αργότερα ως γενικός υπεύθυνος για όλη την Κύπρο της ΠΕΚΑ, της πολιτικής οργάνωσης της ΕΟΚΑ.

Συμμετείχε στην συμβουλευτική ομάδα που συγκλήθηκε από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, όταν επρόκειτο να υπογραφούν οι συμφωνίες Ζυρίχης - Λονδίνου (1959), τις οποίες καταψήφισε.

Μετά την υπογραφή των συμφωνιών, διορίστηκε Υπουργός Εσωτερικών, σε ηλικία μόλις 25 ετών, στη μεταβατική κυβέρνηση που σχηματίστηκε τον Απρίλιο του 1959. Ταυτόχρονα, διετέλεσε μέλος της επιτροπής που συνέταξε το σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, εκπροσωπώντας τους Ελληνοκυπρίους.

Μετά την ανεξαρτησία της Κύπρου διετέλεσε Υπουργός Εργασίας και από τη θέση του αυτή εισήγαγε για πρώτη φορά και εφάρμοσε πλήρες σχέδιο κοινωνικών ασφαλίσεων. Μετά την έναρξη των δικοινοτικών ταραχών το 1963, ο Τάσσος Παπαδόπουλος μετείχε στη διάσκεψη του Λονδίνου για το μέλλον της Κύπρου. Τότε του αποδόθηκε ευθύνη για τους διωγμούς των Τουρκοκυπρίων, στο πλαίσιο του σχεδίου «Ακρίτας».

Όταν οι Τουρκοκύπριοι αποχώρησαν από την κυβέρνηση, ο Τάσσος Παπαδόπουλος ανέλαβε προσωρινά ως Υπουργός Γεωργίας. Συνολικά, υπηρέτησε για 12 χρόνια, διαδοχικά ως υπουργός Εσωτερικών, Οικονομικών, Εργασίας, Υγείας, και Γεωργίας.

Το 1969 ίδρυσε μαζί με τον Γλαύκο Κληρίδη το βραχύβιο Εναίο Κόμμα, που υποστήριζε τις πολιτικές Μακαρίου. Το 1970 εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής, αλλά λίγο αργότερα διαφώνησε με τον Κληρίδη και αποχώρησε.

Στο πραξικόπημα του 1974 συνελήφθη και φυλακίστηκε στην Αμμόχωστο. Απελευθερώθηκε μία μέρα πριν από την τουρκική εισβολή.

Βουλευτής εξελέγη και το 1976, όταν κατήλθε ως ανεξάρτητος. Διετέλεσε, επίσης, σύμβουλος του εκπροσώπου της ελληνοκυπριακής πλευράς στις δικοινοτικές συνομιλίες, Γλαύκου Κληρίδη, καθώς και αντικαταστάτης στη θέση αυτή, όταν ο Γλαύκος Κληρίδης αποχώρησε το 1976. Υπηρέτησε ως Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο του 1976.

Το 1980 ίδρυσε την Ένωση Κέντρου και κατήλθε ως επικεφαλής του ψηφοδελτίου στις εκλογές του 1981. Ωστόσο, το κόμμα δεν κατάφερε να αναδείξει βουλευτή.

Το 1991 εξελέγη βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος (ΔΗΚΟ) και επανεξελέγη το 1996 και το 2001.

Το 2000 αναδείχθηκε, άνευ ανθυποψηφίου, πρόεδρος του ΔΗΚΟ, μετά την αποχώρηση του ιδρυτή του Σπύρου Κυπριανού. Από την ηγεσία του ΔΗΚΟ παραιτήθηκε τον Αύγουστο του 2006.

Παράλληλα με την πολιτική σταδιοδρομία, ο Τάσσος Παπαδόπουλος δεν εγκατέλειψε τη δικηγορία. Το δικηγορικό γραφείο «Τάσσος Παπαδόπουλος και Σία» είναι το μεγαλύτερο στην Κύπρο και εμφανίστηκε εμπλεκόμενο σε υποθέσεις, για ορισμένες από τις οποίες ο ίδιος δέχθηκε έντονη κριτική. Ενδεικτικότερη όλων ήταν η υπόθεση με υπεράκτιες εταιρείες γιουγκοσλαβικών συμφερόντων, οι οποίες κατηγορήθηκαν για σπάσιμο του εμπάργκο που είχε επιβληθεί στη Γιουγκοσλαβία και για ξέπλυμα χρήματος για λογαριασμό της οικογένειας Μιλόσεβιτς.

Στις 28 Φεβρουαρίου 2003 εξελέγη Πρόεδρος της Δημοκρατίας, επικρατώντας του Γλαύκου Κληρίδη και στις 16 Απριλίου του ίδιου χρόνου υπέγραψε στην Αθήνα τη Συνθήκη Προσχώρησης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μαζί με τους ηγέτες των άλλων εννέα υπό ένταξη κρατών.

Στο δημοψήφισμα της 24ης Απριλίου 2004, σε ποσοστό 76% οι Ελληνοκύπριοι καταψήφισαν το Σχέδιο Ανάν για τη λύση του Κυπριακού, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη τις αντιρρήσεις που εξέφρασε στο περίφημο διάγγελμά του ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος. Στο συναισθηματικά φορτισμένο μήνυμα της 7ης Απριλίου, ο Τάσσος Παπαδόπουλος είχε υπογραμμίσει εμφαντικά: «παρέλαβα κράτος, δεν θα παραδώσω κοινότητα».

Στις προεδρικές εκλογές του 2008 αποκλείσθηκε από τον πρώτο γύρο και στις 28 Φεβρουαρίου 2008 παρέδωσε την εξουσία στον διάδοχό του Δημήτρη Χριστόφια, αρχηγό του κομμουνιστικού ΑΚΕΛ.

Ο Τάσσος Παπαδόπουλος πέθανε στις 12 Δεκεμβρίου 2008 από οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια, εξαιτίας καρκίνου στον πνεύμονα. Ήταν παντρεμένος με τη Φωτεινή, χήρα του συναγωνιστή του από την εποχή της ΕΟΚΑ Πολύκαρπου Γεωρκάτζη και είχε τέσσερα παιδιά.